دنیای اقتصاد : گمرک گزارش مربوط به تجارت خارجی کشور را در ۵ ماه نخست سال‌جاری منتشر کرد و طبق آن مشخص شد در این مدت، واردات
خودرو به ایران با افت شدیدی مواجه شده است.
تردیدی وجود ندارد که اصلی‌ترین دلیل این افت، بسته شدن سایت ثبت‌سفارش طی سال گذشته است. تیرماه پارسال بود که سایت ثبت‌سفارش به روی واردکنندگان خودرو بسته و باعث بروز آشفتگی و التهاب در بازار شد. با بسته شدن سایت، ثبت‌سفارش خودرو رسما متوقف شد، هرچند بعدا کاشف به عمل آمد که برخی واردکنندگان با اقدامات غیرقانونی موفق به فعالیت در سایت مربوطه شده‌اند. وزارت صنعت البته پیش‌تر نیز با ممنوع کردن فعالیت گری‌مارکت‌ها (شرکت‌های متفرقه واردکننده خودرو)، بازار را با شوکی بزرگ مواجه کرده بود. بر این اساس، گری‌مارکت‌ها امکان ثبت‌سفارش نداشته و تنها نمایندگی‌های به اصطلاح رسمی می‌توانستند در این حوزه فعالیت کنند. اتفاقا در این دوران ممنوعیت نیز تخلفاتی گسترده به ثبت رسید و برخی شرکت‌های متفرقه با عبور از موانع قانونی، موفق شدند هزاران خودرو را ثبت‌سفارش کنند. برخی روایات از رقم ۶ هزار و ۴۸۱ دستگاهی در این تخلف حکایت دارند و این در حالی است که ارقام بزرگ‌تری مانند ۳۵هزار دستگاه نیز مطرح است.
هرچه هست، مجموعه اقداماتی که وزارت صنعت، معدن و تجارت در حوزه واردات خودرو انجام داد، نه‌تنها زمینه تخلفی بزرگ را فراهم آورد؛ بلکه ورود خودرو به کشور را نیز به شدت کاهش داد و در نتیجه، قیمت‌هایی نجومی در بازار خودروهای وارداتی شکل گرفت. در حال حاضر قیمت‌ها در بازار به قدری بالا رفته که بخشی از مشتریان عملا از این بازار خارج شده‌اند، زیرا توان خرید ندارند. در کنار اینها اما واردکنندگان با انبوهی از تعهدات عقب‌افتاده مواجهند و این موضوع هم برای آنها سبب دردسر شده و هم مشتریان را سرگردان کرده است. در حال حاضر بسیاری از مشتریان موفق به دریافت خودرو ثبت‌نامی خود نشده و اگر هم خودرو آنها آماده تحویل شود، باید چندین میلیون تومان به‌عنوان مابه‌التفاوت به شرکت‌های واردکننده بپردازند. اما هرچند وزارت صنعت در نهایت سایت ثبت‌سفارش را پس از ۶ ماه در دی‌ماه سال گذشته باز کرد، با این حال دوباره در اواخر خرداد امسال، آن را بست و اعلام کرد ثبت‌سفارش خودرو ممنوع است. با این شرایط انتظار می‌رود آمار واردات خودرو به کشور طی ماه‌های آینده و در‌صورتی‌‌که ثبت‌سفارش باز نشود، رفته رفته به صفر برسد. البته در حال حاضر گمانه‌زنی‌هایی مبنی بر باز شدن دوباره سایت ثبت‌سفارش صورت گرفته و گفته می‌شود که احتمالا وزارت صنعت، معدن و تجارت سایت موردنظر را احتمالا با شرایطی خاص به روی واردکنندگان خودرو خواهد گشود.
افت ۵۹۱ میلیون دلاری واردات خودرو
هرچه هست، طبق آمار ارائه شده از سوی گمرک ایران، طی ۵ ماه ابتدایی امسال، در مجموع ۱۲ هزار و ۵۱۲ دستگاه انواع خودرو از ۲۰ کشور دنیا به ایران وارد شده است که ارزش آنها حدودا ۳۴۵ میلیون دلار برآورد می‌شود.
