تعویق دوباره استانداردهای یورو 5

در حالی که قرار بود خودروهای تولیدی کشور از ابتدای سال 99 بر اساس استاندارد آلایندگی یورو 5 تولید شوند، وزیر صمت با ارسال نامه ای به معاون اول ریاست جمهوری، خواستار تعلیق این الزام شده است. رضا رحمانی در این نامه از اسحاق جهانگیری خواسته تا الزام به رعایت استاندارد آلایندگی یورو 5 به شش ماه پس از لغو تحریم ها علیه خودروسازی موکول شود. بر اساس ماده 4 قانون هوای پاک، استاندارد آلایندگی خودرو و سوخت توزیعی در کشور باید به یورو 5 ارتقا پیدا کند، در غیر این صورت مجوز شماره گذاری به خودروها داده نمی شود. البته این قانون در ابتدای امسال اجرایی شد، اما با توافق وزارت صمت و سازمان محیط زیست اجرای این استاندارد یک سال تعلیق شد و به ابتدای سال 99 موکول شد. تا همین سه ماه پیش نیز بحث خاصی بر سر اجرای استاندارد آلایندگی یورو 5 وجود نداشت . گمان ها بر این بود که این استاندارد از ابتدای سال 99 اجرایی خواهد شد. با این حال در ادامه اتفاقاتی رخ داد که اجرای این استاندارد را با تردید مواجه کرده است.
به گزارش خودروبانک و به نقل از دنیای اقتصاد، اواخر آذرماه سال جاری بود که سازمان محیط زیست در نامه ای به ایران خودرو خواستار توقف پیش فروش این شرکت با موعد تحویل 99 به دلیل نداشتن استاندارد آلایندگی یورو 5 محصولات این شرکت شد. ایران خودرو با وجود توافقات صورت گرفته برای اجرای استاندارد یورو 5 در ابتدای سال 99 اقدام به پیش فروش محصولات یورو 4 با موعد تحویل در سال 99 کرده بود. از همین رو سازمان محیط زیست این پیش فروش ها را مغایر با قانون هوای پاک دانست و خواستار توقف این پیش فروش ها شد. همچنین رئیس مرکز ملی هوا و اقلیم سازمان محیط زیست نیز با ارسال نامه ای خواستار تولید پیش فروش محصولات یورو 4 ایران خودرو با موعد تحویل سال 99 شد. سازمان محیط زیست در نامه ای به ایران خودرو تاکید کرد در صورت ادامه پیش فروش محصولات یورو 4 ایران خودرو با موعد تحویل 99، این سازمان پیگیری قانونی برای برخورد با این تخلف را در دستور کار خود قرار خواهد داد. چند روز پس از آن نیز دبیر کمیته فنی صدور گواهینامه های زیست محیطی سازمان محیط زیست اعلام کرد که پیش فروش محصولات یورو 4 با موعد تحویل سال 99 نباید انجام می شد و این سازمان شکایت خود از ایران خودرو را به سازمان بازرسی کل کشور ارسال کرده و این سازمان قول پیگیری داده است.
اما پس از نامه نگاری محیط زیستی ها با شرکت های خودروساز و یادآوری الزام رعایت استاندارد آلایندگی یورو۵ به آنها، خودروسازان واکنش های متفاوتی به آن نشان دادند. طبق معمول، ابتدا این انجمن خودروسازان ایران بود که اعلام کرد اجرای استاندارد آلایندگی یورو۵ از ابتدای سال ۹۹ شدنی نیست. احمد نعمت بخش، با وسط کشیدن پای تحریم و استاندارد بنزین توزیعی در کشور، آنها را دو مانع بزرگ بر سر اجرای یورو۵ دانست و خواستار تعویق آن شد. وی تاکید کرد که خودروی مجهز به استاندارد یورو۵، سوخت مناسب نیز می‌خواهد، حال آنکه سوخت توزیعی در کشور نهایتا یورو۴ است. دبیر انجمن خودروسازان این را هم گفته بود که اگر در خودرو دارای استاندارد یورو۵، سوخت یورو۴ ریخته شود، سبب خرابی و آسیب خواهد شد. نعمت بخش این را هم گفته بود که وزارت نفت از ابتدای سال آینده، امکان تولید و توزیع سراسری بنزین یورو ۵ را ندارد، بنابراین خودروسازان نیز نمی توانند استاندارد آلایندگی محصولات خود را به یورو ۵ ارتقا دهند، زیرا سوخت مورد نیاز آنها تولید و توزیع نمی شود. وی در نهایت به تحریم نیز اشاره و تاکید کرده که این موضوع، مشکل مضاعف دیگری بر سر راه اجرای استاندارد یورو۵ به شمار می رود. این اظهارات اما در حالی بود که ایران خودرو همان زمان اعلام کرد محصولات تولیدی خود را بر اساس جدول زمان بندی که سازمان های ذی ربط تعیین کرده اند، از حیث استاندارد آلایندگی ارتقا خواهد داد و بر حسب تکالیف قانونی، خودروها را به صورت یورو ۵ تولید و عرضه می کند. ایران خودرو حتی چندی بعد با برگزاری مراسمی از خودروهای مجهز به استاندارد یورو۵ نیز رونمایی کردند تا خیال سازمان محیط زیست را بابت اجرای ماده ۴ قانون هوای پاک راحت کنند. با این حال چندی بعد مسئولان سازمان محیط زیست اعلام کردند هیچ مجوزی بابت محصولات یورو۵ ادعایی خودروسازان صادر نکرده اند. همچنین رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرد خودروسازان هیچ مجوزی برای محصولات یورو۵ خود از سازمان محیط زیست دریافت نکرده اند. وی همچنین از رسانه ها خواست تا این موضوع را پیگیری کنند که شرکت های خودروساز از کجا بابت استاندارد یورو۵ مجوز گرفته اند. وی در نهایت تاکید کرد اینکه خودروسازان بگویند ما خودرو با استاندارد یورو۵ تولید می کنیم، کافی نیست، زیرا باید از محیط زیست مجوز بگیرند که نگرفته اند. اظهارات وی در حالی بود که همان زمان نیز پیش بینی می شد خودروسازان باز هم به دنبال تعویق اجرای استاندارد آلایندگی یورو۵ بیفتند. در واقع با توجه به محدودیت‌های ناشی از تحریم و مشکلات اقتصادی خودروسازان و همچنین عدم توزیع سراسری سوخت یورو۵، مشخص بود خودروسازان خواستار تعویق اجرای استاندارد یورو۵ می شوند و وزارت صمت هم در جبهه آنها قرار می گیرد که گرفت.


