امروزه شرکت‌های مختلفی در زمینه تولید انواع گیربکس خودرو فعالیت می‌کنند که از بین آن‌ها، نام‌های ZF، پانچ و هیوندای پاورتک برای مصرف‌کنندگان ایرانی آشنا به نظر می‌رسند. در این مقاله به بررسی گیربکس‌های پانچ و تاریخچه این شرکت بلژیکی خواهیم پرداخت، شرکتی که اکنون یکی از تامین‌کنندگان اصلی گیربکس خودروهای ایرانی به شمار می‌رود و در خودروهای معروف خارجی نیز استفاده می شود.
معرفی پانچ
شرکت پانچ پاورترین (Punch Powertrain) یک تولیدکننده گیربکس است که دفتر مرکزی آن در Sint-Truiden بلژیک قرار دارد. محصولات اصلی شرکت پانچ شامل گیربکس‌های متغیر پیوسته یا CVT هستند که برای انواع خودروهای درون‌سوز و هیبریدی مورد استفاده قرار می‌گیرند، با این حال پانچ در زمینه تولید گیربکس‌های دوکلاچه نیز فعال است.
شرکت پانچ فعالیت خود را در سال 1972 و به عنوان یکی از زیرمجموعه‌های شرکت هلندی DAF آغاز کرد. از سال 1975 تا 1997 نیز این شرکت توسط ولوو هدایت می‌شد. پس از آن نیز ولوو مالکیت پانچ را به شرکت تولیدکننده گیربکس آلمانی ZF واگذار کرد. پانچ در دهه دوم قرن 21 ام دچار مشکلات مالی شد و تا آستانه ورشکستگی پیش رفت، با این حال از سال 2016 و با تزریق سرمایه توسط چینی‌ها جان تازه‌ای گرفت. گروه چینی Yinyi در سال 2016 پانچ را خریداری کرد و از آن زمان تاکنون شاهد افزایش استفاده از گیربکس‌های پانچ در خودروهای چینی بوده‌ایم.
گیربکس CVT پانچتزریق سرمایه از سوی چینی‌ها، سبب شد تا پانچ جان تازه‌ای بگیرد. همانند اکثر شرکت‌های اروپایی که اکنون توسط چینی‌ها تصاحب شده‌اند، دفاتر اروپایی پانچ تنها بر مباحث تحقیق و توسعه تمرکز دارند، در حالی‌که اکثر عملیات تولیدی به چین منتقل شده است. پانچ در سال‌های اخیر شرکت آلمانی TEG و شرکت فرانسوی Apojee را خریداری کرده است. هر دو این شرکت‌ها اکنون به عنوان بخش تحقیق و توسعه پانچ فعالیت می‌کنند.
چه خودروهایی در ایران و جهان از گیربکس پانچ استفاده می‌کنند؟
در حال حاضر معروف‌ترین شرکتی که از گیربکس‌های پانچ استفاده می‌کند، شرکت XPT است. این شرکت وظیفه تامین گیربکس خودروهای معروف NIO را برعهده دارد و در سال 2018 یک قرارداد مشترک را با پانچ امضا کرد. براساس این قرارداد، پانچ و XPT خط تولید جدیدی را در نانجینگ تاسیس کردند که هدف آن تامین گیربکس خودروهای الکتریکی NIO است.
همان‌طور که اشاره شد، محصول شناخته شده پانچ در حال حاضر گیربکس CVT این شرکت است، گیربکسی که در طیف گسترده‌ای از خودروهای چینی مورد استفاده قرار می‌گیرد. دانگ فنگ یکی از بزرگترین مشتریان پانچ است. برای مثال دانگ فنگ گلوری 580 از گیربکس CVT پانچ بهره می‌برد. همکار اروپایی دانگ فنگ یعنی پژو سیتروئن نیز از گیربکس CVT پانچ در برخی محصولات خود استفاده می‌کند.
گیربکس CVT پانچ دیگر مشتری پانچ شرکت جیلی و زیرمجموعه‌های آن هستند. خودروساز مالزیایی پروتون مدتی پیش در اختیار جیلی قرار گرفت و مدیران این شرکت تصمیم گرفتند تا از گیربکس‌های CVT پانچ برای محصولات خود نظیر پروتون ساگا و پروتون ایریز استفاده کنند.
اما تنها چینی‌ها مشتریان پانچ را تشکیل نمی‌دهند. گیربکس‌های پانچ در برخی محصولات اقتصادی ژاپنی همچون میتسوبیشی اکلیپس کراس نیز مورد استفاده قرار گرفته است. رنو نیز در مدل کایگر از گیربکس CVT ساخت پانچ استفاده کرده است.
پانچ در ایران
پیش از آن‌که تحریم‌های بین‌المللی مجرای اقتصاد ایران را زیر فشار خود بگیرند، قراراداد مشترکی بین مجموعه پانچ و ایدرو برای تولید گیربکس‌های مقرون به صرفه منعقد شد. این قرارداد در سال 1395 بسته شد و هدف آن تولید گیربکس برای دنا پلاس اتوماتیک بود.
در بین خودروهای ایرانی، به تازگی یواز پاتریوت اتوماتیک نیز با گیربکس پانچ توسط سروش دیزل عرضه شده است. همچنین خودروهایی مثل جک S3 و کوئیک پلاس اتوماتیک گیربکس اتوماتیک پانچ دارند.
