ماشین دایون Y5

گروه دایون متشکل از مجموعه‌ای از شرکت‌های مختلف فعال در زمینه خودروسازی است که در سال 1987 میلادی تاسیس شد. نام دایون به معنای "کانال بزرگ" است و زیرمجموعه‌‌های آن در زمینه ساخت و ساز، تولید پیشرانه، خودروهای تجاری سنگین و سبک، انواع موتورسیکلت و اتومبیل فعالیت می‌کند. در نتیجه شاسی بلند Y5 تنها یکی از چندین محصول تولیدی این گروه بزرگ است. با وجود یکسان بودن برند مادر دو خودرو دایون V5 و Y5، باید توجه داشته باشید که نسخه وانت V5 از سوی مکس موتور و نسخه شاسی بلند Y5 از سوی خودروسازی ایلیا در کشور مونتاژ می‌شوند. دو شرکت متمایز و متفاوتی که هیچ اشتراک سیاسی و بازاری با یکدیگر ندارند.

نمای داخلی Y5 کمی بیشتر ماهیت قدیمی خودرو را رو می‌کند. داشبرد و رودری‌های خودرو تماما از پلاستیک خشک تشکیل شده است اما استفاده معقول و منطقی از تریم مشکی پیانویی و روکش چرمی مارون رنگ در ترکیب با ستون‌ها و سقف کرمی، تا میزان قابل قبولی از لو دادن سبک طراحی و کیفیت پایین متریال داخلی جلوگیری کرده است. اما باید توجه داشت که Y5 یک شاسی بلند هفت نفره با ویژگی‌های مناسب آفرود است. نشیمن صندلی‌ها اگرچه نرم نیست اما بسیار راحت و دربرگیرنده است. مهم‌ترین ویژگی که به هنگام سواری با دایون Y5 جلب توجه می‌کند، ارتفاع قابل توجه خودرو از سطح زمین و ارتفاع نسبتا بالای صندلی‌ها است که به واقع حس سواری با یک شاسی بلند حقیقی و تمایز محسوس با کراس‌اوورها را به سرنشینان القا می‌کند.

داخل دایون Y5

مجموعه نشانگرهای پشت فرمان سه شاخه ساده Y5، دو دایره خوانا در سبکی بسیار شبیه به جک S5 است. اهرم دنده نمایی شبیه به برخی از محصولات چینی بازار داخلی کشور دارد و در کنار سایر المان‌های نمای داخلی، حس متفاوتی همانند نمای خارجی خودرو به سرنشینان القا نمی‌کند. استفاده از نمایشگر لمسی 8.0 اینچی سیستم مولتی مدیا و غربیلک فرمان مجهز به کلید‌های کنترلی، شاید مهم‌ترین المان‌هایی باشند که این سبک نمای داخلی را به دنیای مدرنیته امروزی پیوند می‌دهند. به یاد داشته باشید که با توجه به بازه قیمت دایون Y5 در بازار کشور، این خودرو یکی از ارزان‌ترین شاسی بلندهای آفرودی و یکی از معدود انتخاب‌های هفت نفره صفر کیلومتر بازار است. بنابراین می‌توان با در نظر گرفتن مزایا و ویژگی‌های مثبت Y5، چشم بر بسیاری از نقاط ضعف این خودرو بست. به عنوان خودرویی هفت نفره با سه ردیف صندلی، ردیف سوم الزاما برای سرنشینان بلند قد و بالغ چندان مطلوب نیست اما در عین حال، وجود یک ردیف سوم قابل استفاده در خودرویی آفرودی در بازار ایران بدون تردید یک ویژگی مثبت و قابل توجه به حساب می‌آید مخصوصا زمانی که قرار باشد از سوی یک خانواده پرجمعیت مورد استفاده قرار بگیرد. در حالت کلی، ردیف سوم حتی در بسیاری از شاسی بلندهای فول سایز بازار جهان نیز الزاما مطلوب و دلچسب نیست. درنتیجه با مقایسه نشیمن ردیف سوم Y5 با شاسی بلند فول سایزی چون لندکروزر J100، نمی‌توان از ظرفیت و راحتی ردیف سوم در Y5 ایراد چندانی گرفت. ایلیا موتور عدد رسمی از حجم فضای حمل بار دایون Y5 به هنگام باز بودن هر دو ردیف صندلی‌های عقب (یا باز بودن ردیف دوم) منتشر نکرده است و جالب تر از آن اینکه در فضای مجازی، اطلاعات دقیقی در این زمینه از سوی گروه دایون در درسترس نیست. در نتیجه تنها می‌توان به حجم قابل توجه 2285 لیتری بسنده کرد که از سوی خودروسازی ایلیا، به عنوان حداکثر حجم فضای بار به هنگام خوابیدن دو ردیف صندلی (وسط و عقب) از آن یاد شده است.

