تحریم‌های آمریکا علیه خودروسازی روسیه ممکن است کارساز نباشد

بخشی از تحریم‌های آمریکا علیه روسیه، مربوط به خودروسازی این کشور می‌شود. اما بسیاری معتقدند این تحریم‌ها کارساز نخواهند بود و حتی ممکن است در نهایت، زیانی را شامل حال آمریکا کنند. در روز چهارم ژوئن، ایالات متحده، شرکت خودروسازی گورکوفسکی اتومبیلینی زاود که به گروه گاز (GAZ) شهرت دارد را مورد تحریم قرار داده و دسترسی این شرکت به دارایی‌های خارجی اش را مسدود نمود. این گروه خودروسازی تحت مالکیت سرمایه دار پرنفوذ سیاسی، اولگ دریپاسکا قرار دارد و تحریم‌های ایالات متحده، شرکت‌های تحت مدیریت این فرد را هدف قرار گرفته است. با توجه به اینکه گروه گاز یکی از صنایع بزرگ روسیه است و سهم بزرگی در اقتصاد و ثبات اجتماعی این کشور دارد، تاثیر احتمالی این تحریم‌ها بر روسیه قابل توجه خواهد بود. الکسی خلبنیکوف، تحلیلگر روسی، در مجله آمریکایی The National Interest به بررسی این مساله پرداخته است.
برای حذف گروه خودروسازی گاز از لیست تحریم‌های ایالات متحده، اولگ دریپاسکا ناچار است تا مالکیت این شرکت را واگذار کند. شرکت تحت مالکیت او به نام Russkie Mashiny، 65.5 درصد از سهام خودروسازی گاز را در اختیار دارد و برای محافظت از گاز در برابر تحریم‌ها، باید سهام خود را به زیر 50 درصد برساند. پیش از این نیز آمریکا تحریم‌هایی را علیه گروه روسال و EN+ که کنترل صنایع فولاد و آلومینیوم روسیه را در اختیار داشتند، اعمال کرده بود. این گروه مجبور شد تا میزان سهام خود را به 48 درصد کاهش دهد و اگر میلیاردر روسی می‌خواهد دارایی خود را حفظ کند، لازم است تا طرح مشابهی در گاز اجرا شود.
رئیس گروه خودروسازی گاز، اخیرا از دولت روسیه درخواست حمایت مالی 500 میلیون دلاری کرده است. وی اعلام نمود اگر این حمایت به شرکت نرسد، تولید گاز حدود 40 درصد افت خواهد کرد. اگر تحریم‌ها که در حال حاضر تعویق شده‌اند، به اجرا در آیند، گاز قادر به خرید قطعات یدکی و تجهیزات تولیدی نخواهد بود، در حالیکه این شرکت شدیدا به تجهیزات وارداتی وابسته است. میزان داخلی سازی خودروهای گاز، بین 50 تا 70 درصد است و باقی تجهیزات باید وارد شوند. اجرای تحریم‌ها به عدم همکاری با شرکای بین المللی منجر خواهد شد و در نتیجه، خطوط تولید گاز متوقف می‌شوند. علاوه برآن، گروه گاز 40 هزار نفر اشتغال مستقیم و 360 هزار نفر اشتغال غیر مستقیم در شرکت‌های وابسته را به خود اختصاص داده که در صورت ورشکستگی، شدیدا در خط بیکاری قرار خواهند گرفت.
گروه خودروسازی گاز یکی از وزنه‌های مهم در اقتصاد روسیه است و دولت این کشور نمی‌تواند از دست دادن آن را تحمل کند. سال گذشته، دولت روسیه کمک مالی 130 میلیون دلار را به این شرکت اهدا کرد تا از ورشکستگی آن جلوگیری کند، و مشابه همین حمایت را در سال 2009 با پرداخت 600 میلیون دلار به گروه خودروسازی AvtoVaz که محصولات برند لادا را تولید می‌کند، پرداخت نمود. عملی شدن تحریم‌های آمریکا علیه گروه خودروسازی گاز، منجر به ورشکستگی و ملی شدن این ابرشرکت خودروسازی خواهند شد که به سهم خود، شغل صدها هزار نفر را به خطر خواهد انداخت. دولت روسیه در حال حاضر با بحران‌های اجتماعی متعددی روبروست و دوست ندارد بحرانی دیگر را راه بیندازد. گرچه وزیر صنعت و تجارت ، دنیس مانتورف اعلام کرد ملی شدن گروه خودروسازی گاز در دولت مورد بحث قرار نگرفته است، این سناریو احتمال وقوع بالایی دارد.
یکی از ایده‌های دولت روسیه برای نجات گاز، افزایش سهم فولکس واگن در این شرکت است، اما اجرای این ایده با مشکلاتی روبروست. مارکوس اوزوویچ ، رئیس گروه فولکس واگن روسیه، چندی قبل اعلام کرد این شرکت نمی‌تواند به دلیل تحریم‌های ایالات متحده، سهم بیشتری را در گاز خریداری کند و نمی‌خواهد که وارد مناقشات سیاسی شود و منتظر حل اختلافات بین دو طرف می‌ماند. اولگ دریپاسکا اخیرا اعلام کرد که شرکای بین المللی گروه گاز، همکاری با این شرکت را متوقف کرده‌اند تا درگیر تحریم‌های ایالات متحده نشوند. در دسامبر سال 2018، کارخانه گاز، تولید ون مرسدس بنز اسپرینتر را به دلیل تحریم‌های آمریکا متوقف کرد.
دریپاسکا معتقد است تحریم‌های ایالات متحده، فرصتی را در اختیار بوروکرات‌های دولتی قرار داده تا اقتصاد این کشور را بیشتر تحت تسلط دولت درآورند. در حال حاضر 70 درصد اقتصاد روسیه، تحت تسلط دولت این کشور قرار دارد. تحریم‌ها ضد تولید هستند و فضای کمتری را برای تجارت خارجی در روسیه فراهم می‌آورند. آژانس دولتی Rostec در طی مدت اخیر، کنترل دو گروه خودروسازی کاماز و لادا را در دست گرفته و احتمال دارد گاز نیز زیرمجموعه این آژانس تبدیل شود. دستیابی دولت به شرکت‌های بزرگ، قدرت دولت روسیه را برای مقابله با ایالات متحده، افزایش می‌دهد.