داستان از یک اسطوره آغاز شد، اسطوره‌ای به نام 300SL که در دهه 1950 میلادی غوغای مهندسی برپا کرد. حقیقت آن که سری تولید محدود 300SL بنز یک خودرو تمام عیار است قابل انکار نیست اما در عین حال این حقیقت تلخ که قیمت آن با عملکردی نسبتاً مشابه، دو برابر یک ابر کوپه آمریکایی و پیچیدگی‌های فنی آن نیازمند نظارت مکانیک‌های خبره بود، باعث شد تیراژ تولید آن بسیار محدود و در حد نمونه‌های کلکسیونی باقی بماند. اما مهم آن بود که مرسدس بنز دریافت که خریداران عاشق کلاسی هستند که 300SL در سبد محصولات بنز به راه انداخته بود.
نسل اول رسمی کلاس SL با W121 BII آغاز شد که به عبارت بسیار ساده‌تر یک فاجعه بزرگ بود. نسل دوم اما با همت فردریش گایگر رنگ و لعاب تازه‌ای به سری SL مرسدس بنز داد که W113 نام گرفت. نسل دوم حالا بسیار بیشتر از پیش از دیدگاه فنی به آنگه که یک SL واقعی باید می‌بود، نزدیک شد. اما نسل سوم مورد بررسی این مقاله از خودروبانک را شاید بتوان تکامل سری SL در عصر کلاسیک دانست که با دوره تولید 18 ساله ثابت کرد یکی از برترین طرح‌های گایگر در دوران کاری او در شرکت بزرگ مرسدس بنز است.
به منظور درک بهتر تاریخچه سری SL مرسدس بنز و آنچه در بالا گفته شد، اکیداً توصیه می‌شود، معرفی نسل اول SL با عنوان "پدر جد یک اسطوره" و معرفی نسل دوم با عنوان "خوبی که پیر نشد" و همچنین معرفی نسل چهارم (R129) این سری با عنوان "شاهکار قرن" در سایت خودروبانک را از دست ندهید. آن چه در ادامه این مقاله از خودروبانک می‌خوانید آشنایی با زیر و بم نسل سوم مرسدس بنز کلاس SL با کد شناسایی R107 مدل 450SL تولید سال 1973 است
طراحی، بلوغ آلمانی
نسل سوم کلاس SL که از سال 1971 تا 1989 بر خط تولید قرار گرفت با کسب تجربه‌های فراوان از دو نسل پیشین، تقریباً از هر نظر با افزایش حجم مواجه شد. در نتیجه ابعاد خارجی این خودرو در نسل سوم که با کد شناسایی فنی R107 (کد تجاری SL) شناخته می‌شود به ترتیب طول، عرض و ارتفاع برابر با 4390×1790×1300 میلی‌متر است. لازم به تاکید است که سری 107 در طی بازه تولید 18 ساله خود دستخوش تغییرات فنی بسیاری شد که در نتیجه ابعاد آن در مدل 1980 به بعد اندکی با نمونه‌های تولیدی پیش از آن تفاوت دارد. از آن گذشته سری 107 اولین و تنها سری از کوپه‌های کلاس SL بود که در فرمت 2+2 (4 نفره) نیز به تولید رسید که ضمن بهره‌وری از کد شناسایی فنی متفاوت C107 (کد تجاری SEL)، از ابعاد خارجی متفاوتی نیز بهره می‌برد.
مرسدس بنز 450SL مورد بررسی این مقاله از نسخه‌های سفارش آمریکا است و به همین دلیل در نمای جلو از چراغ‌های دوبل گرد (در مقایسه با چراغ‌های مستطیل تکی در نسخه‌های اروپایی) بهره می‌برد که با سپرهای قطورتر و بزرگ‌تر استاندارد آمریکایی تکمیل می‌شود. انتخب میان نسخه‌های سفارش اروپا و آمریکا بین مرسدس بنز دوستان معمولاً یکی از دشوارترین و بحث برانگیزترین نوع انتخاب است چراکه بسیاری از علاقه‌مندان از جمله شخص نگارنده تفاوت‌های طراحی مرسدس بنزهای سفارش آمریکا را به مراتب بیشتر از نسخه‌های سفارش اروپا می‌پسندند در حالی که بسیاری دیگر از افراد نسخه‌های سفارش اروپا را خالص‌تر و زیباتر می‌دانند.
بیشتر سری 107 های دهه 1970 میلادی (تقریباً بیشتر محصولات بنز از این دهه) از ریم‌های اسپرت آلیاژی آلومینیومی 14 اینچ طرح باروک از ساخته‌های دو برند رونال یا فوش بهره می‌برند که بسیار با طراحی نمای خارجی مرسدس بنزهای آن دوران هماهنگ هستند. اما خودرو مورد بررسی به ریم‌های افترمارکت با طراحی مدرنتر ریم‌های نوین‌تر مرسدس در سایز بزرگ‌تر نیز هماهنگی خوبی با اجزا و ابعاد بدنه خودرو دارد هرچند که بسیاری از افراد ریم‌های کوچک اما فابریک را به نمونه‌های مدل بالاتر ترجیح می‌دهند.