دایون Y5 به عنوان یک شاسی بلند سایز متوسط هفت نفره، دارای ابعاد خارجی برابر با 4771×1870×1828 میلی‌متر و فاصله‌ محورهای 2790 میلی‌متری است که در نمای جلو با چراغ‌های ادغام شده با جلوپنجره و تریم کرومی متصل کننده این دو المان، ظاهری بسیار شبیه به فیس لیفت اول تویوتا لندکروزر پرادو J150 دارد. از دیدگاه ابعادی اما این شاسی بلند جایی میان J150 و لندکروزر J200 می‌ایستند، در حالی که فاصله محورهای آن با نسخه چهار در J150 (زاپاس داخل) یکسان است اما در طول اندکی کوتاه‌تر است. نمای خارجی Y5 با درنظر گرفتن سبک طراحی خودروسازان چینی‌ در چند سال اخیر، نشان دهنده نوعی قدمت و مینیمال گرایی است. طراحی که چندان جدید به نظر نمی‌رسد و البته خیلی قدیمی هم جلوه نمی‌کند. جلوپنجره کرومی ترکیب شده با چراغ‌های جلو، زیرسپر افقی دربر گیرنده مه شکن‌ها، بدنه صاف و ساده فاقد خط شخصیت برجسته، گلگیرهای تقریبا هم سطح با بدنه، ریم‌های 17 اینچی آلیاژی آلومینیومی، عدم استفاده از تریم پلاستیکی مشکی رنگ بر دامن خودرو، رکاب ترکیب شده با ساختار بدنه، چراغ‌های عقب با طراحی ساده اما شکیل و در پنجم با زاویه شکست قابل توجه، تنها المان‌های شکل دهنده نمای خارجی Y5 است.

دایون Y5

باید اعتراف کرد که با وجود این حجم از ساده‌گرایی در طراحی نمای خارجی، Y5، مخصوصا با ارتفاع 217 میلی‌‌متری از سطح زمین و تایرهای بزرگ و پهن 70/245 در هر دو محور، بسیار قلدر و عضلانی جلوه می‌کند. جای تعجب نخواهد داشت اگر تصور کنیم دایون در طراحی نمای خارجی Y5، لندکروزر پرادو J120 یا J150 را ملاک قرار داده باشد. جلوپنجره و در پنجم خودرو به لوگو ستاره پنج پر با مرکز قرمز رنگ (چیزی شبیه به لوگو تجاری محصولات جک) مزین شده است اما ظاهر کلی خودرو در مقایسه با محصولات چینی با طراحی‌ جدید و نسبتا فضایی امروزی، به واقع چندان گیرا نیست. به عبارت دیگر به هنگام سواری در خیابان‌های پایتخت، آنقدر که پلاک گذر موقت خودرو آزمایشی باعث جلب توجه رهگذران می‌شد، طراحی خودرو نوین و منحصر به فرد جلوه نمی‌کرد. اگر کسی پلاک گذر موقت دایون را نمی‌دید، علاقه چندانی به ظاهر این خودرو از خود نشان نمی‌داد. البته این مهم به این معنا نیست که دایون Y5 خودرو زیبایی نیست، بلکه مشکل در مینیمال گرایی و ظاهر بیش از حد ساده این خودرو برای خیابان‌های امروزی کشور با تعداد قابل توجهی از کراس اوورهای نوین و فضایی است. این مهم برای افرادی که Y5 را به منظور استفاده مخصوص آفرود خریداری می‌کنند معمولا اهمیت چندانی ندارد.

اولین حسی که به هنگام سواری با دایون Y5 به سرنشین دست می‌دهد، ارتفاع بسیار زیاد نشیمن از سطح زمین و حس واقعی شاسی بلند سواری است که از تسلط سرنشینان به جاده حاصل می‌شود. استفاده از ریم‌های 17 اینچی و تایرهای بزرگ تاثیر شگرفی بر این موضوع گذاشته است اما نباید فراموش کنیم که Y5 یک شاسی بلند با ساختار اتاق مستقل از شاسی (Body on Frame) است. این مهم به این معنا است که شاسی مستقل خودرو از نوع نردبانی با 10 ستون مستقل افقی است که اتاق و سیستم انتقال نیرو بر روی آن نصب می‌شود. این سبک طراحی تا حدود زیادی وزن قابل توجه حدود 1.9 تنی این خودرو را توجیح می‌کند.

