روز گذشته گزارش کیفیت خودروهای ساخت داخل از سوی سازمان استاندارد ایران منتشر شد و همان‌طور که انتظار می‌رفت، وانت‌های معمول بازار از نظر کیفیت در پایین‌ترین رده قرار گرفتند. اکثر خودروهای موجود در بخش وانت‌های کلاس قیمت 2 نظیر وانت پراید و وانت کارا حداقل سه ستاره کیفی را به خود اختصاص دادند اما وانت نیسان تنها یک ستاره دریافت کرد.
البته کسب یک ستاره کیفی توسط وانت نیسان به هیچ عنوان تعجب آور نیست، چرا که تمامی مشتریان و مصرف‌کنندگان ایرانی بر کیفیت پایین این خودرو اجماع نظر دارند. وانت نیسان که در بازار ایران به نیسان آبی شهرت دارد و این روزها به واسطه پخش سریالی در شبکه نمایش خانگی به شهرت دو چندان دست یافته است، از چهار دهه پیش تاکنون روی خط تولید قرار دارد. این خودرو در حقیقت نسل سوم نیسان جونیور است که در فاصله سال‌های 1970 تا 1982 (1348 تا 1360 خورشیدی) توسط نیسان به تولید می‌رسید. بنابراین در حقیقت با خودرویی روبرو هستیم که با تکنولوژی دهه 1350 خورشیدی به تولید رسیده است و حال پس از نیم قرن، همین خودرو با نازل‌ترین کیفیت ممکن به دست مشتری می‌رسد.
نبود رقابت در بازار داخلی و عدم وجود خودروهای جایگزین سبب شده است تا مشتریان چاره‌ای جز خرید وانت نیسان بی‌کیفیت با رنگ آبی نداشته باشند. حضور طولانی مدت این وانت در بازار سبب شده است تا وفور قطعات یدکی این خودرو را شاهد باشیم و بازار خرید و فروش وانت نیسان نیز از رونق مناسبی برخوردار است. به همین دلیل خودروساز هیچ دلیلی برای بهبود کیفیت و افزایش سطح ایمنی خودرو یا جایگزینی وانت نیسان با نسخه بروزتر ندارد، چرا که هر آن‌چه که بسازد فروخته میشود.
اگر از مالکان و رانندگان وانت نیسان در مورد این خودرو سوال کنید، از ایرادات مختلف این وانت قدیمی برای شما سخن خواهند گفت. برای مثال وانت نیسان پس از گذشت سال‌ها همچنان فاقد ایربگ است و مواردی همچون لاستیک رادیال، فرمان هیدرولیک و کولر به صورت آپشن سفارشی برای آن عرضه شده‌اند. فرمان خودرو به طور کامل خلاص است و هیچ‌گونه کنترلی بر خودرو نخواهید داشت. وانت نیسان از سیستم توزیع قدرت دیفرانسیل عقب استفاده می‌کند اما این دیفرانسیل تا زمانی که دو جفت لاستیک نداشته باشد، عملکرد مناسبی از خود به نمایش نمی‌گذارد و به راحتی کنترل خودرو را از دست خواهید داد.
وانت نیساناز آن‌جایی که با خودرویی متعلق به نیم قرن پیش روبرو هستید، صندلی راننده در جایگاه مطلوبی قرار ندارد و راننده ناچار است تا فرمان خودرو را هنگام رانندگی در آغوش بگیرد. نبود کیسه هوا و فاصله اندک راننده با شیشه جلو و فرمان، سبب شده است که نبود ایمنی را در این خودرو شاهد باشیم و با کوچکترین ضربه، راننده در معرض خطر قرار گیرد.
نسخه‌های اولیه وانت نیسان که طی دهه 1360 خورشیدی در ایران به تولید رسیدند، همواره به جان سختی و دوام شهرت داشتند. این مساله در دهه گذشته روندی معکوس به خود گرفت و کیفیت ساخت به بزرگترین نقطه ضعف وانت نیسان تبدیل شد. این مساله به خصوص در مورد نسخه‌های دیزلی نمود بیشتری دارد، چرا که این خودروها از یک پیشرانه چینی بی‌کیفیت و عجیب نیرو می‌گیرند که هزینه نگهداری قابل توجهی روی دست مصرف‌کننده باقی می‌گذارد. پیشرانه بنزینی وانت نیسان نیز به هیچ عنوان کارآمد نیست و با مصرف سوخت 15 الی 17 لیتر در هر صد کیلومتر و تولید 100 اسب‌بخار قدرت با حجم 2.4 لیتر، به هیچ عنوان مناسب عمل نمی‌کند.
با وجود معایب گسترده نیسان آبی برای مشتریان ایرانی، هیچ رقیب جدی برای این وانت در بازار ایران وجود ندارد. البته شرکت زامیاد چند بار تلاش کرد تا نسخه‌ای جایگزین برای این خودرو ارایه کند. نخستین تلاش این شرکت در قالب وانت شوکا نمود پیدا کرد که یک فیس‌لیفت از وانت نیسان محسوب میشد و چندان در بازار موفق نبود. دومین تلاش زامیاد برای تولید جایگزین نیسان آبی، تولید وانت پادرا بود که هم‌اکنون نسخه بهینه شده آن با نام پادرا پلاس به تولید می‌رسد و مطابق ادعای سازمان استاندارد سه ستاره کیفی دریافت کرده است. این خودرو نیز از مشخصات فنی مشابه وانت نیسان بهره می‌برد اما از نظر کیفیت ساخت و ایمنی در شرایط بهتری قرار دارد. با این حال تا زمانی که خودروساز از سوی نهادهای قانونی تحت فشار قرار نگیرد، تولید نیسان آبی سالخورده و کم‌کیفیت ادامه خواهد یافت و مشتریان ایرانی نیز در فضای انحصار ناچار به خرید این خودرو هستند.
