تحولی نوین در خدمات پس از فروش خودروهای وارداتی
صنعت خودروی ایران در دور جدید واردات با چالشهای متعددی روبرو است که شاید مهمترین آنها، نه تأمین ارز یا ثبت سفارش، بلکه تضمین خدمات پس از فروش و پشتیبانی فنی از خودروهای مدرن باشد. در فضایی که بسیاری از شرکتهای نوپا صرفاً بر روی فروش تمرکز کردهاند، خبرهای رسیده حاکی از آن است که شرکت نگین تندیس الماس استراتژی متفاوتی را در پیش گرفته است. این شرکت که به عنوان یکی از بازیگران جدید اما فعال حوزه واردات شناخته میشود، در اقدامی هوشمندانه قرارداد همکاری مشترکی را با شرکت امداد خودرو سایپا منعقد کرده است. این قرارداد از آن جهت حائز اهمیت است که یکی از بزرگترین دغدغههای خریداران خودروهای وارداتی، یعنی عدم دسترسی به خدمات امدادی در جادههای برونشهری و نقاط دورافتاده را هدف قرار داده است. با توجه به گستردگی جغرافیایی ایران و پراکندگی شهرها، دسترسی به شبکه امدادی قدرتمند برای هر شرکت واردکنندهای یک امتیاز حیاتی محسوب میشود و اتصال به شبکه سراسری سایپا میتواند برگ برندهای برای نگین تندیس الماس باشد. البته باید دید که آیا استانداردهای امدادی سایپا با نیازهای فنی خودروهای لوکس وارداتی نظیر بنز و تویوتا همخوانی کامل خواهد داشت یا خیر، اما در گام نخست، این پوشش جغرافیایی یک امنیت روانی برای مشتریان ایجاد میکند.
توسعه شبکه نمایندگیها؛ عبور از تمرکزگرایی پایتخت
یکی از نقدهای همیشگی به واردکنندگان خودروهای لوکس در دهههای گذشته، تمرکز خدمات در تهران و چند کلانشهر محدود بوده است. دادههای منتشر شده نشان میدهد که شرکت نگین تندیس الماس با درک این نقیصه، سرعت توسعه شبکه خدمات پس از فروش خود را افزایش داده است. طبق اعلام رسمی، این شرکت هماکنون دارای ۱۸ نمایندگی فعال خدمات پس از فروش در سراسر کشور است. این عدد برای شرکتی که در دور جدید واردات فعالیت میکند، رقمی قابل قبول به نظر میرسد، هرچند برای پوشش کامل بازار ایران همچنان نیاز به افزایش دارد. مدیران این شرکت اعلام کردهاند که همزمان با فعالیت این ۱۸ مرکز، بررسی درخواستهای جدید برای اعطای نمایندگی در سایر استانها نیز در جریان است. تحلیلگران بازار خودرو معتقدند که پاشنه آشیل خودروهای وارداتی جدید، تأمین قطعات و تعمیرات تخصصی است. اگر نگین تندیس الماس بتواند در کنار توسعه فیزیکی نمایندگیها، زنجیره تأمین قطعات یدکی را نیز با همین سرعت تقویت کند، میتواند سهم بازار خود را در برابر رقبا تثبیت نماید. با این حال، توسعه سریع شبکه نمایندگیها همواره ریسک کنترل کیفیت خدمات را به همراه دارد و چالش اصلی این شرکت در آینده نزدیک، یکسانسازی استاندارد خدمات در تمام این ۱۸ نقطه و نمایندگیهای آتی خواهد بود.
معماری سبد محصولات؛ از تویوتا و بنز تا اسمارت
نگاهی به سبد محصولات نگین تندیس الماس نشان میدهد که این شرکت استراتژی "تنوع در کلاس پریمیوم" را انتخاب کرده است. ادامه روند واردات برندهای خوشنام و امتحانپسدادهای نظیر تویوتا و مرسدسبنز، پایههای مالی و اعتباری شرکت را مستحکم میکند، چرا که این برندها همواره در بازار ایران مشتریان وفادار خود را دارند. اما نکته جالب توجه، جسارت این شرکت برای ورود به بخشهای نیش مارکت (Niche Market) است. خبر برنامهریزی برای واردات محصولات برند اسمارت (Smart) نشاندهنده نگاه این شرکت به بازار خودروهای شهری لوکس و احتمالاً برقی است. اسمارت که امروزه با همکاری مرسدسبنز و جیلی چین متحول شده، میتواند گزینهای جذاب برای قشر مرفه شهری باشد که به دنبال خودرویی متمایز هستند. در سوی دیگر، مذاکرات برای واردات لکسوس نیز در جریان است. بازگشت لکسوس به بازار ایران، حتی به صورت محدود، میتواند معادلات بازار خودروهای لوکس را برهم بزند. البته نباید فراموش کرد که واردات خودروهایی در سطح لکسوس و بنز با چالشهای سقف قیمتی آییننامههای واردات و تعرفههای سنگین مواجه است و موفقیت در این بخش، وابستگی زیادی به سیاستهای ارزی دولت و توانایی شرکت در مدیریت قیمت تمامشده دارد.