دایون Y5

نیروبخش دایون Y5 سنگین وزن، یک پیشرانه چهار سیلندر 2.0 لیتری 16 سوپاپ توربو، از ساخته‌های قدیم میتسوبیشی ژاپن است. این پیشرانه قادر به تولید 202 اسب بخار قدرت و 280 نیوتون.متر گشتاور است که شاید چندان چشمگیر به نظر نرسد اما در مقایسه با سایر خودروهای چینی و آفرودی موجود در بازار ایران، امروزه یکی از قدرتمندترین‌ها به شمار می‌آید. همچنین قابل توجه است که میزان مصرف سوخت متوسط این پیشرانه با توجه به وزن بالای این خودرو، برابر با حدود 9.3 لیتر در هر 100 کیلومتر عنوان شده است که رقمی درخور احترام به شمار می‌آید. نیرو از طریق گیربکس شش سرعت اتوماتیک به گیربکس کمکی برند آمریکایی بورگ وارنر ساخت شعبه چین می‌رسد تا در غیاب دیفرانسیل مرکزی، به صورت 50-50 بین دو محور خودرو تقسیم شود. ستاپ دریچه گاز برقی Y5، بر خلاف انتظار به شکل بسیار زیادی حساس و پاسخ‌گو تنظیم شده است که معمولا از یک خودرو آفرودی انتظار نمی‌رود. این میزان حساسیت در رانندگی روزمره و در خیابان‌ها احساس به مراتب لذت‌بخش‌تری را به راننده منتقل می‌کند چرا که خودرو تیز و بز و بسیار سریع جلوه می‌کند و حتی پیش از ورود سیستم توربو به مدار نیز بسیار چالاک به نظر می‌رسد. این مهم اما به هنگام آفرود و ورود به ضریب سنگین‌تر گیربکس کمکی، به شکل محسوسی آزار دهنده است و هماهنگی با آن نیازمند عادت کردن به حساسیت پدال گاز در پروسه‌ای طولانی است. این میزان حساسیت در وضعیت دو دیفرانسیل سنگین (4H/ویژه مسیرهای سنگلاخ و ناهموار با قابلیت انتقال حداکثر میزان گشتاور) می‌تواند حتی باعث بروز آسیب به سیستم انتقال نیرو و خروج خودرو از کنترل راننده شود. به همین دلیل خودروهای آفرودی مجهز به سیستم دریچه گاز برقی، مخصوصا در حالت 4H در زمینه واکنش به پدال گاز کمی کند‌ترو خنگ‌تر عمل می‌کنند. این مهم نکته کنکوری بسیار خوبی برای مدیران ارشد فنی شرکت خودروسازی ایلیا به حساب می‌آید تا با اصلاح الگو حساسیت دریچه گاز این خودرو در نسخه‌های تولید انبوه، از بروز مشکل فنی در سیستم انتقال نیرو Y5 در دراز مدت جلوگیری کنند. سیستم انتقال نیرو دو دیفرانسیل موقت انتخابی از طریق اهرم گردشی بر کنسول میانی فعالی می‌شود. با داشتن ارتفاع قابل توجه کف خودرو از سطح زمین، سیستم تعلیق جناغی دوبل در جلو و مولتی لینک فنر لول محور یکپارچه در عقب و تجهیز دیفرانسیل عقب به قفل دیفرانسیل از نوع مکانیکی حساس به سرعت، طبیعی است که تمایل داشتیم تا این خودرو را در بیراهه به چالش بکشیم. مجموعه ویژگی‌های مطرح شده، مخصوصا سیستم تعلیق عقب خودرو با محور یکپارچه، ما را به آزمون آفرود بسیار ترغیب می‌کرد. اما در کمال ناباوری، Y5 در مسیر بیراهه‌ای که به سه لنگ شدن (بلند شدن یک یا دو چرخ در جهت متضاد از سطح زمین) خودرو انجامید، به سرعت زمین‌گیر شد. مسیر مورد نظر مسیری نبود که افراد معمولی و کم‌تجربه، تمایلی به عبور از آن داشته باشند. در نتیجه سطح سختی این چالش تقریبا متوسط به حساب می‌آمد اما زمین‌گیر شدن دایون Y5 بسیار تعجب برانگیز بود مخصوصا آن که کمی پیش از آن یوآز پاتریوت بدون داشتن قفل دیفرانسیل و تجهیز به تایرهای استاندارد به مراتب کوچک‌تر، بدون بروز هیچ مشکلی از این مسیر عبور کرده بود. در ابتدای کار تصور کردیم که سیستم قفل دیفرانسیل مکانیکی حساس به سرعت در محور عقب، به دلیل سرعت دورانی کم چرخ‌ها فعال نشده است. اما با کم دقت دریافتیم که چرخ‌های به صورت مساوی درحال دریافت گشتاور هستند و این سینه خودرو است که به کف بیراهه چسبیده و به اصطلاح در خاک تپیده است. مشکل دایون Y5 درجدال با این بیراهه در دو فاکتور اساسی خلاصه می‌شود. اول آن که سیستم تعلیق خودرو با وجود داشتن تمامی ویژگی‌های مناسب و شباهت با یک آفرود واقعی نظیر تویوتا فوررانر یا FJ کروزر، از دیدگاه طراحی و تنظیم نهایی در تناسب با عملکرد این خودرو نیست. به عبارت ساده‌تر، سیستم تعلیق دایون در محور جلو و مخصوصا عقب، به مراتب سریع‌تر از آنچه انتظارش را داشتیم به پایان بازه انعطاف خود رسید. Y5 در بخش عقب خود با تجهیز به محور یکپاره، از بهترین ستاپ برای مسیرهای آفرود برخوردار است اما سیستم تعلیق لول آن با اتصال مولتی لینک از نوع 5 نقطه‌ای، بازی کافی برای کش و قوس آمدن در میسرهای بیراهه را ندارد. مخصوصا اگر قرار باشد با سیستم تعلیق محور یکپارچه فنر شمش در عقب و 3 نقطه‌ای جلو یوآز پاتریوت سرشاخ شود. چرا که از دیدگاه بازی محور، تعلیق پاتریوت برتری محسوسی بر دایون Y5 دارد.

