دو سناریوی «خودرو» پس از نقض برجام

دنیای اقتصاد : با اعلام رئیس‌جمهوری ایالات‌متحده آمریکا، این کشور سرانجام از برجام خارج شد و این در شرایطی است که خودروسازی ایران به‌واسطه این «خروج» در اولویت بازگشت تحریم‌ها قرار گرفته است.
بر این اساس، تحریم‌های مربوط به صنعت خودرو، کمتر از سه ماه دیگر باز خواهند گشت تا دومین صنعت بزرگ داخلی باز هم در معرض آزمونی سخت قرار گیرد. هرچند صابون تحریم‌های بین‌المللی پیش‌تر نیز به تن خودروسازی ایران خورده، با این حال این بار داستان از دو جهت متفاوت است، به نحوی که هم می‌توان امیدوار بود و هم نگران.تفاوت اول تعیین ضرب الاجل برای تحریم خودروسازی ایران است، آن هم در شرایطی که طی سه سال گذشته چند قرارداد و تفاهم‌نامه میان خودروسازان خارجی و طرف‌های ایرانی منعقد شده است. با این حال تفاوت دوم اینجاست که به عکس مقطع قبلی تحریم، آمریکایی‌ها فعلا اتحادیه اروپا را در کنار خود نمی‌بینند و این «تنهایی» فعلا برگ برنده خودروسازی کشور در برابر موج آینده تحریم است. با این شرایط، خودروسازی ایران در حالت بیم و امید قرار گرفته و با توجه به مجموعه سیاست‌های احتمالی داخلی و محتمل بودن اینکه اروپایی‌ها در نهایت شاید دنباله رو سیاست‌های تحریمی آمریکا باشند، دقیقا نمی‌توان پیش‌بینی دقیقی از سرنوشت این صنعت کرد. با این شرایط در مجموع می‌توان دو سناریو کلی را برای آینده خودروسازی ایران با توجه به برجام بدون آمریکا، پیش‌بینی کرد، که یکی خوشبینانه است و بر ادامه همکاری با خارجی‌ها در سرعتی کمتر از قبل، دلالت دارد و دیگری بدبینانه است و از قطع همکاری‌ها می‌گوید.

در باب سناریو اول، مهم‌ترین نکته، پشتیبانی و ماندن اروپایی‌ها در برجام است که می‌تواند همکاری‌های خارجی خودروسازی ایران و تامین قطعات موردنیاز صنعت خودرو کشور را تا حد قابل توجهی تضمین کند. در واقع مادامی که اروپایی‌ها در ظاهر و باطن از برجام خارج نشوند، می‌توان امید داشت خودروسازان آنها در ایران مانده و فعالیت خود را هرچند با سرعتی کمتر، ادامه دهند. در حال حاضر بیشتر خودروسازانی که در پسابرجام راهی کشور شده یا قصد ارتباط گرفتن دارند، اروپایی هستند و از حمایت دولت‌های خود برای ماندن در ایران برخوردارند و اتفاقا منافع چندانی در بازار آمریکا نیز ندارند.

بنابراین، اگر اروپایی‌ها جا نزنند و برجام را کماکان محترم بشمارند، احتمال ماندن خودروسازانی مانند پژو و رنو و سیتروئن در ایران زیاد است، هرچند با توجه به محدودیت‌هایی که تحریم‌های آمریکا به هر حال ایجاد خواهد کرد، سرعت توسعه فعالیت آنها (در صنعت خودرو ایران) کند خواهد شد. از سوی دیگر، روند تامین قطعات برای خودروهای داخلی نیز ادامه خواهد داشت، هرچند، البته نمی‌توان کند شدن این روند را نیز انکار کرد.

