ماشین پراید وانت

هنگامی که شرکت سایپا از وانت کوچک شهری خود با کد ۱۵۱ رونمایی کرد، شاید کمتر کسی تصور می‌کرد که این محصول تا این حد مورد استقبال بازار قرار گیرد. در حقیقت، برخی ویژگی‌ها می‌توانستند پروژه‌ی پراید وانت را در معرض شکست قرار دهند. مواردی چون طراحی ناهماهنگ بدنه، موتور پراید وانت با توان نه چندان بالا، محفظه بار نسبتاً کوچک و ساختار پراید وانت دیفرانسیل جلو از جمله چالش‌های اولیه بودند. با این حال، نیاز شدید بازار به یک پیکاپ کوچک با ابعاد پراید وانت مناسب و قدرت مانور بالا در معابر تنگ و شلوغ شهری، باعث شد که سایپا ۱۵۱ علیرغم پیش‌بینی‌ها به فروش بسیار خوبی دست یابد و برای بسیاری از مشاغل کارآمد ظاهر شود. به خصوص که وانت پراید از مزیت‌های مهمی مانند قیمت پراید وانت مناسب (البته نسبت به سایر وانت‌های موجود)، دسترسی آسان به شبکه خدماتی و قطعات یدکی، و مصرف سوخت پراید وانت و هزینه نگهداری پایین نیز برخوردار است.

پراید وانت

البته این نماینده سایپا خودرویی بدون نقص نیست و در بررسی مشخصات پراید وانت نمی‌توان آن را یک وانت ایده‌آل توصیف کرد. معایب پراید وانت شامل فضای کابین و محفظه بار نه چندان جادار و همچنین سطح پایین کیفیت و ایمنی است. با این حال، اگر با نقاط ضعفش کمی مدارا کنید، می‌تواند در حوزه ظرفیت بار پراید وانت (با طول ۱۵۰۰ میلی‌متر و عرض ۱۳۷۰ میلی‌متر در قسمت بار) نیازهای روزمره را تا حدود زیادی برطرف کند. این ابعاد قسمت بار پراید وانت برای استفاده‌های شهری و حمل بسته‌های معمول کفایت می‌کند، اما برای جابجایی اجسام سنگین و حجیم (بیش از حداکثر وزن بار پراید وانت) مجبوریم به سراغ گزینه‌های بزرگ‌تر برویم. در نهایت، با توجه به مصرف پراید وانت کم و سهولت استفاده در شهر، این خودرو توانسته سهم خود را در بازار حفظ کند.

در خصوص طراحی داخلی سایپا ۱۵۱، نکته‌ی ویژه‌ای برای گفتن وجود ندارد، چراکه کابین این خودرو تقریباً به‌طور کامل مشابه داخل ماشین پراید سواری عادی است. همان داشبورد پراید وانت ساده، پلاستیکی، و ادوات معمولی که همگی با آن‌ها آشنایی کامل داریم، روی نسخه‌ی وانت پراید نیز مورد استفاده قرار گرفته است. هرچند فضای داخلی پراید وانت ممکن است مقداری تنگ‌تر از رقبایی همچون آریسان باشد که این مورد برای افراد قدبلند محدودیت‌هایی در داخل کابین پراید وانت ایجاد خواهد کرد، اما در عوض، به لطف همین سایز کوچک و ابعاد پراید وانت، راننده می‌تواند از قدرت مانور بسیار خوبی در معابر تنگ و شلوغ شهری برخوردار شود. سادگی داخل پراید ۱۵۱، هزینه نگهداری پایین آن را تضمین می‌کند.