موتور دایون Y5

مشکل دوم تجهیز خودرو به تایرهای سری M+S است که اگرچه از سوی خودروسازی ایلیا با عنوان تایرهای آفرود معرفی شده‌اند، اما در حقیقت از نوع چهار فصل مناسب برای رانندگی در گل و برف سبک به حساب می‌آیند. همان‌طور که از نامش بر می‌آید، تایر چهار فصل به عنوان یک تایر یونیورسال برای ایفای نقش در مناطق آب و هوایی متنوع طراحی می‌شود که الزاما در زمینه رانندگی در مسیرهای بیراهه و آفرود، عملکرد مناسبی ندارند اما برای یک شرکت خودروساز بهترین گزینه برای عرضه بر یک خودرو تولید انبوه است. زمانی که خودرو از سینه در خاک تپیده بود، تایرها بر اثر اصطکاک با زمین خاکی شروع به دود کردن کردند اما آج تایرها و کشش آن‌ها با سطح زمین به اندازه‌ای نبود که Y5 را از حالت واماندگی نجات دهد. دایون Y5 یک شاسی بلند دو دیفرانسیل آفرودی مناسب برای تردد یک خانواده پرجمعیت در مسیرهای راه و بی‌راهه است. پس در نظر داشته باشید که این خودرو با به کارگیری تعلیق جناغی دوبل در جلو و مولتی‌لینک 5 نقطه‌ای در عقب قصد دارد تا هم در راه و هم در بیراهه به عنوان یک خودرو راحت و هم یک خودرو کاربردی جلوه کند. ستاپ فنی تعلیق دایون بیشتر به ساختار یک شاسی بلند درون‌ شهری مناسب برای فعالیت‌های تفریحی آخر هفته شباهت دارد تا یک آفرودر واقعی. از این رو خودروهایی چون لندکروزر J100، J200، فوررانر و FJ کروزر نیز دقیقا در دسته همین خودروها می‌گنجند اما از دیدگاه طراحی و اجرای ستاپ فنی از دایون Y5 بسیار دقیق‌تر و با کیفیت‌تر هستند. در نتیجه بیشتر مشتریان دایون که 80 درصد وقت خود در این شاسی بلند را در خیابان‌های آسفالت سپری خواهند کرد، هرگز با توانایی‌های آفرود دایون به مشکل برنخواهند خورد چرا که این شاسی بلند می‌تواند به سادگی آب خوردن از پس شاسی بلندهایی چون هیوندای وراکروز و کیا موهاوی برآید. سایر مشتریانی که می‌خواهند 20 درصد زمان خود را با دایون در مسیرهای بیراهه جدی سپری کنند، بهتر است از مزیت اقتصادی قیمت این خودرو بهره گرفته و کمی هزینه صرف تایرهای گل درشت آفرودی، لیفت 20 میلی‌متری تعلیق و حذف رکاب‌های جانبی کنند تا دایون Y5 در مسیرهای بیراهه به یک هیولای جدید بدل شود.

