آیا واردات خودرو واقعاً آزاد می شود؟ قیمت خودرو روند کاهشی خواهد داشت یا افزایشی؟

در طی هفته‌های گذشته شاهد مطرح شدن دوباره بحث آزادسازی واردات خودرو از سوی رسانه‌ها بودیم و بسیاری امیدوار بودند در طی سال 99 این امر صورت بگیرد. با این حال رویای آزادسازی واردات خودرو به سرعت رنگ باخت و مشخص شد این صحبت‌ها تنها مانور تبلیغاتی کاندیدهای انتخابات مجلس بوده است. این خبر توسط دبیر انجمن واردکنندگان خودرو و در گفتگو با خبرگزاری‌های اقتصادی داخلی عنوان شد. بنابراین می‌توان با درصد بالایی از اطمینان به ادامه شرایط بحرانی بازار خودرو کشور در سال آتی نیز مطمئن بود.
مدت زمان زیادی از ممنوعیت واردات خودرو به کشور می‌گذرد. در این زمان تمامی تلاش‌های صورت گرفته برای ایجاد روزنه‌ای در این ممنوعیت با شکست مواجه شده و تنها شاهد واردات خودرو برای مصارف دولتی یا نظامی و انتظامی بوده‌ایم. یکی از جنبه‌های ممنوعیت واردات خودرو که تاکنون کمتر مورد توجه عموم مردم قرار گرفته، موضوع بیکاری افراد شاغل در این حوزه و تعطیلی شرکت‌های ارایه دهنده خدمات فروش و پس از فروش خودروهای وارداتی است که موجب به قهقرا رفتن صنعت و بازار خودرو کشور شده است.

حمایت‌های یک‌جانبه از خودروسازی کشور که سابقه آن به 50 سال پیش باز می‌گردد، تاکنون نتیجه عکس داده و شاهد ارایه خودرویی ایمن و متناسب با استانداردهای روز که بتواند در بازار جهانی حرفی برای گفتن داشته باشد، نبوده‌ایم. از این رو بسیاری از مشتریان ترجیح می‌دهند نسبت به خرید خودروهای وارداتی هرچند کارکرده و مدل پایین اقدام کنند. نتیجه روند معکوس خودروسازی کشور را می‌توان زمانی مشاهده کرد که محصولات رنگارنگ چینی به بازار ایران هجوم آورده و در زمانی کوتاه خودروهای ایرانی را به حاشیه راندند. بی‌شک اگر تحریم‌های خودروسازی مجددا اعمال نمی‌شدند و شرکای بین‌المللی خودروسازان از ایران خارج نمی‌شدند، امروز اثری از خودروهای وطنی از مد افتاده و قدیمی نبود.
اما شرایط به گونه‌ای دیگر پیش رفت و بازار خودرو در آشوبی که امروز می‌بینیم به سر می‌برد. ابتدا ممنوعیت واردات موجب افزایش قیمت خودروهای وارداتی شد و در نتیجه تقاضا برای خودروهای چینی مشابه افزایش یافت. سپس اعمال مجدد تحریم‌های خودروسازی موج خروج خودروسازان بین‌المللی از ایران را پدید آورد و تولید خودروهای چینی نیز دچار مشکل شد. بالاخره تاثیر ممنوعیت واردات و کاهش تولید به رده‌های پایین‌تر بازار سرایت کرد و شاهد انفجار قیمت خودروهای داخلی بودیم. این حرکت صعودی وحشتناک تا به امروز ادامه دارد و برخی از خودروهای داخلی در بازه ده ساله بین سال 88 تا 98 افزایش قیمت هزار درصدی را تجربه کرده‌اند.

شرایط فروش و پیش فروش ایران خودرو و سایپا نیز تا به امروز نتوانسته پاسخگوی نیاز بازار باشد و از سوی دیگر دو خودروساز بزرگ داخلی نیز با مشکلات تولید دست به گریبان هستند. بدیهی است در چنین شرایطی روند افزایشی قیمت خودرو ادامه خواهد یافت و حتی اگر واردات خودرو نیز با شرایط خاصی آزاد شود، نباید انتظار تاثیر کوتاه مدت آن در بازار بود. در همین حین نمی‌توان از عدم دسترسی ایرانیان به خودروهای روز جهان انتقاد نکرد. در طی مدتی که واردات خودرو به کشور ممنوع بوده، بسیاری از خودروها دچار تغییر نسل شده‌اند و شاهد ارایه محصولات گوناگون بسیاری در سگمنت پلاگین هیبریدی یا الکتریکی بوده‌ایم که واردات آن‌ها برای استفاده در ناوگان حمل و نقل عمومی خالی از لطف نخواهد بود.