گروه صنعتی ایران خودرو با انتشار بخشنامه شماره ۴۹۶۲، جزئیات دهمین دوره ثبت درخواست خرید خودرو را که به طور اختصاصی برای متقاضیان طرح جایگزینی خودروهای فرسوده (غیر تاکسی) در نظر گرفته شده، اعلام کرد. این بخشنامه که در تاریخ ۲۹ آذر ۱۴۰۴ صادر شده است، فرصتی را برای آن دسته از متقاضیانی فراهم میکند که در آذرماه سال جاری در سامانه یکپارچه ثبتنام کرده و اکنون به عنوان منتخبین جایگزینی خودروهای فرسوده شناخته شدهاند. اهمیت این طرح در شرایط فعلی بازار خودرو، ارائه محصولات مونتاژی خانواده هایما با قیمت مصوب و تحویل فوری (۳۰ روزه) است که البته مشروط به تکمیل فرآیند پیچیده اسقاط خودروی قدیمی خواهد بود. در این گزارش جامع، تمامی زوایا، الزامات حقوقی، فرآیند اجرایی و تحلیل شرایط مالی این طرح را بررسی خواهیم کرد تا متقاضیان با آگاهی کامل در این مسیر گام بردارند. نکته حائز اهمیت در این فراخوان، مهلت زمانی بسیار محدود و حساس برای مراجعه به مراکز اسقاط است که در صورت اهمال، منجر به حذف کلی متقاضی از لیست انتظار خواهد شد.
جزئیات سبد محصولات و قیمتگذاری نهایی
در این فراخوان، ایران خودرو سه محصول استراتژیک از خانواده هایما را برای جایگزینی با خودروهای فرسوده پیشنهاد داده است. خودروهای عرضه شده شامل هایما S5 پلاس (S5 Pro) اتوماتیک با موتور توربو GDI، هایما S8 و خودروی خانوادگی هایما 7X هستند. قیمتهای اعلام شده در این بخشنامه قطعی بوده و بر اساس قیمت زمان واریز وجه محاسبه شده است. نکته قابل توجه در این بخش، تنوع رنگی نسبتاً مناسبی است که شامل رنگهای پرطرفداری همچون سفید، مشکی آبنوس، نقرهای تیتانیوم و خاکستری متالیک میشود که بسته به کد کلاس خودرو، قابل انتخاب خواهد بود.
موعد تحویل خودروها ۳۰ روز پس از واریز وجه، تکمیل پرونده و مهمتر از همه، "شارژ مبلغ گواهی اسقاط در حساب ایرانخودرو" تعیین شده است. این بدان معناست که صرف واریز وجه خودروی جدید کافی نیست و تا زمانی که فرآیند اسقاط نهایی نشود، شمارش معکوس ۳۰ روزه آغاز نخواهد شد. متقاضیان باید توجه داشته باشند که قیمت نهایی خودرو با کسر ارزش گواهی اسقاط (که توسط ستاد نوسازی تعیین میشود) محاسبه خواهد شد و مشتری باید مابهالتفاوت قیمت مصوب و ارزش لاشه خودروی خود را پرداخت نماید. در صورتی که در زمان تحویل، هزینههای قانونی مانند بیمه یا مالیات تغییر کند، پرداخت مابهالتفاوت بر عهده مشتری خواهد بود.
فرآیند حیاتی اسقاط و مهلتهای زمانی غیرقابل تمدید
یکی از چالشبرانگیزترین بخشهای این بخشنامه، فرآیند چندمرحلهای و زمانبندی فشرده آن است که نیاز به دقت بالای متقاضیان دارد. طبق اعلام ایران خودرو، متقاضیان مشمول این فراخوان موظف هستند به محض دریافت پیامک، به سامانه ستاد نوسازی ناوگان به نشانی nnhk.ir مراجعه کرده و نسبت به انتخاب مرکز اسقاط و ثبت پذیرش خودروی فرسوده خود اقدام کنند.
بازه زمانی تعیین شده برای ثبت اطلاعات و تحویل خودروی فرسوده به مراکز اسقاط، از روز شنبه ۲۹ آذر ۱۴۰۴ آغاز شده و تا پایان روز دوشنبه ۸ دی ۱۴۰۴ ادامه خواهد داشت. این یک بازه زمانی ۱۰ روزه است که در آن متقاضی باید هم ثبت نام سیستمی خود را در سامانه اسقاط انجام دهد و هم خودرو را فیزیکی تحویل دهد.
