نهمین نمایشگاه حملونقل، لجستیک و صنایع وابسته که از تاریخ ۲۳ تا ۲۶ آذرماه ۱۴۰۴ در مصلی امام خمینی (ره) تهران برگزار میشود، میزبان شرکتهای تجاریساز کشور است. در این میان، گروه بهمن با زیرمجموعه تجاری خود یعنی شرکت اسنا (SNA)، با تمرکز ویژه بر نوسازی ناوگان حملونقل عمومی پا به میدان گذاشته است. این حضور پررنگ که با نمایش چهار محصول استراتژیک شامل اتوبوس ۱۸ متری بیآرتی، اتوبوس برقی ۱۲ متری و دو مدل اتوبوس بینشهری همراه شده، نشاندهنده تغییر فاز جدی این خودروساز از مونتاژ صرف به سمت ارائه راهحلهای جامع ترافیکی است. آنچه در غرفه گروه بهمن جلب توجه میکند، تلاش برای پوشش تمام سگمنتهای بازار، از خطوط پرتردد شهری گرفته تا مسیرهای کوهستانی بینشهری است؛ رویکردی که با توجه به فرسودگی شدید ناوگان حملونقل عمومی کشور، هوشمندانه اما پرچالش به نظر میرسد.
استراتژی حضور گروه بهمن در نمایشگاه نهم
حضور در نمایشگاههایی از این دست برای خودروسازان تجاری، فراتر از یک نمایش تبلیغاتی است. گروه بهمن در شرایطی چهار محصول جدید خود را به مصلی تهران آورده که بازار خودروهای تجاری ایران تشنهی نوسازی است. تمرکز شعار نمایشگاه بر "بهرهوری و هوشمندسازی" با سبد محصولات اسنا که شامل اتوبوسهای دارای استاندارد یورو ۵-EEV و مدلهای تمام برقی است، همخوانی قابلتوجهی دارد. نکته مثبت این استراتژی، تنوعبخشی به سبد قوای محرکه است؛ استفاده از موتورهای نامآشنای کامینز (Cummins) در کنار تکنولوژیهای برقی دانگفنگ (DANA)، نشان میدهد که بهمن نمیخواهد تمام تخممرغهایش را در سبد موتورهای دیزلی بچیند. با این حال، چالش اصلی همچنان پابرجاست: آیا زیرساختهای شهری و جادهای کشور برای پذیرش این حجم از تکنولوژی مدرن، بهویژه در بخش برقی و اتوبوسهای ۱۸ متری، آمادگی لازم را دارد یا خیر؟
اتوبوس شهری ۱۸ متری اسناغول ۱۸ متری شهری؛ راهکاری برای خطوط BRT
اتوبوس شهری ۱۸ متری اسنا، به عنوان بزرگترین عضو این خانواده، دقیقاً برای حل معضل ترافیک در کلانشهرهایی مانند تهران طراحی شده است. این اتوبوس مفصلدار (Articulated) که در کلاس سنگینوظیفه قرار میگیرد، از یک پیشرانه ۹.۵ لیتری کامینز بهره میبرد که قادر به تولید ۳۸۵ اسببخار قدرت و گشتاور قابلتوجه ۱۶۰۰ نیوتنمتر است. انتخاب این موتور برای یک اتوبوس ۲۸ تنی (وزن ناخالص)، انتخابی مهندسیشده و منطقی به نظر میرسد، زیرا در شیبهای تند خیابانهای شمالی تهران، گشتاور بالا حرف اول را میزند. انتقال این نیرو بر عهده گیربکس اتوماتیک VOITH DIWA 6 گذاشته شده است؛ گیربکسی که در دنیای اتوبوسرانی به استهلاک پایین و تعویض دندههای نرم مشهور است.
نکته فنی بسیار مهم در این خودرو، استفاده از سیستم مفصلبندی (Articulating System) برند معتبر Hubner آلمان است. در اتوبوسهای ۱۸ متری، کیفیت مفصل تعیینکننده عمر شاسی و راحتی مسافران در پیچهاست و استفاده از یک برند معتبر در این بخش، نقطه قوت فنی بزرگی محسوب میشود. همچنین سیستم تعلیق بادی با ۱۰ کیسه هوا و قابلیت تنظیم ارتفاع (ECAS) برند WABCO، سواری نرمی را نوید میدهد. در بخش ایمنی نیز لیست بلندبالایی از تجهیزات دیده میشود؛ از ترمزهای دیسکی KNORR گرفته تا رادارهای هشدار تصادف (FCW) و خروج از خط (LDWS). با این حال، باید در نظر داشت که ابعاد ۱۸ متری این خودرو، استفاده از آن را صرفاً به خطوط ویژه BRT محدود میکند و مانورپذیری آن در خیابانهای عادی با ترافیک درهمتنیده تهران، یک چالش عملیاتی جدی خواهد بود. همچنین مصرف سوخت این غول پیکر، علیرغم استاندارد یورو ۵-EEV، همچنان در ترافیکهای سنگین عدد قابل توجهی خواهد بود.
