پیوند استراتژیک صنعت قطعهسازی و دانشگاه؛ گامی فراتر از تئوری
در روزهایی که صنعت خودرو و قطعهسازی کشور بیش از هر زمان دیگری نیازمند تزریق دانش نوین و نیروهای متخصص جوان است، اخبار مرتبط با همکاریهای مشترک میان دانشگاههای صنعتی طراز اول و شرکتهای بزرگ تولیدی، نویدبخش تحولاتی مثبت در بدنه اجرایی کشور است. اخیراً متخصصان واحد متد شرکت صنایع تولیدی کروز با حضور در دانشکده مهندسی صنایع دانشگاه علم و صنعت، تجربیات عملی و دانش روزآمد خود را در قالب یک دوره آموزشی تخصصی به دانشجویان مقاطع مختلف این دانشگاه، انتقال دادند . این رویداد از آن جهت حائز اهمیت است که همواره یکی از نقدهای جدی وارده به سیستم آموزشی مهندسی در کشور، فاصله معنادار میان آموزههای تئوریک دانشگاهی و واقعیتهای کف کارخانه و خطوط تولید بوده است.
حضور مهندسان یک شرکت پیشرو در صنعت قطعهسازی در محیط آکادمیک، نشاندهنده تغییر رویکرد سنتی به سمت مدلهای مدرن توسعه منابع انسانی است. متخصصان واحد متد شرکت کروز با تمرکز بر پیوند میان دانشگاه و بازار کار، تلاش کردند تا تصویری شفاف از وظایف شغلی یک مهندس صنایع در مقیاس صنعتی ارائه دهند . این اقدام نه تنها به دانشجویان کمک میکند تا درک بهتری از آینده شغلی خود داشته باشند، بلکه به صنعتگران نیز این امکان را میدهد تا نیازهای واقعی خود را به بدنه علمی کشور منتقل کنند. این رویداد با هدف تقویت ارتباط مستمر میان بدنه علمی دانشگاه و بخش اجرایی صنعت و همچنین شناسایی استعدادهای برتر برگزار شد . در واقع، این تعامل دو سویه میتواند به عنوان یک الگوی موفق برای سایر بخشهای صنعت خودرو نیز در نظر گرفته شود، جایی که استعدادیابی نه در زمان فارغالتحصیلی، بلکه در حین تحصیل و از دل کارگاههای آموزشی آغاز میشود.
تمرکز بر تولید ناب؛ واکاوی محتوای دوره آموزشی
یکی از چالشهای اصلی مهندسی صنایع در ایران، پیادهسازی صحیح مفاهیم مدرنی همچون "تولید ناب" (Lean Production) است. این مفهوم که بر حذف اتلافها و افزایش بهرهوری تمرکز دارد، پاشنه آشیل بسیاری از خطوط تولیدی در کشور محسوب میشود. در همین راستا، «دوره مقدماتی تولید ناب و آشنایی با ابزارهای نو در مهندسی صنایع» با تدریس مهندسان کروز برای تعداد محدودی از دانشجویان بهصورت رایگان برگزار شد . انتخاب موضوع تولید ناب نشان از هوشمندی برگزارکنندگان دارد، چرا که این مبحث دقیقاً همان حلقهی مفقودهای است که میتواند تفاوت میان یک تولید سنتی و یک تولید کلاس جهانی را رقم بزند.
در این دوره، سرفصلهای کاربردی و ابزارهای نوین رشته مهندسی صنایع با نگاهی به استانداردهای جاری در خطوط تولید پیشرفته تشریح شد . نکته مثبت و قابل تأمل در برگزاری این دوره، رایگان بودن آن برای دانشجویان است که نشاندهنده سرمایهگذاری شرکت بر روی مسئولیتهای اجتماعی و آموزشی است، اما از سوی دیگر، محدودیت تعداد شرکتکنندگان میتواند به عنوان یک چالش در مسیر گسترش این دانش قلمداد شود. با این حال، انتقال دانش مستقیم از مهندسانی که روزانه با چالشهای خط تولید دست و پنجه نرم میکنند به دانشجویانی که تنها با فرمولهای بهینهسازی سر و کار داشتهاند، ارزش افزودهای بسیار بالاتر از کلاسهای درس معمول ایجاد میکند. دانشجویان در این دوره با ابزارهایی آشنا شدند که در خطوط تولید پیشرفته استفاده میشود و این امر میتواند دیدگاه آنها را نسبت به استانداردهای جاری صنعت تغییر دهد.
