با نگاهی به آمار رسمی می‌توان دریافات که 75 درصد جمعیت کشور کمتر از 35 سال سن دارند و بنابراین در شرایط فعلی، جمعیت ایران جوان و پویا تقلی می‌شود، خودروسازان کشور نیز با دقت نظر در این زمینه موفق شده‌اند تا بی‌ربط‌ترین خودروهای جهان را برای مشتریانی جوان تدارک ببینند و انبوهی از خودروهای اقتصادی، ضعیف و گران را راهی بازار کنند. این وضعیت باعث شده تا علاقمندان دو آتشه خودرو و هیجان خود دست به کار شوند تا با استفاده از روش‌های تیونینگ، خودروهای مورد علاقه خود را خلق کنند و البته که چنین کاری در شرایط اقتصادی کشور به هیچ عنوان ساده نیست، اما در این مقاله از خودروبانک قصد داریم تا یکی از معدود انتخاب‌های موجود برای تیونینگ اصولی و فنی در ایران را مورد بررسی قرار دهیم.
چرا پژو 206 صندوقدار؟
با نگاهی واقع‌بینانه می‌توان گفت که از میان خودروهای تولیدی کشور، تقریباً هیچ یک از مشخصات مناسب برای ارتقاء و تیونینگ برخوردار نیستند، ساختار دیفرانسیل جلو، مشخصات اقتصادی، ضعف کیفیت و ایمنی نامناسب باعث می‌شود تا اساساً سریع راندن با چنین خودروهایی خطرناک و کُشنده باشد، اما اگر قرار به انتخاب میان بد و بدتر باشد، می‌توان با کمی اغماض گفت که پلت فرم پژو 206 به سبب طراحی به روزتر (حداقل نسبت به پراید و پژو 405) و ایمنی بالاتر از مشخصات فنی بهتری نسبت به سایرین برخودار است. از میان تمامی مدلهای خانواده پژو 206 نیز، مدلهای تیپ پنج و صندوقدار V8 به سبب برخورداری از ترمزهای چهارچرخ دیسک و فنربندی بهبود یافته (مشترک با مدلهای RC) از عملکردی بهتر نسبت به سایرین برخوردارند و بنابراین انتخاب صحیح‌تری برای ارتقاء و تیونینگ محسوب می‌شوند.
فرمول تقویت و تیونینگ پژو 206
تیونینگ خودرو حد و مرز نمی‌شناسد و در بسیاری موارد می‌توان به لطف توربوشارژر، قدرت‌های عجیب و غریب را از یک پیشرانه کم‌حجم استخراج کرد، اما با توجه به شرایط کشورمان و شرایط اقتصادی، ایجاد فشار زیاد بر روی موتور منطقی به نظر نمی‌رسد و از این رو توصیه میکنیم که دور توربو کردن پیشرانه خودروهای داخلی را خط بکشید و به فکر روش‌های کم دردسرتری باشید. در این راستا، نخستین گام می‌تواند تعویض مجموعه اگزوز فابریک با مسیر اگزوز کم اصطکاک تمام استیل باشد که برای پژو 206 با برندهای مختلفی در بازار وجود دارند، برای مثال مدل ترکیه‌ای سوپر اسپرینت که سابق بر این با رقمی در حدود 5 میلیون تومان قابل خرید بود حالا بیش از 12 میلیون تومان قیمت دارد و ظاهراً برای مجموعه اگزوز حرفه‌ای ایرانی EngineArts نیز باید رقمی در حدود 6 میلیون تومان را کنار گذاشت.