اما سناریو بدبینانه می‌گوید که اروپایی‌ها در نهایت از ایران فاصله می‌گیرند و به آمریکایی‌ها می‌چسبند و این یعنی پایان برجام و وارد آمدن شوکی بزرگ به خودروسازی کشور. البته جدای از احتمال خروج اروپایی ها، امکان کنار رفتن ایران نیز از برجام در صورت نبود تضمین‌های لازم بابت اجرای مفاد این سند بین‌المللی (برجام)، هست؛ بنابراین در هر دو صورت، چراغ برجام خاموش خواهد شد و آنگاه باید در انتظار بازگشت خودروسازی کشور به دوران تاریک تحریم‌ها و رخ دادن دوباره اتفاقات ناگوار در این صنعت باشیم. در صورت رخ دادن این سناریو، نه‌تنها توسعه صنعت خودرو کشور به این راحتی‌ها امکان‌پذیر نبوده و شاهد لغو قراردادهای خارجی خواهیم بود، بلکه در تولید و کیفیت محصولات فعلی نیز با ناکامی بزرگی مواجه خواهیم شد.

اگر به عقب برگردیم و نگاهی به شرایط خودروسازی و بازار خودرو کشور در دوران تحریم بیندازیم، به‌خوبی متوجه می‌شویم که در آن دوران خودروسازان و مشتریان چه روزهای سختی را تجربه کردند. بدون تردید، سال‌های ۹۱ و ۹۲ را باید سخت‌ترین دوران برای خودروسازی ایران پس از سال‌های جنگ دانست. در آن زمان، تشدید تحریم‌ها سبب شد شرکا و همکاران خارجی صنعت خودرو کشور، یک‌به‌یک چمدان هایشان را ببندند و از ایران بروند. هرچند ابتدا گمان می‌رفت خودروسازان داخلی بتوانند شرایط سخت ایجاد شده را مدیریت کرده و مانع کاهش شدید تیراژ و صعود خارج از عرف قیمت‌ها شوند، اما در نهایت شرایط به شکلی پیش رفت که هم تولید به شدت افت کرد و هم قیمت‌ها سر به فلک کشیدند.

برای آنکه متوجه وضعیت خودروسازی و بازار خودرو ایران در دوران تحریم شویم، کافی است فقط به این دو آمار دقت کنید؛ یک‌سوم شدن تولید خودروهای داخلی در مقایسه با سال ۹۰ (سال اوج تولید خودرو در ایران) و سه‌برابر شدن قیمت خودروها.

کمتر کسی از خاطرش خواهد رفت که در آن دوران چگونه قیمت خودروها روندی صعودی پیدا کرد و دست بسیاری از مشتریان از بازار کوتاه شد. از آن سو، خودروسازان هم حتما در خاطرشان مانده که برای تامین قطعات با چه مشکلاتی روبه‌رو شدند و از چه راه‌هایی کمبودها را جبران کردند.

در آن دوران، سختی‌های تحریم به حدی بود که بسیاری از خودروها به خاطر نبود و کمبود قطعاتی بسیار کوچک و شاید پیش پا افتاده، به‌صورت ناقص تولید و در پارکینگ‌ها خاک می‌خوردند.

مشکلات و چالش‌ها البته فقط به تولید و قیمت محدود نبود، چه آنکه در حوزه کیفیت هم مشتریان متضرر شدند. ازآنجاکه تامین قطعات از منابع اصلی و معتبر تقریبا ممکن نبود، خودروسازان به اجبار روی به قطعات کم کیفیت آوردند تا خط تولیدشان نخوابد و کارگرانشان بیکار مطلق نشوند. این موضوع تاثیری عمیق بر کیفیت خودروهای داخلی گذاشت، تا جایی که همین حالا نیز مشتریان اعتماد و اطمینان زیادی نسبت به سطح کیفی خودروهای ساخته شده در سال‌های تحریم ندارند. جدای از این مسائل اتفاق دیگری نیز در خودروسازی ایران رخ داد و آن، حضور پر رنگ خودروسازان چینی در کشور به جای برندهای معتبر اروپایی و آسیایی بود. در واقع چینی‌ها بیشترین استفاده را از تحریم خودروسازی ایران برده و توانستند در آن دوران، به تمامی بخش‌های این صنعت (چه در بخش خصوصی و چه در بخش دولتی) نفوذ کنند؛ بنابراین تحریم‌های احتمالی و انفعال اروپایی‌ها می‌تواند فرصتی دوباره را در اختیار آنها

قرار دهد. هرچه هست، خودروسازی ایران فعلا در شرایط بیم و امید قرار گرفته و باید منتظر ماند و دید در آینده چه اتفاقاتی رخ خواهد داد و کدام سناریو برای صنعت و بازار و خودرو کشور عملی خواهد شد.