اتوبوس ۱۲ متری شهری برقیاتوبوس ۱۲ متری برقی؛ حرکت بر لبه تکنولوژی
شاید جذابترین محصول غرفه بهمن از نظر تکنولوژی، اتوبوس ۱۲ متری شهری برقی باشد. این محصول پاسخی مستقیم به بحران آلودگی هوای کلانشهرهاست. قلب تپنده این اتوبوس، یک موتور الکتریکی سنکرون مغناطیس دائم از برند DANA است که توان اسمی ۱۹۵ کیلووات و توان پیک ۳۵۰ کیلووات را ارائه میدهد. اما عدد شگفتانگیز، گشتاور ۳۵۰۰ نیوتنمتری این موتور است که شتاب اولیه بسیار خوبی را حتی در حالت ظرفیت تکمیل فراهم میکند. انرژی این موتور توسط باتریهای LFP (لیتیوم آهن فسفات) ساخت شرکت مشهور CATL تأمین میشود. استفاده از باتریهای CATL که بزرگترین سازنده باتری در جهان است، خیال خریداران را از بابت عمر مفید و ایمنی باتری راحت میکند.
ظرفیت ۴۲۲.۹ کیلوواتساعتی باتری، پیمایش ۳۰۰ کیلومتر با یک بار شارژ را ممکن میسازد که برای یک شیفت کاری استاندارد اتوبوسرانی شهری کافی به نظر میرسد. سیستم خنککاری هیدرولیکی باتریها و سیستم مدیریت هوشمند (VCU)، نکات فنی مثبتی هستند که عملکرد پایدار اتوبوس را در تابستانهای داغ ایران تضمین میکنند. در بخش رفاهی، حذف صدای موتور دیزل و استفاده از سیستم تعلیق بادی، سکوت و آرامش بینظیری را برای مسافران فراهم میکند. اما در کفه دیگر ترازو، چالشهای اقتصادی و زیرساختی قرار دارند. قیمت تمامشده بسیار بالاتر نسبت به نمونههای دیزلی و نبود ایستگاههای شارژ سریع در اکثر نقاط شهر، پاشنه آشیل این محصول پیشرفته است. اگر شهرداریها نتوانند زیرساخت شارژ را همپای خرید ناوگان توسعه دهند، این اتوبوسهای مدرن کارایی خود را از دست خواهند داد.
اتوبوس ۱۲ متری اسنااتوبوس ۱۲ متری بینشهری؛ ترکیب قدرت و ایمنی
در بخش ناوگان بینشهری، اتوبوس ۱۲ متری اسنا با موتور ۹.۵ لیتری توربوشارژ و توان ۳۴۰ اسببخار حضور دارد. این محصول برای رقابت در بازار شلوغ اتوبوسهای مسافربری جادهای طراحی شده است. نکته متمایزکننده این اتوبوس، استفاده از گیربکس ۶ سرعته AMT (نیمه اتوماتیک هوشمند) ساخت VOITH است. گیربکسهای AMT با حذف پدال کلاچ و تعویض دنده هوشمند، خستگی راننده را در مسیرهای طولانی به شدت کاهش میدهند و مصرف سوخت را بهینهتر میکنند. همچنین وجود ریتاردر یکپارچه هیدرولیکی، ایمنی در سرازیریهای جادهای را تضمین میکند و استهلاک لنتهای ترمز را کاهش میدهد.
استفاده از شاسی مونوکوک (Monocoque) یا شاسی یکپارچه با بدنه، استحکام پیچشی خودرو را افزایش داده و ایمنی غیرفعال را در تصادفات بالا برده است. در بخش امکانات رفاهی، تعبیه پورتهای شارژ USB و صندلیهای مدرن اروپایی، نیازهای مسافران امروزی را برطرف میکند. با این حال، یکی از نقدهایی که معمولاً به گیربکسهای AMT در خودروهای سنگین وارد میشود، تأخیر جزئی در تعویض دندهها در سربالاییهای شدید نسبت به گیربکسهای فول اتوماتیک یا دستی حرفهای است که باید دید آیا کالیبراسیون VOITH توانسته این نقیصه را برطرف کند یا خیر.