این کار می‌تواند باعث افزایش حدود 10 الی 15 اسب بخار قدرت موتور شود اما قابل ذکر است که تعویض مسیر اگزوز معمولاً با حذف شدن کاتالیزورها همراه است که ممکن است برای اخذ معاینه فنی دردسرساز شود. گام بعدی می‌تواند اصطلاح مسیر ورودی هوا به پیشرانه (intake) باشد. در این مورد نیز برندهای متفاوتی خارجی و ایرانی (تورنادو) برای موتور TU5پژو 206 وجود دارد و می‌تواند حدود 5 اسب بخار توان را به پیشرانه اضافه کند، اما مهم است بدانید که مسیر ورودی هوای پیشرانه، یک ساختار آیرودینامیکی مهم و پیچیده محسوب می‌شود و اصلاح این بخش به شکلی که در تمامی دور موتورها بهتر از قطعه فابریک و کارخانه‌ای عمل کند چندان ساده نیست. گام بعدی می‌تواند برنامه‌ریزی مجدد ECU باشد که البته این مورد را در خصوص تمامی خودروها پیشنهاد نمی‌کنیم، چرا که در این حالت برنامه عادی موتور با یک برنامه پر ریسک‌تر جایگزین می‌شود و پیشرانه بیش از پیش به کیفیت بنزین و مواردی از این دست حساس خواهد شد. شاید برایتان این سوال مطرح شود که تغییر برنامه ECU از چه طریقی می‌تواند باعث افزایش قدرت پیشرانه شود؟
پاسخ را باید در میزان پاشش بنزین و زمان جرقه‌زنی جستجو کرد؛ در واقع برنامه‌های فابریک کارخانه‌ای به شکلی نوشته می‌شوند که خودرو حداقل مصرف سوخت و آلایندگی با بیشترین دوام را داشته باشد، اما در صورت پاشش سوخت بیشتر و جرقه‌زنی در بازه زمانی سریع‌تر، می‌توان شدت انفجار را افزایش داد که باعث افزایش قدرت موتور می‌شود، اما اینکار در مقابل می‌تواند به کاهش دوام پیشرانه، افزایش دمای کارکرد موتور و مسائلی از این دست منجر شود.
تا اینجای کار می‌توان گفت که بسیاری از پروژه‌های تیونینگ اصطلاحاً پایه (استیج‌یک) که با هزینه‌های کم انجام می‌شوند، با چنین فرمولی انجام می‌پذیرند. اما اگر خواهان قدرت بیشتر باشید، تعویض اجزای فنی گران قیمت نیز به لیست فوق افزوده می‌شود. برای مثال می‌توان به تعویض میل سوپاپ فابریک با میل سوپاپ درجه بالاتر اشاره کرد که این تغییر معمولاً باعث برهم خوردن تنظیم موتور در دورموتورهای پایین می‌شود اما در عوض قدرت موتور را در دورموتورهای بالا افزایش می‌دهد. درست به همین دلیل است که موتورهای مسابقه‌ای می‌توانند در دورموتورهای فوق‌العاده بالا قدرت زیادی را ارائه دهند و چنین موتورهایی به دلیل دور آرام نامنظم، قابلیت استفاده شهری را نیز از دست می‌دهند. البته ماجرای میل سوپاپ‌های افترمارکت که برای تقویت استفاده می‌شود لزوماً به مسابقه‌ای شدن پیشرانه منجر نخواهد شد و می‌توان از میل سوپاپ‌هایی استفاده کرد که برای کاربرد شهری خودرو نیز مناسب باشند.
در خصوص پیشرانه TU5 پژو، قدم بعدی و پرخرج‌تر می‌تواند استفاده از پیستون‌های تراکم بالا و جایگزینی آن‌ها با پیستون‌های فابریک باشد. این کار باعث افزایش نسبت تراکم و افزایش شدت انفجار سوخت در محفظه احتراق می‌شود که به تولید قدرت بیشتر منجر می‌شود، اما هزینه بالای تعویض پیستون و افزایش حساسیت بیشتر پیشرانه نسبت به کیفیت بنزین از جمله نکاتی است که در مورد این شیوه تیونینگ باید مد نظر قرار دهید.
در خصوص گیربکس فابریک پژو 206 تیپ پنج و صندوقدار V8 نیز امکان ارتقاء و تیونینگ وجود دارد بدین شکل که گیربکس فابریک با نمونه‌ای مجهز به دنده‌های سنگینتر عوض می‌شود و این کار باعث بهبود شتاب‌گیری خواهد شد. این کار نیز ضررهای مخصوص به خود را دارد، به شکلی که در این حالت ضریب‌های سبک نیز سنگینتر می‌شود که به افزایش صدا و مصرف سوخت در رانندگی جاده‌ای منجر خواهد شد. بنابراین استفاده از گیربکس اصطلاحاً دنده ریز، بیشتر مناسب خودروهای شهری و مسابقه‌ای است.
در خصوص افزایش هندلینگ پژو 206 هم یک راهکار می‌تواند نصب اکسل مخصوص مدلهای صندوقدار بر روی مدلهای هاچ‌بک باشد، اما در خصوص نسخه‌های صندوق دار که به شکل فابریک از اکسل عقب نیمه مستقل مشابه با مدلهای RC بهره می‌برند، نیازی به تغییرات عمده وجود ندارد و تنها کمی کاهش ارتفاع و یا استفاده از مجموعه فنر و کمک فنر حرفه‌ای می‌تواند تاثیرگذار باشد. طبیعتاً از نظر فنی امکان تقویت ترمزها با استفاده از دیسک‌های بزرگتر سوراخ‌دار نیز وجود دارد اما در اغلب موارد علاقمندان تغییری در ترمز ایجاد نمی‌کنند، چرا که مشخصات و عملکرد ترمز فابریک خودرو مناسب به نظر می‌رسد.