دایون Y5 مونتاژی خودروسازی ایلیا یک شاسی بلند نسبتا قدیمی با ویژگی‌هایی متمرکز بر توان آفرود و عبور از مسیرهای بیراهه است. با این وجود این خودرو خالی از امکانات رفاهی نیست. ویژگی‌هایی چون سیستم کنترل پایداری برند بوش آلمان، دو اربگ سرنشینان جلو، روکش چرمی تزئینات داخلی و صندلی‌ها، تنظیم برقی صندلی راننده در شش جهت، شاگرد در چهار جهت، سانروف برقی، ورود و استارت بدون کلید، کروز کنترل، فرمان هیدرولیک مجهز به کلید‌های کنترلی، سیستم مولتی مدیا با نمایشگر لمسی 8.0 اینچی به همراه هشت بلندگو و مجهز به سیستم دوربین دید عقب، سیستم مسیریابی جهانی (GPS)، آینه‌های جانبی تاه‌شو و گرم‌کن‌دار برقی، تهویه مطبوع دیجیتال با قابلیت کنترل جداگانه ویژه سرنشینان عقب، قابلیت انتخاب نوع سواری نرمال، اسپرت یا برفی و ارائه در شش رنگ خارجی مجزا از مهم‌ترین ویژگی‌های رفاهی و ایمنی ارائه شده در دایون Y5 است. اما نباید فراموش کنیم که به عنوان یک خودرو دو دیفرانسیل ویژه آفرود، Y5 با قابلیت انتقال نیرو دو دیفرانسیل موقف انتخابی (4WD)، گیربکس کمک سنگین و قفل دیفرانسیل عقب مکانیکی روانه بازار می‌شود که گزینه آخر به عنوان یک آپشن خاص در میان محصولات نوین بازار کشور به حساب می‌آید که عرضه آن در این بازه قیمت بر روی دایون Y5 (و دایون V5)، ویژگی بسیار مهمی به شمار می‌آید.

دایون Y5 در حدود قیمت 900 میلیون تومان به بازار عرضه خواهد شد که با توجه به رقم فروش، شاید با بسیاری از کراس‌اوورهای بازار سرشاخ شود. اما Y5 از دیدگاه توانایی‌های فنی به هیچ عنوان قابل مقایسه با یک کراس اوور نخواهد بود در نتیجه باید رقبای کراس این شاسی بلند آفرودی را از لیست حذف کرده و تنها محصولاتی چون یوآز پاتریوت سروش دیزل و JMC S350 ریگان خودرو را از اصلی‌ترین رقبای این خودرو بدانیم که از قضا هر دو آن‌ها دربازه قیمتی مشابه به Y5 قرار می‌گیرند. اصلی‌ترین رقیب Y5 بدون تردید نسخه اتوماتیک یوآز پاتریوت خواهد بود که البته از نسخه دستی و دایون Y5 مورد بررسی، اندگی گران‌تر اما همچنان در بازه زیر یک میلیارد تومان خواهد بود. باید بپذیریم که از دیدگاه توانایی‌های آفرود، پاتریوت یک خرس روسی کاملا متمایز است اما در عوض از سواری راحت و ظاهر متمدنانه و نوین‌تر دایون Y5 بی‌بهره است. کسی که سراغ Y5 می‌آید باید بداند که مجموعه‌ای از ویژگی‌های شهری و آفرود، نظیر سواری نرم و آرام، کابین بسیار جادار، آپشن‌های رفاهی مناسب را در ترکیب با توان آفرود و بیراهه نوردی مناسب در ساختاری به مراتب قدرتمندتر از شاسی بلند‌های دو دیفرانسیل کره‌ای بازار در بازه قیمت قابل قبول به مشتری هدیه می‌دهد. خودرویی که رفتاری همانند یک آچار فرانسه دارد و تنها با اعمال چند تغییر جزئی در ساختار سیستم تعلیق و تایرها، می‌تواند رفتاری خشن‌تر و کارکشته‌تر در مسیرهای بیراهه از خود نشان دهد.