برچسب خبر

داغ ترین اخبار هفته

بحران خودروهای وارداتی در گمرک؛ قفل‌شدگی در سایه تحریم، بروکراسی و بی‌ثباتی اقتصادی

عملکرد مالی سایپا در بهار ۱۴۰۴ | رشد درآمد عملیاتی و نقش پررنگ محصولات اقتصادی

مشخصات فنی و معرفی بی وای دی چین ال + فیلم

نظرات کاربران

10 نظر

دیدگاه های شما پس از تایید توسط خودروبانک نمایش داده خواهند شد

Moein

1397/2/23

همه اينا قبول ولی به گفته شما سال 90 و 91 که تولید خودرو یک سوم و قیمت سه برابر شد، سال مثلا 96 که تولید بالا بود و تحریم ها نبود، قیمت خودرو چقدر افزایش داشت و چرا؟ افزایش قیمت امر ثابتی در خودروسازی ماست و ربطی به تحریم ها نداسته است

SOREN

1397/2/24

سلام به همگی
تازه می گن شورای رقابت نمی ذاره 30 درصد سالیانه گرون کنیم داریم ضرر می دیم.
سوال اینه که شرکتی که ضرر می ده می تونه 50 سال عمر کنه؟ باور کنید شرکت های بزرگ دنیا هم اگه 50 سال ضرر می دادند تا الان باید 100 بار ورشکست می شدند.
قبل از ساله 91 شعارشون تولید ملی بود که یه پیچ اینا از خارج وارد نمی شه یهویی تو سال 91 تولید صد در صد داخلی شد ارز بری و واردات فولاد؟ ببخشید فولاد صادر کنیم اروپا خودوری ایمن با فولاد خودمون بدن دستمون اونوقت خودروی تولید داخلی با فولاد چینی؟ این درسته؟
البته ملت خوب جوری نشون دادند که چی کار هستند. واقعه تاریخی و ماندگار #اصل_خرید که کتاب گینس از ثبت چنین واقعه ای عاجز بود.
بله اصل خرید اشاره به واقعه ساله 94 خودرو با وام.
مردم خودشون این خودرو های بی کیفیت رو می خوان خودشون می خوان تو جاده ها کشته بشن. چرا وقتی خوده مردم این خودروی بی کیفیت رو پرستش می کنن و با قانون شکنی در رانندگی به اغوش مرگ می روند و دولت و خودرو ساز رو به خاطر خطای خودشون مقصر می دونند؟
اشتباه مردم رو دلوت و خودرو ساز باید بدن؟
وقتی خودرو ساز می بینه مردم با کله این بی کیفیت ها رو می خرن مرض داره کیفیت رو بالا ببره هزینه برا خودش بتراشه؟ یا دولت دیونه هست که تغییرات ایجاد کنه وقتی مردم این خودرو های بی کیفیت رو می خوان؟
بله واقعیت همینه مردم خودشون اشتباه می کنن و بقیه رو مقصر می دونن.
به قوله معروف می گه یه سوزن به خودت بزن یه جوالدوز به ملت حالا مردم نمی تونن این سوزن رو به خودشون بزنن جوالدوز رو به خودرو ساز و دولت می زنن.
بله خودرو بی کیفیته جاده ها ایمن نیست ملت قانون شکنی می کنن ولی راه حل همه این مشکلات مردم هستن و مردم تا مردم این بی کیفیت ها رو می خرن و از رعایت قوانین رانندگی عاجز و ناتوان باشن هیمن ر وال تا قیامه قیامت ادامه خواهد داشت.
والسلام.