تجربه رانندگی با پژو 206 تیونینگ شده
نخست باید روی این مورد تاکید کنیم که برای تخمین قدرت تولیدی پیشرانه‌های تیونینگ شده، جمع کردن تمام اعداد و ارقام حاصل از هر قطعه، نمی‌تواند روش صحیحی باشد. چرا که برای مثال ممکن است تغییر سیستم اگزوز باعث افزایش 10 اسب بخاری پیشرانه در دور موتورهای میانی شود و تغییر میل سوپاپ، تنها قدرت در دور موتورهای بالا را افزایش دهد. بنابراین ممکن است یک خودرو تیونینگ شده، اساساً از نمودار قدرت بهتری نسبت به یک خودرو فابریک برخودار باشد اما قله نمودار چندان تفاوت پررنگی با خودرو فابریک نداشته باشد. اما پژو 206 حاضر در این آزمایش تقریباً به تمامی قطعات گفته شده مجهز است و با تخمین‌های تئوری و بررسی بر روی سیستم داینو در حدود 130 الی 140 اسب بخار قدرت تولید می‌کند که افزایش قابل توجهی را نسبت به قدرت 105 اسب بخاری نسخه فابریک نشان می‌دهد. از سوی دیگر تعویض گیربکس باعث شده تا گشتاور ارسالی به چرخ‌ها نیز افزایش یابد و از این رو حالا 206 مورد نظر ما می‌تواند در شتاب‌گیری اولیه خودروهای چست و چابک‌تری نظیر مزدا 3 یا سراتو سایپا را به چالش بکشد.
بنابراین می‌توان گفت که نسبت به خودرو استاندارد تحویلی ایران خودرو با یک سدان جذاب‌تر و نسبتاً سریع طرف هستیم که اتفاقاً از نظر امکانات رفاهی نیز ارتقاء پیدا کرده است و تجهیزاتی مانند کروز کنترل فابریک و ... را در لیست تجهیزات خود ارائه می‌دهد. همانطورکه پیشتر گفته شد 206 صندوقدار از نظر مشخصات دینامیکی و هندلینگ نیز در سطح قابل قبولی قرار دارد، بنابراین تناسب کلی بین مشخصات شاسی و قدرت افزایش یافته پیشرانه تا حدی رعایت شده و احساس عدم امنیت و ناپایدار بودن خودرو به سرنشینان منتقل نمی‌شود. صدای جذاب پیشرانه در کنار بک‌فایرهای ریز خروجی از اگزوز در هنگام تعویض دنده‌ها می‌تواند از جمله دیگر جذابیت خاص رانندگی با چنین خودرویی باشد و در مجموع باید رانندگی با این بچه شیر نسبتاً کهنسال را تجربه‌ای خوشایند در شرایط فعلی بازار خودرو کشورمان توصیف کرد.
هزینه‌های تیونینگ
با توجه به اوضاع و احوال این روزهای واردات و نرخ ارز، اعلام عدد و رقم دقیق برای خرید و نصب قطعات تیونینگ به هیچ عنوان راحت نیست، اما با یک تخمین کلی می‌توان گفت که برای تیونینگ یک پژو 206 با قطعات مذکور باید بودجه‌ای حداقل 10 میلیون تومانی را کنار بگذارید، مسلماً در صورت تمایل به نصب آپشن‌ها و تیونینگ ظاهری (استفاده از رینگ و تایر اسپرت، گلگیرهای RC و ...) این رقم به راحتی تا مرز 20 میلیون تومان نیز افزایش خواهد یافت، بنابراین در مجموع شاید تیونینگ چنین خودرویی چندان هم اقتصادی تمام نشود اما می‌توان گفت که در شرایط فعلی که کمتر خودرو جذابی در بازه قیمتی زیر 200 میلیون تومان عرضه می‌شود، سوار شدن بر یک پژو توانمند و چابک برای علاقمندان از توجیه خاص خود برخودار است.
در پایان ضمن تشکر از جناب آقای بهروز شادپور که خودرو خود را برای این بررسی در اختیار خودروبانک قرار دادند، شما مخاطبین گرامی را به دیدن گالری تصاویر این آزمایش دعوت میکنیم.
