همه ما جمله بیاد ماندنی دکتر محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور سابق ایران را به یاد داریم و بارها از آن استفاده کرده ایم. در اسفندماه سال 91 و همزمان با افزایش شدید قیمت ها بود که خطاب به خودروسازان اعلام کرد که "پراید را کیلویی چند حساب می کنید!".
حال با توجه به شرایط خودروسازان کشور این جمله بیش از گذشته یادآوری می شود. اکنون خودرویی که تا همین چند ماه پیش با قیمت 70 میلیون تومانی در بازار معامله می شد، حالا به قیمتی کمتر از 450 میلیون تومان رسیده است و اینجاست که باید گفت این خودرو با چه وزنه ای حساب شده تا به چنین قیمتی رسیده است!.
هنوز برای خیلی ها قیمت های جدید خودرو در بازار باورکردنی نیست و کمتر کسی فکرش را می کرد که روزی قیمت پراید از 80 میلیون تومان بالاتر برود یا به زودی، شاهد قیمت 100 میلیون تومانی برای آنان باشیم، درحالی که خودروی تیبا به عنوان ارزان ترین خودروی کشور بعد از توقف تولید پراید، قیمتی نزدیک به 100 میلیون تومان دارد و تقریبا کمترین قیمتی است که می توان برای یک خودروی صفر کیلومتر در بازار پیدا کرد.
به گزارش خودروبانک و به نقل از روزنامه ایران، در حال حاضر تا زمانی که شرایط اینچنین باشد به طور حتم جواب خیر است و همه باید نظاره گر افزایش دوباره قیمت ها باشیم. البته برخی از کارشناسان راهکارهایی پیشنهاد می کنند که با اجرایی کردن آن، برگشت قیمت ها تا حدودی امکان پذیر خواهد بود، اما بعید میدانیم که راهکارهای آنان از سوی خودروسازان و فعالان بازار خریدار داشته باشد.
اختلاف چشمگیر قیمت تمام شده خودرو در کارخانه با بازارقبل از بررسی این راهکارها، ابتدا باید قیمت تمام شده یک خودرو در شرکت های خودروسازی را بررسی کرد. در این گزارش ارزان ترین خودروی صفر کیلومتر بازار را مورد بررسی قرار می دهیم.
سال 97 که در تقویم شرکت های خودروسازی، سال تحریم صنعت خودرو نامگذاری شده، قیمت مواد پلیمری و شیمیایی هر کیلوگرم آن 10 هزار و 846 تومان بود حال با افزایش 44 درصدی قیمت ها هر کیلو آن 15 هزار و 625 تومان شده است. سال 97 خودروسازان هر کیلو لاستیک را 12 هزار و 419 تومان می خریدند و اکنون قیمت آن در هر کیلو به 37 هزار و 526 تومان رسیده که این رقم رشد در حدود 202 درصد داشته است. بر این اساس یک خودرو برای آنکه به مرحله تولید برسد سهم 6 درصدی از مواد پلیمری و شیمیایی دارد.
کانی های فلزی برای تولید خودرو امری مهم تلقی می شود. در ابتدا به آلومینیوم اشاره می کنیم. هر کیلو آلومینیوم را خودروسازان سال 97، 19 هزار 732 تومان می خریدند و حال با افزایش قیمت ارز این رقم به 38 هزار و 772 تومان رسیده که نشان از افزایش 96.5 درصدی این کالا است. سهم آلومینیوم در تولید یک خودرو در حدود 4 درصد است.
مس با سهم 0.7 درصدی هم 130 درصد نسبت به سال 97 گران شده است. یعنی هر کیلو مس سال 97، 53 هزار و 448 تومان بود و در حال حاضر این کالا 122 هزار و 999 تومان شده است. بیلت فولاد و چدن که در تولید یک خودرو سهم 22.1 درصدی دارد، این روزها حدود 133 درصد گران شده است. هر کیلو این کالا 3هزار و 958 تومان بود و اکنون قیمت آن به صورت تقریبی بیش از 9 هزار تومان است.
آهن ورق داخلی و خارجی که سهم بالایی در تولید خودرو دارد و در حدود 23.2 درصد است نیز در آهن داخلی 200 درصد و در آهن خارجی 185 درصد گران شده است. آهن داخلی را خودروسازان سال 97، کیلویی 5 هزار تومان می خریدند و اکنون به 15 هزار تومان رسیده است. آهن ورق خارجی هم که این روزها به مرز 20 هزار تومان رسیده است سال97، 7 هزار تومان بود.
اختلاف چشمگیر قیمت تمام شده خودرو در کارخانه با بازار بخش دیگری از ماجرای قیمت خودرو که باعث می شود، خودرو گران شود ارز است. اگر خودروسازان اقتصاد مقاومتی را به درستی اجرا کرده بودند اکنون قطعه سازان و خودروسازان برای قطعه دنبال واردات نبودند.
