دیشب بالاخره آقای مغرور ترامپ نظر خود را در مورد برجامی اعلام کرد که ظریف و تیم‌اش برای آن خون دل‌ها خورده بودند. حال پس از کش‌و‌قوس‌های زیاد، ترامپ دیشب زیر میز زد و بازگشت تحریم‌ها را داغ‌داغ امضاء کرد. در مورد پیامدهای جهانی و سیاسی و اقتصادی آن صحبتی نمی‌کنیم که اینجا یک سایت تخصصی
خودرو است اما قصد داریم پیش‌بینی کوتاهی در مورد بازگشت تحریم‌ها و تاثیر آن روی بازار خودرو کشور و احتمال اتفاقات پیش رو داشته باشیم. پیش‌بینی‌هایی که بر اساس تجربه شرایط تحریم‌ها، در قبل از برجام بوده و قصد داریم نگاهی احتمالی به اتفاقات یک سال آتی بیاندازیم. در زیر به قسمت‌های مختلف بازار سری می‌زنیم و روابط بازار خودرو با کشورهای اروپایی و آسیایی را بررسی خواهیم کرد و سناریوهای مختلفی را پیش‌بینی می‌کنیم.
در شرایطی که حال تحریم‌های آمریکا مجدداً در 90 و 180 روز آینده اعمال خواهد شد، شاید تحریم‌های مستقیم این کشور در بازار خودرو ایران تاثیری نگذارد اما سوال اصلی عملکرد کشورهای دیگر در مقابل این جریان است طوری که همان دیشب سفیر آمریکا در آلمان به شرکت‌های آلمانی دستور داد در طول این مدت باید قراردادهای خود با ایران را متوقف کنند. اگرچه آلمان کشوری مستقل است و قاعدتاً برای هر حرف آمریکایی‌ها سر به زیر اطاعت نمی‌کند، اما بالاخره فشار آمریکا روی کشورهای بزرگ اروپایی قطعاً بیشتر و بیشتر می‌شود تا بتواند ایران را بیشتر تحت فشار قرار دهد. آلمان در یک سال گذشته با بزرگ‌ترین تولیدکننده خودرو دنیا یعنی فولکس‌واگن به ایران آمده بود و به زودی سئات نیز به بازار عرضه می‌شد و حتی صحبت‌هایی از تولید فولکس در خط تولید ماموت نیز به گوش می‌خورد، اما با اعمال بیشتر فشار از سوی تیم ترامپ شاید در مورد این همکاری تجدید نظر شود. قطعاً بازار آمریکا برای این غول خودروسازی مهم‌تر و بزرگ‌تر است و در مقابل با ترامپی سر و کار دارد که تصمیماتی عجولانه و احمقانه زیاد گرفته و در مدت زمان ریاست خود، تعرفه‌ها و فشارهای زیادی بر واردات و شرکت‌های خودرویی خارجی در آمریکا اعمال کرده و از این نظر یکی از قراردادهایی که باید دید چه تصمیمی در مورد آن گرفته می‌شود، واردات و تولید محصولات و زیرمجموعه‌های شرکت فولکس‌واگن به ایران است. البته سناریوی دیگری در مورد فولکس وجود دارد که دیگر به صورت مستقیم محصولات به ایران صادر نشود و از کشور ثالث به ایران بیایند و در ظاهر روابط مستقیم فولکس با ماموت انکار شود. اتفاقی که این سال‌ها برای بسیاری از واردکنندگان خودرویی کشور افتاده است. در مورد بی ام و که اوضاع مشخص است و همانند همیشه بیمرهایی از منطقه به ایران می‌آیند و بنز نیز با وجود حضور نماینده رسمی در ایران، چه در قبل و چه در زمان توافق برجام هیچ فعالیتی نداشته و در سال‌های اخیر تنها به واردات چند دستگاه محدود کلاس E استاندارد ختم شده است.
به فرانسه می‌رویم که اکثر قراردادهای خودرویی این کشور با ایران سیاسی بوده تا اقتصادی! فرانسه دیروز تثبیت خود در برجام را اعلام کرد و اینبار بحث سهام آمریکایی پژو نیست و به نظر می‌رسد قرارداد پژو و رنو اینبار مستقیم به تصمیم شجاعانه برای ماندن در ایران و یا خروج مجدد پژو یا رنو همانند داستان پرحاشیه خروج پژو از ایران در زمان تحریم‌ها برگردد. البته اینبار فرانسه نه‌تنها سرمایه‌گذاری بسیار بیشتری در بازار خودرو ایران کرده بلکه با خروج یک طرفه آمریکا از برجام، آنچنان هم دلیلی بر یک سو شدن با آمریکا برای تحریم ایران وجود ندارد و به نظر می‌رسد فرانسه با رنو و پژو در بازار خودرو ایران بماند!
اما نانی که دیروز با خروج احمقانه ترامپ از برجام، در روغن افتاد، نان شرکت‌های تولیدکننده خودرو چینی بود که حال راه را برای خود هموارتر و رقیب‌ها را کمتر از گذشته می‌بینند و اینبار با دستانی پرتر می‌توانند به بازار ایران ورود کنند و رقبای جهانی کمتری را روبروی خود در بازار ببینند. پیش‌بینی می‌شود راه برای واردات و تولید خودروهای چینی به دلیل مراودات راحت‌تر با این کشور، در ایران بیش از گذشته رونق پیدا کند.
اما در این بازی چند مورد دیگر نیز قابل اشاره است. اول سخت شدن مراودات مالی با کشورهایی است که به آن‌ها نفت صادر می‌کنیم و شاید دوباره بحث گرفتن کالا در ازای صادرات نفت روی میز بیاید که یکی از این کالاها، قطعات و خودروی کامل خواهد بود. همچنین ریسک سرمایه‌گذاری به دلیل فشارهای بیرونی در ایران بیشتر شده و شاید کمتر شاهد حضور برندهای جدید و اروپایی در ایران باشیم. این موضوع نیز در همین قسمت قابل ذکر است که در کنار تمامی این عوامل خارجی، عملکرد نه چندان مناسب دولت در یک سال گذشته، خود به تنهایی ریسک سرمایه‌گذاری را در بازار خودرو دو چندان کرده و متاسفانه از تابستان گذشته شاهد عدم ثبات در بازار خودرو و افزایش ناگهانی قیمت خودروها بوده‌ایم.
در نهایت به نظر می‌رسد با خروج آمریکا از برجام، ورود خودروهای چینی به خط تولید جاده مخصوصی‌ها بیش از پیش افزایش یابد و دوباره شاهد گسترش نمایندگی‌های فروش خودروهای خارجی در ایران باشیم که نه می‌توانند به صورت مستقیم از کشور مبدا خودرو وارد کنند و نه شرکت مادر آن‌ها را تایید می‌کند. موضوعی که همیشه در نهایت دود آن به چشم مصرف‌کننده نهایی رفته که باید خودرویی را بسیار گران‌تر از ارزش واقعی و با خدماتی بسیار ضعیف‌تر از حق خود بخرد.
