سروصداهای اضافه که در اتاق خودرو شنیده می‌شود، یکی از مهم‌ترین عاملان برهم زننده آرامش سرنشینان و راننده به حساب می‌آیند. این سروصداها گاهی آن‌قدر اذیت‌کننده می‌شوند که لذت رانندگی را به شدت کم می‌کنند و اعصاب راننده و سرنشینان را به هم می‌ریزند. برای رفع این صداها باید صداگیری خودرو انجام شود تا بتوان لذت بیشتری از رانندگی برد و با حواس جمع‌تر به این کار پرداخت. اما صداگیری خودرو چیست و چطور انجام می‌شود؟
دلایل ایجاد سروصداهای مزاحم در خودرو
قبل از پرداختن به مبحث صداگیری خودرو بهتر است ابتدا عوامل ایجاد سروصداهای آزاردهنده در ماشین را بشناسیم تا بعدا بتوانیم به نحوی بهتر عملیات صداگیری را انجام دهیم. اصولا سروصداهای مزاحم که در کابین شنیده می‌شوند یا از مشکلات فنی خودرو ناشی می‌شود و یا اینکه به بحث مونتاژ کابین و شل شدن اتصالات یا خشک شدن جنس پلاستیک‌ها و متریال به کار رفته در کابین ارتباط پیدا می‌کنند که در ادامه هر کدام را به گونه کامل و با جزئیات بیشتر بررسی میکنیم.
انواع صداهای مزاحم خودرو به دلایل فنی و روش صداگیری آن
گاهی اوقات خرابی برخی قسمت‌های فنی می‌تواند به ایجاد سروصدای مزاحم در کابین منجر شود که در ادامه به بعضی از شایع‌ترین عوامل فنی ایجادکننده سروصدا در خودرو اشاره میکنیم. قاعدتا برای صداگیری خودرو از لحاظ فنی لازم است که ماشین به تعمیرگاه ارجاع شده تا قطعه معیوب تعویض و یا تعمیر شود.
سروصدای ناشی از بلبرینگ چرخ‌ها1.سروصدای ناشی از بلبرینگ چرخ‌ها
خرابی بلبرینگ چرخ یکی از مهم‌ترین دلایل ایجاد سروصدا در خودرو به ویژه از سمت چرخ‌ها به حساب می‌آید. اگر بلبرینگ چرخ خراب شود، شما صدایی بم شبیه به زوزه باد از سمت چرخ‌های ماشین احساس خواهید کرد. برای رفع این مشکل و صداگیری خودرو از این بابت، باید حتماً بلبرینگ چرخ معیوب توسط تعمیرکار شناسایی و سپس با قطعه سالم تعویض شود. در صورتی که چنین صدایی از سمت تایرهای خود احساس کردید، حتماً خیلی زود به تعمیرگاه مراجعه کنید؛ چراکه خرابی بلبرینگ چرخ می‌تواند به قفل شدن چرخ‌ها منجر شود و حوادث ناگواری را رقم بزند.
2.سروصدای زیاد ناشی از نوع آج یا جنس لاستیک‌ها
هرچه آج لاستیک‌ها درشت‌تر و جنس آنها خشک‌تر باشد، در تماس با سطح آسفالت جاده سروصدای بیشتری ایجاد می‌شود و شما این نویز را داخل کابین خواهید شنید. گاهی اوقات نیز لاستیک رفته‌رفته فرسوده می‌شود و سروصدای بیشتری تولید می‌کند. برای صداگیری اتاق ماشین بهتر است از لاستیک‌های نرم و با نوع آج مناسب استفاده کنید تا سروصدای کمتری از سمت تایرها داخل کابین شنیده شود. ضمنا کوبش و لرزش کمتری هم به اتاق وارد خواهد شد و درنتیجه متعلقات کابین در طول زمان کمتر به صدا می‌افتند.