میدلباس ۹ متری میدلباس ۹ متری؛ چابک اما محدود
کوچکترین عضو این خانواده، اتوبوس ۹ متری بینشهری است که برای مسیرهای کوتاهتر یا جادههای کوهستانی با تردد کمتر طراحی شده است. موتور ۶ سیلندر خطی کامینز با حجم ۶.۷ لیتر و قدرت ۳۰۰ اسببخار، برای بدنهای با این ابعاد، نسبت توان به وزن بسیار خوبی ایجاد میکند. این یعنی اتوبوس ۹ متری اسنا در سربالاییها و سبقتگیریها چابک عمل خواهد کرد. گیربکس اتوماتیک ZF مدل 6AP1220B نیز وظیفه انتقال قدرت را بر عهده دارد که برندی شناخته شده و قابل اعتماد است.
ظرفیت ۳۵ نفره این اتوبوس، آن را در کلاسی بین مینیبوسها و اتوبوسهای بزرگ قرار میدهد. این ویژگی مثبت باعث میشود برای تورهای گردشگری و مسیرهای حومهای بسیار اقتصادی باشد. اما از سوی دیگر، فضای بار محدودتر نسبت به اتوبوسهای ۱۲ متری، میتواند برای مسافران با چمدانهای زیاد در سفرهای طولانی دردسرساز شود. با این وجود، سطح تجهیزات ایمنی شامل رادار بین خطوط و ترمز اضطراری هوشمند (AEBS) در این کلاس قیمتی و ابعادی، یک مزیت رقابتی بزرگ محسوب میشود که استانداردهای ایمنی جادهای را ارتقا میدهد.
مشخصات فنی و مقایسهای اتوبوسهای جدید گروه بهمن
در جدول زیر مشخصات فنی کلیدی چهار محصول جدید اسنا (گروه بهمن) جهت مقایسه دقیقتر آورده شده است:
| ویژگی / مدل | اتوبوس ۱۸ متری شهری (BRT) | اتوبوس ۱۲ متری برقی | اتوبوس ۱۲ متری بینشهری | اتوبوس ۹ متری بینشهری |
| موتور / پیشرانه | Cummins (۹.۵ لیتر) | الکتریکی DANA (مغناطیس دائم) | Cummins (۹.۵ لیتر توربو) | Cummins ISD (۶.۷ لیتر) |
| توان خروجی | ۳۸۵ اسببخار | ۱۹۵ کیلووات (نامی) / ۳۵۰ (پیک) | ۳۴۰ اسببخار | ۳۰۰ اسببخار |
| گشتاور | ۱۶۰۰ نیوتنمتر | ۳۵۰۰ نیوتنمتر | ۱۵۰۰ نیوتنمتر | ۱۱۰۰ نیوتنمتر |
| گیربکس | اتوماتیک VOITH DIWA 6 | انتقال مستقیم (Direct Drive) | ۶ سرعته AMT (VOITH) | اتوماتیک ZF (6AP1220B) |
| استاندارد آلایندگی / باتری | یورو ۵ - EEV | باتری CATL (۴۲۲.۹ kWh) | یورو ۵ - EEV | یورو ۵ - EEV |
| سیستم تعلیق | بادی (۱۰ بالن) + تنظیم ارتفاع | بادی ECAS | بادی | بادی (۲ جلو / ۴ عقب) |
| تجهیزات شاخص | مفصل Hubner، دوربین ۳۶۰، رمپ ویلچر | خنککاری هوشمند باتری، برد ۳۰۰km | ریتاردر هیدرولیکی، شارژر USB | رادار خطخوان، ترمز اضطراری AEBS |
منبع جدول: کاتالوگهای رسمی منتشر شده توسط گروه بهمن در نمایشگاه حملونقل ۱۴۰۴
علاقهمندان به بازدید از این محصولات و بررسی دقیقتر جزئیات فنی، میتوانند از تاریخ ۲۳ الی ۲۶ آذر ماه ۱۴۰۴، بین ساعات ۱۰ صبح تا ۶ عصر با مراجعه به مصلی تهران، از غرفه گروه بهمن دیدن کنند.