اولین موتور ۱ لیتری سه سیلندر ایران خودرو که قدرتی معادل موتور پراید دارد، هفته آینده رونمایی خواهد شد. پیشرانه سه سیلندر 3FX با دو حجم ۱ لیتر و ۱.۳ لیتر برای محصولات ایران خودرو طراحی شده است.
موتور ۱ لیتری که ساخت نمونه اولیه آن در حال انجام است، توان ۷۲ اسب بخار دارد که با موتور M13 پراید برابری می‌کند.
این موتور قرار است روی یک خودرو از کلاس A نصب شود که احتمالا تا پایان سال جاری رونمایی خواهد شد.
با وجود اینکه اطلاعات زیادی از این خانواده موتور منتشر نشده است، اما به نظر می‌رسد با موتور EF7 شباهت‌هایی دارد و در خط تولید موتور EF7 ساخته خواهد شد.
مشخصات کلی خانواده موتورهای سه سیلندر جدید ایران خودرو
طبق گفته ایران خودرو، با توجه به افزایش آلودگی هوا طی سال‌های اخیر، توسعه یک پیشرانه کم‌مصرف با توان بالا به یکی از اولویت‌های این شرکت تبدیل شده بود.
مزایای پیشرانه‌های سه سیلندر:
کاهش مصرف سوخت
کاهش آلاینده‌ها مانند دی اکسیدکربن
افزایش توان و گشتاور در مقایسه با دیگر پیشرانه‌های ایران خودرو
۱. موتور 3F0N
استاندارد آلایندگی: یورو ۶
حجم موتور: ۱ لیتر
توان: ۵۴ کیلووات معادل ۷۲ اسب بخار
گشتاور: ۹۸ نیوتن متر
فناوری: سیستم دوگانه تایم متغیر سوپاپ، پاشش درگاهی سوخت، تنفس طبیعی
۲. موتور 3F3N
استاندارد آلایندگی: یورو ۶
حجم موتور: ۱.۳ لیتر
توان: ۶۵ کیلووات معادل ۸۷ اسب بخار
گشتاور: ۱۲۲ نیوتن متر
فناوری: سیستم دوگانه تایم متغیر سوپاپ، پاشش درگاهی سوخت، تنفس طبیعی
۳. موتور 3F3L
استاندارد آلایندگی: یورو ۶
حجم موتور: ۱.۳ لیتر
توان: ۹۰ کیلووات معادل ۱۲۰ اسب بخار
گشتاور: ۱۸۵ نیوتن متر
فناوری: سیستم دوگانه تایم متغیر سوپاپ، دوگانه سوز (بنزین و گاز طبیعی)، پاشش درگاهی سوخت، پرخوران
۴. موتور 3F3M
استاندارد آلایندگی: یورو ۶
حجم موتور: ۱.۳ لیتر
توان: ۹۵ کیلووات معادل ۱۲۷ اسب بخار
گشتاور: ۲۰۰ نیوتن متر
فناوری: سیستم دوگانه تایم متغیر سوپاپ، پاشش مستقیم سوخت، پرخوران
۵. موتور 3F3H
استاندارد آلایندگی: یورو ۶
حجم موتور: ۱.۳ لیتر
توان: ۱۱۱ کیلووات معادل ۱۴۸ اسب بخار
گشتاور: ۲۴۰ نیوتن متر
فناوری: سیستم دوگانه تایم متغیر سوپاپ، پاشش مستقیم سوخت، پرخوران
از ابتدای سال ۹۹، موتورهای سه سیلندر بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته‌اند. چندین شرکت نیز ادعا می‌کنند که در حال انجام تحقیق و توسعه، و تولید این نوع از موتورها هستند.
شرکت تحقیقات موتور ایران خودرو (ایپکو) از سال‌ها پیش در حال تحقیق و توسعه روی موتورهای سه سیلندر مختلفی از جمله موتور سه سیلندر فورد بوده است.
قبلا ایپکو قصد داشت با همکاری شرکت آلمانی ماهله یک خانواده موتور سه سیلندر را تولید کند، که به دلیل اعمال تحریم‌ها و خروج این شرکت آلمانی از ایران به صورت نیمه‌کاره رها شد.
مصرف سوخت و آلایندگی کمتر با کاهش حجم و سیلندر
در مرداد سال ۹۹، فرشاد مقیمی مدیرعامل ایران خودرو با اشاره به برنامه‌های توسعه‌ای این شرکت در حوزه موتور و پیشرانه، از رونمایی موتور سه سیلندر در بهمن سال جاری خبر داد.
مقیمی گفته موتور سه سیلندری که ایران خودرو در حال تولید آن است، نتیجه تلاش‌های این شرکت برای تولید پیشرانه‌های طبق استانداردهای یورو ۶ با مصرف سوخت و آلایندگی کمتر است.
قرار است نمونه های اولیه این موتور تا اواخر امسال ساخته شده و مورد آزمایش قرار بگیرند. تولید انبوه این موتور هم در سال ۱۴۰۱ آغاز خواهد شد. این موتور به زودی روی تمام محصولات ایران خودرو نصب خواهد شد.
خانواده موتور 3FX نسخه های گازسوز و توربو دارند
موتور 3F0N تنها پیشرانه ۱ لیتری سه سیلندر این خانواده موتور است و با سیستم تنفس طبیعی کار می‌کند.
3F3L نسخه پایه گازسوز این پیشرانه است و با سیستم پرخوران کار می‌کند.
پیشرانه های 3F3M و 3F3H هم نسخه‌های ۱.۳ لیتری توربو و تزریق مستقیم سوخت این سری موتور هستند.
موتور 3F0N با حجم ۱ لیتر و توان ۷۲ اسب بخار ضعیف‌ترین موتور این خانواده، و 3F3H با حجم ۱.۳ لیتر و توان ۱۴۸ اسب بخار قوی‌ترین موتور این خانواده است.
این موتورها به دلیل استفاده از فناوری استاندارد آلایندگی یورو ۶، آلایندگی کمتر و مصرف سوخت پایین‌تری نسبت به سایر پیشرانه‌های داخلی دارند.
مزایا و معایب موتورهای سه سیلندر
اگرچه این موتورها آلایندگی و مصرف سوخت کمی دارند، اما باید دید چگونه به استاندارد آلایندگی یورو ۶ دست یافته‌اند.
با توجه به عدم وجود فناوری سیستم تزریق سوخت مستقیم (GDI) در ایران، و محدود بودن تولیدکنندگان این سیستم در دنیا، ممکن است ایران خودرو در آینده برای تولید انبوه موتورهای 3F3M و 3F3H دچار مشکلات زیادی شود.
مهم‌ترین مشکل موتورهای سه سیلندر بالانس نبودن و ارتعاشات زیاد آن‌هاست، که اگر بی‌کیفیت بودن قطعات هم به آن اضافه شود، عمر مفید موتور کاهش پیدا می‌کند.
نصب موتور سه سیلندر روی تارا و نسل جدید سمند
اولین پیشرانه این خانواده که به تولید انبوه می‌رسد موتور ۱ لیتری 3F0N است، که در سال ۱۴۰۱ عرضه خواهد شد. پس از آن، نسخه‌های دیگر هم کم‌کم وارد بازار خواهند شد.
با توجه به اینکه این موتور ۱ لیتری توان کمی تولید می‌کند، احتمالا روی یک خودرو کوچک از کلاس A که در دی ماه رونمایی می‌شود نصب خواهد شد.
احتمالا این موتور سه سیلندر به زودی روی خودرو جدید تارا هم نصب می‌شود.
همچنین با توجه به اینکه سمند پرفروش‌ترین خودروی سواری کنونی ایران خودرو است، احتمال استفاده از این موتور روی نسل جدید سمند بسیار بالاست.