بازگشت اژدها؛ برنامه ویژه برای برند BYD
شاید خبری که بیش از همه برای کارشناسان فنی و علاقهمندان به تکنولوژی خودرو جذاب باشد، برنامه ویژه نگین تندیس الماس برای عرضه محصولات BYD است. برند BYD که اکنون به عنوان بزرگترین تولیدکننده خودروهای انرژی نوین در جهان شناخته میشود و تسلا را نیز پشت سر گذاشته، در بازار ایران سابقهای پرفراز و نشیب دارد. تلاشهای قبلی برای عرضه گسترده این برند (در دوران کارمانیا) به دلیل تحریمها و مشکلات مدیریتی با چالش مواجه شد و اکنون اعتمادسازی مجدد برای این برند، نیازمند زیرساختی قوی است. به نظر میرسد نگین تندیس الماس به این چالش آگاه است. برگزاری دورههای آموزشی تخصصی BYD برای تعمیرکاران و نمایندگان شبکه خدمات، نشانهای مثبت از رویکرد فنیمحور این شرکت است. خودروهای مدرن BYD، به ویژه مدلهای پلاگین هیبرید و تمام برقی، دارای پیچیدگیهای فنی بالایی در سیستمهای ولتاژ بالا (High Voltage) و نرمافزار هستند که تعمیرات آنها را از عهده مکانیکهای سنتی خارج میکند.
چالشهای فنی و آموزش نیروی انسانی
سرمایهگذاری بر روی آموزش نیروی انسانی پیش از عرضه گسترده محصول، رویکردی است که در سالهای اخیر کمتر در میان واردکنندگان دیده شده است. نگین تندیس الماس اعلام کرده که این دورههای آموزشی ادامه خواهد داشت. این اقدام از منظر فنی بسیار حائز اهمیت است، زیرا بزرگترین ترس خریداران خودروهای چینی پیشرفته، نبود تکنسین ماهر در زمان خرابی است. اگر این شرکت بتواند تیمی از متخصصان مسلط به تکنولوژیهای BYD را در همان ۱۸ نمایندگی خود مستقر کند، میتواند ذهنیت منفی ناشی از تجربیات تلخ گذشته در مورد خدمات خودروهای برقی و هیبریدی را تغییر دهد. با این حال، باید دید که آیا تأمین تجهیزات مخصوص تعمیراتی و دستگاههای دیاگ پیشرفته این برند نیز همپای آموزشها پیش میرود یا خیر.
چشمانداز بازار و رقابتپذیری
همکاری با امداد خودرو سایپا و همزمان مذاکره برای برندهای لکسوس و اسمارت، ترکیبی پارادوکسیکال اما هوشمندانه را به نمایش میگذارد. از یک سو استفاده از زیرساختهای عمومی و گسترده برای کاهش هزینهها و افزایش پوشش، و از سوی دیگر تمرکز بر برندهای لوکس و خاص. این استراتژی میتواند نگین تندیس الماس را به عنوان یک "هلدینگ خدماتی-وارداتی" مطرح کند. نکته منفی یا ریسک موجود در این استراتژی، گستردگی بیش از حد سبد محصولات است. مدیریت همزمان خدمات برای برندهایی با تکنولوژیهای کاملاً متفاوت (ژاپنی، آلمانی و چینی) نیازمند لجستیک بسیار پیچیده و انبار قطعاتی متنوع است. تجربه نشان داده است شرکتهایی که تمرکز خود را از دست میدهند، در بلندمدت با نارضایتی مشتریان در تأمین قطعات مواجه میشوند. با این حال، اعلام رسمی این شرکت مبنی بر اینکه هدف نهایی، ارائه استانداردی نوین از خدمات است، انتظارات را بالا برده است. مشتریان ایرانی که سالها از خدمات ضعیف و کمبود قطعه رنج بردهاند، اکنون نظارهگر عملکرد نگین تندیس الماس خواهند بود تا ببینند آیا این وعدهها و قراردادهای همکاری، در عمل منجر به کاهش زمان خواب خودرو در تعمیرگاه و آسودگی خیال در جادهها خواهد شد یا خیر. ورود جدی این شرکت به بازار BYD، در صورت موفقیت، میتواند چهره بازار خودروهای پاک در ایران را نیز متحول کند.
