کمپانی‌های مطرح خودروساز در جهان برای سهم‌خواهی بیشتر و از دست ندادن فضای رقابتی، همواره در تلاش هستند تا در تمامی زمینه‌ها محصولی هدفمند با قابلیت‌های بالا ارائه کنند. از این‌رو بسیاری از خودروسازان برای سهم‌خواهی از بازار خودروهای کار و تجاری نیز دست به‌کار شده و محصولاتی قابل توجه به بازار عرضه کرده‌اند. مرسدس بنز آلمان نیز یکی از همان شرکت‌هایی است که علاوه‌بر طراحی و تولید خودروهای سواری، فعالیت گسترده‌ای در راستای تولید و عرضه خودروهای کار و تجاری دارد. یکی از معروف‌ترین تولیدات این بخش، ون V-Class است که در کشورهای اروپایی استقبال بسیار خوبی از آن شده است. اما از آن‌جایی که در ایران سلیقه عمومی مصرف‌کنندگان به سمت خودروهای سواری خصوصاً سدان و شاسی‌بلند گرایش دارد، شرکت‌های معدودی اقدام به تولید، عرضه و یا واردات خودروهای ون کرده‌اند. با این وجود طی سال‌های گذشته برخی از شرکت‌ها نمونه‌هایی از ون‌های مرسدس بنز را به صورت محدود به کشور وارد کردند که برخی از آن‌ها به خدمت سازمان‌ها و ارگان‌های دولتی در آمد و برخی دیگر به دست مصرف‌کنندگان شخصی رسید.
اما چند سالی است که برخی از کلکسیونرها و افراد علاقه‌مند به نگهداری از خودروهای خاص به جمع‌آوری و خرید ون روی آورده و با اعمال تغییرات وسیع روی آن‌ها، کاربری تشریفاتی و VIP را به آن‌ها افزوده‌اند. از این‌رو بازار این دسته از خودروها نیز کمی نسبت به گذشته متحول شده است.
تاریخچه ون مرسدس بنز
مرسدس بنز نخستین‌بار در سال 1996 نسل اول ویتو را با کد اتاق W638 به بازار معرفی کرد. تولید این نسل تا سال 2003 ادامه داشت و مرسدس توانست جایگاهی مطمئن در رده خودروهای تجاری و ون از آن خود کند. سرانجام در سال 2003 نسل دوم این محصول با کد اتاق W639 با ظاهری متحول شده و به‌روزتر به بازار جهانی معرفی شد. نسل دوم ویتو را می‌توان انقلابی در دسته خودروهای تجاری مرسدس دانست که توانست نظر بسیاری از علاقه‌مندان به خودروهای لوکس با گنجایش بیشتر را نیز به خود جلب کند. زیرا این خودرو در حالت استاندارد دارای ظرفیت 6 یا 7 صندلی بود که می‌توانست تجربه‌ای لذتبخش از سفر را در اختیار سرنشینان قرار دهد.
نسل دوم ویتو تا سال 2014 روی خط تولید بود و توانست به بسیاری از کشورها راه پیدا کند. گفتنی است در سال‌های گذشته تعداد نه چندان زیادی از این ون آلمانی توانست راهی بازار کشور شود که به دلیل عدم شناخت کافی مصرف‌کنندگان ایرانی و همچنین نبود تقاضای کافی برایش، نتوانست به عنوان محصولی موفق در بازار ایران ایفای نقش کند.
گفتنی است طی این سال‌ها ویتو چندین به‌روزرسانی و تغییر در تیپ‌بندی را به خود دید و با نسخه‌های دیگری از جمله ویانو که دارای امکانات رفاهی بیشتر و پیشرانه‌های قوی‌تری بود راهی بازارهای هدف شد. در نهایت نیز نسل مرسدس بنز V کلاس از سال 2014 تاکنون با کد اتاق W447 تولید و عرضه شده و اکنون علاوه‌بر پیشرانه‌های درون‌سوز بنزینی و دیزلی، پذیرای موتورهای الکتریکی نیز شده و به جرگه خودروهای پاک تجاری پیوسته است.
