خصوصی‌سازی سایپا، دومین خودروساز بزرگ کشور، یکی از مهم‌ترین پرونده‌های اقتصادی دولت در سال ۱۴۰۴ محسوب می‌شود. واگذاری ۴۲ درصد از سهام تودلی این شرکت از ابتدای امسال در دستور کار قرار گرفت و تاکنون چندین مجموعه صنعتی و سرمایه‌گذاری برای خرید این بلوک سهام ابراز تمایل کرده‌اند. در این میان، نام کرمان موتور بیش از سایر گزینه‌ها به‌عنوان یکی از جدی‌ترین خریداران مطرح شده است.
جزییات واگذاری سهام سایپا و جایگاه کرمان موتور
بر اساس اعلام سازمان خصوصی‌سازی، سهام قابل واگذاری سایپا شامل ۴۲ درصد از سهام تودلی این شرکت است که در اختیار نهادهای دولتی و شبه‌دولتی قرار دارد. علاوه بر این، سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) نیز مالک ۱۶.۸ درصد از سهام سایپا است که احتمال دارد پیش از بلوک اصلی، به بخش خصوصی واگذار شود. این پیشنهاد از سوی کارشناسان به‌عنوان یک مسیر منطقی‌تر و کم‌هزینه‌تر برای آغاز خصوصی‌سازی مطرح شده است؛ زیرا فروش سهام ایدرو می‌تواند با فشار مالی کمتر، گام نخست واگذاری را عملی کند و زمینه را برای ورود جدی‌تر بخش خصوصی به مدیریت سایپا فراهم سازد.
کرمان موتور، به‌عنوان یکی از باسابقه‌ترین شرکت‌های خودروسازی بخش خصوصی در ایران، اعلام کرده که آمادگی حضور در فرآیند خرید سهام سایپا را دارد. این موضوع در تاریخ ۱۲ شهریور ۱۴۰۴ از سوی رئیس سازمان خصوصی‌سازی تأیید شد. باقی ماندن کرمان موتور در فهرست متقاضیان خرید، در شرایطی رخ می‌دهد که برخی شرکت‌های دیگر مانند هلدینگ دات‌وان نیز علاقه‌مندی خود را ابراز کرده‌اند، اما تمرکز اصلی بازار و رسانه‌ها همچنان بر نقش کرمان موتور در این معامله است.
پیامدهای اقتصادی و صنعتی خصوصی‌سازی سایپا
واگذاری سهام سایپا تنها یک معامله مالی نیست، بلکه سرنوشت یکی از بزرگ‌ترین بازیگران صنعت خودروسازی کشور را رقم خواهد زد. از نگاه دولت، این خصوصی‌سازی می‌تواند منبعی برای تأمین مالی پایدار و کاهش بار مالی نهادهای عمومی باشد. برای بازار خودرو نیز، ورود یک شرکت بخش خصوصی توانمند به عرصه مدیریت سایپا می‌تواند زمینه‌ساز تحول در کیفیت محصولات، افزایش رقابت‌پذیری و ارتقای فناوری تولید شود.
در عین حال، کارشناسان هشدار می‌دهند که تعلل در اجرای این فرآیند آثار منفی جدی خواهد داشت. طولانی شدن روند خصوصی‌سازی علاوه بر افزایش هزینه‌های مالی دولت، موجب سردرگمی سهامداران و کاهش اعتماد بازار سرمایه خواهد شد. از این رو، تصمیم‌گیری سریع و شفاف درباره نحوه واگذاری سهام سایپا یک ضرورت حیاتی برای آینده صنعت خودرو و اقتصاد ملی به شمار می‌رود.
جایگاه کرمان موتور در بازار و مقایسه با رقبا
کرمان موتور طی سه دهه گذشته به‌عنوان یکی از فعال‌ترین خودروسازان خصوصی کشور شناخته شده است. این شرکت همکاری‌های متعددی با برندهای بین‌المللی داشته و توانسته تجربه‌ای گسترده در زمینه تولید، مونتاژ و عرضه خودروهای متنوع به دست آورد. حضور فعال در بازار داخلی و شبکه فروش گسترده از نقاط قوت کرمان موتور محسوب می‌شود؛ موضوعی که احتمالاً در تصمیم دولت برای انتخاب خریدار سهام سایپا نقش تعیین‌کننده‌ای خواهد داشت.
با این حال، کرمان موتور تنها گزینه روی میز نیست. برخی هلدینگ‌های سرمایه‌گذاری و مجموعه‌های صنعتی دیگر نیز علاقه‌مندی خود را اعلام کرده‌اند. در این میان، نگرانی‌هایی درباره شفافیت منابع مالی برخی متقاضیان وجود دارد که می‌تواند بر روند تصمیم‌گیری دولت اثر بگذارد. مقایسه میان کرمان موتور و سایر متقاضیان نشان می‌دهد که سابقه عملیاتی، توان مدیریتی و تجربه حضور در بازار خودرو مزیت‌هایی است که این شرکت در برابر رقبا در اختیار دارد.
در مجموع، باقی ماندن کرمان موتور در فهرست خریداران سهام سایپا می‌تواند نشانه‌ای از جدیت این شرکت در ایفای نقش پررنگ‌تر در صنعت خودروسازی کشور باشد. اما سرنوشت نهایی خصوصی‌سازی سایپا همچنان به تصمیم‌گیری‌های راهبردی دولت وابسته است. موفقیت این واگذاری نه‌تنها بر آینده سایپا و کرمان موتور اثرگذار خواهد بود، بلکه به‌عنوان نقطه عطفی در مسیر اصلاح ساختار صنعت خودرو ایران شناخته خواهد شد.