عدم مراجعه در این مهلت مقرر، تبعات سنگینی دارد؛ به طوری که اگر اطلاعات پذیرش خودروی فرسوده به موقع توسط ستاد نوسازی به ایران خودرو ارسال نشود، شرکت خودروساز هیچ مسئولیتی را نپذیرفته و این به منزله انصراف متقاضی تلقی خواهد شد. پس از تایید پذیرش اسقاط، پیامک واریز وجه برای مشتری ارسال میشود و متقاضی تنها ۸ روز (۱۲۰ ساعت کاری اداری و غیر اداری مجموعاً ۸ روز تقویمی) فرصت دارد تا با مراجعه به سامانه فروش اینترنتی ایران خودرو (esale.ikco.ir) نسبت به تکمیل وجه اقدام کند. عدم واریز وجه در این مهلت، باعث میشود اولویت متقاضی کانلمیکن تلقی شده و از لیست انتظار حذف گردد.
الزامات حقوقی و محدودیتهای ثبتنام
در راستای جلوگیری از دلالی و اطمینان از رسیدن خودرو به مصرفکننده واقعی، ایران خودرو محدودیتهای سفت و سختی را در این بخشنامه لحاظ کرده است. مهمترین نکته این است که انتقال امتیاز به اشخاص ثالث، حتی به صورت وکالتی، و همچنین فروش حواله خودرو ممنوع میباشد. همچنین امکان صلح در قرارداد وجود ندارد.
متقاضی باید دقت داشته باشد که شماره تلفن همراه معرفی شده و همچنین شماره حساب و شبای بانکی که پرداخت از طریق آن انجام میشود، حتماً باید به نام شخص متقاضی باشد. هر کد ملی تنها مجاز به ثبتنام یک دستگاه خودرو است. علاوه بر این، در صورتی که مشخصات گواهی اسقاط صادر شده با اطلاعات فردی و خودرویی منتخب در قرعهکشی مغایرت داشته باشد، امکان مشارکت در طرح وجود نخواهد داشت و وجه واریزی عودت داده میشود. این بند نشاندهنده اهمیت تطابق دقیق اطلاعات هویتی و مالکیتی خودروی فرسوده با اطلاعات ثبتشده در سامانه یکپارچه است.
نکته حقوقی بسیار مهم دیگر، تعهدنامهای است که مشتری باید امضا کند. طبق این تعهدنامه، مشتری اقرار میکند که تنها در صورت اتمام فرآیند اسقاط و انتقال ارزش گواهی به ایران خودرو، خودروی جایگزین تخصیص مییابد و در صورت تاخیر یا عدم انجام اسقاط، حق فسخ قرارداد برای خودروساز محفوظ است.
احراز سکونت و الزامات سامانه سخا
یکی از مراحل اداری که اغلب باعث سردرگمی مشتریان میشود، بحث احراز محل سکونت است. بر اساس دستورالعمل جدید پلیس راهور فراجا، مشتریان مکلف هستند اطلاعات فردی و آدرس خود را در سامانه سخا (sakha.epolice.ir) بهروزرسانی کنند. اگر مشتری فاقد اطلاعات در این سامانه باشد یا بیش از یک سال از آخرین بهروزرسانی گذشته باشد، ابتدا باید به سامانه املاک و اسکان (amlak.mrud.ir) مراجعه کرده و خوداظهاری انجام دهد.
این مرحله پیشنیاز صدور پلاک و بیمه شخص ثالث است. طبق بخشنامه، عواقب ناشی از عدم تایید نشانی در سامانه مذکور، از جمله عدم صدور بیمه شخص ثالث و تاخیر در تحویل خودرو، بر عهده شرکت نخواهد بود. بنابراین، پیشنهاد میشود متقاضیان پیش از اقدام به واریز وجه، وضعیت احراز سکونت خود را بررسی و نهایی کنند تا در مرحله تحویل خودرو دچار وقفه نشوند. مشتری باید پس از تایید آدرس توسط اداره پست، تصویر نشانی ثبت شده در سامانه سخا را به نمایندگی تحویل دهد.
خدمات پس از فروش و کارت طلایی
خودروهای عرضه شده در این طرح مشمول گارانتی و خدمات پس از فروش استاندارد هستند، اما ایران خودرو بستههای خدماتی کارت طلایی را نیز به صورت اختیاری (یا اجباری بسته به انتخاب مشتری در مراحل تکمیل وجه) ارائه میدهد. طبق جدول پیوست بخشنامه، کارت طلایی شامل خدماتی همچون جبران خسارت بدنه و سرقت، تعمیرات رایگان فنی، حمل و انتقال رایگان و تعویض خودرو در صورت خسارت کلی است.
همچنین در صورت خرید اشتراک کارت طلایی پلاس، نوبت سرویسهای دورهای و تعویض روغن و فیلترها رایگان خواهد بود. این خدمات میتواند برای خریدارانی که نگران هزینههای نگهداری خودروهای توربو شارژ مانند هایما S5 و S8 هستند، گزینه جذابی باشد. نکته مثبت این بخش، ارائه تخفیفهایی تا ۸۰ درصد برای برخی سطوح اشتراک طلایی در این طرح خاص است.
