ماشین تویوتا bZ3X

تویوتا bZ3X، به عنوان سومین عضو از سری تمام الکتریکی "Beyond Zero" (bZ) تویوتا، یک کراس‌اوور کامپکت (سگمنت C) است که برای پاسخگویی به تقاضای فزاینده بازار جهانی، به‌ویژه بازار چین، معرفی شده است. این محصول با همکاری مشترک دو شرکت بزرگ، یعنی تویوتا موتور کورپوریشن (Toyota Motor Corporation) و گروه جی‌ای‌سی (GAC Group) چین، تحت جوینت ونچر GAC تویوتا، توسعه یافته و در کشور چین به تولید می‌رسد. این همکاری نشان‌دهنده استراتژی جدید تویوتا برای تولید محصولات برقی مقرون‌به‌صرفه و باکیفیت در بازارهای کلیدی است. bZ3X بر پایه پلتفرم تمام الکتریکی AEP 3.0 شرکت GAC Aion ساخته شده است. این پلتفرم پیشرفته، ابعاد بزرگ (مشابه سگمنت D) با طول 4.7 متر و فاصله محوری قابل توجه 2.8 متری را در اختیار این کراس‌اوور قرار داده که نویدبخش فضای داخلی جادار و راحتی برای سرنشینان است.

تویوتا bZ3X

مفهوم اولیه این خودرو با نام bZ FlexSpace Concept در آوریل ۲۰۲۳ رونمایی شد. سپس، نسخه نزدیک به تولید آن در آوریل ۲۰۲۴ در نمایشگاه خودرو پکن معرفی شد و نهایتا در مارس ۲۰۲۵ در بازار چین به فروش رسید. تویوتا bZ3X با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های هوشمند چینی و کیفیت ساخت ژاپنی، تلاش می‌کند تا ترکیبی از عملکرد الکتریکی کارآمد و ایمنی بالا (با استفاده از فولاد فوق‌مقاوم در بیش از ۷۰٪ بدنه) را در قالب یک کراس‌اوور خانوادگی به خریداران ارائه دهد. این مدل، یک نماینده کلیدی از نسل جدید خودروهای برقی تویوتا است که با تمرکز بر بازارهای نوظهور طراحی شده است.

طراحی داخلی تویوتا bZ3X با رویکردی مینیمالیستی و تکنولوژی‌محور، بر ایجاد فضایی آرام و کاربردی برای سرنشینان تمرکز دارد. تویوتا این فضا را با الهام از تم «بازگشت پرندگان مهاجر به خانه»، طراحی کرده تا حسی از آرامش را القا کند. با توجه به فاصله محوری بلند 2765 میلی‌متری که برای یک کراس‌اوور کامپکت بسیار عالی است، bZ3X در بحث جادار بودن کابین فراتر از انتظار عمل کرده و فضای پایی بسیار بزرگی در فراهم می‌کند. این ابعاد، فضای داخلی در حد سگمنت‌های بالاتر (B-class) و فضای کابین عقب در حد خودروهای سگمنت C و E را ارائه می‌دهد که برای سفرهای خانوادگی و طولانی مناسب است. نکته جالب توجه، امکان خم شدن کامل صندلی‌های جلو و تراز شدن با عقب برای ایجاد یک فضای خواب مسطح به طول سه متر است. داشبورد و تریم داخلی ظاهری تمیز و مدرن دارند.