افشین

1397/2/26

جناب SOREN عزیز، مردم بد رانندگی می کنند درست، تقصیر خودروساز نیست که مردم بد رانندگی می کنند درست، آیا ایمنی ماشین هم تقصیر مردمه !؟ اگه اینطوره پس شرکت های خودروسازی مطرح دنیا مرض دارن ماشیناشونو ایمن میسازن دیگه !؟ مریض اند ماشینا رو انقدر محکم میسازن و ایمنی ماشین رو انقدر بالا میبرند که عملا مردن توش امکان پذیر نیست! مریض اند تولیداتشونو در اختیار سازمان های NCAP قرار میدن واسه تست ایمنی !
این چه استدالیه !؟ از در حمایت از خودروساز در اومدی!؟ میدونم میخوای انتقاد کنی، ولی منظورتو اشتباه رسوندی !

مهدی

1397/2/23

اولا که اروپا بدون آمریکا توانایی انجام هیچ کاری رو نداره ، دوما خیلی نگران نباشید چون ترامپ مثل اوباما نیست ، چنان سریع طرف و به مرگ می گیره که طرف اسم خودشم یادش بره چه برسه به ادعاهاش، پیش بینی من اینه که اتفاقات خوشایندی برای خودرو می افته و بساط این کارخانجات داخلی که تواماً از ثروت ملی و جان مردم ارتزاق می کنند برچیده میشه

رضا

1397/2/23

سلام
باور کنید اگر برجامی درکار نبود و با همون شرایط سال های ۹۱ و ۹۲ هم جلو میرفتیم، الان وضع خودروی کشور بهتر ازین ها بود.
از بعد از انقلاب تا کنون هیچ زمانی مثل الان امنیت اقتصادیمان به خطر نیفتاده بود. هممون سردرگم هستیم. هیچ برنامه ریزی برا آینده نمیتونیم انجام بدیم.

SOREN

1397/2/26

در پاسخ به افشین:
خب جناب افشین ببینید شما منظور منو اشتباه برداشت کردین من کی گفتم خودروی با کیفیت لازم نیست؟
چرا لازمه ولی قبلش لازمه که مردم هم بخوان وقتی مردم خودروی با کیفیت نمی خوان دیگه تقصیر کسی نیست.
مردم اگه خودروی با کیفیت و مناسب قیمت می خواستن نباید مثل مردم کوفه عمل می کردند اما این مردم کوفیان رو در عهد شکنی رو سفید کردند به طوری که اونا جلوی این مردم کم آوردند. (اشاره به واقعه تاریخی و ماندگار اصل خرید)
مسئله اینه که مردم باید بتونن سر حرفی که می زنند بایستند.
خودوری داخلی بی کیفیته قبول پس در عمل ثابت کنید بی کیفیته. نمی شه که در حرف بگین پراید قاتله نخریم و در عمل با کله برین بخرین و ستایشش هم بکنین.
دورویی تا چه حد ممکنه؟اگه ساله 94 مردم 3 ماه بیشتر مقاومت می کردند و اون واقعه ننگین رو رقم نمی زدند حتی می شد بدون وام با نصفه قیمت هم خرید اما الان این افراذ حق هیچ گونه اعتراضی نسبت به کیفیت خودروی خریداری شده رو ندارند چون خودشون این بلا رو سر خودشون آوردند و اگر بازم هم این اتفاق خواهد افتاد چون مردم حرف و عملشون برعکس هم هست.
تا زمانی که مردم حرف و عملشون یکی نباشه همینی هست که هست.
البته اینا مثال بود من قصد اهانت به جنابعالی رو ندارم نظر شما محترم و قابل احترام هست.
علت استفاده از کلمه سورن اشاره به سورنا هست و ربطی به سورن نداره مثل آبی که هر ابی ربطی به استقلال نداره.
ظرح سورن رو هم به خاطر نزدیکی جلو پنجرش به ا او دی خوشم اومده . هیچ ربطی هم به سورن نداره اینا رو گفتم که افرادی که عقلشون تو چشماشون هست و هر چیزی رو می بینن باور می کنن ببیند این جملات رو چون تعقل ندارن چشمشون عقلشون هست .
در انتها یکی بودن حرف و عمل مردم = رسیدن به ملت قانون مند و خودروی با کیفیت و جاده های خوب

SOREN

1397/2/26

ضمنا این نکته رو هم اضافه کنم که نظراتتون رو با یوزر مهمان ندین سخت نیست با نام کاربری خودرو بانک اعلام کنید.