طبق آمارهایی که روزنامه ایران در اختیار دارد، میزان استفاده از ارز آزاد (دلار و یورو) در تولید یک خودرو 21.6 درصد است. سال 97 خودروسازان دلار آزاد را 10 هزار و 854 تومان می خریدند و اکنون با افزایش 92.5 درصدی قیمت ها، دلار آزاد را 20 هزار و 894 تومان می خرند. یورو هم که در همین طبقه بندی قرار گرفته، 82.6 درصد گران شده است. سهم یک خودرو در ارز مبادله ای و نیمایی هم 22.4 درصد است. سال 97 دلار مبادله ای نیما 8 هزار تومان بود و اکنون به نزدیک 17 هزار تومان رسیده است.
با جمع بندی این اعداد با برخی از فعالان این حوزه، نتیجه این شد که با وجود بهره وری پایین خودروسازان قیمت یک خودرو با هزینه کارگر، انرژی و سایر موارد در حدود 53 تا 55 میلیون تومان تمام می شود، این در حالی است که قیمت مصوب این خودرو 72 میلیون تومان است که این مبلغ با احتساب هزینه شماره گذاری، خدمات و ارزش افزوده است. بدون احتساب این موارد قیمت خالص این خودرو 61 میلیون تومان تمام می شود، اما این خودرو در بازار 107 میلیون تومان در حال عرضه است.
برای اینکه قیمت خودرو در بازار کاهش پیدا کند چند راهکار وجود دارد. افرادی که به قول معروف تندرو هستند و می‌خواهند نسبت به شکسته شدن قیمت ها اقدام کنند، تنها راه حل را واردات خودروهای صفر کیلومتر و کارکرده می دانند. این افراد معتقدند تا زمانی که واردات صورت نگیرد قیمت خودرو در بازار شکسته نخواهد شد و خودروسازان هم دیگر یکه تاز بازار نخواهند بود.
اختلاف چشمگیر قیمت تمام شده خودرو در کارخانه با بازار پیشنهاد دیگر نیز جلوگیری از احتکار و فروش خودرو به صورت کارتکس است. در حال حاضر بازار با کمبود خودرو مواجه است. برخی به امید سود بیشتر خودرو را احتکار می کنند. این افراد از ماه های گذشته و قبل از فروش خودرو به صورت قرعه کشی خودرو را خرید کرده اند.
توصیه دیگری که به تولیدکنندگان خودرو داده شده جلوگیری از تولید خودروهایی است که خودروسازان تا مقطعی به دلیل نقص قطعه نمی توانند آنها را به مرحله تجاری سازی برسانند. کارشناسان عنوان می کنند تولید خودرو به این شکل تنها از دست دادن سرمایه و سوء‌استفاده فعالان بازار از شرایط موجود است.
اختلاف چشمگیر قیمت تمام شده خودرو در کارخانه با بازار 6 پیشنهاد برای کاهش قیمت خودرو
محسن چمن آرا عضور اتاق بازرگانی در خصوص آشفتگی بازار خودرو می گوید: قیمت ها در بازار خودرو نجومی بوده و مردم به دنبال سود بیشتر و حفظ ارزش پول خود به این بازار روانه شده اند. برای جلوگیری از این وضعیت چند راهکار توصیه می شود که امیدوارم سیاستگذاران به آن ها توجه کنند. اولین پیشنهاد: عدم دخالت دولت و حتی شورای رقابت در قیمت گذاری است. قیمت گذاری دستوری باعث افزایش فاصله قیمتی بین کارخانه و بازار شده است.
دومین پیشنهاد: افزایش تولید خودرو و عرضه مناسب به بازار است. اغلب خودروهای تولیدی ناقص هستند و به پارکینگ ها می رود تا نقص آن برطرف شود. بنابراین با تولید و عرضه مناسب می توان امید داشت که قیمت خودرو تا حدودی روند کاهشی به خود بگیرد.
سومین پیشنهاد: حمایت دولت از تولیدکنندگان مواد اولیه است. کارخانه هایی که مواد اولیه شرکت های خودروسازی را تامین می کنند نباید برای واردات کالاهای خود با چالش و مشکل مواجه شوند و دولت باید از این شرکت ها حمایت کند.
چهارمین پیشنهاد: حمایت از قطعه سازان است. در حال حاضر قطعه سازان کشو مطالبات زیاد از خودروسازان دارند. لذا سیاستگذاران باید شرایطی را برای قطعه سازان فراهم کنند تا بتوانند با شرایط بهتری به فعالیت خود ادامه دهند.
پنجمین پیشنهاد: نقش دستگاه دیپلماسی است. برخی از کشورها هستند که ایران را در لیست تحریم های خود قرار نداده اند و حاضر به همکاری با ایران هستند و دستگاه دیپلماسی در این بین می تواند نقش بسیار مهمی را ایفا کند.
ششمین پیشنهاد: تامین ارز توسط بانک مرکزی. بانک مرکزی باید به گونه ای برنامه ریزی کند که تامین ارز در اولویت قرا گیرد. یعنی اگر تولیدکننده ای بخصوص تولیدکنندگانی که اشتغالزایی بالایی دارند ارز تقاضا کردند، ضروری است که در صف نمانند و پرونده آنها سریع بررسی شود تا تولیدکنندگان با تامین بموقع ارز از مشکلات فاصله بگیرند.