داخل پراید وانت

ضمناً، وجود برخی امکانات پراید وانت باعث شده است که حس کلی داخل کابین این خودرو در مقایسه با خودروهای باری قدیمی‌تر مانند باردو، بهتر و مدرن‌تر به نظر برسد. این مسئله به‌خصوص در تیپ‌های جدیدتر و نسخه‌های آپشنال نمود بیشتری دارد؛ برای مثال، در نسخه پراید وانت پلاس (در صورت موجود بودن)، وجود مواردی چون نمایشگر مرکزی و روکش‌های چرمی توانسته است تأثیر مثبتی بر بهبود ظاهر داخل پراید وانت داشته باشد. با بررسی عکس داخل پراید وانت می‌توان سادگی و کاربردی بودن این فضا را مشاهده کرد.

از نظر طراحی، سایپا ۱۵۱ در قسمت جلویی (دماغه) دقیقاً همان شمایل ساده و آشنای پراید عادی را به ارث برده است؛ ظاهری کاملاً معمولی و تکراری که چیز جدیدی برای ارائه ندارد. اما در قسمت کناری، جایی که تغییر کاربری از سواری به باری صورت گرفته است، اوضاع کمی متفاوت می‌شود و ظاهر ناهماهنگ خودرو معمولاً نظرات منفی بسیاری را به دنبال داشته است. در واقع، فرم کلی بدنه‌ی پراید، که از ابتدا برای ساختار هاچ‌بک طراحی شده بود، همخوانی چندانی با ظاهر و ماهیت یک وانت ندارد و از این رو، چهره‌ی خودرو در نمای جانبی از کمبود هارمونی رنج می‌برد. در قسمت عقب نیز همه چیز در سادگی مطلق خلاصه شده و نکته‌ی طراحی خاصی به چشم نمی‌آید. تنها تفاوت عمده، بازطراحی چراغ‌ها و سپر پشتی برای بهبود شرایط بارگیری پراید وانت است که این اجزا را با پراید سواری متمایز می‌کند. با توجه به ابعاد نسبتاً کوچک، ابعاد پراید وانت مناسب تردد در معابر شهری است.

طراحی پراید وانت

در مجموع، شاید نتوان ظاهر پراید وانت را زیبا و جذاب توصیف کرد، اما سایر نقاط قوت سایپا ۱۵۱ باعث شده‌اند که این مشکل طراحی رفته‌رفته در دید مشتریان کمرنگ شود. به ویژه آنکه برای یک ماشین پراید باری که جنبه‌ی کاری و اقتصادی دارد، زیبایی اولویت چندان بالایی نخواهد داشت. آگاهی از ابعاد اتاق بار پراید وانت و طول پراید وانت برای خریداران، مهم‌تر از بحث زیبایی‌شناختی است. مزیت‌هایی چون مصرف سوخت پراید وانت پایین و هزینه نگهداری کم، برگ‌های برنده‌ی این خودرو در برابر رقبایی چون پیکان وانت (که از نظر طراحی نیز وضعیت بهتری نداشت) هستند. بررسی نمای داخلی و داخل پراید وانت نیز سادگی طراحی خارجی را تکرار می‌کند.

هنگام بررسی مشخصات پراید وانت نسبت به مدل‌های سواری قدیمی پراید، مهم‌ترین و واضح‌ترین تفاوت در تغییر کاربری و طراحی بدنه است. سایپا ۱۵۱ برای تحمل بار سبک، نیازمند تغییرات ساختاری در بخش عقب بوده است. ساختار عقب خودرو کاملاً بازطراحی شده و یک محفظه بار کوچک و کاربردی به آن اضافه شده است. این تغییر، بر ابعاد پراید وانت و در نتیجه بر ظرفیت بار پراید وانت تأثیر مستقیم گذاشته است. یکی از تغییرات مهم، اصلاح سیستم تعلیق است؛ به طوری که در بخش عقب، برای تحمل بهتر وزن بارهای مجاز (تا سقف حداکثر وزن بار پراید وانت)، سیستم تعلیق تقویت شده است. همچنین، علی‌رغم حفظ موتور پراید وانت با همان حجم موتور پراید وانت (۱۳۲۳ سی‌سی) و مشخصات فنی اولیه، ضرایب گیربکس پراید وانت به گونه‌ای تنظیم شده‌اند که شتاب‌گیری و توانایی حمل بار در سرعت‌های پایین را بهبود بخشند. از نظر ظاهری، نمای جلویی و داخل پراید وانت اولیه تفاوت چندانی با پراید سواری نداشت، اما در بخش عقب، سپر و چراغ‌ها برای تسهیل عملیات بارگیری پراید وانت بازطراحی شده‌اند. همچنین، معرفی تیپ‌های جدیدتر مانند پراید وانت پلاس، آپشن‌های رفاهی بیشتری نظیر مولتی‌مدیا و دوربین عقب را به این ماشین پراید وانت اضافه کرد که در مدل‌های پایه‌ی سواری شاهد نبودیم. این تغییرات، در نهایت موجب شده‌اند تا پراید وانت ۱۵۱ به عنوان یک خودرو کارآمد و مجزا در بازار شناخته شود.

