سالیانه هزاران نفر جان خود را بر اثر تصادف از دست میدهد و این موضوع باعث شده تا شرکتهای بزرگ خودروسازی بیشتر از همه بر روی ایمنی محصولات خود تاکید داشته باشند. در کنار حساسیت خودروسازان، سازمانهای متعددی هم وجود دارد که میزان ایمنی وسایل نقلیه جدید را مورد ارزیابی قرار میدهند.
برای رقابت هم که شده باشد، خودروسازان بزرگ جهانی مجبور به افزایش ایمنی محصولات خود هستند تا قافیه را به رقیبان خود نبازند. حال در این مقاله از خودروبانک سعی داریم مروری بر معتبرترین موسسات ایمنی جهانی داشته باشیم که برخی از آنان مامور ارزیابی خودروهای عرضه شده در کشور خود هستند، اما برخی دیگر ماموریت بینالمللی داشته و ارزیابی ایمنی چندین کشور حاضر در یک قاره بخصوص را برعهده دارند که همگی یک هدف مشترک، آن هم ارزیابی و معرفی ایمنترین خودروی عرضه شده در بازار هدف را خواهند داشت.
در حال حاضر معتبرترین موسسات ایمنی فعال در سطح بینالمللی عبارتند از:
Global NCAP برنامه جهانی ارزیابی اتومبیل جدید
ANCAP برنامه ارزیابی اتومبیل جدید استرالیا
ASEAN NCAP برنامه ارزیابی اتومبیل جدید برای کشورهای جنوب شرق آسیا
C-NCAP برنامه ارزیابی اتومبیل جدید چین
Euro NCAP برنامه ارزیابی اتومبیل جدید اروپا
JNCAP برنامه ارزیابی اتومبیل جدید ژاپن
Latin NCAP برنامه ارزیابی اتومبیل جدید برای آمریکای لاتین و کارائیب
IIHS-HLDI موسسه بیمه ایمنی بزرگراه ها
NHTSA/ U.S. NCAP سازمان ایمنی ترافیک بزرگراه های ملی آمریکا / برنامه ارزیابی اتومبیل جدید ایالات متحده
گلوبال انکپ (برنامه جهانی ارزیابی اتومبیل جدید):
گلوبال انکپ در سال 2011 میلادی تاسیس شد و به عنوان یک بستر بینالمللی و همکاری بین تمامی موسسات انکپ در سراسر جهان راهاندازی شد. این موسسه همچنین اقدام به پشتیبانیهای مالی و فنی از موسسات ایمنی انکپ در بازارهای نوظهور جهانی میکند که در این خصوص میتوان به موسسات ایمنی جنوب شرقی آسیا، آمریکای لاتین و همچنین Safer Cars در کشور هند اشاره کرد.
برنامه ارزیابی اتومبیل جدید استرالیا:
همانطورکه از پسوند این نامگذاری پیداست، موسسه ایمنی ANCAP بر روی بازار استرالیا و نیوزیلند تمرکز دارد و خودروهای جدید وارد شده به این کشور مورد ارزیابی ایمنی قرار میگیرند تا مشتریان سرمایه خود را خرج گزینههای بهتر و ایمنتری کنند. لازم به ذکر است که این موسسه توسط 23 سازمان مختلف در استرالیا، نیوزیلند و یا حتی انگلستان پشتیبانی میشود.
جالب توجه است که این موسسه در سال 1992 میلادی تاسیس شد و اولین تست ایمنی خود را در سال 1993 میلادی با سرعت 60 کیلومتر برساعت آزمایش کرد، ولی در سال 1995 میلادی محدوده سرعت تست آن به سرعت 64 کیلومتر برساعت افزایش پیدا کرد و تا به امروز از همین سقف سرعتی برای تست خودروهای مختلف استفاده میشود.
