اتحادیه اروپا از سال ۱۹۹۳ میلادی، قوانین و چهارچوبی را مشخص کرد که تمامی وسیله‌های نقلیه بجز کشتی‌ها و هواپیماها، باید از آن پیروی می‌کردند. این قوانین مربوط به کیفیت سوخت و میزان دقیق یون‌های شیمیایی موجود در انواع سوخت بود تا از این طریق میزان تولید گازهای گلخانه‌ای را کمتر کنند.
از یورو 1 تا یورو 6D
اولین استاندارد که در سال ۱۹۹۴ میلادی برای خودروهای سنگین قرار داده شد، یورو 1 بود که میزان گوگرد در هر لیتر گازوییل ۲۰۰۰ پی‌پی‌ام بود. در سال ۱۹۹۷ میلادی قوانین جدیدی قرار داده شد و استاندارد آلايندگی یورو 2 ایجاد شد. در این نوع سوخت در هر لیتر ۵۰۰ پی‌پی‌ام گوگرد وجود داشت. سپس در سال ۲۰۰۱ میلادی برای بار سوم این قوانین دچار تغییرات و بروزرسانی شدند و این بار استاندارد آلایندگی یورو 3 برای انواع سوخت وضع شد که به طبع نسبت به دو استاندارد قبلی میزان یون‌های شیمیایی مضر کمتر و تولید گازهای گلخانه‌ای حاصل از احتراق کمتری نیز داشت.
از جمع کامیون‌هایی با استاندارد آلایندگی یورو 3 موجود در ایران می‌توان به اسکانیاهای آر ۴۲۰ تاپ‌لاین وارداتی و های‌لاین ایرانی و ولوو اف‌اچ ۴۸۰ ساخت سایپادیزل اشاره کرد.
در سال ۲۰۰۶ استاندارد آلایندگی یورو 4 قرار داده شد و در سال ۲۰۰۸ میلادی نیز بخش سیستم‌های کاتالیزوری که در سر راه دودهای اگزوز قرار می‌گرفتند، وضع شد و هر ساله این سیستم‌ها پیشرفته‌تر شدند.
در ایران کامیون‌های اسکانیا مدل ۹۷ به بالا و ولوو اف‌اچ 500 مدل ۹۴ تا ۹۷ دارای موتورهایی هستند که با سوخت یورو 4 فعالیت میکنند.
در سال ۲۰۱۱ میلادی یورو 5A و در سال ۲۰۱۳ یورو 5B وضع شدند که در ایران ولوو اف‌اچ 500 های مدل ۹۷ به بالا استاندارد آلایندگی یورو ۵ را دارند. در سال ۲۰۱۴ میلادی یورو 6B و در سال ۲۰۱۸ میلادی یورو 6C و در سال جاری یعنی ۲۰۲۱ میلادی، یورو 6D وضع شدند.
کامیون های وارداتیدر ایران تنها کامیون‌هایی که استاندارد آلایندگی یورو 6 را دارند، داف‌های نسل جدیدی هستند که در دوره قبلی واردات به تعداد محدود وارد شدند. این داف‌ها مدل ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ بودند که همگی مشکلات سوخت و اخطارهای ادبلو را داشته‌اند و از همین رو، هیچ‌گاه بازار خرید و فروش داغی را نیز تجریه نکردند.
ادبلو چیست؟
مایعی شفاف‌رنگ است که در خودروهای یورو 4 به بالا با یک مخزن کوچک قابل مشاهده است. به زبان ساده این مایع به درون منبع اگزوز که دارای آجرهای کاتالیزوری است پاشش می‌شود و با گازهای خروجی از موتور واکنش می‌دهد که حاصل این واکنش NOx های موجود (اکسیدهای نیتروژن) و آمونیاک تبدیل به مولکول‌های نیتروژن و آب می‌شوند. حاصل این واکنش مولکول دودهای جامد بسیار کوچک گرد است که این دوده توسط سیستم احیای کاتالیزوری بیرون رانده می‌شود. به این ترتیب از آزاد شدن گازهای سمی نیتروژن اکسید تا حدود زیادی جلوگیری می‌شود.
