آشنایی با باتری خودرو و نحوه تشخیص سلامت آن - بخش اول

آیا باطری خودروی شما قدرت کافی برای استارت‌زدن در هوای سرد را دارد؟ تنها راه برای پی‌بردن به این موضوع که آیا باطری شما کاملا شارژ است یا نه، سنجش وضعیت شارژ باطری توسط دستگاه سنجش ولتاژ یا ولت‌متر است. می‌توانید از یک ولت‌متر آنالوگ یا دیجیتال استفاده کنید اما خواندن ولتاژ در نمونه‌های دیجیتال راحت‌تر است و عدد دقیق‌تری را به شما نشان می‌دهد.

برای سنجش ولتاژ باطری اول سوییچ را کامل ببندید و تمام چراغ‌های خودرو را خاموش کنید.
برای بررسی وضعیت شارژ باطری کابل مثبت یا قرمز رنگ ولت‌متر را به قطب مثبت باطری متصل کنید. قطب مثبت باطری با علامت + و کابلی که به قطب مثبت باطری متصل شده معمولا با رنگ قرمز مشخص شده است.
کابل منفی یا سیاه‌رنگ ولت‌متر را به قطب منفی باطری متصل کنید. قطب منفی باطری با علامت - و کابلی که به قطب منفی باطری متصل شده معمولا با رنگ سیاه مشخص شده است.

به عددی که ولت‌متر نشان می‌دهد توجه کنید و به جدول زیر مراجعه کنید:

ولتاژ باطری ............ وضعیت شارژ
12.66 ولت ............ 100 درصد
12.45 ولت ............ 75 درصد
12.24 ولت ............ 50 درصد
12.06 ولت ............ 25 درصد
11.89 ولت ............ 0 درصد

توجه: ولتاژهای جدول بالا مربوط به دمای 26 درجه سانتی‌گراد است. ولتاژ باطری به ازای هر منفی 12 درجه سانتی‌گراد کاهش دما حدود 0.01 ولت افت می‌کند. در دمای منفی 1 درجه سانتی‌گراد یک باطری با شارژ کامل ولتاژی معادل 12.588 خواهد داشت و در دمای منفی 17 درجه سانتی‌گراد ولتاژ آن 12.516 ولت خواهد بود.
بنابراین طبق جدول بالا یک باطری با ولتاژ 12.29 ولت حدود 50 درصد کمبود شارژ دارد و باید شارژ شود.

آیا شارژ باطری خودروی شما کم است؟

اگر ولتاژ باطری خودروی شما کمتر از 12.45 ولت (75 درصد شارژ) است به این معناست که شارژ آن کم است و باید شارژ شود. می‌توان با اتصال یک شارژر باطری قابل‌حمل به باطری خودرو یا رانندگی با خودرو به مدت 15 تا 20 دقیقه با سرعت 65 کیلومتر در ساعت یا بالاتر آن را شارژ کرد.

برای اینکه باطری‌های اسید سربی بهترین عملکرد و بیشترین عمر را داشته باشند باید همیشه 75 درصد یا بالاتر شارژ داشته باشند. اگر شارژ این نوع باطری خالی شود و طی چند روز دوباره تا 75 درصد یا بیشتر شارژ نشود ممکن است آسیب دائمی ببیند. سولفاته‌شدن از شارژشدن کامل خانه‌ها یا صفحات سلولی درون باطری جلوگیری می‌کند. این مشکل به مرور زمان باعث کاهش عمر و عملکرد باطری می‌شود.

چرا به یک باطری سالم نیاز دارید تا در هوای سرد بتوانید با اطمینان استارت بزنید؟

سلامت باطری برای استارت مطمئن به خصوص در هوای سرد ضروری است زیرا در هوای سرد فشار وارد بر باطری هنگام استارت افزایش می‌یابد. علت آن این است که روغن موتور در دماهای پایین سفت‌تر و غلیظ‌تر می‌شود بنابراین هنگام استارت‌زدن برای چرخاندن یک موتور سرد به آمپر یا شدت جریان بیشتری نیاز است. در دمای منفی 17 درجه سانتی‌گراد شدت جریان موردنیاز برای روشن‌کردن یک موتور سرد ممکن است تا 2 برابر افزایش یابد. در دمای منفی 26 درجه سانتی‌گراد بسته به میزان گران‌روی روغن موجود در محفظه میل‌لنگ، شدت جریان موردنیاز برای چرخاندن یک موتور سرد هنگام استارت ممکن است تا 3 برابر یا بیشتر افزایش یابد. هر چقدر روغن داخل موتور سفت‌تر باشد چرخاندن موتور توسط موتور استارت دشوارتر خواهد بود.
درعین‌حال هوای سرد توانایی باطری در ارائه شدت جریان مناسب را کاهش می‌دهد. در دمای منفی 17 درجه سانتی‌گراد اکثر باطری‌ها می‌توانند فقط حدود 65 درصد از شدت جریان عادی برای استارت‌زدن را تامین کنند. در دمای منفی 28 درجه سانتی‌گراد جریان برق باطری به نصف کاهش می‌یابد!

هشدار: اگر شارژ باطری شما خالی شده و مایع اسیدی درون آن منجمد شده است سعی نکنید آن را شارژ کنید زیرا ممکن است منجر به ترکیدن باطری شود! قبل از شارژ یا آزمایش باطری آن را از خودرو خارج و به فضای گرمی منتقل کنید تا یخ آن باز شود.

باطری شما سالم یا خراب است؟

باطری سالم شارژ می‌شود و شارژ را نگه می‌دارد و می‌‌تواند شدت جریانی نزدیک به آمپری که روی آن نوشته شده است تولید کند. باطری خراب شارژ نمی‌شود و شارژ را نگه نمی‌دارد و نمی‌تواند شدت جریان کافی برای استارت موتور را تامین کند. باطری سالم قابلیت شارژ مجدد و سرویس‌دهی دوباره را دارد اما باطری خراب باید تعویض شود.
اکثر باطری‌های خودرو تنها 4 تا 5 سال عمر می‌کنند بنابراین اگر عمر باطری خودروی شما 4 سال یا بیشتر است و شارژ را نگه نمی‌دارد و مدام شارژ آن خالی می‌شود یا به نظر می‌رسد هنگام استارت موتور را با سرعت عادی نمی‌چرخاند احتمالا به یک باطری نو نیاز دارید.

باطری ضعیف یا کاملا خالی لزوما به این معنا نیست که باطری شما حتما خراب شده است یا باید تعویض شود. شارژ یک باطری سالم نیز به دلایلی مانند موارد زیر ممکن است خالی شود:
شخصی چراغ‌های خودرو را روشن گذاشته باشد، به اندازه کافی از خودروی خود استفاده نکرده‌اید تا شارژ کامل باطری حفظ شود، خودروی شما مدت طولانی خوابیده و استارت نخورده است، وجود مشکل در سیستم شارژ یا دینام خودرو یا یک مشکل برقی که هنگام خاموش‌بودن خودرو شارژ باطری را تخلیه می‌کند.
در بخش دوم این مقاله درباره نحوه آزمایش باطری و اصطلاحات رایج مربوط به باطری صحبت خواهیم کرد.

برای خواندن بخش دوم این مقاله روی این لینک کلیک کنید.