تویوتا bZ3X

المان‌های کلیدی شامل یک نمایشگر مرکزی 14.6 اینچی است که با تراشه قدرتمند Qualcomm Snapdragon 8155 پشتیبانی می‌شود و کنترل بیشتر عملکردها (از جمله تهویه و سیستم صوتی) را بر عهده دارد. در کنار آن، یک پنل ابزار LCD برای راننده تعبیه شده است. این خودرو همچنین از یک سیستم صوتی با کیفیتبه هماره 6 بلندگو ساخت یاماها بهره می‌برد. از نظر کیفیت متریال کابین، تویوتا از مواد باکیفیت و نرم در قسمت‌هایی که بیشتر در دسترس هستند، به همراه دوخت‌های ظریف (مانند دوخت‌های ماه سفید) استفاده کرده است تا حس خوبی از مدرنیته و مرغوبیت را منتقل کند. علاوه بر این، وجود سقف شیشه‌ای پانورامیک بزرگ، نور طبیعی زیادی به کابین می‌آورد و فضای داخلی را دلبازتر می‌کند. کابین همچنین دارای بیش از 30 محفظه ذخیره‌سازی، از جمله شارژر وایرلس با فن خنک‌کننده، است که توجه تویوتا به جزئیات کاربردی را نشان می‌دهد.

طراحی ظاهری تویوتا bZ3X، یک زبان طراحی پیشرو و متمایز را به نمایش می‌گذارد که ریشه در هویت سری تمام الکتریکی bZ تویوتا دارد. این کراس‌اوور در ابعاد استاندارد یک کراس‌اوور کامپکت، با طول 4600 میلی‌متر، عرض 1850 میلی‌متر، ارتفاع 1645 میلی‌متر و فاصله محوری 2765 میلی‌متر، فضای داخلی سخاوتمندانه‌ای را ارائه می‌دهد. ضریب درگ پایین 0.27 (Cd) نیز نشان‌دهنده توجه به آیرودینامیک برای افزایش کارایی پیمایش است. نمای جلو این خودرو، کاملا منعکس‌کننده یک EV مدرن است؛ عدم وجود جلوپنجره سنتی و جایگزینی آن با پنل یکپارچه، خطوط طراحی مینیمالیستی و آینده‌نگر را تقویت می‌کند. چراغ‌های جلو، که به صورت دو تکه (Split Headlights) و با فرمی شبیه به حرف C یا شمشیری طراحی شده‌اند، دارای 240 مهره LED هستند که جلوه‌ای پویا و چشم‌نواز ایجاد می‌کنند.

تویوتا bZ3X

در نمای جانبی، خطوط قوی و واضح بدنه (Waistline) که از گلگیر جلو شروع شده و تا چراغ‌های عقب امتداد می‌یابد، حس قدرت و دینامیک یک SUV را القا می‌کند. یکی از ویژگی‌های برجسته این بخش، استفاده از دستگیره‌های درب بیرونی مخفی‌شونده است که علاوه بر بهبود آیرودینامیک، ظاهر یکپارچه و مدرنی به خودرو می‌بخشد. بسته به تیپ، bZ3X با رینگ‌های آلومینیومی 18 اینچی عرضه می‌شود. نمای عقب با چراغ‌های عقب باریک و کشیده که معمولا به صورت یک نوار نوری سرتاسری به یکدیگر متصل می‌شوند (چراغ شمشیری روی درب صندوق عقب)، ظاهر متمایزی دارد. طراحی سپر عقب ساده اما حجیم است و در کنار اسپویلر لبه سقف، ظاهر یک کراس‌اوور اسپرت و مدرن را تکمیل می‌کند. در مجموع، طراحی bZ3X تلاشی موفقیت‌آمیز برای ترکیب ابهت یک شاسی‌بلند با ظرافت‌های مینیمالیستی یک خودروی تمام الکتریکی است.

بررسی دقیق مشخصات فنی این خودرو نشان می‌دهد که نیروی محرکه این پلتفرم تمام الکتریکی توسط یک موتور سنکرون مغناطیس دائم (Permanent Magnet Synchronous) تأمین می‌شود که قادر است حداکثر توانی حدود 224 اسب بخار و حداکثر گشتاور 210 نیوتن متر را تولید کند. این میزان قدرت، علی‌رغم ماهیت خانوادگی خودرو، شتاب‌گیری مناسب و عملکردی روان را در ترددهای شهری و جاده‌ای به ارمغان می‌آورد. نیروی تولید شده از طریق یک گیربکس تک‌سرعته مخصوص خودروهای برقی به چرخ‌ها منتقل می‌شود و حداکثر سرعت این مجموعه، ۱۶۰ کیلومتر بر ساعت تعیین گردیده است. منبع ذخیره انرژی این سیستم، یک پکیج باتری پیشرفته از نوع لیتیوم یون فسفات است که با ظرفیت اسمی 58 کیلو وات ساعتی، برد پیمایشی قابل توجه در حدود 610 کیلومتر را فراهم می‌سازد.