سیستم احیای کاتالیزوری در کامیون‌های یورو 6 موجود است و با پاشش گازوییل به این دوده‌ها بعد از مدت مشخصی رانندگی این مولکول‌های جامد بی‌خطر را به شکل دود خارج می‌کند. کلید سیستم احیای کاتالیزوری بر روی داشبورد قابل مشاهده است.
مشکل کامیون های یورو 4 با سوخت گازوییل در ایران
در ایران سوخت گازوییل یورو ۴ در برخی مناطق به صورت محدود وجود دارد و در باقی مناطق یورو ۳ است. این نوع سوخت برای موتورهایی که استاندارد آلایندگی یورو ۴ به بالاتر را دارند، دچار مشکل می‌شوند زیرا که این سوخت باعث بیشتر شدن میزان دوده و مصرف بیش از حد ادبلو می‌شود و از آن جا که نوع ادبلو موجود در ایران کیفیت آنچنان مناسبی را ندارد، میزان دوده کم‌کم در مخزن اگزوز افزایش میابد که در این حالت سنسورهایی که در منبع حضور دارند اخطار را برای موتور ارسال میکنند و پس از مدت کوتاهی توان موتور بسیار کاهش میابد و در کامیون‌هایی مانند ولوو اف اچ 500 و داف سرعت خودرو سنگین روی ۲۰ کیلومتر قفل می‌شود.
مشکل سوخت و ادبلو از سال ۹۷ بسیار رایج بوده به طوری که انواع اسکانیا های یورو 4 مانند جی ۴۱۰ های مدل ۹۷ و آر ۴۵۰ های مدل ۹۷ و جی ۴۰۰ های مدل ۲۰۱۴ وارداتی اخطار ادبلو و کاهش توان موتور را تجربه کرده‌اند.
مشکل سوخت کامیون های وارداتی این موضوع در ولوو اف اچ 500 های سایپادیزلی نیز به وفور دیده می‌شود و تعداد بسیار زیادی از این کامیونها دارای اخطار ادبلو هستند و معمولاً چراغ چک آن‌ها روشن است. کامیون‌های چینی مانند سی اند سی، دافران، فاو و دیما های سری جدید نیز که یورو 4 و 5 هستند و ادبلو مصرف میکنند نیز این مشکل را دارند.
اما در این برهه با توجه به واردات چند هزار کامیون که تمامی آن‌ها یورو 6C هستند، این مشکل نیز بزرگ و اساسی‌تر از قبل شده زیرا که کامیون‌های وارداتی با استاندارد آلایندگی یورو 6C حساسیت بسیار زیادی به نوع سوخت و کیفیت ادبلو دارند و با توجه به اینکه این کامیونها حداکثر 3 سال با سوخت یورو 6 در اروپا فعالیت کردند و یک باره با سوخت یورو 3 بکار گرفته می‌شوند، معمولاً دچار مشکل می‌شوند.
راه‌حل‌های زیادی مانند پاک کردن خطا، قطع ادبلو و خالی کردن منبع اگزوز با هزینه بالا وجود دارد اما نوعی پاک کردن صورت مسئله است. البته طبق گفته مالکان کامیون‌هایی که فقط از گازوییل‌های یورو 4 استفاده کرده‌اند، ادبلو با کیفیت مصرف کرده‌اند و سر موقع سیستم احیای کاتالیزوری را فعال کرده‌اند، کمتر دچار مشکل شده‌اند و یا حتی تعدادی مشکلی نداشته‌اند.
ناگفته نماند تعدادی از کامیونها به محض ورود دچار مشکل‌های اساسی تعمیرات موتور نیز شده‌اند. ای کاش حال که کامیون‌های پاک با استاندارد آلایندگی یورو 6 وارد می‌شوند، نوع سوخت نیز به گونه‌ای ارتقاء یابد تا این کامیونها دچار مشکل نشوند و یا اینکه سیستم‌های خود را قطع نکنند تا دوباره دودهای سمی را به هوا پرتاب کنند.
