آغاز رویداد تخصصی صنعت خودرو در قلب مازندران
استان مازندران بار دیگر به کانون توجه فعالان صنعت خودرو و قطعهسازی کشور تبدیل شده است. شهر ساری در روزهای ابتدایی دیماه، میزبان یکی از رویدادهای مهم صنعتی شمال کشور است که با هدف همافزایی میان سازندگان قطعات، خودروسازان و شبکه تأمین برگزار میشود. نمایشگاه تخصصی خودرو، قطعات، لوازم یدکی و صنایع وابسته مازندران (ساری ۱۴۰۴)، با حضور چهرههای شاخص صنعتی و دولتی از جمله مدیرعامل ساپکو و معاون استاندار مازندران افتتاح شد تا نشاندهنده اهمیت استراتژیک این استان در زنجیره ارزش خودرو باشد. این رویداد در شرایطی برگزار میشود که صنعت خودرو ایران در گذار از چالشهای تولید و مونتاژ به سمت برقیسازی و ارتقای عمق ساخت داخل حرکت میکند و برگزاری چنین نمایشگاههایی میتواند نبض بازار و صنعت را در استانهای صنعتی تنظیم کند. در آیین افتتاحیه این نمایشگاه، مهدی اشتری، مدیرعامل شرکت ساپکو به عنوان متولی اصلی زنجیره تأمین ایرانخودرو، در کنار محمدرضا نجفیمنش، رئیس انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعهسازان خودرو کشور حضور داشتند. حضور این ترکیب از مدیران ارشد، سیگنال مثبتی برای قطعهسازان شمالی محسوب میشود که به دنبال سهمخواهی بیشتر از سبد تأمین خودروسازان بزرگ هستند. با این حال، غیبت برخی از خودروسازان بزرگ بخش خصوصی یا دولتی در غرفهسازیهای گسترده، میتواند به عنوان یک نکته منفی تلقی شود که نشاندهنده تمرکز بیشازحد منابع بازاریابی در نمایشگاههای پایتخت یا کلانشهرهای صنعتی دیگر است. این رویداد با مشارکت شرکت «نکتهنگاران پارسی» و انجمن صنایع همگن استان مازندران برگزار شده و تمرکز اصلی آن بر نمایش توان تولید داخل و تقویت تعاملات B2B است.
نمایشگاه خودرو ساری ۱۴۰۴ابعاد نمایشگاه و حضور شرکتهای تخصصی
برگزاری نمایشگاههای خودرویی در شهرستانها همواره با چالش فضای فیزیکی و کیفیت زیرساخت روبرو بوده است، اما به نظر میرسد سایت نمایشگاهی ساری تلاش کرده تا استانداردهای قابل قبولی را ارائه دهد. این نمایشگاه در فضایی به وسعت ۴ هزار و ۵۰۰ متر مربع فضای مفید برپا شده است که برای یک رویداد تخصصی استانی، عددی قابل قبول محسوب میشود. هاشم حکمه، مدیر مؤسسه نکتهنگاران پارسی در خصوص جزئیات برگزاری این رویداد توضیحاتی ارائه کرد. وی در مراسم افتتاحیه گفت:
نمایشگاه تخصصی خودرو، قطعات، لوازم یدکی و صنایع وابسته مازندران در یکی از بزرگترین سایتهای نمایشگاهی کشور و در فضایی به وسعت ۴ هزار و ۵۰۰ متر مربع فضای مفید برپا شده است. در این دوره از نمایشگاه، حدود ۴۰ شرکت فعال در حوزههای مختلف صنعت خودرو، قطعهسازی و صنایع وابسته حضور دارند و آخرین دستاوردها، توانمندیها و محصولات خود را به نمایش گذاشتهاند.
