ترس‌ها و فوبیاها بخشی از زندگی روزمره ما هستند. در واقع، تخمین زده می‌شود که ۱۲.۵ درصد از مردم آمریکایی فوبیای خاصی به نام ترس از رانندگی یا اماکسوفوبیا را تجربه می‌کنند.
اگرچه ممکن است مرتبط دانستن ترس از رانندگی با تجربه یک تصادف رانندگی در گذشته منطقی به نظر برسد، اما دلایل دیگری نیز وجود دارند که ممکن است هنگام رانندگی با خودرو باعث ایجاد ترس و اضطراب شوند.
ترس از رانندگی چیست؟
ترس از رانندگی با خودرو که با نام‌های "اماکسوفوبیا"، "اوکوفوبیا"، "موتورفوبیا" یا "هاماکسوفوبیا" نیز شناخته می‌شود، نوعی فوبیا است که منجر به ترس مداوم و شدید از رانندگی یا سواری با یک خودرو می‌شود.
به گفته دکتر پل گرین، روانشناس و مدیر مرکز رفتاردرمانی منهتن، ترس از رانندگی با علائمی مانند پریشانی شدید در رانندگی و همچنین تلاش‌های مبتنی بر ترس برای اجتناب از رانندگی آشکار می‌شود.
برخی از افراد حتی زمانی که سرنشین یک خودرو باشند دچار اضطراب یا ترس می‌شوند، در حالی که برخی دیگر از رانندگی در شرایط خاص مانند عبور از روی پل، عبور از تونل، رانندگی در شب، رانندگی با سرعت بالا، تغییر مسیر و ... می‌ترسند.
ترس از رانندگیصرف نظر از سناریوی رانندگی، دکتر برایان ویند، روانشناس بالینی جرنی‌پیور، می‌گوید اغلب مردم به این دلیل از رانندگی می‌ترسند که فکر می‌کنند اتفاق بدی رخ خواهد داد.
علاوه بر این، این ترس شدید اغلب مهم‌تر از ترس یا نگرانی ناشی از استرس یا اضطراب عمومی است. اگر این فوبیا درمان نشود ممکن است زندگی روزمره شخص را مختل کرده و منجر به مشکلات سلامتی بلندمت برای او شود.
چرا عده‌ای از رانندگی می‌ترسند؟
در حالی که پریشانی یا ترس از رانندگی به دلایل مختلفی رخ می‌دهد، دکتر گرین می‌گوید یکی از علل شایع، ترس افراد از وحشت‌زدگی در حین رانندگی است.
به گفته ویند، سایر دلایل این فوبیا عبارتند از:
تجربه تصادف رانندگی در گذشته
گم شدن
رانندگی در ترافیک سنگین
تماشای یک تصادف رانندگی ناخوشایند در تلویزیون
تصادف کردن یکی از نزدیکان
عدم اعتماد به مهارت‌های رانندگی خود
علائم اماکسوفوبیا چیست؟
به گفته دکتر گرین، شایع‌ترین علامت فوبیای رانندگی پریشانی یا اجتناب از رانندگی است. علاوه بر این، ممکن است هر یک از علائم زیر که اغلب مشابه علائم اضطراب عمومی هستند، را احساس یا تجربه کنید:
ترس و وحشت، که اغلب بیش از حد، مداوم و غیرمنطقی است،
میل شدید به دور شدن از خودرو
عرق کردن کف دست‌ها
سرگردانی
پریشانی
تنگی نفس
سرگیجه
ضربان قلب سریع
تنفس سریع
درمان فوبیای رانندگی
مانند سایر فوبیاها، فوبیای رانندگی اغلب نیازمند درمان توسط روانشناس، روانپزشک یا درمانگر ماهر است. برنامه درمانی این فوبیا ممکن است شامل روان‌درمانی، دارو و گروه‌های حمایتی باشد.
دکتر گرین می‌گوید اگر نگرانی شما در هنگام رانندگی احتمال وحشت‌زدگی است، می‌توانید با یک روان‌درمان با تجربه در زمینه درمان فوبیاها و اضطراب مشورت کنید.
به گفته ویند مواجهه‌درمانی یکی از موثرترین راه‌ها برای درمان فوبیای رانندگی است و افراد را تشویق می‌کند تا با رانندگی احساس راحتی کنند و اعتماد به نفس بیشتری در زمینه از دست ندادن کنترل خودرو پیدا کنند.
هدف از مواجهه‌درمانی کمک به فرد برای مقابله با ترس‌های مربوط به رانندگی، به عنوان راننده یا سرنشین است.
ترس از رانندگی یک پژوهش در سال ۲۰۱۸ نشان داد که رانندگی با عینک واقعیت مجازی می‌تواند اضطراب ناشی از رانندگی را کاهش دهد. پس از ارزیابی هشت فرد (که همگی فوبیای رانندگی داشتند)، محققان به این نتیجه رسیدند که مواجهه‌درمانی با عینک واقعیت مجازی می‌تواند نقش مفیدی در مدیریت فوبیاهای رانندگی ایفا کند.
روش‌های دیگر مانند درمان فردی و درمان روانی آموزشی نیز می‌توانند مکمل مواجهه‌درمانی باشند تا به این افراد در مدیریت ترس‌هایشان کمک کنند.
همچنین ممکن است درمانگر درمان شناختی رفتاری را توصیه کند، که به فرد کمک می‌کند تفکر تحریف‌شده و نقش آن در ایجاد ترس و مسائل دیگر را شناسایی کند.
در طول جلسات درمان شناختی رفتاری، فرد راه‌های جدیدی برای مقابله با ترس از رانندگی یاد خواهد گرفت. هدف کلی این روش درمانی از بین بردن ترس، اضطراب و تفکر منفی و ایجاد احساس امنیت به عنوان راننده یا سرنشین در خودرو است.
آینده افراد مبتلا به اماکسوفوبیا چگونه خواهد بود؟
درمان رفتاری می‌تواند کمک زیادی به مدیریت فوبیای رانندگی کند. این روش شامل تمرینی به نام مواجهه است که فرد با انجام آن با شرایط مرتبط با این فوبیا احساس راحتی می‌کند.
به طور معمول، این شرایط شامل سناریوهای رانندگی یا احساسات فیزیکی هستند که هنگام رانندگی تجربه می‌شوند.
براساس پژوهشی که در سال ۲۰۱۶ انجام شده است، فوبیای رانندگی نه‌تنها فعالیت‌های روزمره فرد را محدود می‌کند، بلکه زندگی با یک فوبیای خاص همچنین می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، تنفسی و عروقی را افزایش دهد.
نتیجه‌گیری
فوبیاهای رانندگی، مانند سایر فوبیاهای خاص، می‌توانند در زندگی روزمره فرد اختلال ایجاد کنند و بر کیفیت زندگی او تاثیر بگذارند. اما این فوبیا نیز قابل درمان است.
اگر هنگام رانندگی یا به عنوان سرنشین در خودرو احساس اضطراب، ترس یا وحشت کردید، از یک پزشک یا روانشناس که تجربه تشخیص و درمان فوبیاها را دارد، وقت بگیرید.
