آیا پراید ۹۰ میلیون تومانی واقعاً گران است؟ نگاهی متفاوت به قیمت پراید اقتصادی

قیمت پراید در طول یک دهه گذشته همواره در صدر اخبار خودرویی کشور قرار داشته است. زمانی که قیمت این خودرو آرام آرام از هفت میلیون تومان به سوی بیست میلیون در حرکت بود، قیمت پراید سخن اصلی مردم کوچه و بازار بود. مدتی پیش نیز که قیمت این سدان اقتصادی سایپا از 20 میلیون تومان به 40 میلیون تومان افزایش یافت، بازهم پراید به صدر اخبار اقتصادی کشور بازگشت. امروزه نیز همچنان قیمت پراید در صدر اخبار اقتصادی و صحبت‌های روزمره مردم قرار دارد و هر روز رکورد جدیدی را ثبت می‌کند.
به نظر می‌رسد یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های اقتصادی مردم طی یک دهه گذشته، همچنان پابرجاست و تاکنون هیچ برنامه کارایی برای حل آن ارائه نشده است. قیمت پراید به عنوان ارزان‌ترین خودرو ساخت داخل، مدت‌هاست که در کنار قیمت طلا یا قیمت ارزهای خارجی به یکی از سنجه‌های غیررسمی اقتصاد ایران تبدیل شده و مردم وضعیت اقتصادی خود را با قیمت پراید می‌سنجند. اما آیا واقعا پراید گران است؟ در این مطلب به بررسی این مساله و راهکارهای پیش‌رو خواهیم پرداخت.

نسبت قیمت پراید به سکه
تعدادی از تحلیل‌گران اقتصادی از جمله سجاد جان نثاری، با ایده گرانی قیمت پراید مخالف هستند و حتی اعتقاد دارند این خودرو نسبت به یک دهه گذشته ارزان‌ هم شده است. آن‌ها برای این استدلال خود، کاهش ارزش پول ملی را به عنوان ادله قرار می‌دهند.
اگر تنها قیمت پراید را با ریال بسنجیم، متوجه خواهیم شد که قیمت این خودرو در طول یک دهه گذشته حدود 11 برابر شده است. با این حال اگر قیمت پراید با معیاری همچون سکه تمام طرح جدید سنجیده شود، این روند تغییر خواهد کرد.

برای نمونه سال ۸۷ قیمت پراید معادل ۳۷ سکه، سال ۸۸ معادل ۲۹، سال ۹۴ معادل ۲۲، و امروز معادل ۱۴ سکه است. در حقیقت پراید ارزان‌تر از یک دهه گذشته شده اما به دلیل افت شدید ارزش پول ملی، قیمت پراید از همیشه برای مشتریان گران‌تر محاسبه می‌شود. مقصر اصلی کاهش ارزش پول ملی نیز مواردی همچون تحریم های بین المللی و سیستم بانکی کشور و موارد دیگری است که نیاز به توضیح اقتصاد دان متخصص خود را دارد و از موضوع این مقاله جدا است.
ممکن است این سوال پیش بیاید که بسیاری از مواد اولیه و قطعات لازم پراید در داخل تولید می شود و نباید با مواردی همچون تحریم ها و یا قیمت روز دلار و سکه مقایسه کرد، اما این موضوع نیز قابل ذکر است که بسیاری از موارد اولیه پراید از بازار بورس و یا تولید کننده های قطعاتی خریداری می شود که آن ها نیز به دلیل افزایش قیمت دلار و کاهش ارزش پول ملی، قیمت محصولات و قطعات خود را به مراتب گران تر از گذشته کرده اند و بدین صورت، هزینه اولیه برای خرید مواد اولیه و قطعات پراید از گذشته بیشتر شده است.

