قیمت خودرو همواره مسالهای حساسیت برانگیز در ایران بوده است. قیمتگذاری خودروهای داخلی با فرمولهای عجیب شورای رقابت، اختلاف قیمت شدید خودروهای چینی در کشورهای عربی و ایران و قیمت مافوق تصور خودروهای وارداتی بخشی از مسائل حساسیت زا در حوزه قیمت خودرو بودهاند. این حساسیتها در خصوص قیمت خودروهای چینی اخیرا بالا گرفته است، چرا که محصولات چینی جدیدی وارد بازار ایران شدهاند.
گسترش اینترنت سبب شده است تا شفافیت اطلاعات افزایش یابد. اکنون هر کاربری که آشنایی اندکی با اینترنت داشته باشد، میتواند با چند جستجو ساده در فضای وب قیمت خودروهای چینی را پیدا کند. برای مثال چری تیگو 2 که در ایران با نام ام وی ام X22 شناخته میشود، در بازار عربستان سعودی با قیمت تقریبی 58 هزار ریال سعودی فروخته میشود که معادل 446 میلیون تومان است. در همین حال تیپ فول ام وی ام X22 در ایران با گیربکس اتوماتیک و سیستم کنترل پایداری به قیمت 540 میلیون تومان فروخته میشود، یعنی قیمت ام وی ام X22 فول آپشن در ایران 21 درصد بیشتر از نمونه معادل همین خودرو در عربستان سعودی است.
ام وی ام ایکس 22طبیعی است که با افزایش کلاس و قیمت پایه خودرو، اختلاف نرخ آن در ایران و سایر کشورها افزایش مییابد. برای مثال خودرو کی ام سی K7 که با نام اصلی جک X7 شناخته میشود، با قیمتی بین 89,800-119,800 یوان به فروش میرسد. با تبدیل قیمت نسخه فول آپشن به معادل داخلی، به رقم 504 میلیون تومان میرسیم. در همین حین قیمت کی ام سی K7 در بازار ایران یک میلیارد و 180 میلیون تومان اعلام شده است که اختلاف بیش از دوبرابری را نشان میدهد.
کی ام سی کی 7چند نکته قابل توجه در مورد قیمت خودروهای چینی و اختلاف آنها با قیمت در چین یا کشورهای عربی وجود دارد. نخست آنکه قدرت مصرفکنندگان ایرانی طی چند سال گذشته به شدت کاهش یافته است، از این رو حساسیت مشتریان به قیمتها بیش از گذشته شده است. برای مثال متوسط حقوق در عربستان سعودی حدود 1600 دلار است در حالی که معادل حقوق متوسط هر ایرانی کمتر از 200 دلار در ماه خواهد بود. به همین دلیل مشتریان ایرانی بیشتر از گذشته تحت فشار هستند و قیمتها آن را تحت تاثیر قرار میدهد.
نکته دوم به انتشار اخبار عجیب از سوی برخی رسانهها مربوط میشود. این مساله که اختلاف نرخ قابل توجهی بین قیمت خودروهای چینی در داخل و خارج از ایران وجود دارد برکسی پوشیده نیست، با این حال برخی رسانهها برای جلب توجه مخاطبان سعی میکنند تا با ایجاد شانتاژ خبری، اخبار داغتر و پرهیاهوتری را منتشر کنند. رویه ثابت آنها برای این کار، محاسبه تفاوت قیمت براساس نرخ بازار آزاد است که به طور معمول بیشتر از نرخ کارخانه تعیین میشود.
و نکته آخر به ساز و کارهای قانونی قیمتگذاری در ایران باز میگردد. اکثر خودروهای چینی مونتاژی در ایران با داخلی سازی کمتر از 20 درصد به دست مشتریان میرسند، در نتیجه عوارض مختلف همچون عوارض دولتی، عوارض گمرکی و پرداختهای قانونی موجب افزایش 80 درصدی قیمتی خودرو میشوند. برای مثال خودرویی که در بازار چین با قیمت 100 هزار یوان به مشتریان فروخته میشود، با قیمت حدود 180 هزار یوان در اختیار مشتریان ایرانی قرار میگیرد. علت اصلی این مساله ناتوانی قطعه سازان ایرانی در تولید قطعات خودروهای جدید و قدیمی بودن فناوری مورد استفاده توسط آنها است، مسالهای که از عقب ماندگی صنعت خودرو ایران بر اثر مسائل مختلف ناشی میشود و ظاهرا تاکنون تلاشی در جهت بروزرسانی خط تولید قطعه سازان مشاهده نشده است.