کنیستر چیست و در خودرو چه نقشی دارد؟

کلمه کنیستر یا همانcanister از واژه لاتین canstrum به معناي سبد گرفته شده و کنیستر قطعه اي است که روي خروجی باك خودرو نصب و به صورت موقت بخارات بنزین را جذب می کند. در ادامه به توضیح نحوه کار و عملکرد قطعه کنیستر سوخت و خاصیت آن خواهیم پرداخت.
اوایل دهه 70 میلادي با افزایش فشار سازمان هاي حفظ محیط زیست در زمینه کنترل آلاینده هاي منتشر شده از خودروها همراه بود و استانداردهاي EPA میزان مجاز انتشار آلایندگی خودروها را به سازندگان دیکته کردند و آنها را به این فکر فرو بردند که چطور آنها به این محدوده انتشار ، دست یابند.کاهش میزان آلایندگی منتشره از خودروها از سال 1970 به واسطه بهبود طراحی موتور به علاوه اضافه کردن کنیستر هاي ذغالی جهت جمع آوري بخارات هیدروکربن و لوله هاي تجدید گردش گاز خروجی براي کاهش اکسیدهاي نیتروژن به انجام رسید. مرحله برجسته و مهم دیگردر تکنولوژي کنترل آلایندگی خودرو در سال 1981 -1980 به وقوع پیوست. به واسطه استانداردهاي سخت گیرانه تر، سازندگان خودرو اتومبیل هاي جدید را به سیستم هاي کنترل آلایندگی در سطحی بسیار بالاتر مجهز کردند. این سیستمها به سنسورهاي اکسیژن و نیز کامپیوترهاي آنبورد مجهز شدند. این تجهیزات به بهینه سازي راندمان کنیسترها کمک می کنند. از سال 1990 با مقررات سخت گیرانه تر، استانداردهاي سخت گیرانه تر سیستمهاي تشخیص عیب کامپیوتري شده که عیب هاي کنترل آلاینده ها را مشخص می کنند، شکل گرفت.

همانگونه که می دانید، بنزین ماده ای قابل اشتعال است که تمايل زيادی به جذب گرما از محيط را دارد واگر گرما در حدی نباشد که بنزين را مشتعل نمايد ، بنزين تبدیل به بخار میشود . ورود بخار بنزین به محيط خارج از باک علاوه بر اینکه برای محیط زیست مضر است اما درصورتیکه در باک هیچ راهی برای خروج این گاز وجود نداشته باشد ، تجمع این بخار می تواند خطر آفرین باشد. طراحان خودرو با ايجاد یک راه تنفس ، این گازها را از باک خارج میکنند و با نصب مخزن انبساط و جاذب ( کنيستر ) ، بخارات را به سمت منيفولد وبا هدف سوختن بخار در موتور خودرو هدايت می کنند.

پس می توان سه مزیت اصلی برای این سیستم در خودرو برشمرد:
 کاهش آسیب زیست محیطی
 ارتقاء ایمنی خودرو
 بهینه شدن مصرف سوخت


همانطور که در شکل-9 ملاحظه می کنید کنیستر، يک قطعۀ جعبه مانند می باشد که داخل آن را با نوعی زغال پرکرده اند. درون اين قطعه هيچ مکانيزم الکتريکی يا مکانيکی وجود ندارد ولی همين زغال که زغال فعال نام دارد ( carbon active) ، می تواند بخارات خارج شده از باک را در خود ذخيره کند و هنگامی که خودرو روشن می شود ، با پس دادن بخارات ذخيره شده ، آنها را به سمت موتور و جهت سوختن در سيلندر آزاد کند. اگر به طور جزئی تر بیان کنیم، زمانی که فشار باك ناشی از افزایش حرارت بوجود می آید بخارها براي جلوگیري از خروج از باك، از طریق لوله خروج به طرف داخل کنیستر هدایت می شوند. بخارات بنزین که توسط کنیستر جذب شده اند براي سوختن در زمانی که خودرو در حال حرکت است از منیفولد ورودي به طرف محفظه احتراق هدایت می شوند و به این طریق مصرف سوخت خودرو تا حدودي کاهش می یابد. فرآیند جذب به نحوي است که در صورت خاموش بودن موتور پس از گذشت چند ساعت کربن فعال کاملا مرطوب شده و با روشن شدن موتور و فعال شدن شیر برقی طراحی شده در مسیر اتصال کنیستر به منیفولد هوا ، جریان هواي محسوسی در داخل کنیستر ایجاد و در اثر عبور هوا از لایه هاي کربن، بنزین جذب شده توسط کربن فعال تبخیر و جهت استفاده در سیستم احتراق به منیفولد هوا منتقل می شود. تبخیر بنزین موجب خشک شدن دانه هاي کربن میشود. با خشک شدن دانه هاي کربن شرایط جذب مجدد بخار بنزین فراهم می شود.
کنيستر در مسيرخروجی بخارات از باک تا موتورخودروقرار می گيرد و می تواند در خودروهای مختلف شکل مدار متفاوتی داشته باشد اما اصل کار آن یکسان است.

نویسنده: نیما محمدی