3.سروصدای تسمه دینام
خرابی تسمه دینام یا تسمه کولر نیز می‌تواند به ایجاد سروصداهای ناهنجار در خودرو منجر شود. اگر تسمه بسیار سفت یا شل بسته شده باشد، احتمال دارد صدایی شبیه به قژقژ از موتور به گوش برسد. همچنین تسمه‌های فرسوده و کهنه هم می‌توانند چنین صدایی در ماشین تولید کنند. برای حل این مشکل بهتر است که تسمه دینام و تسمه کولر کهنه با یک نمونه نو تعویض شود. اگر هم نمی‌خواهید فعلا تسمه‌ها را عوض کنید، برای صداگیری موقت می‌توانید مقداری پودر گچ یا پودر خاک نرم پشت تسمه بمالید تا صدای قژ قژ آن به طور موقت رفع شود.
4.صدای تق‌تق چرخ‌ها هنگام دور زدن
یکی دیگر از عوامل فنی که منجر به ایجاد سروصدای اضافه در خودرو می‌شود، صدای تق‌تق چرخ‌ها هنگام دور زدن است. این صدای مزاحم نشانه خرابی پلوس یا سرپلوس بوده و عمدتا به دلیل خرابی گردگیر پلوس و خشک شدن گریس داخل آن رخ می‌دهد. برای صداگیری خودرو از این بابت لازم است سرپلوس تعویض و گردگیر پلوس همراه با گریس تازه روی آن نصب شود.
سروصدای اگزوز 5.سروصدای اگزوز
اگزوز خودرو علاوه بر آنکه مسیر خروج دودهای ناشی از انفجارهای موتور به بیرون است، وظیفه کم کردن سروصدای موتور را هم بر عهده دارد. اگزوز خودرو این کار را با استفاده از منبع‌های صداگیر انجام می‌دهد. اگر هر یک از این منبع‌ها خراب شود، سروصدای ماشین زیاد خواهد شد و صدای آن داخل اتاق شنیده می‌شود.
همچنین هرگونه سوراخ شدن یا فرسودگی اگزوز نیز می‌تواند به ایجاد سروصدای اضافه در خودرو منجر شود. معمولاً با تعویض منبع اگزوز و یا همچنین جوشکاری قسمت سوراخ شده و محکم کردن اتصالات اگزوز، می‌توان صداگیری ماشین را از این جهت با هزینه نه‌چندان بالا انجام داد.
صدای فیس فیس از داخل محفظه موتور 6.صدای فیس فیس از داخل محفظه موتور
اگر صدای شبیه به فس فس از داخل محفظه موتور می‌شنوید، احتمالاً بخشی از لوله‌های کولر یا سیستم خنک‌کننده دچار نشتی شده و آب رادیاتور یا گاز کولر با فشار از آن بیرون می‌زند. برای رفع این مشکل باید از محکم بودن بست اتصالات لوله‌ها و شلنگ‌های داخل موتور مطمئن شوید.
همچنین باید چک کنید که هیچ کدام از لوله‌ها و شلنگ‌ها دچار پارگی یا شکستگی نشده باشد. اگر هم خودتان نمی‌توانید این مشکل را برطرف کنید، هرچه زودتر به تعمیرگاه بروید؛ چراکه نشتی آب رادیاتور می‌تواند به ایرادات مهمی مثل سوختن واشر سرسیلندر و حتی یاتاقان زدن منجر شود.
7.صدای ناشی از سیالات موتور
گاهی مواقع احتمال دارد که صدایی شبیه به شُرشر از داخل موتور به کابین نفوذ پیدا کند. در این مواقع معمولاً احتمال دارد که گاز کولر کم شده یا شیلنگ و لوله‌های رادیاتور هوا گرفته باشد. اگر این صدا از سمت لوله‌های رادیاتور باشد، احتمال سوخته بودن واشر سرسیلندر کم نیست. برای رفع این مشکل باید حتماً به تعمیرگاه بروید تا مکانیک با تشخیص دقیق و فنی بتواند منبع آن را کشف و رفع کند. همچنین شنیده صدای شرشر آب در زمان سرد بودن پیشرانه (برای مثال اول صبح) می تواند نشانه کم شدن آب رادیاتور و حتی نشتی رادیاتور بخاری باشد.