نمای داخلی، برترین طراحی
طراحی نمای داخلی سری 107 دنباله‌ای از سبک طراحی غالب محصولات دهه 1960 میلادی مرسدس بنز به همراه پاره‌ای از تغییرات مد روز است. بی‌تردید می‌توان گفت این سبک طراحی نمای داخلی با کمک گرفتن از تریم دورنگ، به روز شدن سیستم نشانگرهای پشت غربیلک فرمان، به طراحی سه دایره‌ای و دریچه‌های دوار سیستم تهویه مطبوع از بارزترین المان‌های طراحی نمای داخلی سری 107 است که استفاده مجدد آن در طراحی نمای داخلی محصولات جدید مرسدس بنز طی پنج سال گذشته نشان‌دهنده اوج‌گیری مرسدس بنز از دیدگاه طراحی نمای داخلی در بیش از چهار دهه پیش بوده است.
تفاوت بارز میان R107 (SL) و C107 (SLC) در نمای خارجی در ابعاد بزرگ‌تر اتاق C107 است که تاثیر آن در نمای داخل نیز به راحتی مشهود است. R107 به دلیل داشتن ساختار کوپه 2 نفره، طول کمتری دارد و در نتیجه در داخل خودرو تنها برای 2 سرنشین جا دارد. دقیقاً به همین دلیل است که آمار فروش کلی نسخه‌های SLC به مراتب بیشتر از SL و البته لوکس‌گرایی نمونه‌های SL در برابر SLC بدون شک بیشتر است. دلیل اختلاف فروش بین دو نمونه سری 107 در کاربردی‌تر بودن سری C107 با قابلیت حمل 4 سرنشین است. سری SL با قابلیت حمل تنها 2 سرنشین نه آنچنان لوکس بود که از زاویه دید یک شخص لوکس‌گرا تحریک‌کننده باشد و نه به اندازه نسخه 4 سرنشین SLC کاربردی بود.
هرچند که سری SL (R107) در دوران تولید تنها خودرو رودستر (کانورتیبل یا سقف تاه‌شو) مرسدس بنز در آن دوران بود چراکه نسخه‌های SLC (C107) همگی از نوع کوپه سقف فلزی بودند. از این رو برای آن دسته از افرادی که به دنبال یک نسخه مرسدس بنز با قابلیت ارائه هیجان رانندگی در فضای باز می‌گشتند، سانروف SLC به هیچ عنوان پاسخگو نبوده و در نتیجه تنها گزینه پیش رو سری SL سقف تاه‌شو بود.
قوای فنی، یک پله بالاتر
پف کردن ابعاد خارجی سری 107 تنها ارتقا انجام شده بر نسل سوم سری SL در مقایسه با W113 نسل دوم نبود. نسل سوم SL در سری 107 برای اولین بار روی خوش پیشرانه‌های V8 را به خود دید تا از دیدگاه عملکرد بتواند اندکی بیشتر به رقبای آمریکایی خود نزدیک شود. بزرگ‌ترین مشکل سری SL در دو نسل پیش نداشتن قوای محرکه کافی به منظور رقابت با رقبای قدرتمند آمریکایی بود. W121 BII نه تنها از دیدگاه ابعاد در حد و اندازه آمریکایی‌ها نبود، بلکه پیشرانه چهار سیلندر آن حتی قادر نبود به پیشرانه‌های پایه شش سیلندر آمریکایی نزدیک شود. W113 با استفاده از پیشرانه شش سیلندر خطی قدرتمندتر توانست خودی نشان دهد اما به واقع تا ورود نسل سوم سری SL، این سری هرگز به عنوان خودرو اسپرت کوپه توانمند در بازار جهانی شناخته نشد. با ورودی سری 107 به بازار و استفاده از پیشرانه‌های V8، سری SL برای اولین بار به جرگه خودروهای اسپرت کوپه پیوست که حالا می‌توانست با پیشرانه توانمندتر خود مخصوصاً در بازار آمریکای شمالی نقش پررنگ‌تری بازی کند.
مرسدس بنز W113 تجربه بسیار خوبی در بازار آمریکای شمالی کسب کرد و به همین دلیل مرسدس بنز بر آن شده بود تا نسل سوم را ویژه بازار آمریکای شمالی تدارک ببیند و دستیابی به این مهم با اتکا به پیشرانه شش سیلندر ممکن نبود. به همین دلیل استفاده از پیشرانه‌های V8 باعث شد دو سوم فروش جهانی سری 107 (حدود 200 هزار دستگاه از 300 هزار دستگاه جهانی) در بازار آمریکای شمالی رقم بخود و به یکی از پرفروش‌ترین محصولات مرسدس بنز در بازار آمریکای شمالی بدل شود.