ظاهری با اصالت اما کاربردی
وقتی نام یک ون به میان می‌آید، کمتر کسی به فکر طراحی پویا و به‌روز است. زیرا غالباً اساسی‌ترین نکته در این وسایل نقلیه، نوع کاربری، فضای داخل کابین و امکانات قابل عرضه‌ای است که در آن‌ها ارائه می‌شود. اما با همان نگاه نخست به ون V کلاس مرسدس بنز، می‌توان متوجه تلاش تیم طراحی این برند شد. زیرا استفاده از المان‌های ثابت در طراحی محصولات این شرکت باعث شده با ظاهری آشنا اما متفاوت مواجه شویم که به‌خوبی نشان‌گر ستاره سه‌پر آلمانی است. زبان طراحی به‌کار رفته در این خودرو به‌گونه‌ای است که در نمای جلو ظاهری بسیار شبیه به محصولات سواری این شرکت مشاهده می‌شود.
چراغ‌های بزرگ و نسبتاً کشیده که به سبک مرسدس بنز B کلاس به نمایش درآمده است، جلوپنجره خطی با نشان تجاری مرسدس بنز را احاطه کرده‌اند و ظاهری زیبا و گیرایی را پدید آورده‌اند. در نمای جانبی بیشترین جلب توجه به طول خودرو اختصاص داشته که عددی حدود 4993 میلی‌متری را نشان می‌دهد. همچنین فاصله بین دو محور در این خودرو حدوداً 3200 میلی‌متر است که همین امر باعث شده فضایی بسیار بزرگ و جادار در قسمت عقب کابین شکل بگیرد. در واقع این موضوع بستر بسیار مناسبی جهت شخصی‌سازی و اعمال تغییرات لازم جهت تغییر کاربری خودرو را نیز فراهم ساخته است.
در این بخش با وجود سادگی هرچه تمام پروفیل‌های جانبی بدنه، شاهد خطوط شانه‌ای کمری تند و تیزی هستیم که از گلگیر جلو شروع شده و تا قسمت انتهایی بدنه امتداد یافته‌اند. این خطوط همچنین ظاهری تهاجمی به آن بخشیده‌اند. در این قسمت شیشه‌های جانبی یک‌تکه نیز از دیگر مواردی است که نقش موثری در زیبایی ظاهری ایفا کرده‌اند. چه بسا که شیشه‌های دودی تیره در خودروی موردنظر توانسته هماهنگی قابل توجهی با رنگ مشکی بدنه خودرو ایجاد کند.
و اما در نمای عقب این خودرو شاهد چراغ‌های بزرگ و کشیده‌ای هستیم که به صورت عمودی در طرفین‌های بدنه و در امتداد ستون‌ها جا گرفته‌اند. شاید در نگاه نخست این چراغ‌ها چندان خوشایند به‌نظر نرسند و ابعاد حدوداً یک متری آن‌ها دور از انتظار باشد؛ اما ترکیب‌شان با ظاهر ساده و بی‌آلایش در عقب و سپر کوتاه به‌کار رفته باعث شده تا نمایی قابل قبول شکل بگیرد. گویا طراحان مرسدس در این قسمت هیچ خلاقیتی به خرج نداده و ترجیح داده‌اند از پروفیل‌های ساده و به‌دور از هرگونه خم و خط روی بدنه استفاده کنند.
نگاهی به قسمت جلوی کابین
اگر بخواهیم طراحی کابین مرسدس ویتو را مورد بررسی قرار دهیم، بهتر است این کار را در دو بخش مجزا شامل قسمت جلوی کابین و قسمت عقب انجام دهیم. قسمت جلوی کابین ویتو دارای طراحی ساده و کلاسیکی است که از متریالی با سطح کیفی متوسط تشکیل شده است. در این قسمت تنها دو صندلی برای راننده و سرنشین وجود دارد که فضای چندانی برای تنظیم ندارند. لازم به ذکر است که صندلی سرنشین جلو دارای ابعاد بزرگ‌تری است که قابلیت حمل دو سرنشین را دارد. به همین منظور می‌توان گفت که بخش جلوی این خودرو دارای ظرفیت 3 نفر است.
پوشش پارچه‌ای صندلی‌ها از کیفیت قابل قبولی برخودار است و پس از گذشت بیش از 10 سال، همچنان قابل استفاده بوده و دارای وضعیت مناسبی است. می‌توان گفت که بسیاری از قطعات به‌کار رفته در کابین ویتو با سایر محصولات مرسدس مشترک بوده و می‌توان نمای کلی کابین را مشابه محصولات سواری بنز برشمرد. به‌عنوان مثال غربیلک فرمان، کلیدهای کنترلی کنسول مرکزی، اهرم ترمز پارک و حتی فرم کلی داشبورد و برخی تجهیزات قرار گرفته روی آن دقیقاً مشابه محصولات سواری مرسدس بنز هستند که همین موضوع حس خوشایندی هنگام مواجه با آن‌ها به سرنشینان می‌دهد.