از سال 2018 میلادی، موسسه ایمنی ANCAP پروتکلهای آزمون و ارزیابیهای مشترک با موسسه ایمنی یورو انکپ را تدوین کرد تا بتواند آزمایشها، ارزیابی و روشهای محاسبه و تعیین سطح ایمنی خود را بروزرسانی کند. بعد از انجام این کار، مدلهای تصادف بیشتری اضافه شد، تست عملکرد سیستمهای کمک ایمنی در دستور کار قرار گرفت و همچنین برای اولین بار ارزیابی حفاظت از سرنشینان کودک در رتبهبندی کلی ستارهها قرار گرفت.
برنامه ارزیابی اتومبیل جدید برای کشورهای جنوب شرقی آسیا:
این موسسه تحت نظر موسسه تحقیقات ایمنی راه مالزی موسوم به MIROS تشکیل شد و تمرکز آن بر روی ایمنی وسایل نقلیه جدیدی است که در کشورهای جنوب شرقی آسیا عرضه میشود. این موسسه کار خود را از سال 2017 میلادی آغاز کرده و 3 بخش مختلف برای ارزیابی خودروهای جدید دارد.
برای ارزیابی خودروهای جدید در این موسسه ایمنی 3 بخش مختلف تعیین شده که شامل AOP، COP و SAT میشود که به ترتیب 50 درصد، 25 درصد و 25 درصد از نمره نهایی را به خود اختصاص میدهند.
بخش AOP که 50 درصد از نمره کامل تست ایمنی را به خود اختصاص داده، مربوط به تست تصادف اصلی و حفاظت از سرنشینان داخل کابین میشود که جنبههای مختلفی همچون تست تصادف از جلو، تست تصادف جانبی و ارزیابی حفاظت از سر راننده یا سرنشین جلو میشود.
بخش COP که 25 درصد از نمره کامل تست ایمنی را به خود اختصاص میدهد، مربوط به ارزیابی دینامیکی اتومبیل و یا مهمتر از همه، نوع خودرو میشود که در نتیجه نهایی تاثیر بسیار زیادی خواهد گذاشت.
25 درصد باقی مانده بخش نهایی یعنی SAT نیز مربوط به سیستمهای ایمنی بکار رفته در اتومبیل میشود که شامل ترمزگیری موثر EBA، یادآوری کمربند ایمنی SBR، سیستم هشدار نقاط کور و همچنین فناوریهای پیشرفته کمک ایمنی میشود که تعداد بیشتر آنان در اتومبیل میتواند به کسب نمره بالاتر هم کمک کند.
برنامه ارزیابی اتومبیل جدید چین:
برنامه ارزیابی اتومبیل جدید چین یا C-NCAP، توسط مرکز تحقیقات و فناوری خودرو موسوم به CATARC راهاندازی شده تا مطالعات دقیقتری بر روی ایمنی وسایل نقلیه چینی داشته و همچنین تجزیه و تحلیل عمیقتری بر روی آنان داشته باشد.
باتوجه به استانداردها و مقررات موجود برای وسایل نقلیه، وضعیت خودروسازان، شرایط ترافیک جادهای، عادتهای رانندگان در کشور چین، مبادلات گسترده با خودروسازان و همچنین شاخههای مختلف موسسات ایمنی انکپ، باعث راهاندازی رسمی بخش چینی موسسه ایمنی انکپ در سال 2006 میلادی شد تا با تستهای خود بر روی وسایل نقلیه مختلف بتواند به انتخاب بهتر مردم کمک کرده و همچنین توجه بسیاری از خودروسازان را به اعتبار رتبهبندی این موسسه جلب کند.
در حال حاضر موسسه ایمنی چینی انکپ تنها چهار آزمون بر روی وسایل نقلیه مختلف انجام میدهد که شامل تست تصادف 100 درصدی از جلو، تست تصادف 40 درصدی از جلو، تست تصادف جانبی و همچنین تست شتابسنجی هنگام تصادف و حفاظت از گردن سرنشینان جلو در شتابهای ناگهانی میشود.