وزیر صمت اما در نامه خود به معاون اول رئیس جمهوری خواستار تعویق اجرای استاندارد یورو۵ تا شش ماه پس از لغو تحریم ها شده است. در نامه رحمانی به جهانگیری آمده که در سال گذشته به دلیل آنکه تحریم های ظالمانه مانعی جدی برای ارتقای استاندارد آلایندگی یورو۴ به یورو۵ بود، هیات دولت اقدام به اصلاح تاریخ اجرای آیین نامه فنی مربوطه تا تاریخ یکم فروردین ۱۳۹۹ شد. در ادامه نامه مورد نظر آمده که در حال حاضر با توجه به تشدید تحریم ها و ایجاد شرایط سختگیرانه تر در تامین مواد اولیه کاتالیزگر، افزایش قیمت این مواد و مشکلات تامین انواع حسگرها و تجهیزات موردنیاز موتور و همچنین عدم همکاری شرکت های خارجی خدمات مهندسی در زمینه های مرتبط، چالش های جدی برای اجرای استاندارد آلایندگی یورو۵ به شمار می روند. بنابراین در صورت اجبار به اجرای این استاندارد، از ابتدای سال ۹۹، افزایش قیمت به محصولات تولیدی تحمیل خواهد شد. وزیر صمت در ادامه نامه خود به معاون اول رئیس جمهوری به موضوع فراهم نبودن سوخت یورو۵ برای پوشش خودروهای مجهز به این استاندارد نیز اشاره و تاکید کرده که عدم امکان تولید و توزیع پایدار سوخت یورو۵ در سطح کشور، سبب تخریب زودهنگام کاتالیزگر و سایر تجهیزات مرتبط خواهد شد که این موضوع هزینه سنگینی را متوجه خودروسازان و مصرف کنندگان می‌کند. رحمانی در نهایت خواستار اصلاح مصوبه قبلی هیات دولت (الزام اجرای استاندارد آلایندگی یورو۵ از ابتدای سال ۹۹) شده و خواسته تا اجرای این مصوبه تا شش ماه پس از لغو تحریم ها علیه خودروسازی ایران به تعویق بیفتد. تاریخ ارسال این نامه نوزدهم اسفند ماه است، با این حال هنوز خبری رسمی مبنی بر موافقت با درخواست تعویق اجرای استاندارد آلایندگی یورو۵ منتشر نشده و باید منتظر ماند و دید چه تصمیمی در مورد آن می گیرد. با این حال به نظر می رسد با توجه به شرایط کلی کشور مانند تحریم، مشکلات اقتصادی خودروسازان، قیمت بالای خودروها و البته بحرانی که کرونا ایجاد کرده، دولت احتمالا با درخواست تعویق اجرای استاندارد آلایندگی یورو۵ خودروهای داخلی موافقت خواهد کرد. نکته دیگر اینجاست که وزارت نفت فعلا توانایی عرضه سراسری سوخت یورو۵ را ندارد و این موضوع نیز مانعی بر سر راه تجهیز خودروها به استاندارد موردنظر محسوب می شود. چندی پیش البته پیش‌نویس تدوین آیین نامه توزیع سوخت یورو۵ در کشور به پایان رسید که البته مشخص نیست چه زمانی وارد فاز اجرایی شود.
حال اگر دولت با درخواست وزارت صمت برای تعویق اجرای استاندارد یورو 5 موافقت کند، نمی توان تاریخ دقیقی برای اجرای این استانداردها پیش بینی کرد. وزارت صمت در حالی زمان اجرای استاندارد یورو 5 را به شش ماه پس از لغو تحریم های صنعت خودرو کشور موکول کرده که هیچ زمان مشخصی برای لغو تحریم ها وجود ندارد و حتی با انتخاب مجدد ترامپ در اتخابات ریاست جمهوری 2020 آمریکا، این تحریم ها ممکن است تا 5 سال دیگر نیز ادامه پیدا کند. بنابراین پس از گذشت 5 سال نیز استاندارد یورور 5 نمی تواند جوابگو باشد و به نوعی از رده خارج محسوب می شود. هرچه هست، باید منتظر ماند و دید دولت چه تصمیمی برای استاندارد یورو۵ می گیرد و آیا خودروسازان برای پنج تا شش سال دیگر از اجرای آن معاف می شوند، یا اتفاق دیگری رخ می دهد. تا اینجای کار که سازمان حفاظت محیط زیست با تعویق اجرای استاندارد آلایندگی یورو۵ مخالفت کرده است. آن طور که عیسی کلانتری رئیس سازمان حفاظت محیط زیست عنوان کرده، خودروسازان خواستار تعویق استاندارد یورو۵ با توجه به تحریم و کرونا و... شده اند. وی در عین حال عامل اصلی آلودگی هوا را خودروهای فرسوده دانست و تاکید کرد خودروسازان موظف به اجرای استاندارد یورو 5 در سال 99 هستند.