ابعاد مختلف ماشین پراید وانت 151 را برای علاقمندان به این ماشین، در جدول زیر آورده ایم.

پراید وانت ۱۵۱ در ابتدا با مجموعه‌ای از امکانات پراید وانت ساده و ابتدایی به بازار عرضه شد که شامل مواردی نظیر کیسه هوا برای راننده و سرنشین کناری، ترمزهای ضد قفل (ABS)، چراغ‌های جلو با قابلیت تنظیم ارتفاع نور، مه‌شکن عقب، سیستم ضد سرقت ایموبلایزر و قفل مرکزی می‌شد. این سطح از تجهیزات، حداقل‌های استاندارد ایمنی و رفاهی را برای این ماشین پراید وانت تأمین می‌کرد. با این حال، شرکت سایپا بعدها برای پاسخگویی به نیازهای بیشتر مشتریان و بهبود وضعیت داخل کابین پراید وانت، نسخه‌ی آپشنال یا به عبارتی پراید وانت پلاس را نیز معرفی کرد. این مدل با تجهیزات تکمیلی، گزینه‌های رفاهی بهتری ارائه می‌کند. در پراید وانت پلاس، امکاناتی نظیر سیستم مولتی‌مدیا، دوربین و سنسور دنده عقب، آینه‌های جانبی برقی، روکش‌های صندلی چرمی و کفپوش سه‌بعدی اضافه شدند.

پراید وانت

هرچند قیمت پراید وانت در نسخه‌ آپشنال مقداری گران‌تر از نمونه‌ی استاندارد است، اما این افزایش قیمت در مقابل تجهیزات رفاهی بیشتر، ارزش خرید آن را برای افرادی که به دنبال آسایش بیشتری در داخل ماشین پراید وانت هستند، بالا می‌برد. در نهایت، با توجه به تنوع انواع پراید وانت (استاندارد و پلاس)، خریداران می‌توانند مدلی را انتخاب کنند که متناسب با بودجه و نیازهای کاری آن‌ها باشد.

متاسفانه در این رده قیمتی وانت صفر کیلومتر چندانی وجود ندارد که بخواهیم با سایپا 151 مقایسه نمائیم. تنها گزینه وانت آریسان ایران‌خودرو است که با ابعاد کابین و محفظه بار بزرگ‌تر و قدرت و گشتاور بالاتر، روی کاغذ وانت کارآمدتری به نظر می‌رسد، بخصوص که با توجه به ساختار دیفرانسیل عقب خود با آنچه از یک پیکاپ انتظار می‌رود هماهنگ‌تر است. اما با این حال پراید وانت هم برگ‌های برنده خود را دارد و با استهلاک کمتر، مصرف سوخت پایین‌تر و قیمت ارزان‌تر، نظرات بسیاری از مشتریان را به خود جلب نموده‌است. بخصوص که همین ابعاد کوچک پراید برای برخی از مشاغل نه تنها نقطه ضعف نیست بلکه یک مزیت محسوب می‌شود چراکه به قدرت مانور بالاتر در معابر تنگ و شلوغ انجامیده است. همچنین نسخه پلاس سایپا 151 از نظر آپشن‌های جانبی هم شرایط بهتری در قیاس با نماینده ایران‌خودرو دارد.