حضور ۴۰ شرکت فعال در این فضا، تراکم مناسبی را ایجاد کرده است، اما اگر بخواهیم نگاهی تحلیلی و انتقادی داشته باشیم، باید گفت که عدد ۴۰ شرکت برای استانی که مدعی قطبیت در صنعت قطعهسازی است، میتواند کمی پایینتر از ظرفیتهای واقعی ارزیابی شود. با این حال، نکته مثبت اینجاست که تمرکز شرکتکنندگان بر ارائه دستاوردهای فنی و مهندسی است و کمتر شاهد غرفهسازیهای نمایشی و بدون محتوا هستیم. این موضوع برای بازدیدکنندگان متخصص و فعالان زنجیره تأمین که به دنبال عقد قراردادهای کاری هستند، فضایی حرفهایتر را رقم میزند. از سوی دیگر، برگزاری این نمایشگاه در شرایط اقتصادی فعلی، نشاندهنده تابآوری صنعتگران این حوزه است که با وجود فشارهای ناشی از کمبود نقدینگی و نوسانات ارزی، همچنان در صحنه حضور دارند.
مازندران؛ قطب ۲۰ درصدی صنعت قطعهسازی کشور مازندران؛ قطب ۲۰ درصدی صنعت قطعهسازی کشور
یکی از بخشهای کلیدی مراسم افتتاحیه، سخنرانی مقامات استانی درباره جایگاه مازندران در جغرافیای صنعتی ایران بود. محمدابراهیم تولایی، معاون استاندار مازندران، با ارائه آماری دقیق، بر اهمیت این استان تأکید کرد. به گفته وی، مازندران امروز سهمی حدود ۲۰ درصدی از صنعت قطعات کشور را به خود اختصاص داده است. این آمار نشان میدهد که از هر پنج قطعه خودرویی تولید شده در ایران، یک قطعه در خطوط تولید مازندران ساخته میشود؛ عددی که پتانسیل بالای اشتغالزایی و ارزآوری این منطقه را اثبات میکند. تولایی همچنین با گریزی به تاریخچه ورود خودرو به ایران، نکات جالبی را مطرح کرد. معاون استاندار مازندران در این باره گفت:
در زمان تصمیمگیری برای واردات نخستین خودرو به کشور، شرکت رنو پیشنهاد واگذاری رایگان خودروی اول را مطرح کرد، اما مقامات وقت این پیشنهاد را نپذیرفتند و در نهایت نخستین خودرو با پرداخت ۱۶ هزار فرانک وارد ایران شد. نخستین فعالیت رسمی در حوزه خودروسازی کشور به سال ۱۳۳۲ بازمیگردد، ایرانناسیونال در سال ۱۳۳۵ وارد این صنعت شد و در سال ۱۳۴۵ نیز نخستین خودروی تولید داخل، ساخته شد.
تحلیل این سخنان نشان میدهد که صنعت خودرو در ایران ریشهای ۷۰ ساله دارد، اما چالش اصلی اینجاست که آیا رشد تکنولوژیک متناسب با این قدمت اتفاق افتاده است یا خیر. اشاره به سهم ۲۰ درصدی مازندران نکتهای بسیار مثبت است، اما در سمت مقابل، عدم توازن در توزیع امکانات و سرمایه در گردش برای قطعهسازان این استان نسبت به مراکز صنعتی تهران و کرج، چالشی است که صنایع استان با آن دستونجه نرم میکنند. تمرکززدایی از صنعت خودرو که در این نمایشگاه نمود پیدا کرده، میتواند گامی مثبت برای توزیع عادلانهتر ثروت و تکنولوژی در کشور باشد.
رونمایی از آفتابخودرو؛ ورود تکنولوژی EREV به بازار شمال رونمایی از آفتابخودرو؛ ورود تکنولوژی EREV به بازار شمال
بیشک جذابترین بخش هر نمایشگاه خودرویی برای عموم مردم و رسانهها، رونمایی از محصولات جدید است. در نمایشگاه ساری ۱۴۰۴، شرکت آفتابخودرو با دست پر حاضر شد و از کراساوور جدید مزدا EZ-60 EREV پردهبرداری کرد. این خودرو که در دستهبندی خودروهای برقی با سامانه بردافزای بنزینی (EREV) قرار میگیرد، پاسخی هوشمندانه به چالشهای زیرساختی شارژ در ایران است. تکنولوژی EREV یا Extended Range Electric Vehicle، به خودرویی اطلاق میشود که نیروی محرکه چرخها تماماً توسط موتور برقی تأمین میشود، اما یک موتور بنزینی کوچک نقش ژنراتور را بازی کرده و باتریها را شارژ میکند.
