دنده عقب گرفتن می‌تواند کاری نسبتا خطرناک به خصوص در خودروهای قدیمی باشد؛ چراکه هنگام دنده عقب رفتن با ماشین‌های قدیمی چیزی جز سطح محدود آینه یا شیشه عقب توسط راننده دیده نمی‌شود. بنابراین او نمی‌تواند با خیال راحت و بدون ترس از برخورد با مانع یا حتی انسان دیگری، به راحتی دنده عقب برود.
برای رفع این مشکل یک سری سیستم‌های هشداردهنده به نام سنسور دنده عقب اختراع شد که در اکثر خودروهای جدید به صورت استاندارد درآمده و جزو تجهیزات ایمنی ضروری به حساب می‌آید. اما گاهی اوقات سنسور دنده عقب به خوبی عمل نمی‌کند و نمی‌تواند وظیفه خود را به درستی انجام دهد؛ اگر می‌خواهید بدانید چرا سنسور دنده عقب کار نمی‌کند، به ادامه این مطلب از خودروبانک توجه بفرمایید.
سنسور دنده عقب چیست؟
قبل از اینکه به سراغ علت کار نکردن حسگر دنده عقب برویم بهتر است مقداری در مورد این سامانه توضیح دهیم.
سنسور دنده عقب در واقع یک سامانه هشداردهنده است که معمولا روی سپر عقب نصب می‌شود. این سنسور با ارسال امواج صوتی یا مغناطیسی می‌تواند وجود موانع را در پشت خودرو تشخیص داده و هشدار لازم را به صورت صوتی یا تصویری برای راننده ارسال کند. بدین ترتیب راننده متوجه می‌شود که مانعی در پشت خودرو حضور دارد و او نباید بیشتر از این به دنده عقب رفتن ادامه دهد.
اکثر سنسورهای دنده عقب موجود در بازار ایران از هشداردهنده صوتی برخوردار هستند. زمانی که خودرو به مانع نزدیک می‌شود اما هنوز فاصله نسبتا ایمن تا آن وجود دارد، سیستم شروع به بوق زدن‌های منقطع با فاصله زمانی طولانی‌تر می‌کند؛ اما هرچه فاصله خودرو تا مانع کمتر می‌شود، شدت و سرعت بوق زدن بیشتر می‌شود. بدین ترتیب راننده متوجه خواهد شد که فاصله او با مانع کم و کمتر شده و دیگر نمی‌تواند بیشتر از این به عقب برود.
دلایل عمل نکردن سنسور دنده عقبدلایل عمل نکردن سنسور دنده عقب
سنسور دنده عقب جزو تجهیزات برقی خودرو محسوب می‌شود و ممکن است دیر یا زود همچون دیگر لوازم الکتریکی دچار مشکل شود؛ حتی احتمال سوختن این سنسورها نیز وجود دارد. اما معمولاً دلایل دیگری غیر از سوختن سنسور می‌تواند دلیل کار نکردن حسگر دنده عقب باشد که در ادامه توضیحات بیشتری در این باره ارائه می‌دهیم.
۱. وجود گل و لای یا لایه ضخیم گرد و خاک روی سنسورها
همان‌طور که می‌دانید سنسورهای دنده عقب به فرم چشمی‌های دایره‌ای شکل روی سپر عقب خودرو نصب می‌شوند. این سنسورها همواره در معرض انواع آلودگی، گل و لای و گرد و خاک و...، هستند. وجود لایه ضخیم از گل و لای یا گرد و خاک روی سنسورها می‌تواند عملکرد این سیستم را دچار خدشه و ایراد کند؛ به نحوی که شاید حتی سنسور دنده عقب کار هم نکند و یا با وقفه زیاد کار خود را انجام دهد.
پس اگر متوجه شدید که حسگرهای دنده عقب ماشینتان خوب کار نمی‌کند و یا به کلی از کار افتاده است، ابتدا حتماً مطمئن شوید که این سنسورها روی سپر عقب کاملاً تمیز و عاری از هرگونه گل و لای یا گرد و خاک بیش از حد باشند و سپس به دنبال علل دیگر این مشکل بروید. در چنین شرایطی اگر هرگونه آلودگی روی سنسورها مشاهده کردید، آن را با دستمال تمیز و شوینده مناسب پاک کنید تا مشکل برطرف شود.
2. وجود اختلال در سیم‌کشی سنسورها
اگر زمانی که خودرو را در دنده عقب قرار می‌دهید چراغ هشدار دنده عقب روشن می‌شود اما سنسورها عمل نمی‌کنند، احتمال دارد که سیم‌کشی این سنسورها دچار مشکل شده باشد. بسیاری از اوقات این احتمال وجود دارد که سوکت برق سنسورها از جای خود بیرون آمده و درنتیجه برق لازم به حسگر نمی‌رسد. برای بررسی مشکل باید حتماً مسیر سیم‌کشی و به‌ویژه سوکت برق سنسور دنده عقب را بررسی و هرگونه قطعی آن را برطرف کنید.
خرابی فشنگی دنده عقب 3. خرابی فشنگی دنده عقب
آیا تا به حال با خود فکر کردید که چرا هنگامی که دنده را در وضعیت عقب قرار می‌دهید، بلافاصله چراغ‌های هشدار دنده عقب روشن می‌شود؟ اصلا گیربکس چطور با چراغ‌های پشت ارتباط دارد؟ جواب این سوال قطعه‌ای به نام فشنگی دنده عقب است که روی گیربکس نصب می‌شود و با سیم‌کشی خودرو ارتباط دارد. هر زمان شما دنده را در وضعیت عقب قرار می‌دهید، سیگنال ارسال شده از فشنگی باعث می‌شود که چراغ‌های هشدار دنده عقب در قسمت پشت خودرو به طور هم‌زمان روشن شود.