8.سروصداهای ناشی از خرابی قطعات داخلی موتور
گاهی اوقات صداهای مزاحم که از سمت محفظه موتور و قسمت دماغه ماشین به گوش می‌رسد، ناشی از بروز ایراد جدی در قطعات موتور است. به عنوان مثال اگر صدایی شبیه به تق‌تق از داخل موتور شنیده می‌شود که همراه با افزایش دور موتور شدت آن نیز بالا می‌رود، باید احتمال دهید که یاتاقان‌ها ایراد پیدا کرده باشد. همچنین شنیده شدن صداهای شبیه برخورد دو فلز می‌تواند ناشی از شکستن یا خم شدن شاتون‌ها باشد.
صدای چلیک چلیک از سمت سرسیلندر می‌تواند به رد کردن تایم و برخورد سوپاپ‌ها با پیستون ارتباط پیدا کند. برخی صداهای ریز و فنی که معمولاً توسط افراد متخصص و تعمیرکار قابل شناسایی هستند نیز به خرابی شمع وایر، سیستم برق، سیستم سوخت‌رسانی و عواملی از این دست ارتباط دارند. خرابی بلبرینگ هرزگرد تسمه دینام و کیت تسمه تایم نیز صدای زیر و خاصی ایجاد می‌کند که باید حتما تعویض شوند. صدای اصطلاحا شیشه خرده، برخورد قاشق چنگال و دنده مرده نیز نشان از ناک زدن پیشرانه است که از بنزین بی کیفیت یا دنده نامناسب (رانندگی با دنده بیش از حد سبک) ناشی می شود.
سروصدای سیستم تعلیق 9.سروصدای سیستم تعلیق
خرابی سیستم تعلیق منجر به ایجاد سروصداهای بسیار ناهنجار در خودرو خواهد شد. عنوان مثال هر زمان که از روی یک دست‌انداز رد می‌شوید و صدای ضربه شدیدی را می‌شنوید، باید بدانید که سیستم تعلیق ایراد پیدا کرده است. مواردی مثل کمک‌فنرها، بوش طبق‌ها، میل موج گیر، بوش میل تعادل و مواردی از این دست جزو مهم‌ترین قطعات سیستم مصرفی سیستم تعلیق هستند که خرابی آنها منجر به ایجاد سروصدای مزاحم می‌شود. برای صداگیری خودرو از این بابت باید حتماً سیستم تعلیق به طور کامل بررسی و تعمیر شود.
صدای شبیه به جیغ یا سوت هنگام ترمز گرفتن 10.صدای شبیه به جیغ یا سوت هنگام ترمز گرفتن
صدای جیغ یا سوت هنگام ترمز گرفتن هم احتمالاً برای شما کاملاً آشناست. این صدا می‌تواند ناشی از جنس نامناسب لنت ترمز باشد و یا مهم‌تر از آن نشانه تمام شدن لنت است که در این صورت حتماً باید تعویض شود. هر وقت این صدا را شنیدید به تعمیرگاه مراجعه کنید تا لنت‌ها بررسی شود؛ چراکه لنت ترمز مهم‌ترین و پایه‌ای‌ترین قطعه ایمنی ماشین به حساب می‌آید و اگر تمام شود، ممکن است حوادث یا تصادف ناگواری را رقم بزند
سروصداهای اتاق خودرو به دلیل غیر فنی و روش صداگیری آن
بسیاری از سروصداهایی که داخل اتاق خودرو شنیده می‌شود، احتمالا دلیل فنی نداشته و صرفاً به مشکلات اتاق و ادوات موجود در آن برمی‌گردد. بسیاری اوقات قسمت‌هایی نظیر داشبورد، قاب‌های پلاستیکی ستون‌ها، تودری‌ها و خود درها ممکن است به سروصدا بیفتد. دلایلی مثل شل شدن پیچ و اتصالات این قسمت‌ها، خشک شدن نوار پلاستیکی درها ، رگلاژ و تنظیم نبودن درها و ...، می‌تواند به بیشتر شدن سروصدای کابین منجر شود.