برنامه ارزیابی اتومبیل جدید اروپا:
یورو انکپ Euro NCAP را میتوانیم یکی از برترین موسسات ایمنی در سراسر جهان بدانیم که تمرکز خود را بر روی بازار اروپا گذاشته است، اما از آنجایی که تعداد قابل توجهی از خودروسازان بزرگ جهانی در اروپا واقع شده و همچنین محصولات دیگر شرکتهای بزرگ خودروساز جهانی در اروپا عرضه میشود، به همین دلیل تستهای ایمنی یورو انکپ مورد توجه بسیاری از بازارهای جهانی قرار میگیرد.
یورو انکپ تستهای واقعبینانه از عملکرد ایمنی برخی از محبوبترین وسایل نقلیه فروخته شده در بازارهای اروپایی را به مصرف کنندگان ارائه میدهد و از طرفی دیگر، تلاشهای این موسسه در طراحی وسایل نقلیه و سختگیریهای زیاد آن باعث شده تا مرگ و میرهای ناشی از تصادف در جادههای اروپایی کاهش چشمگیری داشته باشد.
این موسسه در سال 1997 میلادی تاسیس شد و یک انجمن بینالمللی و مستقل از صنعت خودروسازی است که توسط 7 دولت مختلف اروپایی از جمله فرانسه، آلمان، سوئد، هلند، انگلستان، لوکزامبورگ و منطقه کاتالونیا در کشور اسپانیا پشتیبانی میشود.
تا به امروز، موسسه ایمنی یورو انکپ بیش از 600 مدل وسیله نقلیه مختلف را مورد آزمایش قرار داده و از سال 2009 میلادی تا به امروز، رتبهبندی خود را با حداکثر 5 ستاره برای وسایل نقلیه مختلف اعلام میکند.
برنامه ارزیابی اتومبیل جدید ژاپن:
برنامه ارزیابی اتومبیل جدید ژاپن موسوم به JNCAP، تنها بر روی سطح ایمنی وسایل نقلیه تولید شده و عرضه شده در بازار ژاپن تمرکز دارد و هدف آن شناخت بهتر وسایل نقلیه ایمن توسط کاربران است. درست است که ژاپن یکی از بزرگترین تولید کنندگان اتومبیل در جهان بوده و بسیاری از شرکتهای بزرگ خودروسازی را در خود جای داده، اما مشتریان خودروسازان ژاپنی در بازارهای جهانی به موسسات ایمنی معتبرتری همچون یورو انکپ، گلوبال انکپ، موسسه ایمنی IIHS یا NHTSA استناد میکنند.
برنامه ارزیابی اتومبیل جدید آمریکای لاتین و کارائیب:
برنامه ارزیابی اتومبیل جدید برای بازارهای آمریکای لاتین و همچنین حوزه کارائیب که به اختصار آن را Latin NCAP معرفی کردهاند، بر روی ایمنی ماشینهایی تمرکز دارند که در بازارهای مذکور عرضه خواهد شد. این موسسه در سال 2010 میلادی کار خود را آغاز کرد و در سال 2014 میلادی به عنوان یک نهاد حقوقی معرفی شد.
رتبهبندی این موسسه حداکثر 5 ستاره ایمنی دارد و نکته جالب توجه اینجاست که در تستهای انجام شده توسط این موسسه، معمولاً شاهد اعطای ستارههای بسیار پایین به خودروهای تست شده هستیم، زیرا عموم خودروسازان محصولات خود را با حداقل امکانات ایمنی و یا حتی کیفیت کمتری در ساخت بدنه عرضه میکنند و هربار این موسسه خودروهای روز اروپایی را مورد بررسی قرار میدهد، شاهد عملکرد ضعیف آنان در بازار آمریکای لاتین و کارائیب هستیم که دلیل اصلی آن کاهش قیمت خودرو و افزایش توان خرید مصرف کنندگان است.
موسسه بیمه و ایمنی بزرگراهها:
استاندارد ایمنی IIHS مخفف Insurance Institute for Highway Safety به معنی موسسه بیمه و ایمنی بزرگراه است که به عنوان یکی از معتبرترین و باسابقهترین موسسات ایمنی خودرو در ایالات متحده آمریکا فعالیت دارد و تستهای خود را در ایالت ویرجینیا انجام میدهد. اکنون رتبهبندی این موسسه به صورت Top Safety Pick و یا در بالاترین سطح ممکن به صورت Top Safety Pick+ انجام میشود.