مردم اگه خودروی با کیفیت و مناسب قیمت می خواستن نباید مثل مردم کوفه عمل می کردند اما این مردم کوفیان رو در عهد شکنی رو سفید کردند به طوری که اونا جلوی این مردم کم آوردند. (اشاره به واقعه تاریخی و ماندگار اصل خرید)
مسئله اینه که مردم باید بتونن سر حرفی که می زنند بایستند.
خودوری داخلی بی کیفیته قبول پس در عمل ثابت کنید بی کیفیته. نمی شه که در حرف بگین پراید قاتله نخریم و در عمل با کله برین بخرین و ستایشش هم بکنین.
دورویی تا چه حد ممکنه؟اگه ساله 94 مردم 3 ماه بیشتر مقاومت می کردند و اون واقعه ننگین رو رقم نمی زدند حتی می شد بدون وام با نصفه قیمت هم خرید اما الان این افراذ حق هیچ گونه اعتراضی نسبت به کیفیت خودروی خریداری شده رو ندارند چون خودشون این بلا رو سر خودشون آوردند و اگر بازم هم این اتفاق خواهد افتاد چون مردم حرف و عملشون برعکس هم هست.
تا زمانی که مردم حرف و عملشون یکی نباشه همینی هست که هست.
البته اینا مثال بود من قصد اهانت به جنابعالی رو ندارم نظر شما محترم و قابل احترام هست.
علت استفاده از کلمه سورن اشاره به سورنا هست و ربطی به سورن نداره مثل آبی که هر ابی ربطی به استقلال نداره.
ظرح سورن رو هم به خاطر نزدیکی جلو پنجرش به ا او دی خوشم اومده . هیچ ربطی هم به سورن نداره اینا رو گفتم که افرادی که عقلشون تو چشماشون هست و هر چیزی رو می بینن باور می کنن ببیند این جملات رو چون تعقل ندارن چشمشون عقلشون هست .
در انتها یکی بودن حرف و عمل مردم = رسیدن به ملت قانون مند و خودروی با کیفیت و جاده های خوب

SOREN

1397/2/26

فعلا انتقاد ها زیاده ولی باید قدم به قدم جلو رفت
1. رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی توسط رانندگان باعث می شه تلفات رانندگی تا 90 درصد کاهش پیدا کنه.
2. اعتراض به کیفیت پایین خودروی داخلی و تحریم خودروی داخلی و عمل مردم به حرف خود.

3. اعتصاب جلوی وزارت راه و ترابری استان ها جهت پیگیری افزایش کیفیت جاده های کشور.

هنوز توی بند اول موندیم اگر همه خودروی های داخل کشور از برند های با کیفیت و ایمن اروپایی باشه تلفت رانندگی خیلی کم می شه ولی آمار تصادفات دو برابر می شه چون مردم هنوز فرهنگ درست رانندگی رو بلد نیستن. اگر دوربین و افسر و برگ جریمه نباشه مردم چیزی به اسنم قانون بلد نیستن.
باید مردم لیاقات نشون بدن برای خودروی با کیفیت