تویوتا bZ3X

زمان لازم برای شارژ این باتری در حالت شارژ سریع حدود ۲۷ دقیقه و در حالت شارژ عادی حدود 10 ساعت گزارش شده است. در بخش سیستم تعلیق، این پلتفرم از چیدمان کلاسیک و اثبات‌شده مک‌فرسون مستقل در محور جلو و تعلیق جناغی دوبل در محور عقب بهره می‌برد که ترکیبی مطلوب برای جذب ضربات جاده و تضمین پایداری خودرو است. برای کنترل دقیق، سیستم فرمان به صورت کاملا الکتریکی (EPS) طراحی شده و وظیفه توقف خودرو بر عهده ترمزهای دیسکی خنک‌شونده در هر دو محور است که برای افزایش کارایی و بازیابی انرژی، با سیستم ترمز احیاکننده انرژی (ریکاوری) تویوتا ادغام شده‌اند. همچنین، بهره‌مندی از ضریب درگ بسیار پایین ۰.۲۳ نشان‌دهنده طراحی آیرودینامیک دقیق برای کاهش مقاومت در حرکت و بهبود راندمان کلی سیستم است.

تویوتا bZ3X از نظر امکانات رفاهی و آسایشی، یک کابین هوشمند و راحت را ارائه می‌دهد. در مرکز داشبورد، یک مانیتور مولتی‌مدیا و مسیریاب 12.8 اینچی لمسی با تراشه اسنپدراگون 8155 قرار گرفته که کنترل بسیاری از امکانات خودرو را برعهده دارد و به یک سیستم صوتی 6 بلندگویی یاماها متصل است. از دیگر تجهیزات رفاهی می‌توان به سقف شیشه‌ای پانورامیک بزرگ، آینه‌های جانبی مجهز به گرم‌کن و دستگیره‌های درب بیرونی مخفی‌شونده اشاره کرد که همگی به مدرن‌سازی تجربه رانندگی کمک می‌کنند. سیستم کنترل اتوماتیک حساس به نور چراغ جلو و برف‌پاک‌کن اتوماتیک حساس به باران نیز رانندگی در شرایط نوری و جوی مختلف را آسان می‌سازند. همچنین، کابین با تریم داخلی باکیفیت و صندلی‌هایی با قابلیت تنظیم در جهات مختلف، محیطی راحت برای سفرهای طولانی فراهم می‌کند.

تویوتا bZ3X

در بخش ایمنی، تویوتا bZ3X با هدف برآورده کردن بالاترین استانداردها طراحی شده است؛ به طوری که بیش از 70 درصد ساختار بدنه آن از فولاد فوق‌العاده مقاوم تشکیل شده است. مهم‌ترین ویژگی ایمنی این کراس‌اوور، مجهز بودن به تکنولوژی حس امنیت نسل سوم تویوتا (TOYOTA SAFETY SENSE version 3.0) در برخی تیپ‌ها و حتی سیستم‌های پیشرفته‌تر Momenta 5.0 در نسخه‌های بالاتر است که از تراشه قدرتمند Nvidia Drive Orin X با 254 TOPS قدرت پردازش بهره می‌برد. این مجموعه شامل امکاناتی نظیر سیستم هشدار برخورد از جلو (PCS)، رادار کروز کنترل دینامیکی (DRCC)، سیستم هشدار و کمک رانندگی برای خروج از خط (LDA و LTA)، سیستم کنترل نوربالای خودکار، سیستم تابلوخوان جاده‌ای، و سیستم پارک خودکار است. همچنین، ترمز پارک الکترونیک، دوربین 360 درجه، و سیستم‌های پیشرفته دیگر، ایمنی فعال و غیرفعال سرنشینان را تضمین می‌کنند.

