ملاقات با شورولت پیکاپ 1972 کم‌کارکرد؛ بچه غول کلاسیک آمریکایی

در سال 2018 شورولت صدمین سالگرد تولید وانت‌های خودش را جشن گرفت. حتی برخی از وانت‌های خود را در نسخه مخصوص صدسالگی تولید و عرضه کرد که این خودروها دارای امکانات و مشخصه‌های اضافی در مقایسه با نسخه‌های معمولی هستند. اولین وانت تولیدی شورولت One Ton مدل 1918 است که با هدف جابجایی بار طراحی شده اما در ظاهر شبیه خودروهای دیگری بود که در آن سال‌ها طراحی می‌شد. در این خودرو از یک پیشرانه 4 سیلندر خطی استفاده شده بود که بدون اتاق بار و تنها به صورت شاسی عرضه می‌شد و به این ترتیب خریداران این امکان را داشتند تا بسته به نوع نیاز خود اقدام نصب اتاق مورد نظر روی شاسی کنند.
حال به خودروی مورد نظر این مقاله از خودروبانک می‌رسیم. خودروی امروزی که قصد داریم با آن آشنا شویم، وانت شورولت سری C تولید سال 1972 از نسل سوم (1973-1987) است. طراحی این خودرو نشان‌دهنده پیشرفت وانت‌ها و افزایش توانایی‌های آن‌ها در راستای کاربری آنان بود.
نکاتی که در مورد این خودرو وجود دارد بسیار گسترده و مملو از داستان‌های زیبای خودروهای کلاسیک است که گفتن همه آن‌ها در یک مقاله کار ساده‌ای نیست اما سعی می‌کنیم گذرا به مواردی از آن‌ها اشاره کنیم.

تولید این نسل (نسل سوم از سری C/K) از شورلت از میانه سال 1972 شروع شد و باید گفت که خودروی مورد نظر ما جزو قدیمی‌ترین نمونه‌ها از نسل سوم در دنیا محسوب می‌شود. طراحی این خودرو در حقیقت انقلابی در دوران خود بود چرا که در طراحی نسل سوم برای اولین بار در وانت‌های تولیدی شورولت، حتی پیش از تولید نمونه آزمایشی، از سیستم‌ها و شبیه‌سازهای کامپیوتری استفاده شد که در آن دوران قدم بزرگی در راستای فناوری و تکنولوژی به حساب می‌آمد. حاصل این سبک طراحی مدرن تلفیقی نامتعارفی از زوایای تیز و قوس‌دار در جای‌جای خودرو بود که ضمن داشتن ابعادی قوطی کبریتی، خالی از قوس‌های نرم و سطوح مواج نبود.

این سری از وانت‌ها با توجه به محل تولید و بازار هدف تحت دو برند شورولت و GMC و با توجه به تریم مورد نظر تحت نام های متنوعی از جمله سییرا، شایِن، بونانزا، بیگ 10، سیلورادو، کاستوم و کاستوم دلوکس به تولید رسید که از قضا در ایران نیز بیشتر به نام عامیانه کاستوم شناخته می‌شوند تا تحت نام وانت‌های سری C/K. همچنین لازم به ذکر است که سری C به وانت‌های تک دیفرانسیل و سری K به وانت‌های دو دیفرانسیل اطلاق می شود. اما در حالت کلی این کلاس از وانت‌های سبک و نیمه سنگین شورولت و جی ام سری را بصورت مختصر سری C/K خطاب می‌کنند.
با وجود طراحی جعبه‌ای مانند کابین این خودرو، جالب است بدانید که برای آیرودینامیک بهتر و بهینه‌سازی مصرف سوخت، از این خودرو در تونل باد نیز تست گرفته شده است. در حقیقت، خروجی تست‌های انجام شده در تونل باد شکل دهنده طرح نهایی نمای خارجی خودرو بوده است. و حتی آنتن رادیو آن به صورت پنهان در شیشه جلو بکار رفته تا آیرودینامیک بهتری داشته باشد. همچنین دیگر نکته جالب در مورد این خودرو، این است که در سال 1972 جزو اولین خودروهای پیکاپ دنیا بود که از آینه جانبی سمت شاگرد نیز استفاده شد که در آن زمان ارتقاء مناسبی برای امنیت خودرو به حساب می‌آمد.
از مهمترین ویژگی‌های این سری از وانت‌های سبک شورولت و GMC تفاوت در بخش انتهایی و حمل بار خودرو است. در حقیقت دو نمونه محفظه بار برای این خودروها قابل سفارش بود که نمونه اول بدون پیچیدگی و اغراق، به موازات گلگیر جلو و درها تا انتها ادامه می‌یافت و ظاهری کاملاً جعبه مانند برای این وانت به همراه می‌آورد. این نوع محفظه بار از سوی شورولت فیلیت ساید (Fleetside) و از سوی جی ام سی وایدساید (Wideside) نامگذاری شد.
محفظه بار دوم با کمی طراحی پیچیده‌تر در جلو گلگیرهای عقب و درست قبل از ستون B درای فرو رفتگی منحصر به فردی بود که پله‌ای مختصر را در خود جای داده بود که مالک می‌توانست ضمن بهره‌وری از نمای ظاهری متفاوت آن به کمک این پله با سهولت بیشتر به محفظه بار وارد شود. این نمونه محفظه بار از سوی شورولت استپ ساید (Stepside) و از سوی جی ام سی فندرساید (Fenderside) نام گذاری شد.

