هفتمین مرحله از قرعه‌کشی فروش فوق‌العاده محصولات گروه صنعتی ایران‌خودرو در روز چهارشنبه، ۱۵ مردادماه، در حالی برگزار شد که آمار متقاضیان از کاهش قابل توجه نزدیک به یکصدهزار نفری حکایت دارد. این رویداد که با حضور نمایندگان رسمی نهادهای نظارتی برگزار گردید، نه تنها برندگان این دوره را مشخص کرد، بلکه پرسش‌های جدی در مورد آینده سیاست‌های فروش مبتنی بر قرعه‌کشی و وضعیت تقاضا در بازار خودرو ایران مطرح ساخت. مجموعاً ۴۱۴,۷۹۳ نفر در این طرح ثبت‌نام کردند که در مقایسه با دوره‌های پیشین، بیانگر افت محسوس مشارکت عمومی است.
تحلیل آماری هفتمین مرحله قرعه‌کشی
در این دوره از فروش، تفکیک متقاضیان بر اساس طرح‌های مختلف نشان‌دهنده جزئیات مهمی از رفتار بازار است. از مجموع کل شرکت‌کنندگان، ۱۳۷,۲۳۹ نفر در قالب طرح عادی، ۲۲۵,۹۷۶ نفر در طرح حمایت از خانواده و جوانی جمعیت (طرح مادران) و ۵۱,۵۷۸ نفر نیز در طرح جایگزینی خودروهای فرسوده ثبت‌نام کرده‌اند. اگرچه طرح حمایت از خانواده همچنان با استقبال بالایی روبرو است، اما کاهش کلی تعداد متقاضیان، به‌ویژه در طرح فروش عادی، سیگنالی مهم برای سیاست‌گذاران و مدیران این شرکت خودروسازی محسوب می‌شود. کارشناسان دلایل متعددی را برای این افت تقاضا برمی‌شمرند که از جمله آن‌ها می‌توان به اشباع نسبی تقاضای انباشته در دوره‌های قبلی، افزایش عرضه خودرو در بازار آزاد و کاهش فاصله قیمتی میان کارخانه و بازار، و همچنین تردید برخی مصرف‌کنندگان نسبت به کیفیت و زمان تحویل خودروها اشاره کرد. اسامی برندگان نهایی پس از انجام فرآیندهای صحت‌سنجی اطلاعات و اولویت‌بندی، از طریق ارسال پیامک و همچنین در وب‌سایت رسمی فروش ایران‌خودرو به نشانی ikcosales.ir اعلام خواهد شد.
| طرح | تعداد متقاضیان |
| کل متقاضیان | ۴۱۴.۷۹۳ |
| متقاضیان طرح عادی | ۱۳۷.۲۳۹ |
| متقاضیان طرح جوانی | ۲۲۵.۹۷۶ |
| متقاضیان طرح فرسوده | ۵۱.۵۷۸ |
دلایل و پیامدهای کاهش مشارکت در لاتاری خودرو
کاهش حدوداً صد هزار نفری تعداد متقاضیان نمی‌تواند یک پدیده تصادفی تلقی شود. این موضوع ریشه در مجموعه‌ای از عوامل اقتصادی و بازاری دارد. در ماه‌های اخیر، ثبات نسبی در نرخ ارز و کاهش التهابات بازارهای موازی، به آرام‌تر شدن فضای بازار خودرو کمک کرده است. این امر باعث شده تا جذابیت سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت از طریق برنده شدن در قرعه‌کشی و فروش خودرو در بازار آزاد تا حدی کاهش یابد. از سوی دیگر، اجرای مستمر طرح‌های فروش توسط ایران‌خودرو و سایپا، بخشی از تقاضای واقعی و مصرفی بازار را پاسخ داده و از فشار تقاضای کاذب کاسته است. با این حال، این کاهش مشارکت می‌تواند یک زنگ خطر برای سیاست فروش مبتنی بر قرعه‌کشی باشد. این سیاست که به عنوان راهکاری موقت برای مدیریت تقاضای مازاد در شرایط عدم تعادل عرضه و تقاضا معرفی شد، در بلندمدت نمی‌تواند ساختار بازار را اصلاح کند و تداوم آن ممکن است به فرسایشی شدن فرآیند و کاهش بیشتر جذابیت برای مصرف‌کنندگان واقعی منجر شود.
آینده بازار و چشم‌انداز سیاست‌های فروش
با توجه به آمار اخیر، به نظر می‌رسد زمان بازنگری در شیوه‌های عرضه خودرو فرا رسیده است. تداوم کاهش تعداد متقاضیان در طرح‌های قرعه‌کشی می‌تواند نشانه‌ای از حرکت بازار به سمت تعادل نسبی باشد؛ وضعیتی که در آن، عرضه و تقاضا به یکدیگر نزدیک‌تر شده و نیاز به مکانیزم‌های توزیع سهمیه‌بندی‌شده کمتر می‌شود. کارشناسان صنعت خودرو معتقدند که حرکت به سمت روش‌های فروش شفاف‌تر و مبتنی بر واقعیت‌های بازار، مانند عرضه خودرو در بورس کالا یا فروش مستقیم با قیمت‌های نزدیک به حاشیه بازار، می‌تواند راهکار پایدارتری برای آینده باشد. این رویکردها نه تنها به حذف تدریجی دلالان و واسطه‌ها کمک می‌کند، بلکه منابع مالی شرکت‌های خودروساز را به شکل مستقیم‌تری تقویت کرده و امکان سرمایه‌گذاری برای بهبود کیفیت و افزایش تیراژ تولید را فراهم می‌آورد. عملکرد ایران‌خودرو و سیاست‌گذاران کلان در ماه‌های آینده مشخص خواهد کرد که آیا این سیگنال بازار به درستی دریافت شده و منجر به اصلاحات ساختاری در نظام فروش خودرو خواهد شد یا خیر.