برای رفع این سروصدا باید حتماً اتصالات داشبورد و درها به طور دقیق بررسی و تنظیم شود. همچنین اگر ادوات پلاستیکی در سر جای خود قرار ندارند، آنها را به نحوی تثبیت کنید که در عبور از روی ناهمواری‌های جاده به سروصدا نیفتند.
متاسفانه گاهی اوقات به صورت ذاتی صدای داخل کابین خودرو زیاد است و با سفت کردن پیچ داشبورد و رگلاژ درها درست نمی‌شود؛ به ویژه خودروهای داخلی که از لحاظ عایق‌بندی کابین در کارخانه خیلی مورد توجه نیستند، از این جهت کارنامه خوبی ارائه نمی‌دهند. برای رفع این مشکل امروزه می‌توانید با مراجعه به مراکز تخصصی، عملیات عایق‌بندی اتاق خودرو را با استفاده از عایق‌های مخصوص صدا و فوم‌های عایق بازتابنده انجام دهید.
در این مراکز معمولاً بخش‌هایی مثل کف خودرو و درها با روکش‌های عایق پوشش داده می‌شوند. بدین ترتیب نفوذ سروصدا و لرزش از قسمت کف خودرو و همچنین درها به داخل کابین بسیار کمتر می‌شود. برای آنکه نتیجه بهتری بگیرید، توصیه میکنیم هم از فوم عایق بازتابنده و هم عایق صدا در قسمت کف و درهای خود را استفاده کنید تا سروصدای کابین به میزان قابل توجه کمتر شود.
سروصداهای اتاق خودرو به دلیل غیر فنی و روش صداگیری آن سخن پایانی
صداگیری خودرو می‌تواند تاثیر زیادی در بهبود لذت رانندگی و کیفیت استفاده از ماشین داشته باشد. باید حتما توجه داشته باشید که سروصداهای ماشین به بخش‌های فنی مربوط نباشد. اگر اینطور بود قطعا باید اول منشا این سروصداهای فنی را پیدا و رفع کنید؛ چراکه هرگونه سروصدا از بخش موتور و گیربکس می‌تواند نشانه بروز یک عیب جدی در خودرو باشد که علاوه بر تحمیل هزینه زیاد، احتمال وقوع حادثه به دنبال آن هم وجود خواهد داشت.
اگر از سلامت فنی ماشین خود مطمئن شدید، به منظور صداگیری خودرو در محله بعد سپس به سراغ اتاق بیایید. مواردی مثل رگلاژ درها، جا زدن قاب و متعلقات پلاستیکی کابین را به طور کامل انجام داده و در آخر نیز با مراجعه به مراکز تخصصی، عملیات عایق‌کاری و اعمال پوشش فوم‌های عایق در داخل کابین را انجام دهید تا درنهایت نتیجه نسبتاً مناسبی از فرایند صداگیری اتاق ماشین بگیرید.
توجه داشته باشید که بسیاری از خودروهای قدیمی حتی بعد از صداگیری نیز سروصدا را تاحدودی به داخل کابین راه می‌دهند که این امر طبیعی است و نباید انتظارات زیادی همچون خودروهای سطح بالای خارجی از آنها داشته باشید.
در صورت علاقمندی دعوت میکنیم مطالب زیر را نیز مطالعه کنید:
ماشین دیگنیتی
چک لیست خودرو قبل از سفر
نویسنده حسین باباپور
