هشتمین مرحله از فروش محصولات گروه صنعتی ایران خودرو در مهرماه ۱۴۰۴ با برگزاری مراسم قرعه‌کشی در روز چهارشنبه، ۱۶ مهرماه، به اوج خود رسید. این دوره از فروش که با استقبال بی‌سابقه و میلیونی متقاضیان همراه بود، بار دیگر تب بالای تقاضا در بازار خودروی کشور را به تصویر کشید. حذف شرط افتتاح حساب وکالتی، به عنوان یکی از مهم‌ترین تغییرات این دوره، زمینه‌ساز مشارکت بیش از ۶ میلیون نفر در سه طرح فروش فوری، فوق‌العاده و پیش‌فروش شد که در نهایت، سرنوشت ۷۳ هزار دستگاه خودروی عرضه‌شده را مشخص کرد.
تحلیل آماری هشتمین مرحله: شانس برنده شدن کمتر از ۱.۳ درصد
آمار منتشر شده از هشتمین دور فروش محصولات ایران خودرو، تصویری واضح از عدم توازن شدید میان عرضه و تقاضا را به نمایش می‌گذارد. از میان ۶,۰۹۰,۰۰۰ نفر متقاضی اولیه، پس از پالایش اطلاعات و احراز شرایط، ۵,۶۵۵,۶۳۴ نفر به عنوان واجد شرایط در قرعه‌کشی شرکت داده شدند. این تعداد متقاضی برای تصاحب تنها ۷۳,۰۰۰ دستگاه خودرو رقابت کردند که این به معنای شانس تئوریک حدود ۱.۲۹ درصدی برای هر شرکت‌کننده است.
بخش عمده‌ای از این تقاضا، با بیش از ۵ میلیون نفر، به طرح فروش عادی اختصاص داشت. همچنین، در راستای اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، ۵۰۰,۴۳۷ نفر در طرح ویژه مادران و ۷۷,۲۹۵ نفر نیز در طرح جایگزینی خودروهای فرسوده ثبت‌نام کردند. این اعداد نشان‌دهنده انباشت تقاضای سنگین در بازار و جذابیت بالای اختلاف قیمت کارخانه و بازار آزاد برای مصرف‌کنندگان و سرمایه‌گذاران است. حذف الزام تعریف حساب وکالتی و مسدودسازی وجه، اگرچه فرآیند ثبت‌نام را برای عموم تسهیل کرد، اما همزمان منجر به ثبت‌نام‌های هیجانی و افزایش کاذب آمار تقاضا نیز شد که تحلیل دقیق‌تر بازار را با چالش مواجه می‌کند.
| عنوان | آمار (نفر/دستگاه) |
|---|
| تعداد کل متقاضیان | ۶,۰۹۰,۰۰۰ |
| تعداد واجدین شرایط | ۵,۶۵۵,۶۳۴ |
| متقاضیان طرح عادی | ۵,۰۷۷,۹۰۲ |
| متقاضیان طرح جوانی جمعیت | ۵۰۰,۴۳۷ |
| متقاضیان طرح خودروی فرسوده | ۷۷,۲۹۵ |
| ظرفیت کل عرضه | ۷۳,۰۰۰ |
سبد محصولات و شرایط فروش: از پژو ۲۰۷ تا تارا اتوماتیک
ایران خودرو در این مرحله سبد متنوعی از محصولات پرطرفدار خود شامل خانواده پژو ۲۰۷، تارا، دنا پلاس، سورن و رانا پلاس را عرضه کرد. این خودروها در قالب سه روش فروش فوری (تحویل ۳۰ روزه)، فروش فوق‌العاده (تحویل ۹۰ روزه) و پیش‌فروش (موعد تحویل حداقل ۴ ماهه) به متقاضیان ارائه شدند. تنوع در مدل‌های فروش و محصولات، تلاشی برای پوشش دادن نیازهای مختلف مشتریان، از مصرف‌کنندگانی که به دنبال تحویل فوری هستند تا کسانی که توانایی پرداخت مرحله‌ای را دارند، بوده است.
با این حال، قیمت‌گذاری علی‌الحساب در طرح‌های پیش‌فروش، یکی از نگرانی‌های اصلی ثبت‌نام‌کنندگان است. با توجه به نوسانات نرخ ارز و تورم نهاده‌های تولید، قیمت نهایی خودرو در زمان تحویل می‌تواند تفاوت قابل توجهی با انتظارات اولیه داشته باشد. این عدم قطعیت، ریسک خرید را برای متقاضیان افزایش می‌دهد، هرچند که در شرایط فعلی بازار، همچنان خرید از کارخانه گزینه‌ای بسیار مطلوب‌تر از بازار آزاد محسوب می‌شود.
فرآیند پس از قرعه‌کشی و چشم‌انداز بازار
پس از برگزاری قرعه‌کشی با حضور نهادهای نظارتی، فرآیند اطلاع‌رسانی به برندگان نهایی آغاز می‌شود. اسامی منتخبین پس از صحت‌سنجی نهایی اطلاعات از طریق ارسال پیامک و همچنین از طریق وب‌سایت رسمی فروش ایران خودرو به نشانی ikcosales.ir اعلام خواهد شد. برندگان موظف هستند در مهلت تعیین‌شده نسبت به واریز وجه و تکمیل مراحل ثبت‌نام اقدام کنند.
تجربه دوره‌های پیشین نشان می‌دهد که برگزاری این قرعه‌کشی‌ها، تأثیر کوتاه‌مدت و محدودی بر آرامش بازار دارد. با توجه به حجم بالای نقدینگی و تقاضای سرکوب‌شده، عرضه ۷۳ هزار دستگاه خودرو نمی‌تواند به طور بنیادین معادلات بازار آزاد را تغییر دهد. کارشناسان معتقدند تا زمانی که شکاف عمیق میان عرضه و تقاضا پر نشود و قیمت‌گذاری دستوری اختلاف فاحشی با نرخ‌های بازار آزاد داشته باشد، تب و تاب شرکت در لاتاری‌های خودرو همچنان بالا خواهد ماند و بازار به مسیر خود ادامه خواهد داد.