مردم اگه خودروی با کیفیت و مناسب قیمت می خواستن نباید مثل مردم کوفه عمل می کردند اما این مردم کوفیان رو در عهد شکنی رو سفید کردند به طوری که اونا جلوی این مردم کم آوردند. (اشاره به واقعه تاریخی و ماندگار اصل خرید)
مسئله اینه که مردم باید بتونن سر حرفی که می زنند بایستند.
خودوری داخلی بی کیفیته قبول پس در عمل ثابت کنید بی کیفیته. نمی شه که در حرف بگین پراید قاتله نخریم و در عمل با کله برین بخرین و ستایشش هم بکنین.
دورویی تا چه حد ممکنه؟اگه ساله 94 مردم 3 ماه بیشتر مقاومت می کردند و اون واقعه ننگین رو رقم نمی زدند حتی می شد بدون وام با نصفه قیمت هم خرید اما الان این افراذ حق هیچ گونه اعتراضی نسبت به کیفیت خودروی خریداری شده رو ندارند چون خودشون این بلا رو سر خودشون آوردند و اگر بازم هم این اتفاق خواهد افتاد چون مردم حرف و عملشون برعکس هم هست.
تا زمانی که مردم حرف و عملشون یکی نباشه همینی هست که هست.
البته اینا مثال بود من قصد اهانت به جنابعالی رو ندارم نظر شما محترم و قابل احترام هست.
علت استفاده از کلمه سورن اشاره به سورنا هست و ربطی به سورن نداره مثل آبی که هر ابی ربطی به استقلال نداره.
ظرح سورن رو هم به خاطر نزدیکی جلو پنجرش به ا او دی خوشم اومده . هیچ ربطی هم به سورن نداره اینا رو گفتم که افرادی که عقلشون تو چشماشون هست و هر چیزی رو می بینن باور می کنن ببیند این جملات رو چون تعقل ندارن چشمشون عقلشون هست .
در انتها یکی بودن حرف و عمل مردم = رسیدن به ملت قانون مند و خودروی با کیفیت و جاده های خوب

در مورد بند دوم دیدیم که مقاومت مردم چه فشاری به خودرو ساز ها وارد کرد که دولت وارد شد.
اون اراده پولکی و فقط حرف بود مثل کربلا حالا اراده واقعی و جدی لازمه
بند سوم هم دنباله بند دوم

افشین

1397/2/28

جناب SOREN والا نه من به اسم پروفایل شما کار دارم نه به عکس خودرو سورن و علاقه مندی شما به جلو پنجره که فرمودید بنده عقلم به چشممه !. در مورد یوزر هم عرض کنم من تقریبا از اون اوایل خودروبانک عضو سایتم و مهمان نیستم، البته اگه خودروبانک قابل بدونه !
در مورد صحبت شما هم عرض کنم که حرفتونو از 0 تا 100 قبول دارم ! این مردم خودشون نمیخوان چشمشونو باز کنند ! مردم قدر زحمتی رو که میکشند نمیدونند ! چرا آدم باید مدت ها کار کنه که یه پراید یا تیبا بخره بعد بره با همون تو جاده خودشو خانوادشو بکشه !؟ این بخششیش مربوط به خودروساز میشه که همون ایمنی خودرو است و بخش دیگه که مهم تر هم هست خود مردم اند ! حرفتون درسته ! لذا تا مردم به شخصیت خودشون احترام نذارند، همین آش و همین کاسه ولی اگه هر کس از خودش شروع کنه اونوقت خیلی زود همه چی به نفع مردم تمام خواهد شد ! این مسئولین تو تمام این سال ها ثابت کردند که به هیچ عنوان تحت هیچ شرایطی قابل اعتماد نیستند و اگر هم تلاشی می کنند همونطور که گفتم سیستم تلاش رو میسوزونه چون سیستم فاسده ! نمیخوام سیاسی حرف بزنم، بحث راجع به خودرو است لذا من به شخصه از همین تریبون اعلام میکنم اینجانب دیگر هرگز از خودرو ساز داخلی هیچ نوع خودرویی اعم از ارزون و گرون و مونتاژی و تولید داخل خریداری نخواهم کرد مگر روزی که این دو خودروساز در حد خودروساز ژاپنی ماشین بسازند و لا غیر ! انتظار زیادی هم نیست چون هم نیروی انسانیشو داریم هم استعداد و نخبه هاشو داشتیم که کشور رفتند !، هم همونطور که گفتم مواد اولیه تولیدشو؛ فقط چون یه مشت مفت خور داریم خودروسازیمون شده این ! لذا هر کی از خودش شروع کنه، من که موضع ام رو اعلام کردم.
در ضمن خودروبانک عزیز، لطفا یه ایموجی به این کامنت هات اضافه کن آدم احساساتشو بهتر ابراز کنه !

SOREN

1397/2/29

احسنت و بسیار عالی هست این نظر کاملا تایید می کنم.