سیستم تعلیق جلو مستقل جناغی دوبل با فنرهای لول است اما در عقب از نوع یکپارچه فعال با فنرهای شمش بکار رفته است. البته این قدیمی‌ترین نوع تعلیق بکار رفته روی این خودرو بود از مدل‌های 1981 به بعد، سیستم تعلیق این خودرو نیز فرق کرد.
مدلی که عکس‌های آن را در بخش گالری پایین صفحه می‌بینید، در پنج سری اصلی با سه مدل مختلف با فاصله محوری متفاوت و در کل یازده مدل 6.5 و 8 فوتی بر اساس فاصله بین دو محور وجود دارند. در هر مدل موتور 6 و 8 سیلند وجود دارد که وزن ماشین از 2.2 تن تا 4.5 تن متغیر است. در این مدل وانت سری Dual Rear Wheel هم در دسترس است که خودرو مورد نظر ما همین مدل است. وانت مورد بررسی به آپشن Big Dooley یا همان چرخ‌های جفت در محور عقب مجهز است که ویژه وانت‌های دارای قابلیت باربری کلاس 1 تن ارائه شد. یعنی چرخ‌های عقب خودرو به صورت دو تایی کنار هم (مثل کامیون‌ها) قرار دارند. طولانی ترین فاصله بین دو محور این خودرو 4178 میلیمتر است که این شاسی اجازه می دهد تا کابینی با ظرفیت 6 نفر (3+3) را روی خود سوار کند.

طیف گسترده‌ای از پیشرانه و گیربکس برای این سری وانت‌ها قابل سفارش بود که از نمونه‌های شش سیلندر خطی 4.1 لیتری آغاز و به نمونه‌های بسیار قدرتمند 7.4 لیتری بنزینی ختم می‌شد. البته دو پیشرانه دیزلی 5.7 لیتری دیزلی از برند اولدزمبیل و 6.2 لیتری دیترویت دیزل از زیرمجموعه‌های مستقیم دیزل‌ساز جنرال موتورز نیز برای کاربری‌های خاص قابل سفارش بود. گیربکس‌های قابل سفارش نیز شامل نمونه‌های اتوماتیک سه و چهار سرعته و نمونه چهار سرعت دستی مجهز به اوور درایو بود.

وانت مد نظر ما تک کابین با ظرفیت 3 سرنشین است که از پیشرانه 8 سیلندر 350 اینچ مکعبی 5.7 لیتری با قدرت 165 اسب بخار قدرت با گیربکس 4 دنده اتوماتیک بهره می‌برد. اگر چه در این سری وانت‌ها قابلیت سفارش نمونه‌های دو دیفرانسیل نیز ممکن بود اما نمونه مورد بررسی از نوع تک دیفرانسیل LSD در عقب است که در ایران به دیفرانسیل کلاچدار شناخته می‌شود. دیفرانسیل‌های کلاچدار حتی امروزه در زمره دیفرانسیل‌های گران‌قیمت قرار دارند چراکه دیفرانسیل به واسطه داشتن مکانیزم LSD یا لغزش محدود به هنگام باربری بسیار کمتر دچار هرز زدگی چرخ شده و در نتیجه خودرو دچار واماندگی نمی‌شوند. از این رو استفاده از آن در وانت‌ها از دوران کلاسیک امری حیاطی و اجباری به نظر می‌رسید. این نوع دیفرانسیل‌ها در وانت‌های قدیمی گلادیاتور و سری J برند جیپ که در ایران به سیمرغ مشهور است نیز استفاده شده است.
خودروی مد نظر فوق‌العاده کم‌کارکرد است و بدون شک از بهترین خودروهای کلاسیک این کلاس در کشور است که با دقت و حساسیت خاصی نگهداری می‌شود. تا چند وقت پیش این وانت یک کمپر را یدک می‌کشید که مالک جدید آن را جدا کرده است. امروزه در بازار خودرویی ایران برای همچین جواهری به دلیل کارکرد بسیار کم و کمیاب بودن، نمی‌توان قیمت گذاشت. اما با توجه به نادر بودن نمونه‌های وانت سری C/K در ایران در مقایسه با شاسی‌بلندهای این سری که به نام شورولت بلیزر و جی ام سی جیمی شناخته می‌شود، مخصوصاً در نمونه مورد بررسی که اول سری تولیدی نسل سوم و از نمونه مجهز به محور جفت چرخ در عقب است می‌توان انتظار داشت قیمت آن از یک بلیزر تمیز در بازار امروزی کمی فراتر بایستد.
در آخر از آقای امیررضا حسن نتاج مالک مجموعه خودرویی ایرانا برای همکاری جهت تهیه این گزارش از خودروبانک تشکر می‌کنیم.