با وجود محدودیت فضا در بخش جلوی کابین به منظور تامین فضای موردنیاز بیشتر در قسمت عقب، اما به لحاظ طراحی مهندسی، فضای مناسبی برای سرنشینان جلو وجود دارد. از طرفی صندلی‌های بسیار راحتی که در این خودرو وجود دارد، می‌توانند دیدگاه هر سرنشینی را نسبت به خودروهای ون تغییر دهد.
از آن‌جایی که خودروی موردنظر از نوع ویتو بوده، از سطح پایین‌تری از امکانات رفاهی برخوردار است. به همین خاطر روی نمدی سقف محل سانروف تعبیه شده است اما خبری از سانروف نبوده و نمدی به‌صورت یکپارچه روی سقف نصب شده است. از امکانات رفاهی این خودرو نیز می‌توان به سیستم تهویه مطبوع اتوماتیک، چراغ پارک، تنظیم برقی آینه‌های جانبی، شیشه بالابر برقی درهای جلو و پنجره‌های عقب اشاره کرد.
سالن VIP با طراحی منحصر به‌فرد
همان‌طور که گفته شد این خودرو از امکانات چندانی برخوردار نبوده، اما در قسمت عقب کابین ماجرا کمی متفاوت بوده و با فضایی مجلل روبه‌رو خواهیم شد. در واقع نسخه استاندارد این خودرو دارای 5 یا 6 صندلی بسته به نوع سفارش‌گذ اری در قسمت عقب کابین بوده که مانند چیدمان رایج در تمامی ون‌ها به صورت ردیفی قرار گرفته‌اند. اما خودروی موردنظر ما کاملاً در این قسمت متفاوت بوده و به اصطلاح دارای سالن VIP است که توسط مالک طراحی و ساخته شده است.
در این قسمت چهار صندلی VIP درنظر گرفته شده در قسمت جلویی و انتهای کابین نصب شده‌اند. همچنین میز بار و پذیرایی نیز برای سرنشینان تعبیه شده است. علاوه‌بر این سیستم صوتی و تصویری حرفه‌ای، نمایشگر LCD، یخچال، کولر، سیستم گرمایشی، پوشش چوبی کف کابین، پوشش چرم و جیر سقف و ستون‌ها، صندلی‌های چرمی با دوخت لوزی، تنظیم برقی صندلی‌ها، نورپردازی حرفه‌ای کابین، پور USB و خروجی برق مجزا برای سرنشینان از جمله تجهیزات و امکاناتی است که برای قسمت عقب این خودرو درنظر گرفته شده است.
البته که تجهیرات به‌کار رفته در این خودرو و همچنین طراحی فضای VIP از سطح کیفی قابل قبولی برخوردار است، اما به تازگی برخی مراکز ارائه خدمات جانبی اقدام به نصب و راه‌اندازی صندلی‌های MBS در این دسته از خودروها کرده‌اند که علاوه‌بر راحتی و آسایش بیشتر، امکانات رفاهی بیشتری را به سرنشینان ارائه می‌کنند. البته باید به این نکته هم اشاره کرد که نصب و اجرای این پروژه مستلزم هزینه زیادی است که بسته به نوع صندلی‌ها و آپشن‌های قابل عرضه هزینه‌ای حدود 150 تا 300 میلیون تومانی را به همراه خواهد داشت.
مشخصات فنی پیشرانه
مرسدس بنز V کلاس با طیف متنوعی از انواع پیشرانه‌های بنزینی و دیزلی به بازارهای جهانی عرضه می‌شود. همچنین نسخه تمام برقی این ون آلمانی نیز در دسترس است. نسل دوم ویتو که اتفاقاً خودروی موردنظر در این مقاله نیز از همان نسل است، دارای پیشرانه‌های گوناگون بنزینی و دیزلی با توان خروجی متفاوت است.