برخی از رقبای هوندا آکورد در جدول زیر آورده شده اند و ما مشخصات این خودروها را با هوندا آکورد مقایسه کرده ایم:

یکی از دلایل اصلی موفقیت و تداوم تولید پراید وانت ۱۵۱ در بازار ایران، شرایط نگهداری آسان و مقرون‌به‌صرفه آن است. این خودرو به واسطه‌ی سادگی ساختار موتور پراید وانت و اشتراک قطعات فراوان با نسخه‌های سواری، از مزیت دسترسی آسان به قطعات یدکی در سراسر کشور بهره می‌برد. این ویژگی باعث می‌شود که هزینه نگهداری پراید وانت به طور قابل توجهی پایین‌تر از سایر وانت‌های موجود در بازار باشد. علاوه بر این، مصرف سوخت پراید وانت بسیار اقتصادی است. با وجود اینکه باک پراید وانت ۴۰ لیتر است و ظرفیت باک پراید وانت ۱۵۱ تغییری نسبت به مدل‌های سواری ندارد، اما وزن سبک و راندمان مناسب موتور پراید، باعث شده است که این خودرو جزو کم‌مصرف‌ترین گزینه‌ها برای حمل بار سبک شهری باشد. اطلاع از ظرفیت باک بنزین پراید وانت و سهمیه بنزین می‌تواند برای مالکان حائز اهمیت باشد. در نهایت، با توجه به استهلاک پایین در صورت رانندگی صحیح و رعایت حداکثر وزن بار پراید وانت، این خودرو یک ابزار کاری اقتصادی و کم‌دردسر باقی می‌ماند. همچنین، بازار دست دوم پررونق و نقدشوندگی بالای وانت پراید، آن را به یک گزینه‌ی مطلوب برای سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت و بلندمدت کاری تبدیل کرده است.

هنگام بررسی مشخصات پراید وانت نسبت به مدل‌های سواری قدیمی پراید، مهم‌ترین و واضح‌ترین تفاوت در تغییر کاربری و طراحی بدنه است. سایپا ۱۵۱ برای تحمل بار سبک، نیازمند تغییرات ساختاری در بخش عقب بوده است. ساختار عقب خودرو کاملاً بازطراحی شده و یک محفظه بار کوچک و کاربردی به آن اضافه شده است. این تغییر، بر ابعاد پراید وانت و در نتیجه بر ظرفیت بار پراید وانت تأثیر مستقیم گذاشته است. یکی از تغییرات مهم، اصلاح سیستم تعلیق است؛ به طوری که در بخش عقب، برای تحمل بهتر وزن بارهای مجاز (تا سقف حداکثر وزن بار پراید وانت)، سیستم تعلیق تقویت شده است. همچنین، علی‌رغم حفظ موتور پراید وانت با همان حجم موتور پراید وانت (۱۳۲۳ سی‌سی) و مشخصات فنی اولیه، ضرایب گیربکس پراید وانت به گونه‌ای تنظیم شده‌اند که شتاب‌گیری و توانایی حمل بار در سرعت‌های پایین را بهبود بخشند. از نظر ظاهری، نمای جلویی و داخل پراید وانت اولیه تفاوت چندانی با پراید سواری نداشت، اما در بخش عقب، سپر و چراغ‌ها برای تسهیل عملیات بارگیری پراید وانت بازطراحی شده‌اند. همچنین، معرفی تیپ‌های جدیدتر مانند پراید وانت پلاس، آپشن‌های رفاهی بیشتری نظیر مولتی‌مدیا و دوربین عقب را به این ماشین پراید وانت اضافه کرد که در مدل‌های پایه‌ی سواری شاهد نبودیم. این تغییرات، در نهایت موجب شده‌اند تا پراید وانت ۱۵۱ به عنوان یک خودرو کارآمد و مجزا در بازار شناخته شود.