مقدمه
پروژه تولید خودروی ملی یکی مهمترین پروژه‌هایی است که صنعت خودرو ایران سال‌های سال برای دستیابی به آن تلاش کرد. اما باید گفت که متاسفانه این تلاش نتیجه مطلوبی نداشته و به نوعی منجر به صرف بی حاصل هزینه و وقت بسیاری شده است. گروه صنعتی ایرانخودرو به عنوان اولین تولیدکننده خودروی ملی یعنی سمند در کشور شناخته می‌شود که با بهره‌گیری از پلتفرم پژو 405 و وجوه اشتراک فنی، در اوایل دهه 80 این محصول را روانه بازار کرد. در آن زمان رندر و کانسپت‌های متفاوتی از سمند با نام‌های گوناگون نیز معرفی شد که متاسفانه به دلیل سیاست‌گذاری‌های منسوخ و از رده خارج هیچ کدام به مرحله تولید انبوه نرسیدند. اما سرانجام در سال 1385 نسل جدیدی از سمند با نام سورن به بازار معرفی شد که تنها در برخی از جزئیات که شامل فرم چراغ‌ها و سپرها و طراحی داشبورد می‌شد، با سمند تفاوت داشت.
سورن را می‌توان یکی دیگر از پروژه‌های شکست خورده ایرانخودرو دانست که به‌رغم هزینه‌های زیادی که برای قالب‌گیری و ساخت قطعات جدید صورت گرفت، چندان مورد استقبال خریداران قرار نگرفت. از آن زمان تیم تحقیق و توسعه واحد فنی روی نسل جدید موتورهای پایه گازسوز یا همان EF7 کار کردند تا سرانجام آن را روانه بازار کردند. در ابتدا بسیاری از خریداران و تعمیرکاران نسبت به این موتور موضع داشتند و از خرید سمندهایی که دارای این نوع پیشرانه بودند اجتناب می‌کردند، اما پس از مدتی که عیوب آن برطرف شد و قطعات آن در شبکه نمایندگی‌ها توزیع شد، استقبال از آن بیشتر شد. اما در این میان صحبت‌هایی مبنی بر عرضه محصولات ایرانخودرو از جمله سورن و دنا با موتور توربو به گوش می‌رسید که سرانجام نیمه دوم بهمن‌ماه 1394 ایرانخودرو با معرفی موتور توربوشارژی که بر مبنای موتور EF7 شکل گرفته بود و دارای حجم 1.7 لیتری بود، به صورت رسمی معرفی شد و برای اولین بار روی خودروی سورن قرار گرفت. این موتور دارای مزایا و معایبی است که ما قصد داریم در این مقاله به بررسی آن‌ها بپردازیم.
تفاوت ظاهری سورن توربو با نسخه معمولی در چیست؟
شاید این اولین سوالی باشد که پس از شنیدن نام سورن توربو در ذهن مخاطب ایجاد می‌شود. البته درست هم هست، معمولا خودروسازان مطرح دنیا برای محصولاتی که علاوه بر پیشرانه‌های اتمسفریک و تنفس طبیعی دارای موتورهای توربوشارژر هستند، تفاوت‌های اندکی در طراحی ظاهری می‌شوند که علاقه‌مندان بتوانند به راحتی تفاوت میان نسخه‌های گوناگون را متوجه شوند. اما باید بگوییم که این موضوع در سورن توربو رعایت نشده و شاهد هیچ گونه تغییر در ظاهر آن نسبت به نسخه معمولی نیستیم. تنها لوگوتایپ Turbo نصب شده روی گلگیر جلو سمت راننده می‌تواند بیانگر موتور توربو این خودرو است.
این در حالی است که اگر مدیران ارشد و طراحان این خودرو تغییراتی هرچند اندک در بخش ظاهری این خودرو اعمال می‌کردند، شاید میزان محبوبیت و استقبال بازار از آن چند برابر می‌شدو به عنوان مثال استفاده از سپرهای بلندتر با پیچیدگی‌های بیشتر، آینه‌های جانبی اسپرت و رکاب‌های جانبی می‌توانستند چهره‌ای اسپرت و جذاب را برای این سدان خانوادگی رقم بزنند.