این در حالی است که در مدت مشابه سال گذشته، در مجموع ۳۷ هزار و ۶۲۳ دستگاه انواع خودرو سواری به ارزش ۹۳۶ میلیون دلار به کشور وارد شده بود. با این حساب، در این مدت ارزش دلاری واردات خودرو به کشور نیز با افت بیش از ۶۳ درصدی روبه‌رو بوده است. بر این اساس، رقم واردات از ۹۳۶ میلیون دلار طی پنج ماه نخست سال گذشته به ۳۴۵ میلیون دلار در مدت مشابه امسال رسیده و این موضوع، نشان‌دهنده کاهش ۵۹۱ میلیون دلاری ارزش دلاری واردات خودرو به ایران است. با در نظر گرفتن عدد ۳۴۵ میلیون دلار به‌عنوان رقم واردات خودرو به کشور طی پنج ماه نخست امسال، مشخص می‌شود ارزش هر خودرو وارداتی در این بازه زمانی، به‌طور متوسط کمتر از ۲۸ هزار دلار بوده است. طبق قانون، در حال‌حاضر ورود خودروهای دارای قیمت بیش از ۴۰ هزار دلار به کشور ممنوع است.
با توجه به اینکه در ۵ ماه نخست سال گذشته ۳۷ هزار و ۶۲۳ دستگاه خودرو به ایران وارد شده بود، آمار جدید نشان می‌دهد ورود خودروهای خارجی به کشور طی بازه زمانی مشابه امسال، افت شدیدی را تجربه کرده است. با یک حساب سرانگشتی مشخص می‌شود واردات خودرو به ایران در ۵ ماه امسال و نسبت به مدت مشابه سال گذشته، بیش از ۶۷ درصد کاهش داشته است.
مبدا اصلی خودروهای وارداتی
اما طبق آمار اعلامی، بزرگ‌ترین صادرکننده خودرو به ایران در ۵ ماه نخست سال‌جاری، کره‌جنوبی بوده است. در حال حاضر عملا بیشترین خودروهای وارداتی به کشور را محصولات کره‌ای مانند هیوندایی و کیا و سانگ‌یانگ تشکیل می‌دهند و این سه برند سال‌هاست بازار وارداتی‌های ایران را قبضه کرده‌اند. براساس آمار گمرک، طی پنج ماه ابتدایی سال‌جاری، ۴ هزار و ۷۸۷ دستگاه از کل خودروهای وارد شده، از مبدا کره‌جنوبی بوده تا این کشور بزرگ‌ترین صادرکننده خودرو به ایران لقب بگیرد. پس از کره‌جنوبی، امارات متحده عربی با صادرات ۳ هزار و ۵۷۱ دستگاه خودرو به ایران، در رده دوم قرار دارد و این در حالی است که در گذشته، رتبه اول در اختیار این کشور بود. در دوران تحریم‌های قبلی، کره‌جنوبی از صادرات مستقیم خودرو به ایران خودداری می‌کرد و در نتیجه، واردکنندگان مجبور بودند خودروهای کره‌ای را از مبدأ امارات وارد کنند.در جایگاه سوم کشورهای صادرکننده خودرو به ایران اما با آلمان مواجه می‌شویم. طبق آمار، این کشور یک هزار و ۴۷۹ دستگاه خودرو در پنج ماه ابتدایی امسال به ایران صادر کرده است. همچنین عمان نیز با آمار یک هزار و ۱۹۵ دستگاهی، چهارمین مبدأ واردات خودرو به ایران محسوب می‌شود.این در حالی است صادرات خودرو از چین به ایران، رقم اندک ۳۲۵ دستگاهی را به ثبت رسانده است. چینی‌ها در حال حاضر بخش عمده‌ای از بازار خودرو ایران را به‌واسطه مونتاژ محصولات خود، در اختیار دارند که طبعا این موضوع خود را در آمار واردات قطعه به وضوح نشان می‌دهد. البته به‌نظر می‌رسد بخش قابل‌توجهی از خودروهای چینی واردشده به ایران، از طریق امارات و عمان بوده‌اند.