ورود تویوتا bZ3X به بازار ایران، با توجه به ابعاد کراس‌اوور کامپکت و ماهیت تمام الکتریکی آن، رقابتی جدی را در سگمنت خودروهای برقی لوکس و نیمه‌لوکس وارداتی رقم خواهد زد. رقبای اصلی این خودرو را می‌توان در دو دسته کلی تفکیک کرد: رقبای مستقیم از برند تویوتا و محصولات معتبر اروپایی و آسیایی دیگر. در گام نخست، تویوتا bZ4X به عنوان برادر بزرگتر و اصلی‌ترین رقیب درون‌برندی، یک چالش ایجاد می‌کند. bZ4X که پیش از bZ3X معرفی شده، با ابعاد بزرگتر و معمولا مشخصات فنی قوی‌تر، خود را در سگمنت کراس‌اوورهای بزرگتر تثبیت کرده است، اما ممکن است با قیمت بالاتری عرضه شود و bZ3X را به عنوان گزینه‌ای اقتصادی‌تر و با تمرکز بر مصرف‌کنندگان شهری مطرح سازد. در میان رقبای اروپایی، بی‌ام‌و iX1 و آئودی Q4 e-tron و Q5 e-tron حضور دارند. این محصولات با تکیه بر اعتبار برندهای آلمانی، کیفیت ساخت برتر، و تکنولوژی‌های پیشرفته رانندگی، جذابیت زیادی برای خریداران لوکس‌گرا ایجاد می‌کنند.

تویوتا bZ3X

بویژه آئودی Q4 e-tron که از نظر ابعاد و سگمنت به bZ3X نزدیک است، می‌تواند رقابت مستقیم و نزدیکی را در بحث طراحی مدرن و عملکرد باتری ایجاد کند. همچنین دیگر رقبای آسیایی و اروپایی قدرتمندی مانند فولکس واگن ID.4 Crozz و هوندا ENS1 نیز در این بازار حضور دارند. ID.4 Crozz با سابقه خوب در بازارهای جهانی و ارائه فضای داخلی جادار و طراحی جذاب، یک رقیب سرسخت برای bZ3X به شمار می‌رود. هوندا ENS1 نیز با تکیه بر تجربه هوندا در ساخت خودروهای باکیفیت و تمرکز بر قابلیت اطمینان، جایگاه خود را در این سگمنت تقویت خواهد کرد. در نهایت، موفقیت تویوتا bZ3X در مقابل این رقبا، به ترکیبی از قیمت‌گذاری رقابتی، ارائه برد پیمایشی واقعی و مناسب برای ایران، و کیفیت خدمات پس از فروش شرکت زرین تجارت به سیما بستگی خواهد داشت. bZ3X با بهره‌گیری از اصالت برند تویوتا و طراحی جذاب و کارآمد، پتانسیل زیادی برای جذب خریدارانی دارد که به دنبال یک کراس‌اوور برقی قابل اعتماد و مدرن هستند.

نگهداری از تویوتا bZ3X به عنوان یک خودروی تمام الکتریکی در بازار ایران، مستلزم ملاحظاتی متفاوت از خودروهای بنزینی سنتی است. در هسته اصلی نگهداری، توجه به وضعیت باتری‌های لیتیوم آهن فسفات (LFP) حیاتی است. محیط اقلیمی متنوع ایران، از گرمای کویری تا سرمای کوهستانی، می‌تواند بر عملکرد و طول عمر باتری تأثیر بگذارد. مالکان باید از پارک طولانی‌مدت خودرو در زیر تابش مستقیم آفتاب در مناطق گرمسیر پرهیز کنند و اطمینان حاصل نمایند که سیستم مدیریت حرارتی باتری به درستی عمل می‌کند. حفظ سطح شارژ باتری بین ۲۰ تا ۸۰ درصد (به جای شارژ کامل یا دشارژ کامل) برای افزایش طول عمر باتری ضروری است. از بُعد زیرساختی، بزرگترین چالش، شبکه شارژ عمومی است. با وجود تلاش‌های اخیر برای توسعه زیرساخت‌ها، تراکم و دسترسی به ایستگاه‌های شارژ سریع (DC) همچنان محدود است؛ بنابراین، امکان شارژ در منزل یا محل کار از طریق شارژرهای دیواری (Wallbox) نقش محوری در نگهداری روزمره bZ3X پیدا می‌کند.