چالشهای عملیاتی و رقابت برای حل مسائل واقعی
آموزش تئوری، حتی اگر توسط مهندسان با تجربه ارائه شود، بدون درگیر شدن با مسائل واقعی کامل نخواهد بود. به همین منظور، علاوه بر این کارگاه، مسابقه حل چالش صنعتی با حضور دانشجویان کارشناسی و تحصیلات تکمیلی برگزار شد که با استقبال چشمگیر مواجه شد . برگزاری مسابقات حل مسئله (Case Study) یکی از متدهای رایج در دانشگاههای معتبر جهان برای سنجش توانایی تحلیلی دانشجویان است. این بخش از رویداد، فرصتی را فراهم کرد تا دانشجویان دانش خود را در بوته آزمایش قرار دهند و با سناریوهایی مواجه شوند که در دنیای واقعی صنعت خودرو با آنها روبرو خواهند شد.
استقبال چشمگیر دانشجویان نشاندهنده عطش نسل جدید مهندسان برای ورود به مباحث عملیاتی و خروج از فضای صرفاً تئوریک است. این رقابتها معمولاً بستری برای شناسایی نخبگانی است که توانایی تفکر خارج از چارچوب را دارند. طبق اعلام واحد متد شرکت کروز، پاسخهای ارسالی در حال بررسی است و اسامی برگزیدگان این چالش به زودی اعلام خواهد شد .
طبق اعلام واحد متد شرکت کروز، پاسخهای ارسالی در حال بررسی است و اسامی برگزیدگان این چالش به زودی اعلام خواهد شد .
بررسی دقیق پاسخها توسط متخصصان صنعتی، این اطمینان را به شرکتکنندگان میدهد که ایدههای آنها نه با معیارهای صرفاً آکادمیک، بلکه با شاخصهای اجرایی و عملیاتی سنجیده میشود. این فرآیند داوری خود میتواند درسهای بسیاری برای شرکتکنندگان داشته باشد و شکاف بین "راه حل بهینه روی کاغذ" و "راه حل ممکن در کارخانه" را نمایان سازد.
مسئولیت اجتماعی و چشمانداز توسعه آموزشهای صنعتی
شرکت صنایع تولیدی کروز به عنوان یکی از پیشروان صنعت قطعهسازی کشور، آموزش نسل جدید مهندسان و انتقال تجربه صنعتی را از وظایف خود میداند و در تلاش است تا دورههایی مشابه در دانشگاههای مختلف کشور، برگزار کند . این رویکرد نشان میدهد که برگزاری کارگاه در دانشگاه علم و صنعت یک حرکت تبلیغاتی مقطعی نبوده، بلکه بخشی از یک استراتژی بلندمدت برای توانمندسازی نیروی انسانی آینده صنعت خودرو است.
گسترش این دورهها به سایر دانشگاهها میتواند به یکسانسازی سطح دانش عملی در میان فارغالتحصیلان دانشگاههای مختلف کمک کند. انتقال دانش و تجربه مهندسان کروز به دانشجویان اگر به صورت مستمر و برنامهریزی شده ادامه یابد، میتواند در درازمدت منجر به ورود نسلی از مهندسان به صنعت شود که نیاز به دورههای کارآموزی طولانیمدت ندارند و از روز اول با زبان صنعت و الزامات خطوط تولید آشنا هستند. در نهایت، این تعامل سازنده میتواند به ارتقای کلی کیفیت تولیدات داخلی و کاهش هزینههای سربار ناشی از آزمون و خطای مهندسان کمتجربه منجر شود.
