نگاهی به بازار خودرو و تاثیرات افزایش قیمت بنزین بر آن

خودروبانک پس از یک هفته غیبت، مجددا بازگشت. البته در زمانی که این مقاله نگارش می‌شود، ارتباط با اینترنت جهانی به تازگی متصل شده است. تیم خودروبانک تمام تلاش خود را می‌کند تا همانند گذشته، با انتشار اخبار بروز و تحلیل‌های بازار، اطلاعات دست اول و مفیدی را در اختیار خودرودوستان و علاقمندان به این وسایل دوست داشتنی، قرار دهد. از صبر و شکیبایی تمامی مخاطبان خودروبانک در این مدت، صمیمانه تشکر می‌کنیم.
در هفته‌ای که گذشت، به واسطه افزایش قیمت بنزین آزاد به 3000 تومان، شاهد پرش مجدد فنر قیمت خودرو بودیم. برای مثال، در مهرماه با پرداخت مبلغ 41 الی 43 میلیون تومان، قادر بودید تا یک تیبا صندوقدار سفید رنگ، ساخت سال 1393، با بدنه‌ای سالم و کارکرد پایین خریداری کنید. اما در حال حاضر برای خرید چنین خودرویی، آن‌هم با رنگی بسیار خاص که چندان مورد توجه بازار قرار ندارد، نظیر آبی یا قرمز، نیاز به پرداخت 47 میلیون تومان دارید.
این افزایش قیمت، در طی هفته گذشته به طور مکرر ادامه داشته است، به طوری‌که کمتر آگهی با قیمت مناسب و کارشناسی شده را مشاهده می‌کردید. در نتیجه این افزایش قیمت شدید، سه برنامه پرطرفدار و مرسوم برای درج آگهی‌های خودرو، یعنی دیوار، باما و شیپور، که در طی هفته‌ای بدون اینترنت، بر بستر شبکه ملی اطلاعات به ارایه خدمات می‌پرداختند، از ذکر قیمت بسیاری از آگهی‌ها خودداری نمودند. در حال حاضر به جای قیمت بسیاری از آگهی‌های این سه وب‌سایت، عبارت "توافقی" یا "تماس بگیرید" نقش بسته است، مگر آن‌که قیمت اعلامی خودرو، در محدوده معقولی عنوان شده باشد.
کمیابی خودروهای کم مصرف!
افزایش شدید بهای سوخت، همانند دوره قبلی، موجب شده است که خودروهای کم مصرف بازار، نظیر پژو 206 یا تیبا، با قیمت‌های بسیار بالایی به فروش برسند و از سوی دیگر، تعداد آگهی‌های آنها نیز کاهش یابد. علاوه بر آن، افرادی که تیبا یا پژو 206 سالمی را در اختیار دارند، به راحتی راضی به فروش خودروهای خود نخواهند شد.

با جستجویی در سطح بازار و بررسی میدانی نیز نتیجه مشابهی حاصل شد. خودروهایی که به صورت مجازی آگهی شده یا در بنگاه‌های معاملاتی برای فروش گذاشته شده بودند، از چند دسته خارج نبودند. یا آن‌که چندین لکه رنگ و ضربه به شاسی دارند، یا کارکرد بالایی را از خود ثبت کرده‌اند، و یا آن‌که با قیمت‌های شدیدا بالا، بعضا تا ده میلیون تومان بیش از قیمت کارشناسی به فروش می‌رسند. علاوه برآن، همان‌طور که ذکر شد، پژو 206 و تیبا سالم در بازار به شدت کمیاب شده‌اند، و همچنان بهترین گزینه برای علاقمندان به خودروهای کم مصرف، پراید است!

اقبالی که به سراغ دوگانه سوز‌ها نیامد!
شاید بسیاری از مردم و کارشناسان، توقع داشتند با سهمیه بندی مجدد بنزین، همانند دوره قبلی، اقبال به خودروهای دوگانه سوز رو کند. اما در عمل چنین اتفاقی رخ نداد و بازار خودروهای دوگانه سوز، تغییر چندانی را به خود ندید. شاید علل اصلی این موضوع، سهمیه سوخت 30 لیتری خودروهای دوگانه سوز، در مقایسه با سهمیه 60 لیتری خودروهای تک سوز، و اتفاقات و رخدادهای ناگواری است که برای خودروهای دوگانه سوز در سال‌های گذشته پیش آمده است.

علاوه برآن، تکنولوژی استفاده از سوخت CNG، در مقایسه با سایر سوخت‌های پاک، نظیر هیدروژن، بیودیزل و گاز LPG، قدیمی شده و بسیاری ترجیح می‌دهند خودرو بنزینی خود را به صورت دستی، به سیستم سوخت LPG‌ که عملکردی مشابه بنزین دارد، مجهز نمایند. در حال حاضر بهترین گزینه برای علاقمندان به خودروهای دوگانه سوز، سمند LX با موتور پایه گازسوز EF7 است که سازگاری مناسبی با این سوخت داشته و می‌تواند یک صرفه جویی فوق العاده را برای مالک رقم بزند.

