صنعت خودرو ایران بر سر یک دوراهی حیاتی قرار گرفته است؛ از یک سو بحران عمیق نقدینگی که زنجیره تأمین را تا مرز فروپاشی کشانده و از سوی دیگر، افق‌های جدیدی که بازار سرمایه برای تأمین مالی پایدار ترسیم می‌کند. در گردهمایی تخصصی فعالان صنعت قطعه‌سازی و کارشناسان بازار مالی، این دو راهی به شکلی شفاف مورد تحلیل قرار گرفت و بر یک نکته کلیدی تأکید شد: زمان راهکارهای سنتی به پایان رسیده و بقای تولید در گرو اتصال هوشمندانه به ابزارهای نوین مالی است.
روایت قطعه‌سازان: زنگ خطر توقف تولید در غیاب نقدینگی
صدای اصلی این نشست، صدای تولیدکنندگانی بود که با چالش‌های روزمره تأمین منابع دست‌وپنجه نرم می‌کنند. آن‌ها هشدار دادند که انباشت بدهی‌ها و کمبود نقدینگی، توان برنامه‌ریزی و تداوم تولید را از این صنعت استراتژیک سلب کرده است.
کوه بدهی‌ها و چشم‌انداز تیره تولید
آرش محبی‌نژاد، دبیر انجمن صنایع همگن قطعه‌سازان، با ارائه آماری تکان‌دهنده، عمق فاجعه را به تصویر کشید. وجود ۱۶۰ هزار میلیارد تومان مطالبات وصول‌نشده و بدهی جاری بیش از ۶۲۰ هزار میلیارد تومانی دو خودروساز بزرگ به شبکه تأمین، عملاً توان مالی قطعه‌سازان را به صفر رسانده است. وی صراحتاً اعلام کرد که با این فرمان، هدف‌گذاری تولید ۱.۵ میلیون خودرو در سال آینده، بیش از یک رویا نخواهد بود و خطر توقف خطوط تولید کاملاً جدی است.
نقدینگی؛ شاه‌رگ حیات زنجیره تأمین
علی بهرامی، مدیرعامل کادک، با بیان اینکه بقای خودروساز و قطعه‌ساز به یکدیگر گره خورده است، تأمین مالی را شاه‌رگ اصلی این اکوسیستم دانست. او تجربه موفق کرمان موتور در حفظ تولید بدون حتی یک ساعت توقف را مدیون همراهی زنجیره تأمین و استفاده از ابزارهایی مانند خرید دِین دانست که به تزریق نقدینگی در رگ‌های این شبکه کمک کرده است.
نقشه راه تأمین مالی: درس‌هایی از تجربه کرمان موتور در بورس
در مقابل تصویر بحرانی موجود، تجربه موفق کرمان موتور به عنوان یک مطالعه موردی قابل‌تأمل ارائه شد. این شرکت با تغییر پارادایم از تأمین مالی مبتنی بر فروش به سمت بهره‌گیری از ظرفیت‌های بازار سرمایه، توانست مسیر خود را از دیگران متمایز کند.
گردهمایی تخصصی فعالان صنعت قطعه‌سازی و کارشناسان بازار مالییک تغییر استراتژیک: از فروش خودرو تا اوراق بهادار
به گفته حامد شادکام، مدیرعامل "خکرمان"، این شرکت در مواجهه با چالش‌های مالی سال ۹۶، به این نتیجه رسید که اتکای صرف به منابع حاصل از فروش خودرو، پایدار نیست. در نتیجه، با ورود به بازار سرمایه و تعریف ابزارهای متنوع مالی، مسیری جدید را آغاز کرد. این اقدام نه تنها منابع مالی پایدارتری را به ارمغان آورد، بلکه با الزام به شفافیت و انضباط مالی، زیرساخت‌های مدیریتی شرکت را نیز تقویت کرد.
نتایج ملموس: جهش تولید و نوآوری مالی
مهم‌ترین دستاورد این تغییر استراتژیک، جهش تولید به ۷۰ هزار دستگاه خودرو بود. علاوه بر این، کرمان موتور با پیشگامی در ایجاد ابزارهایی مانند گواهی سپرده خودرو در بورس، نشان داد که بازار سرمایه ظرفیت‌های نامحدودی برای نوآوری و حمایت از بخش تولید در اختیار دارد.
چشم‌انداز بازار سرمایه: فرصت‌ها و راهکارهای پیش روی صنعت خودرو
کارشناسان مالی حاضر در جلسه، بازار سرمایه را نه فقط یک منبع تأمین پول، بلکه یک شریک استراتژیک برای صنایع معرفی کردند که می‌تواند در چهار حوزه سرمایه‌گذاری، تأمین مالی، مدیریت ریسک و کارگزاری به کمک تولید بیاید.
فراتر از بانک: مزیت‌های تأمین مالی از بازار سرمایه
علیرضا کنعانی، مدیرعامل گروه مالی کارآمد، با مقایسه ابزارهای بازار سرمایه مانند صندوق‌های درآمد ثابت با سپرده‌های بانکی، بر مزیت‌هایی چون نقدشوندگی بالاتر و پتانسیل بازدهی بهتر تأکید کرد. او اشاره کرد که گرایش صنایع بزرگ به تأسیس نهادهای مالی اختصاصی، نشان‌دهنده درک عمیق آن‌ها از ظرفیت‌های استراتژیک این بازار است.
همگرایی برای بقا
در نهایت، پیام مشترک این نشست لزوم همگرایی و همکاری تنگاتنگ میان صنعتگران و نهادهای مالی بود. فعالان صنعتی که به تعبیر علی جبل‌عاملی، قائم‌مقام گروه مالی کارآمد، شرایطی سخت همچون دوران جنگ را تجربه می‌کنند، امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند راهکارهای هوشمندانه و پایدار هستند. آینده صنعت خودرو ایران به این بستگی دارد که آیا می‌تواند از چرخه معیوب تأمین مالی سنتی خارج شده و به دنیای ابزارهای نوین مالی قدم بگذارد یا خیر.