اگر فشنگی دنده عقب ایراد پیدا کند، حسگرهای پارک عقب نیز وارد مدار نمی‌شوند و درنتیجه وظیفه خود را انجام نمی‌دهند. برای تشخیص خرابی فشنگی دنده عقب تنها کافی است خودرو را در وضعیت دنده عقب قرار دهید. اگر چراغ‌های هشدار دنده عقب روشن شد که این قطعه و سیم‌کشی آن سالم است اما اگر این چراغ‌ها روشن نشدند، شما باید مشکل کار نکردن سنسورهای عقب ماشین خودرو در خرابی فشنگی دنده عقب و یا سیم‌کشی آن جستجو کنید.
فشنگی دنده عقب معمولا در بالای گیربکس نصب می‌شود که از طریق سوکت و سیم با سیم‌کشی برق ماشین ارتباط دارد. گاهی اوقات ممکن است سوکت فشنگی دچار کثیفی یا سولفات شده باشد که می‌توانید با بیرون کشیدن سوکت و تمیز کردن آن این مشکل را برطرف کنید.
برای تست فشنگی دنده عقب هم باید دو سر سوکت آن را به وسیله یک سیم با هم اتصال دهید. اگر چراغ‌های هشدار دنده عقب روشن شد که معلوم می‌شود فشنگی خراب است و باید آن را تعویض کنید.
انواع سنسور دنده عقب انواع سنسور دنده عقب
سنسورهای دنده عقب موجود در بازار بر دو نوع هستند:
۱. سنسور دنده عقب اولتراسونیک
این نوع سنسور بر اساس ارسال و دریافت امواج صوتی کار می‌کند. این سنسورها بعد از قرار گرفتن خودرو در وضعیت دنده عقب همواره امواج صوتی از خود ارسال می‌کنند. این امواج به مانع برخورد و دوباره توسط سنسور دریافت می‌شوند. بر اساس زمان رفت‌وبرگشت امواج صوتی ایسیو تشخیص می‌دهد که چقدر فاصله تا مانع وجود دارد و بر اساس آن سیستم هشدار صوتی یا همان بوق هشدار را روشن می‌کند. لازم به ذکر است که اکثر سیستم‌های موجود در بازار از نوع سنسور دنده عقب اولتراسونیک هستند.
2. سنسور دنده عقب الکترومغناطیس
سنسورهای دنده عقب الکترومغناطیس در اطراف خودرو یک نوع میدان مغناطیسی ایجاد می‌کنند؛ هر مانعی که در این میدان اختلال ایجاد کند توسط این سیستم شناسایی و فاصله آن تا خودرو بررسی می‌شود. این سیستم نسبتا گران‌قیمت بوده و قابلیت اطمینان آن نیز نسبت به مدل اوتراسونیک پایین‌تر است، بنابراین کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مزایا و معایب سنسورهای دنده عقب مزایا و معایب سنسورهای دنده عقب
قطعاً وجود سنسور دنده عقب یک مزیت مهم برای تمامی خودروها به حساب می‌آید؛ چراکه راننده تنها با اتکا به آینه‌ها نمی‌تواند از وجود موانع در پشت خودرو و میزان فاصله آنها آگاه شود.
مزایای سنسورهای دنده عقب
افزایش امنیت خودرو هنگام دنده عقب رفتن و درنتیجه کاهش خطر تصادف با مانع یا عابرین پیاده
راحت کردن کار راننده هنگام پارک خودرو در پارکینگ‌های محصور و تنگ
نقاط ضعف سنسورهای دنده عقب
گاهی اوقات بعضی از سامانه‌های حسگر دنده عقب قادر به تشخیص دقیق فاصله مانع تا خودرو نیستند.
اختلال در کارکرد سنسور دنده عقب در صورت چسبیدن گل و لای یا حتی برف و گرد و خاک غلیظ
کلام پایانی
وجود سنسور دنده عقب امروزه برای تمامی خودروها به حالت استاندارد و اجباری درآمده است. این امر نشان می‌دهد که حسگر دنده عقب چقدر در افزایش ضریب ایمنی و نیز راحتی راننده در هنگام پارک یا دنده عقب گرفتن تاثیر دارد و جلوی بروز تصادفات از ناحیه پشت به هنگام دنده عقب رفتن با خودرو را می‌گیرد. البته این سنسورها بر اساس کیفیت ساخت و میزان حساسیت، دقت عمل متفاوتی دارند اما در مجموع وجود یک سنسور دنده عقب برای تمامی ماشین‌ها ضروری است.
اگر خودروی شما سنسور دنده عقب ندارد، توصیه می‌کنیم به بازار مراجعه کنید تا آن را برای ماشین شما نصب کنند. همچنین اگر سنسور دنده عقب به درستی کار نمی‌کند، ابتدا هرگونه گل و لای، برف، گرد و خاک غلیظ و... را از روی چشمی سنسورها پاک کنید. سپس ببینید هنگام دنده عقب گرفتن آیا چراغ هشدار دنده عقب روشن می‌شود یا نه؟ اگر چراغ هشدار روشن شد اما سنسور کار نکرد، احتمالاً سیم‌کشی سنسور یا سوکت آن ایراد پیدا کرده و در غیر این صورت، احتمالا خود سنسور سوخته است و باید تعویض شود. اما اگر هشدار دنده عقب روشن نشد، احتمالا فشنگی دنده عقب روی گیربکس مشکل پیدا کرده و با تعویض آن مجددا سنسورهای دنده عقب به کار خواهند افتاد.
شاید مطالب زیر را هم بپسندید:
• چک لیست خودرو قبل از سفر
• ماشین پارس دوگانه سوز
• تعویض روغن موتور در منزل
نویسنده حسین باباپور