کابین سورن توربو چگونه است؟
سورن خودرویی است که در بدو ورود به بازار به دلیل اعمال برخی تغییرات نسبت به سمند معمولی مورد انتقاد و البته استقبال قرار گرفت. یکی از عمده تغییرات این خودرو فضای کابین و طراحی داشبورد آن است که به نوعی در هیچیک از محصولات ایرانخودرو پیش از آن دیده نشده است. همچنین نسخه ELX این خودرو که از امکانات رفاهی بیشتری برخوردار است، دارای تریم داخلی متفاوت‌تری است که در بخش کنسول میانی داشبورد تغییرات اندکی نسبت به سورن معمولی دارد.
نوع چیدمان مربوط به سیستم تهویه مطبوع اتوماتیک در این خودرو بسیار شبیه به خودروهای کره‌ای شده که در مرکز آن اهرم کنترل‌گر چرخشی قرار داشته و دکمه‌هایی اطراف آن را احاطه کرده است. حال در سمند سورن توربو نیز شاهد همان داشبوردی هستیم که در نسخه ELX به‌کار می‌رود. با این تفاوت که می‌توان انتظار داشت تریم دو رنگ اسپرت برای نسخه توربو از جذابیت بالایی برخوردار است که متاسفانه در این خودرو شاهد آن نیستیم.
امکانات رفاهی سورن توربو چیست؟
سورن توربو از لحاظ امکانات رفاهی هیچ‌گونه برتری نسبت به خودروهایی که پیش از آن به بازار عرضه شده‌اند ندارد. از همین رو می‌توان گفت که اگر پیش از این نسخه ELX سورن را داشته‌اید، باید همان لیست آپشن‌ها و امکانات رفاهی را برای نسخه توربو نیز در نظر بگیرید. به عنوان مثال می‌توان به مواردی از قبیل سیستم تهویه مطبوع اتوماتیک با کانال خروجی هوا برای سرنشینان عقب، فرمان هیدرولیک و غربیلک فرمان مجهز به کلیدهای کنترلی، سیستم صوتی جدید MP3 با طراحی یکپارچه با رمز ضد سرقت، بلوتوث موبایل و خروجی ساب‌ووفر، بلندگوهای جلو و عقب، تیوتر، آنتن اکتیو، تنظیم آینه‌های جانبی برقی به همراه گرمکن، آینه‌های جانبی راهنمادار و تاشوبرقی، سنسور دنده عقب، شیشه بالابر برقی هر چهار شیشه، تنظیم برقی پشتی صندلی‌های قسمت جلو، تنظیم اهرمی ارتفاع (فقط برای صندلی راننده خودروی)، امکان تنظیم ارتفاع و زاویه پشت‌سری صندلی‌های جلو و امکان دسترسی به صندوق عقب خودروی از داخل کابین اشاره کرد.
مشخصات فنی پیشرانه توربو
همان‌طور که گفته شد پیشرانه در نظر گرفته شده برای این خودرو بر مبنای موتور EF7 طراحی و توسعه داده شده است. بر همین اساس حجم دقیق این پیشرانه چهار سیلندر، 1650 سی‌سی است که در نسخه تنفس طبیعی توانایی تولید نیرویی معادل 114 اسب‌بخار و حداکثر گشتاور 155 نیوتون متری را دارد. اما با توجه به تغییرات صورت گرفته در این موتور که شامل تغییر قطر برخی از قطعات داخلی، تغییر ابعاد دریچه‌ها و دهنه‌های ورودی و خروجی، تغییر دبی و کانال کشی و… می‌شود، قدرت خروجی آن به حدود 150 اسب‌بخار و حداکثر گشتاور 215 نیوتون متر ارتقا پیدا کرده است. این در حالی است که کیت توربو به‌کار رفته در این موتور قابلیت تولید حداکثر 174 تا 175 اسب‌بخار را داشته که با توجه به مخدودیت‌های فنی و بالا بردن ضریب اطمینان موتور، مهندسان فنی ایرانخودرو بوست توربو را پایین آورده و حداکثر قدرت را به 150 اسب‌بخار محدود کرده‌اند.