آگهی‌های پر تعداد پژو 405
پژو 405 یکی از خودروهایی بود که به همراه پراید، خبر توقف تولیدش چندی پیش منتشر شد. این سدان خانوادگی، از اواخر دهه شصت خورشیدی، مهمان جاده‌های ایران بوده است و در این سال‌ها در تیپ‌های مختلفی وارد بازار شده است. با توجه به افزایش قیمت سوخت، یکی از بزرگترین انتقادات، روانه پژو 405 و پژو پارس شده است. این دو خودرو، مجهز به موتور 1800 سی سی هشت سوپاپه هستند که فناوری بسیاری قدیمی دارد، و در نتیجه مصرف سوخت نسبتا بالایی را با توجه به حجمش ثبت می‌کند.

نمونه‌های دوگانه سوز پژو 405 و پژو پارس در سال‌های اخیر توسط ایران خودرو به بازار عرضه شدند، که موفقیت چندانی در بازار نداشتند. گاز CNG تناسب چندانی با این موتور ندارد و به واسطه عملکرد خشک، موجب می‌شود که در فواصل کوتاه‌تری، ناچار به تعویض واشر سر سیلندر شوید. از همین رو، طیف گسترده‌ای از مشتریان، با توجه به افزایش شدید بهای سوخت، تصمیم به تعویض پژو 405 یا پژو پارس خود گرفته‌اند. هم اکنون می‌توان با هر بودجه‌ای در بازار، پژو 405 یا پژو پارس مطلوب خود را یافت. شاید انتقادات به مصرف ترکیبی نسبتا بالای این خودروها روا باشد، اما در سوی دیگر، این دو سدان نیمه فرانسوی، بهترین گزینه برای افرادی هستند که مسیر معمول تردد آن‌ها، جاده‌ و اتوبان است و گزینه‌ای به جز تیبا و پراید در مقابل خود ندارند.

بازار خودرو به کدام سو خواهد رفت؟
شرایط اقتصادی و صنعتی زمان حال، با دوره قبلی سهمیه بندی بنزین، بسیار متفاوت است. خودروسازان بسیاری خاک ایران در طی سال گذشته، ترک گفته‌اند و از این رو، خودروهای بسیاری، از جمله خانواده تندر 90 و رنو ساندرو، دیگر در پارس خودرو و ایران خودرو به تولید نمی‌رسند. توقف واردات نیز موجب افزایش قیمت و گرانی شدید در بازار خودروهای وارداتی شده، که تاثیرات پلکانی خود را بر قیمت محصولات داخلی نیز گذاشته است. در همین هفته، قیمت خودروهای هیبریدی، که به تعدادی معدود وارد کشور شده‌اند، تا چندین میلیون تومان افزایش داشته است. خودروسازان بزرگ کشور، با تعهدات معوقه خود دست و پنجه نرم می‌کنند، و محصولات خودروسازان خصوصی نیز با افزایش چندبرابری قیمت، دیگر خریداران چندانی را به خود نمی‌بینند.

از سوی دیگر و با افزایش قیمت بنزین، مردم ناچار خواهند شد کمتر از خودرو استفاده کنند. در نتیجه، گرچه قیمت خودرو در این مدت کوتاه صعودی بوده است، اما به تدریج بازار وارد رکود شدید شده و شرایطی همچون بازار املاک بر بازار خودرو نیز حاکم خواهد شد، چرا که مصرف‌کنندگان دیگر پولی برای خرید خودرو در بساط ندارند، و تنها تعداد محدودی معاوضه رخ خواهد داد. علاوه برآن، بازار خودروهای ارزان قیمت و نسبتا قدیمی، مربوط به 15 سال پیش یا بیشتر، به دلیل قیمت پایین، داغ خواهد شد. در این شرایط که علاوه بر قیمت خودرو، هزینه‌های نگهداری خودرو نیز افزایش داشته است، بسیاری از ایرانیان که خودروهایی نسبتا گران قیمت در پارکینگ دارند، ترجیح می‌دهند تا با یک پراید ارزان قیمت در خیابان تردد کنند.
همان‌طور که گفتیم، خودروسازان با انبوه تعهدات معوقه مواجه هستند و حتی همین محصولات اندک را نیز نمی‌توانند به مانند گذشته، تولید کرده و به بازار ارایه کنند. این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که بازار به شدت تشنه خودروست و تقاضا چندین برابر عرضه برآورد می‌شود. بنابراین انتظار می‌رود در کوتاه مدت، بازار همچنان روند صعودی داشته باشد، اما به تدریج وضعیت به رکود خواهد گرایید، مگر آن‌که گشایشی در این حوزه رخ دهد.