مزایای فنی و جایگاه بازار
استفاده از پلتفرم EREV در مزدا EZ-60 یک نقطه قوت فنی بسیار بزرگ محسوب میشود. در بازاری که ایستگاههای شارژ سریع هنوز پوشش سراسری ندارند، وجود یک موتور بنزینی که صرفاً وظیفه شارژ باتری را دارد، استرس اتمام شارژ (Range Anxiety) را در راننده از بین میبرد. این خودرو با طراحی مدرن و بهرهگیری از زبان طراحی جدید که تلفیقی از سنتهای ژاپنی مزدا و ترندهای روز خودروهای برقی چین است، میتواند سهم بازار خوبی را در سگمنت کراساوورهای لوکس و نیمهلوکس کسب کند. حضور برند نامآشنای مزدا (یا پلتفرمهای مشترک مرتبط با آن) در ایران، همواره با استقبال مشتریان روبرو بوده است و این محصول نیز پتانسیل تکرار آن موفقیت را دارد.
چالشهای احتمالی خدمات و قیمت
در کنار نکات مثبت، باید به چالشهای این رونمایی نیز نگاهی واقعبینانه داشت. ورود خودروهای با تکنولوژی بالا (High-Tech) به بازار ایران همواره با نگرانیهایی در بخش خدمات پس از فروش همراه است. تعمیرات سیستمهای ولتاژ بالا و موتورهای برقی نیازمند تجهیزات و تکنسینهای آموزشدیده است که آفتابخودرو باید برنامهای مدون برای آن در سطح استان مازندران و کل کشور داشته باشد. همچنین، قیمتگذاری این محصول با توجه به تعرفههای واردات و تکنولوژی پیچیده آن، احتمالاً در ردهای قرار میگیرد که از دسترس قشر متوسط خارج خواهد بود. با این حال، تنوعبخشی به بازار خودرو و خروج از انحصار خودروهای بنزینی قدیمی، اتفاقی مثبت است که در نمایشگاه ساری کلید خورده است.
غرفه تیگارد زمانبندی و اهمیت بازدید از نمایشگاه
نمایشگاه تخصصی خودرو، قطعات، لوازم یدکی و صنایع وابسته مازندران، فرصتی کوتاه اما مغتنم برای آشنایی با آخرین تحولات این صنعت در شمال کشور است. این رویداد از تاریخ سوم تا ششم دیماه در محل نمایشگاههای نیاوران ساری دایر است. حضور همزمان تأمینکنندگان قطعات (Supply Chain) و شرکتهای عرضهکننده خودرو (OEMs & Importers) در کنار یکدیگر، اکوسیستمی را پدید آورده که بازدید از آن برای دانشجویان مهندسی، مکانیکها، فروشندگان لوازم یدکی و علاقهمندان به دنیای خودرو خالی از لطف نیست. اگرچه ممکن است وسعت و زرقوبرق این نمایشگاه به پای رویدادهای بینالمللی تهران یا مشهد نرسد، اما تخصصی بودن فضای آن و امکان گفتگوی بیواسطه با مدیران شرکتهایی نظیر ساپکو و آفتابخودرو، ارزش افزودهای است که نباید نادیده گرفت. پیشنهاد میشود علاقهمندان در ساعات میانی روز برای بازدید مراجعه کنند تا بتوانند از پنلهای تخصصی و گفتگوهای فنی که معمولاً در حاشیه غرفهها شکل میگیرد، بهرهمند شوند.
جمعبندی نهایی
نمایشگاه ساری ۱۴۰۴ ترکیبی از "سنت صنعتی" و "آینده مدرن" را به نمایش گذاشته است؛ از یک سو قطعهسازانی که دههها تجربه تولید دارند و از سوی دیگر خودرویی مدرن با تکنولوژی EREV. این دوگانگی دقیقاً تصویری از وضعیت فعلی صنعت خودرو ایران است که در تلاش برای پوستاندازی و مدرنسازی است. امید است که خروجی این نمایشگاه، تنها به عکسهای یادگاری محدود نشود و منجر به عقد قراردادهای تأمین قطعه و تسریع در روند تحویل خودروهای مدرن به مشتریان گردد.