همچنین گیربکس به‌کار رفته در این خودرو نیز دستخوش تغییراتی در بحث ضرایب دنده‌ها شده است که این تغییرات از دنده 2 به بعد به وضوح قابل مشاهده است. طبق اعلام ایرانخودرو شتاب صفر تا صد اولین خودروی ایرانی مجهز به موتور توربوشارژر یعنی سمند سورن توربو حدود 10 ثانیه است که البته دست یابی به چنین عددی بدون فشار آوردن به خودرو قابل تصور نیست. همچنین سیکل ترکیبی مصرف سوخت این خودرو در هر 100 کیلومتر پیمایش حدود 8.1 لیتر اعلام شده است.
تجربه رانندگی
دانستن پیش زمینه‌ای در خصوص اطلاعات و مشخصات فنی موتور توربو به کار رفته در سورن توربو ممکن است هر کسی را برای راندن آن ترغیب کند. ما نیز از این قضیه مستثنی نبودیم و با انتظاراتی که از عملکرد آن داشتیم پشت فرمان اولین خودروی توربوشارژ ملی نشستیم. با چرخاندن کلید و روشن کردن پیشرانه همان صدای آشنای همیشگی موتور EF7 به گوش می‌رسد.
نکته مثبتی که در همان ابتدا با آن مواجه می‌شویم، نرمی کلاچ و عملکرد خوب پدال آن است که سبب می‌شود شروع حرکت به خوبی صورت بگیرد. از آن‌جایی که برای به چالش کشیدن این خودرو بسیار مشتاق بودیم، از همان ابتدا حرکت را به‌صورت هیجان‌انگیز آغاز کردیم. با برداشتن ناگهانی پا از روی پدال کلاچ و فشار دادن پدال گاز تا انتها، به یکباره چرخ‌های جلو شروع به جیغ کشیدن میکنند و با هرزگردی زیاد سورن توربوی 1261 کیلوگرمی را به جلو پرتاب می‌کند. احساس شتاب گیری این خودرو به نوعی است که می توان گفت تاکنون هیچ خودرو ایرانی دیگر در این سطح پر شتاب نبوده است، اما ویژگی های خوب همینجا به پایان می رسد. چرا که با رسیدن دور موتور به محدوده 5000 تا 5500 دور در دقیقه، صدای کات‌آف به گوش می‌رسد که برای بسیاری از ماشین‌بازها شنیدن این صدا لذت‌بخش است. اما پس از مدتی کوتاه این موضوع شما را کمی آزار می‌دهد، زیرا کشش و توانایی موتور بیشتر از این‌هاست و تعویض زودهنگام دنده می‌تواند از میزان هیجان و لذت رانندگی اسپرت بکاهد.
به جرات می‌توان گفت که شتاب سورن توربو قابل توجه بوده و شما را شگفت‌زده خواهد کرد. تا جایی که اگر کمی اهل شیطنت های خیابانی باشید، شما را وسوسه می‌کند تا با خودروهای قوی‌تر و البته خودروهای وارداتی رقابت کنید.
اما همه چیز شتاب گیری نیست، در زمانی که می‌خواهید به یکباره از سرعت خود بکاهید و خودرو را متوقف کنید، ورق کاملا برمی‌گردد. زیرا مهندسان ایرانخودرو هیچ‌گونه تدبیری برای بهبود عملکرد سیستم ترمز نیاندیشیده و این خودروی پرقدرت را با همان سیستم ترمز قبلی راهی بازار کرده‌اند. همچنین عدم وجود سیستم کنترل کشش و پایداری یکی دیگر از معضلاتی است که با وجود پیشرانه قدرتمند و سیستم ترمز ضعیف، آپشنی بسیار ضروری برای سورن توربو محسوب می‌شود.