توقف تولید بدون جایگزین مناسب
عامل دیگر در افزایش شدید قیمت پراید در بازار، اقدام برای توقف تولید این خودرو بدون یافتن جایگزینی مناسب است. بسیاری از مصرف‌کنندگان ایرانی، توقف تولید پیکان را در سال 84 به یاد دارند. پس از توقف تولید پیکان در آن سال، پراید به زودی جایگزین این خودرو شد و سال 85 را به سالی برای سایپا تبدیل کرد. پراید تمام ویژگی‌هایی که پیکان ارائه می‌کرد را در خود جای داده بود، قیمت پایینی داشت، قطعات آن به وفور در بازار یافت می‌شد و نمونه‌های کارکرده آن نیز فراوان و در دسترس همگان بودند.
برخلاف پیکان که به راحتی با پراید جایگزین شد، امروز هیچ جایگزین مناسبی برای پراید وجود ندارد. تیبا که نسخه ارتقا یافته‌ای از پراید است، در طول یک دهه حضور خود در بازار به هیچ عنوان موفق ظاهر نشد و هم‌اکنون نیز در بازه قیمتی مابین پراید و ساینا گیر افتاده است. بدیهی است که با توقف تولید پراید بخشی از مشتریان این بازه به سمت تیبا کشیده شده‌اند اما این خودرو به سرعت با پراید جایگزین نخواهد شد و شاید اصلا نتواند جایگزین پراید شود.

نکته دیگر به توقف تولید مدل محبوب پراید 111 یا سایپا 111 معطوف می‌شود. این خودرو ارزان‌ترین هاچ‌بک بازار است و فاصله قابل توجه قیمتی آن با تیبا 2 و پژو 206 تیپ دو، سایپا 111 را به یکی از محبوب‌ترین خودروهای بازار برای اقشار جوان تبدیل کرده است. توقف تولید بدون یافتن جایگزین مناسب قطعا بازار را دچار شوک خواهد کرد. سایپا مدتی پیش برنامه‌هایی برای جایگزینی پراید با خودروهایی همچون چانگان بنی یا داتسون GO داشت، برنامه‌هایی که به دلیل بازگشت تحریم‌های خودروسازی، هیچ‌گاه به مرحله اجرا نرسیدند.

با قیمت پراید چه خودروهایی می‌توان خرید؟
مصرف‌کنندگان علاقه‌ای به شنیدن تئوری‌های خشک اقتصادی ندارند و به جای آن یک راهکار عملی می‌خواهند. اگر از مشتریان بخواهیم که پراید نخرند، به جای آن باید چه خودرویی خریداری کنند؟
با کمی خوش‌بینی و ترکیب بخت و اقبال، قیمت حدودی پراید صفر کیلومتر را در محدوده 70 الی 80 میلیون تومان تخمین می‌زنیم و به دنبال گزینه‌های جایگزین می‌گردیم که با این قیمت قابل خریداری هستند. البته باید به این نکته توجه داشته باشید که در حال حاضر خودروهای عرضه شده در بازار نسبتا کم هستند و بسیاری از فروشندگان تا زمان اعلام نرخ جدید قیمت خودرو و تعیین نرخ بازار براساس آن، دست نگه داشته‌اند. بنابراین ممکن است نیاز به زمان بیشتری برای جستجو در بازار و یافتن خودرو مورد نظر خود داشته باشید.
جدول قیمت خودروهای 70 الی 80 میلیون تومان در بازار آزاد:

خودرو	سال ساخت	رنگ	وضعیت بدنه	کارکرد	قیمت
پژو پارس	1393	سفید	بدون رنگ	112000	79 میلیون تومان
سمند EF7	1392	سفید	دو لکه رنگ	185000	78 میلیون تومان
پژو 405	1391	نقره ای	بدون رنگ	165000	73 میلیون تومان
پژو 206 تیپ 2	1389	سفید	دولکه رنگ	159000	71 میلیون تومان
تندر 90 نسخه E1	1387	نقره ای	چندلکه رنگ	315000	70 میلیون تومان