داشتن کاتالیست هنگام معاینه فنی، در طول سال های اخیر به یکی از فاکتورهای اصلی برای دریافت معاینه فنی تبدیل شده است و طبق اعلام معاون پایش و نظارت اداره کل محیط زیست استان تهران، برای اخذ معاینه فنی صحت کارکرد کاتالیست الزامی بوده و خودروهای فاقد این قطعه معاینه فنی دریافت نخواهند کرد.
طبق گفته این مقام مسئول، کاتالیست یکی از قطعات بسیار مهم خودرو به شمار آمده و به عنوان کاهنده اصلی آلودگی های زیست محیطی وسایل نقلیه به شمار می رود و در واقع نقش تبدیل گازهای پرخطر مثل مونوکسید کربن به گازهای کم خطر و دی اکسید کربن و آب را برعهده دارد.
نصب کاتالیست، از یورو 2 تا یورو 4
از سال 83 تاکنون، نصب کاتالیست با رعایت حداقل استاندارد یورو 2 برای خودروها اجباری شده و همچنین لازم است که مالکان وسایل نقلیه باتوجه به نوع رانندگی و کیفیت سوخت، بعد از طی کردن مسافت 80 تا 120 هزار کیلومتری نسبت به تعویض کاتالیست ماشین خود اقدام کنند.
کاتالیست قطعه ای نیست که از کار افتادنش به چشم بیاید و بسیاری از رانندگان به خاطر هزینه بالایی که کاتالیزورها دارند، معمولا اقدامی در راستای تعویض آن صورت نمی گیرد. علاوه بر این باورهای غلطی وجود دارد که برخی رانندگان وجود کاتالیست بر روی اتومبیل را مساوی با کاهش قدرت موتور می دانند و به همین دلیل به صورت دستی اقدام به حذف آن می کنند.
با این حال، از سال ها قبل دستورالعملی برای نصب و تعویض کاتالیست خودروها به مراکز معاینه فنی ابلاغ شده و لازم است که این موضوع مورد توجه مراکز معاینه فنی قرار گیرد تا شاهد میزان تولید کمتر آلاینده های خودرو در سطح شهر باشیم. خودروهای فاقد کاتالیست برگ معاینه فنی دریافت نمی کنند و همچنین حق تردد هم نخواهند داشت.
کاتالیست اجاره‌ای
و اما پدیده ای که این روزها بیش از پیش شاهد آن هستیم، کاتالیست های اجاره ای برای گرفتن معاینه فنی هستند. کاتالیست ها معمولا قیمت بالایی در بازار دارند و اگر نگاهی به قیمت آنان داشته باشید، می بینید که برای خرید یک کاتالیست برای خودروی پراید که در واقع ارزان ترین خودروی کشور به شمار می رود، نیاز به پرداخت هزینه ای بیش از 1 میلیون تومان خواهید داشت که این قیمت در خودروهای گران تر بیشتر هم خواهد شد.
حال برای یک روز و آن هم گرفتن معاینه فنی، پدیده ای تحت عنوان کاتالیست های اجاره ای دیده می شود که معمولا مالکان وسایل نقلیه پول کامل کاتالیست را به عنوان بیعانه پرداخت کرده و آن را بر روی ماشین خود نصب می کنند و سپس با دریافت معاینه فنی، آن را به صاحب اصلی بازگردانده و پول خود را پس می گیرند. اینطور با کمترین هزینه معاینه فنی خود را دریافت کرده اند، اما معاینه فنی برای خودرویی صادر شده است که می تواند سهم قابل توجهی در آلودگی شهرهای بزرگ کشور داشته باشند.