با توجه به تست انجام شده در خصوص شتاب صفر تا صد این خودرو، می‌توان گفت که سورن توربو شما را کاملا شگفت‌زده خواهد کرد. زیرا عدد ثبت شده در روز تست چیزی حدود 9.8 ثانیه بود، اما در هنگام فیلم‌برداری از آمپر به هنگام شتاب‌گیری، به دلیل تعویض بد دنده از 2 به 3، مکثی کوتاه رخ می‌دهد که این موضوع سبب شد شتاب صفر تا صد حدود 11.3 ثانیه ثبت شود. این عدد برای یک خودروی ایرانی عدد قابل توجهی است اما باید گفت که در شرایط رانندگی معمولی و بدون تیکاف کردن رسیدن به سرعت 100 کیلومتر در ساعت در زمانی کمتر از 11 ثانیه امکان پذیر نخواهد بود. فیلم شتاب را در پایین نگاه کنید.
اما موضوع دیگری که ممکن است دارندگان محصولات توربو ایرانخودرو را دچار دردسر کند، ضعف در کیفیت بلوک سیلندر و قطعات داخلی آن است، همچنین کمبود قطعات یدکی در بازار از دیگر مشکلاتی است که پیرامون این خودرو وجود دارد.
به گفته یکی از تعمیرکاران محصولات ایرانخودرو، بوست توربوی این موتور به دلیل کاهش فشار به موتور محدود شده است. اما با این حال شتاب و عملکرد خودرو قابل توجه بوده که از همین رو راننده به دلیل دریافت عملکرد اسپرت از خودرو، فشار وارده به موتور را زیاد می‌کند تا بتواند بالاترین راندمان را از آن بگیرد. در نتیجه این موضوع در دراز مدت سبب بروز اتفاقات ناگواری در بخش فنی این خودرو خواهد شد.
قیمت و شرایط بازار
در پایان اگر بخواهیم جمع‌بندی کلی از این خودرو داشته باشیم، می‌توان گفت که در وهله اول ایمنی این خودرو به شدت پایین است و وجود امکاناتی از قبیل سیستم کنترل کشش و پایداری، انواع سیستم‌های ترمز به منظور بهبود عملکرد و گیرایی بهتر و وجود حداقل 4 ایربگ برای سرنشینان از موارد ضروری است که جای خالی‌شان در این خودرو به شدت احساس می‌شود. همچنین ظاهر قدیمی و بدون تغییر نسبت به نسخه معمولی از دیگر ایراداتی است که می‌توان به آن وارد دانست. کمبود قطعات و خرابی‌های احتمالی به دلیل ضعف در کیفیت قطعات از دیگر مواردی است که باید حتما به آن توجه داشته باشید. اما سواری هیجان‌انگیز و شتاب خوب از نکات مثبتی است که می‌تواند نظر هر کسی را به خود جلب کند.
در شرایط فعلی قیمت سورن توربو در بازار به حدود 85 میلیون تومان افزایش پیدا کرده است که رقم گزافی برای چنین خودرویی به نظر می رسد اما با توجه به شرایط کلی بازار و نبود رقیب مستقیمی برای این خودرو می توان گفت که احتمالا حالا سورن توربو در نقش ارزان قیمت ترین خودرو در بازه قیمتی کمتر از یکصد میلیون تومان شناخته می شود و از همین جهت نیز می تواند مورد توجه مشتریان واقع شود.
در انتها از مالک محترم خودرو آقای فرشاد جباری به منظور همکاری با تیم خودروبانک و در اختیار قرار دادن خودرویشان جهت تست و بررسی کمال تشکر و قدردانی داریم.
