بامداد 23 خردادماه 1404 و با شروع تجاوز آشکار اسراییل به ایران، شرایط اقتصادی مملکت، که قبل از آن هم به سختی نفس می‌کشید، به شدت تحت تاثیر قرار گرفت و پس از چندین روز از این تاریخ شوم، نه‌تنها شعله جنگ فروکش نکرده، بلکه حال با ورود آمریکا به این معرکه خونین، حتی کورسوی نقطه پایان این درگیری نیز بیش از پیش دورتر شده است. اما اینجا قصد داریم به صورت متمرکز به جاده مخصوص برویم و نگاهی به مشکلات کنونی و آتی خودرویی‌ها بیندازیم. مشکلاتی که تابحال قطعی برق، عدم و یا تاخیر در تخصیص ارز، و همچنین بروکراسی پیچیده در گمرکات کشور در بالای لیست قرار داشتند و همواره گلوی جاده مخصوصی‌ها را می‌فشرد اما حال در این شرایط فورس ماژور، باید گفت که رتبه‌بندی در بالای لیست به شدت دگرگون شده است.
وارداتی‌ها در بحران ارزی و لجستیک
با باز شدن واردات خودرو، بسیاری از شرکت‌ها توانستند اقدام به واردات خودروهای بروز دنیا کنند و همین امر باعث کنترل بازار خودرو شد. اما مشخصاً تداوم این کنترل تنها در گرو پیوسته بودن در حواله‌های ارزی و واردات خودرو است. موضوع اول که در شرایط غیرجنگی هم بر سر آن مشکلات زیادی وجود داشت و تخصیص ارز به واردکننده‌ها همواره جزو بزرگ‌ترین موانع در تداوم عرضه خودروهای تولیدی و وارداتی به کشور بود، حال با تشدید تنش‌ها، دریافت ارز از وزارت صمت بسیار دورتر از قبل شده است. موضوع دوم البته با دستوری از سوی وزارت صمت، روند ترخیص خودروها شدت گرفته تا اموال مردم با سرعت بیشتری از گمرکات کشور ترخیص شوند، دستوری که طبق اطلاعات بدست آمده از سوی خودروسازها چنان ترخیص کالاها از گمرکات کشور سرعت گرفته که بدون هیچ بروکراسی و یا تعهدنامه‌ای شرکت‌ها در حال ترخیص کالاها هستند و گویا دولت قصد دارد برای جلوگیری از هر گونه خسارت احتمالی به اموال مردم در این بخش، آن را تخلیه کند که شاید نکته و تصمیم درستی در این شرایط باشد، اما سوالی که بی‌پاسخ مانده، این است که آیا در شرایط کنونی امکان واردات محموله‌های جدید خودرویی به گمرکات کشور وجود دارد یا خیر؟
جریان ورود قطعات و خلل در تولید
بی‌شک تولید خودرو در کشور کماکان بیش از 90 درصد نیاز داخلی را تامین می‌کنند، اما جریان تولید تنها به تداوم ورود بعضی قطعات به کشور امکان‌پذیر است. البته لازم به ذکر است که خودروسازان موجودی‌های متفاوتی از قطعات در انبارهای خود دارند اما تولید هر خودرو به نسبت میزان داخلی‌سازی، نیاز به قطعاتی خواهد داشت که باید از خارج از کشور وارد شوند و امکان واردات قطعات در چنین شرایطی بسیار مبهم و سخت خواهد بود.
خلل در تکمیل وجه‌ها، موج انصرافی‌ها
با تعطیلی بسیاری از کسب‌و‌کارها در چنین شرایطی، متقاضیانی که موعد تکمیل وجه آن‌ها رسیده، دچار مشکلاتی اعم از کمبود نقدینگی و یا عدم امکان تبدیل دارایی‌ها مثل فروش خودرو و طلا می‌شوند و شاید امکان تکمیل وجه را در چنین شرایطی نداشته باشند. بی‌شک قابل درک است که بسیاری از متقاضیان نیز در شرایط کنونی، ترجیح می‌دهند اصلاً نقدینگی خود را به خودرو تبدیل نکنند و احتمالاً خودروسازها به زودی با موج انصرافی‌هایی مواجه می‌شوند که ملزم به بازگشت پول پیش‌پرداخت به آن‌ها هستند و همین موضوع نیز می‌تواند بیش از پیش خودروسازان را در باتلاق عدم نقدینگی فرو ببرد.
انفجار در خودروسازی‌ها
قاعدتاً خودروسازان جزو شرکت‌هایی هستند که فعالیت‌های نظامی ندارند و نباید در این ورطه مورد حمله قرار بگیرند، اما انفجار در یکی از سایت‌های خودروسازی فردا نشان داد که قانون مشخصی در این معرکه حکمرانی نمی‌کند و ممکن است به اشتباه و یا حتی به عمد، کانون‌های اقتصادی مثل خطوط تولید خودرو به شدت آسیب ببینند و همین روند کنونی بی‌جان تولید نیز به کما برود!
پیش‌بینی از بازار خودرو
شاید باتجربه‌ترین کارشناسان اقتصادی و سیاسی هم نتوانند در این شرایط پیچیده جنگی، پیش‌بینی دقیقی را داشته باشند، اما پرواضح است که بزودی خودروسازان و واردکنندگان بزرگ کشور با بحران‌هایی مثل عدم نقدینگی، مشکل در انجام حواله و همچنین مشکلات جدی در واردات قطعات و خودروهای CBU را به دوش خواهند کشید و مشخص نیست آیا می‌توانند از این پیچ سخت تاریخی جان سالم بدر ببرند یا خیر!