خودروی موردنظر از یک پیشرانه V6 با حجم دقیق 3199 سی‌سی بهره می‌گیرد که با کد فنی M115 E32 شناخته می‌شود. این پیشرانه قادر است 190 اسب‌بخار قدرت و 270 نیوتون متر گشتاور تولید کند. همچنین جعبه‌دنده 5 سرعته اتوماتیک وظیفه انتقال نیروی تولید شده توسط موتور به محور محرک عقب را برعهده دارد. سیکل ترکیبی مصرف سوخت در این خودرو 12.51 لیتر در هر 100 کیلومتر اعلام شده است. همچنین شتاب صفر تا صد ویتوی 2940 کیلوگرمی 8.5 ثانیه اعلام شده است که با توجه به تغییراتی قابل اجرا در این خودرو که می‌تواند کاهش یا افزایش وزن کلی خودرو را به همراه داشته باشد، شتاب آن متغیر خواهد بود.
تجربه رانندگی
زمانی که پشت فرمان مرسدس بنز ویتو می‌نشینید، به دلیل محل قرارگیری صندلی‌ها، ابعاد بزرگ خودرو، ارتفاع نسبت به زمین و همچنین نبود دید کافی از فضای پشت خودرو، ممکن است اطمینان خاطر از رانندگی و تسلط کافی نداشته باشید. اما با روشن کردن پیشرانه و شروع حرکت، پس از گذشت زمانی کوتاه با ابعاد خودرو آشنا خواهید شد.
تجربه سواری با این محصول نیز متفاوت است، زیرا اگر پشت فرمان بنشینید، احساسی متمایز خواهید داشت و اگر در قسمت عقب کابین به‌عنوان سرنشین نشسته باشید، بعدی متفاوت و لذت بخش از یک سفر را تجربه خواهید کرد. ما نیز در ابتدا به تجربه راندن این ون خواهیم پرداخت.
با آغاز حرکت به خوبی می‌توان متوجه شد که شتاب اولیه این محصول مرسدس چندان چنگی به دل نمی‌زند و خودرویی تند و تیز به شمار نمی‌رود. البته که باید به این نکته هم اشاره داشت که به دلیل نوع کاربری آن که می‌تواند جهت حمل مسافر، باربری یا کارگو و یا حتی خودروهای تشریفاتی و VIP مورد استفاده قرار بگیرد، نباید انتظار شتاب اولیه بالایی از آن داشت، زیرا آرامش و راحتی بارزترین مشخصه در کاربری‌های حمل مسافر و خودروهای تشریفاتی است.
به هر حال باید گفت که ویتو در ابتدای حرکت خودرویی تنبل است. اما پس از دور گرفتن و بالا رفتن دور موتور، شاهد افزایش توان و کشش کلی خودرو هستیم. جعبه‌دنده 5 سرعته این خودرو که از نوع اتوماتیک است، تعویض دنده‌ها را به نرمی و آرامی انجام می‌دهد. اما هنگام کاهش دنده‌ها هنگام مواقع ضروری کمی کند عمل کرده و گوش به‌فرمان راننده نیست.
موضوع دیگری که هنگام رانندگی با این خودرو بسیار حائز اهمیت است، توجه کافی به فضای اطراف خودرو است. زیرا با توجه به ابعاد بزرگ و طول بدنه کشیده‌ای که دارد، می‌تواند در معابر شلوغ و یا باریک مشکل‌ساز باشد. به همین خاطر مالک این خودرو از سیستم مالتی‌مدیا به همراه نمایشگر لمسی استفاده کرده که به کمک دوربین دنده عقب از فضای پشت خودرو مطلع شود. البته که نسل جدید مرسدس بنز V کلاس به صورت استاندارد دارای سیستم‌های کنترلی و نظارتی نظیر دوربین، سنسور پارک و رادار نقطه کور بوده که همه این موارد در نهایت موجب رفاه و راحتی راننده خواهد شد.
و اما تجربه سواری در قسمت عقب کابین این خودرو بسیار لذتبخش و مهیج است. زیرا نوع چیدمان صندلی‌ها، میز پذیرایی، تجهیزات رفاهی و سیستم‌های صوتی و تصویری باعث می‌شود تجربه‌ای به یادماندنی از سفر را در ذهن خود به ثبت برسانید. اما نکته‌ای که بسیار حائز اهمیت است؛ بستن کمربندهای ایمنی در قسمت عقب کابین است. زیرا به هنگام پیچیدن خودرو ممکن است افرادی که روی صندلی‌های یک‌نفره VIP نشسته‌اند به طرفین پرتاب شوند. به همین خاطر در گام نخست باید کمربند ایمنی را بست و پس از آن از امکانات رفاهی و سرگرمی‌ها لذت برد.
در انتها از اتوگالری اتولچی به منظور همکاری و در اختیار قراردادن خودرو جهت تهیه گزارش کمال تشکر و قدردانی داریم.