در این موسسه برخورد از جلو به سه روش مختلف انجام میشود، به این شکل که برخورد از جلو 40 درصد، برخورد از جلو 25 درصد و برخورد کمی از بخش جلو انجام میشود. درصدهای اعلام شده به میزانی از خودرو مربوط است که به مانعی از پیش تعیین شده ثابت برخورد میکند. در این نوع تستها فشار زیادی که به چرخها، سیستم تعلیق و پیشرانه خودرو و سپس به پاهای سرنشینان منتقل میشود، مورد ارزیابی قرار میگیرد.
این مرکز تحقیقاتی و ایمنی در سال 2015 میلادی توسعه بسیار گستردهای تجربه کرد، به طوری که اکنون سالنی به اندازه 22 هزار فوت مربع برای تست تصادف و همچنین 15 هکتار محوطه بیرونی برای تست سیستمهای ایمنی وسایل نقلیه مختلف در اختیار دارد.
سازمان ایمنی ترافیک بزرگراه های ملی آمریکا:
استاندارد ایمنی NHTSA مخفف National Highway Traffic Safety Administration به معنی سازمان ایمنی ترافیک بزرگراههای ملی آمریکا است که همانند موسسه ایمنی قبل، فعالیت خود را در ایالات متحده آمریکا دنبال میکند. تستهای این مرکز در محل مشخصی انجام نمیشود و مکان تستها تغییر میکند، به همین دلیل مکان مشخصی را نمیتوانیم از فعالیت این موسسه نام ببریم.
در این موسسه امتیاز به صورت توصیفی است و از کلمات: خوب، قابل قبول، نسبتاً ضعیف و ضعیف استفاده میشود.
تستهایی که توسط موسسات ایمنی خودروها در کشورهای مختلف انجام میشود شباهت زیادی به یکدیگر دارد، اما با این حال در این بین تعداد تستهای انجام شده توسط برخی موسسات نسبت به سایرین بیشتر است، همچون موسسه ایمنی NHTSA که تستهای مختلف برخورد از جلو، برخورد از کنار و برخورد با مانعی همانند تیر چراغ برق را انجام میدهد که در کمتر موسسات ایمنی شاهد انجام آنان هستیم.
در تست برخورد از جلو، موسسه NHTSA خودروها را با سرعت 56 کیلومتر بر ساعت به یکدیگر و یا به موانع تعیین شده میکوبد و در آن عوامل مختلف تاثیرگذار بر روی آدمکهای داخل خودرو مانند میزان ضربه به سر، گردن، پاها و قفسه سینه مورد بررسی قرار میگیرد.
تست برخورد از کنار هم یکی دیگر از بیشترین حوادث رخ داده برای رانندگان است که در این تست خودرو ثابت بوده و جسمی با سرعت 62 کیلومتر بر ساعت به بخش کناری خودرو برخورد میکند و میزان ضربه به آدمک مرد در ردیف جلو و آدمک زن و یا کودک در ردیف عقب مورد ارزیابی قرار میگیرد.
در برخی موارد هم شاهد برخورد خودرو با تیر چراغ برق، کیوسک تلفن، درخت و یا موارد مشابه هستیم که شبیهساز این تصادف در موسسه NHTSA انجام شده و نتیجه آن در نمره نهایی لحاظ میشود. جالب توجه است که ضعف بیشتر خودروها در همین بخش بوده و معمولاً صدمات زیادی را متحمل میشوند.
تستهای مذکور در برخی موسسات دیگر هم انجام میشود، اما تست اختصاصی موسسه ایمنی NHTSA آمریکا مربوط به پایداری خودرو و میزان چپ شدگی و غلت خوردن آنان میشود. جالب است بدانید که تسلا مدل X تنها خودرویی است که توانسته تمام تستهای این موسسه را با موفقیت پشت سر گذاشته و نمره کامل ایمنی را از این موسسه دریافت کند.