تویوتا bZ3X

شرکت واردکننده (زرین تجارت به سیما) باید راهکارهای مطمئن شارژ خانگی را ارائه دهد. در خصوص تعمیر و نگهداری فنی، خودروهای برقی نیاز به سرویس‌های دوره‌ای کمتری نسبت به خودروهای بنزینی دارند، چرا که فاقد تعویض روغن موتور، فیلترها، شمع و تسمه تایم هستند. با این حال، سرویس‌های تخصصی سیستم‌های الکتریکی، چکاپ سیستم ترمز احیاکننده و تعلیق، به ویژه پس از ورود به بازار ایران، کاملاً وابسته به شبکه خدمات پس از فروش رسمی و آموزش‌دیده است. در نهایت، با توجه به هوشمندی بالای این خودرو و وجود سیستم‌های کمک‌راننده پیشرفته (ADAS)، نگهداری نرم‌افزاری و به‌روزرسانی‌های OTA (در صورت پشتیبانی) برای حفظ کارایی سیستم‌های ایمنی حیاتی خواهد بود.

برای بررسی تفاوت‌های تویوتا bZ3X، باید آن را با اولین مدل تمام الکتریکی این خانواده که بر روی همین پلتفرم مشترک (با GAC و BYD) توسعه یافته، یعنی سدان تویوتا bZ3، مقایسه کرد. بزرگ‌ترین تفاوت، تغییر از کلاس سدان bZ3 به کلاس کراس‌اوور کامپکت bZ3X است. bZ3X با هدف ارائه یک خودروی خانوادگی با ارتفاع بیشتر و دسترسی آسان‌تر، در حالی که bZ3 یک سدان با طراحی آیرودینامیک‌تر است، bZ3X با طول 4600 میلی‌متر و ارتفاع 1645 میلی‌متر، کمی کوتاه‌تر اما به‌طور قابل توجهی بلندتر است و فضای سر بیشتری را فراهم می‌کند. bZ3 حاصل همکاری تویوتا و BYD و FAW بود و از تکنولوژی باتری و پیشرانه BYD استفاده می‌کرد. اما bZ3X نتیجه همکاری با GAC و GAC Aion است و بر پایه پلتفرم AEP 3.0 جی‌ای‌سی توسعه یافته. این تغییر شریک تجاری، به تویوتا اجازه داده است تا bZ3X را با فناوری‌های هوشمند داخلی چین، از جمله سیستم رانندگی هوشمند Momenta 5.0 (که در bZ3 وجود نداشت) و تراشه Nvidia Drive Orin X در نسخه‌های رده بالا، مجهز کند.

تویوتا bZ3X

در حالی که بستر فنی موتور (موتور سنکرون مغناطیس دائم) و برد پیمایشی (حدود 610 کیلومتر) تقریباً مشابه است، bZ3X با حداکثر توان 221 اسب بخار در قوی‌ترین نسخه، اندکی قدرت خروجی بیشتری نسبت به bZ3 ارائه می‌دهد. bZ3X از نظر تکنولوژی کابین و نمایشگر مرکزی (14.6 اینچی) و پردازنده Snapdragon 8155، ارتقاء یافته تا با استانداردهای بالای بازار برقی‌های هوشمند رقابت کند. در مجموع، تفاوت اصلی bZ3X با bZ3، انتقال از یک سدان آیرودینامیک به یک کراس‌اوور جادارتر و خانوادگی‌تر، و یکپارچه‌سازی نسل جدیدی از سیستم‌های رانندگی هوشمند در پلتفرم جدید با همکاری GAC است.