جریمه تاخیر و انصراف
در بخش مالی قرارداد، بندی مربوط به جریمه تاخیر وجود دارد. در صورت بروز هرگونه تاخیر احتمالی در تحویل خودرو از سوی شرکت (پس از تکمیل وجه و تکمیل فرآیند اسقاط)، خسارت تاخیر به صورت سالیانه ۳۰ درصد (معادل ۲.۵ درصد ماهانه) محاسبه و به مشتری پرداخت خواهد شد. این نرخ جریمه نسبت به سودهای بانکی رایج بالاتر بوده و تضمین مناسبی برای تحویل به موقع خودرو محسوب میشود.
از سوی دیگر، در فروشهای طرح جایگزینی خودروهای فرسوده، امکان انصراف وجود ندارد مگر در شرایط خاصی که تحویل خودرو با تاخیر مواجه شود. در صورت انصراف مجاز (قبل از فاکتور شدن)، وجه مشتری بدون سود انصراف و حداکثر ظرف ۲۰ روز مسترد خواهد شد. این بند نشان میدهد که متقاضیان باید پیش از ورود به این طرح، از تصمیم خود برای اسقاط خودرو و خرید محصول جدید اطمینان کامل داشته باشند، زیرا راه بازگشت سادهای وجود ندارد.
| کد کلاس | شرح خودرو | رنگهای قابل عرضه | مبلغ قابل پرداخت (ریال) | موعد تحویل |
|---|
| 52301 | هایما S5 pro اتوماتیک (موتور توربو GDI) | سفید، مشکی متالیک (آبنوس)، نقرهای تیتانیوم، خاکستری متالیک، ذغالی متالیک | 19,620,000,000 | 30 روز پس از واریز وجه، تکمیل پرونده و شارژ گواهی اسقاط |
| 52602 | هایما S8 | سفید، مشکی متالیک (آبنوس)، نقرهای تیتانیوم، خاکستری متالیک، ذغالی متالیک | 22,805,360,000 |
| 53002 | هایما 7X | سفید، مشکی متالیک (آبنوس)، خاکستری متالیک، ذغالی متالیک | 21,710,000,000 |
منبع جدول: بخشنامه شماره ۴۹۶۲ ایران خودرو
نکات تکمیلی و جمعبندی نهایی
در پایان، باید به این نکته اشاره کرد که مسئولیت تشخیص واجد شرایط بودن خودروی فرسوده بر عهده ستاد نوسازی است و ایران خودرو تنها مجری فروش محصول جایگزین است. اگر در هر مرحلهای مغایرتی در اطلاعات خودروی اسقاطی کشف شود، مثلاً تعداد گواهیهای صادر شده با ارزش ریالی کسر شده همخوانی نداشته باشد، مشتری موظف به پرداخت مابهالتفاوت است و در غیر این صورت خودرو تحویل داده نخواهد شد.
این طرح برای کسانی که دارای خودروی فرسوده بوده و قصد ارتقاء به یک خودروی کراساوور مدرن را دارند، فرصتی استثنایی محسوب میشود، اما ریسکهای بوروکراتیک خاص خود را دارد. با توجه به اینکه قیمتها در این طرح قطعی است، خریداران از نوسانات احتمالی بازار در امان خواهند بود، اما شرط اصلی موفقیت، سرعت عمل در انجام مراحل اسقاط (تا ۸ دی ماه) و تامین نقدینگی برای واریز وجه در مهلت ۸ روزه است.
طبق بند صریح بخشنامه، در صورت عدم واریز وجه در مهلت ۸ روزه (حداکثر قابل تمدید برای یک دوره ۳ روزه دیگر)، اولویت متقاضی کانلمیکن تلقی شده و مسئولیتی در خصوص تحویل خودروی جایگزین متوجه شرکت نخواهد بود.
هر دو خودرو مجهز به سیستمهای ایمنی پیشرفته شامل ترمز ضد قفل (ABS)، کنترل پایداری الکترونیکی (ESC)، کیسههای هوای دوگانه، سیستم پایش فشار باد لاستیکها (TPMS) و امکانات رفاهی نظیر مالتی مدیا با صفحه نمایش لمسی، کروز کنترل و استارت دکمهای هستند.
متقاضیان باید جهت ثبتنام و واریز وجه قیمت مصوب در شرایط نقدی یا واریز ودیعه اولیه در شرایط اقساطی، پس از انجام ثبتنام از طریق سایت فروش اینترنتی به آدرس esale.ikco.ir اقدام نمایند. فرآیند ثبتنام شامل سه مرحله است: