محصولات شرکت یواز یکی از مهمان‌های جدید جاده‌ها و خیابان‌های کشورمان هستند. کارخانه خودرو اولیانوفسک که به اختصار UAZ خوانده می‌شود، از زمان جنگ جهانی دوم به تولید خودرو اشتغال دارد. پس از هجوم ارتش آلمان نازی به لهستان و پیشروی سریع آلمانی‌ها، استالین تصمیم گرفت تا صنایع مهم کشور را به مناطق شرقی کشور منتقل کند تا خطوط تولید ادوات نظامی از دسترس آلمانی‌ها دور باشد. یکی از این سازمان‌ها کارخانه استالین (ZIS) نام داشت که از حوالی مسکو به شهر اولیانوفسک منتقل شد. وظیفه این کارخانه در ابتدا تولید بدنه هواپیما جنگی بود اما از سال 1942 به تولید کامیون‌های نظامی مشغول شد.
پس از آن‌که کارخانه استالین در تولید خودروهای نظامی خوش درخشید، در 22 ژوئن 1943 دولت شوروی تصمیم گرفت کارخانه اتومبیل اولیانوفسک را به عنوان یک شرکت اتومبیل‌سازی مستقل ایجاد کند. در همان سال، اولین خودرو با نام UlZIS 253 از خط مونتاژ این شرکت خارج شد.
تولید خودروهای غیرنظامی در یواز از سال 1954 آغاز شد و در ابتدا این شرکت وظیفه مونتاژ محصولات GAZ را برعهده داشت. دو سال بعد به دستور دولت شوروی به یواز دستور داد تا پروژه‌های مستقل خود را راه اندازی کند. مهندسان این شرکت نیز طرحی جدید برای اتومبیل‌های خود در نظر گرفتند که براساس آن کابین خودرو بالای موتور قرار می‌گرفت و به طراحان کمک می‌کرد تا فضای بار بیشتری را برای اتومبیل مهیا کنند. نخستین خودروهای یواز در سال 1956 به خارج از شوروی صادر شدند.
تیراژ تولید یواز طی سال‌های پایانی دهه 1950 میلادی به شدت افزایش یافت. این شرکت اکنون علاوه بر کامیون، ون و آمبولانس نیز تولید می‌کرد. یواز در دهه شصت نیروهای بیشتری را استخدام کرد و تیراژ تولید خود را بازهم افزایش داد. در سال 1974 یواز به منظور نشان دادن توانایی‌های صنعتی اتحاد جماهیر شوروی، یک خودرو برقی را به صورت آزمایشی تولید کرد.
یواز تا سال 1992 تحت کنترل دولت شوروی قرار داشت و پس از فروپاشی اتحاد شوروی، به شرکت سهامی عام تبدیل شد. این شرکت پس از آن به طور تخصصی در زمینه تولید خودروهای آفرود فعالیت می‌کند. این شرکت در سال 2015 به عنوان خودروساز پیشرو روسیه شناخته شد و همچنان در حال تولید خودروهای آفرودی جدید است.
نگاهی به خودروهای تولید شده توسط یواز
نخستین خودرویی که از خط تولید یواز خارج شد، یک کامیون چند تنی به نام UlZIS 253 بود که در سال 1944 معرفی شد. قدرت این کامیون توسط موتور دیزلی تامین می‌شد. در پاییز ، اولین خودرو سبک این شرکت با وزن 1.5 تن به نام یواز AAتولید شد.
یواز 69 و یواز 450 دو محصول بعدی این شرکت بودند که یواز 450 حکم یک مینی بوس آفرودی را برای مشتریان روسی داشت و نسخه‌های دیگری از این خودرو در سال‌های بعد به تولید رسیدند. این خودرو به شدت در مقابل سرمای روسیه مقاوم بود و می‌توانست در دمای منفی 60 درجه به فعالیت ادامه دهد.
در دهه 1960، این شرکت مدل محبوب یواز 460 را براساس یکی از خودروهای GAZ طراحی کرد. این خودرو تا سال‌ها بعد در خط تولید یواز باقی ماند و اغلب به عنوان یک جیپ روسی از آن یاد می‌شد. تنها خودرو الکتریکی این برند با نام یواز U131 در سال 1974 و تنها در پنج نسخه به تولید رسید.
در دهه 1980، مدل ارتقا یافته یواز 460 با نام یواز 3151 وارد بازار شد. این خودرو قادر بود با سرعت 120 کیلومتر بر ساعت در جاده حرکت کند که برای یک جیپ روسی رقم قابل توجهی محسوب می‌شود. در همین دهه یواز یک مدل آبی – خاکی به نام یواز 3907 را برای ارتش شوروی توسعه داد. این خودرو یک کامیون با مهر و موم قوی بود که می‌توانست به طور همزمان از مسیر خشکی و رودخانه عبور کند.
پیشنهاد مطالعه: ملاقات با یواز پاتریوت در تهران، جیپ به تعریف روس‌ها
عمده تولیدات یواز در سال‌های پایانی عمر اتحاد جماهیر شوروی و پس از فروپاشی آن به تولید مدل 3151 محدود شد. یواز این خودرو را با پیشرانه‌های مختلفی به بازار فرستاد اما عقب ماندگی صنعت شوروی سبب شده بود تا کسی از این جیپ قدیمی استقبال نکند.
با این حال یواز تصمیم نداشت تا تولیدات قدیمی خود را کنار بگذارد چرا که بحران مالی دهه 1990 روسیه به شدت گریبان‌گیر این شرکت شده بود. نسخه بروز شده مدل 3151 با نام یواز هانتر در سال 2003 به بازار معرفی شد که مشتریان می‌توانستند آن را با سقف فلزی یا سقف پارچه‌ای سفارش دهند.
در نهایت یواز مجبور شد تا طراحی‌های قدیمی خود را کنار بگذارد و محصولی واقعا جدید به بازار معرفی کند. نخستین محصول از سری جدید تولیدات این شرکت یواز پاتریوت بود، خودرویی شاسی‌بلند و آفرودی که هم‌اکنون در کشورمان به تولید می‌رسد. نسخه‌های یواز پیکاپ و یواز تروفی نیز مدتی بعد براساس یواز پاتریوت به تولید رسیدند. دوام و ماندگاری به خصوص در سرمای سخت و طاقت فرسای روسیه علت اصلی شهرت محصولات یواز است. صادرات این برند پس از آن که نسل جدیدی از خودروها را وارد سبد محصولات خود کرد به طرز چشم‌گیری افزایش یافته است.