پیشرانه‌های ارائه شده در سری 107 را نمونه‌های مختلفی از L6 و V8 تشکیل می‌دادند که در این میان نمونه‌های 3.0 لیتری L6 و 4.2 و 5.6 لیتری V8 تنها ویژه سری R107 بودند و برای C107 عرضه نشدند. پیشرانه به کار رفته در 450SL مورد بررسی این مقاله یک نمونه 4.5 لیتری V8 تک میل سوپاپ (SOHC) با ضریب تراکم 8:1 (8 به 1) به قدرت 190 اسب بخار در دور 4750 و گشتاور 325 اسب بخار در دور 3000 است که در نسخه‌های سفارش اروپا با تغییر در ضریب تراکم به 8.8:1، قادر به تولید اندکی توان بیشتر معادل 222 اسب بخار و 377 نیوتن‌متر است. دلیل این کاهش توان قوانین سختگیرانه آلایندگی ایالات متحده آمریکا بود که باعث شد ضریب تراکم این پیشرانه در مقایسه با نمونه‌های اروپایی اندکی پایین‌تر باشد. با این وجود مصرف ترکیبی این پیشرانه در 450SL چیزی در حدود 18 لیتر در هر صد کیلومتر اعلام شده است.
توان تولیدی پیشرانه در تمامی نسخه‌های سفارش آمریکا مستقل از نوع پیشرانه، تنها از طریق گیربکس سه سرعت اتوماتیک به محور عقب منتقل می‌شد و می‌توانست در حدود 9 ثانیه این کوپه اسپرت را از حالت سکون به تندی 100 کیلومتر بر ساعت برساند. حتی با مد نظر قرار دادن وزن 1630 کیلوگرمی این خودرو، این زمان چندان خیره‌کننده به نظر نمی‌آید. دلیل آن است که پیشرانه 4.5 لیتری 450SL از دیدگاه رده‌بندی قدرتی سومین پیشرانه قابل سفارش برای سری 107 بود اما قدرتمندترین پیشرانه به کار رفته در این خودرو نسخه 5.0 لیتری سفارش اروپا بود، که حتی از پیشرانه 5.6 لیتری سفارش آمریکا نیز قدرتمندتر بود. حقیقت آن است که سری 107 اگرچه به مراتب بهتر از نسل دوم SL (W113) ساخته و پرداخته شده بود اما این سری تا پیش از ورود نسل چهارم (R129) به آن سطح از توان فنی درخور کلاس خود دست نیافته بود و دقیقاً به همین دلیل است که R129 با پیشرانه‌های V8، V12 و نسخه‌های تیون شده AMG را اولین سری SL های عملکرد محور خطاب می‌کنند.
R107 در ایران
سری 107 در مقایسه با دو نسل اول و دوم و نسل نسل چهارم از دیدگاه تیراژ فراوان‌ترین نسخه از مرسدس بنزهای کوپه کلاس SL وارد شده به کشور به حساب می‌آیند و از این رو از دیدگاه فراوانی و ارزش مادی و معنوی در حد و اندازه سایر نسل‌ها نیست. اما باید در یاد داشت که تمامی سری 107 های موجود ایران همگی از نوع R107 نیستند. به عبارت بهتر، به جرات می‌توان گفت بیش از 90 درصد 107 های موجود در ایران را سری C107 (SLC) تشکیل می‌دهند که اگر چه از دیدگاه کاربرد، به دلیل داشتن قابلیت حمل 2 سرنشین بیشتر از SL، یک سر و گردن بالاتر می‌ایستد، اما بدون‌شک هرگز به اندازه R107 (SL) خاص و کمیاب نیست.
نادر و خاص بودن نیز همیشه به نفع خریدار نخواهد بود چرا که مبلغ خرید، هزینه‌های نگهداری، فراوانی قطعات و مکانیک‌های معتبر و خبره از بزرگ‌ترین نگرانی‌های یک مالک یا دوست‌دار سری 107 مخصوصاً R107 خواهد بود. نسل سوم سری SL ترکیبی متناسبی از زیبایی بلوغ یافته کلاسیک بنزهای دهه 60 و ترکیب با اندکی توان فنی بنزهای دهه 90 میلادی است. این ترکیب به دلیل داشتن قیمتی دست یافتنی‌تر و توان فنی مطلوب‌تر توانست در بازار جهانی و همچنین ایران به خوبی جا باز کند. اما بزرگ‌ترین مشکل نسل سوم SL آن است که با داشتن ساختاری هم کلاس با شورولت کوروت، با توان فنی بسیار کمتر تنها می‌توانست با کوپه‌هایی چون کامارو، پونتیاک و ماستنگ رقابت کند. از این رو اگر کسی میل رقابت با کوروت را در سر دارد باید به سراغ نسخه‌های V8 سری R129 نسل چهارم یا حتی بالاتر برود، در غیر این صورت، این حقیقت که یکی از دوستان دو دستگاه C107 خود را به صورت همزمان به فروش رساند تا بتواند یک دستگاه شورولت کوروت 1982 انژکتوری کراس فایر نسل سوم را مالک شود، از دیدگاه شخص نگارنده تصمیم عجیبی نبود.
در انتها جا دارد از اتوگالری اتولچی برای همکاری جهت تهیه این گزارش کمال تشکر را داشته باشیم.
