دهه هشتاد خورشیدی، دوران پرافتخاری برای صنعت و بازار خودرو ایران بود. تولید محصولات فرانسوی جدید از جمله سیتروئن زانتیا و رنو مگان توسط خودروسازی‌ها و واردات گسترده خودروهای کره‌ای و ژاپنی، بازه انتخاب گسترده‌ای برای مشتریان فراهم کرده بود. برخلاف دهه نود، اکثر خودروهایی که در این دوران به مشتریان عرضه می‌شدند از برندهای شناخته شده بودند و هنوز هجوم خودروهای ناشناخته چینی بازار را تحت تاثیر خود قرار نداده بود.
یکی از مشهورترین تولیدات سایپا در این دوران، سیتروئن زانتیا بود. سدانی چابک با طراحی کشیده که به واسطه شتاب فوق‌العاده خود به سرعت در بازار مشهور شد. از جمله رقبای سیتروئن زانتیا در آن سال‌ها می‌توان به خودروهایی همچون مزدا 323، تویوتا کرولا و هیوندای آوانته اشاره کرد که هر سه خودرو از نظر قابلیت‌های حرکتی و امکانات ضعیف‌تر از زانتیا بودند. بنابراین شکی نیست که زانتیا توانست در آمار فروش رقبای خود را به راحتی شکست دهد.
تولید زانتیا در سایپا حدود یک دهه ادامه یافت و آخرین نسخه‌های این خودرو در سال 1389 از خط تولید سایپا خارج شدند. در اواخر عمر این خودرو سایپا تصمیم گرفت با اجرای یک فیس لیفت ناشیانه و عرضه زانتیا 2 تولید و عرضه این خودرو به بازار را ادامه دهد که به دلیل عدم استقبال مشتریان، این طرح با شکست مواجه شد. لازم است بدانید تولید سیتروئن زانتیا در فرانسه بین سال‌های 1992 تا 2002 صورت گرفت و در حقیقت امتیاز تولید این خودرو در اواخر عمر خود ( سال 2001 ) به سایپا واگذار شد.
سیتروئن زانتیا یکی از متنوع‌ترین ترکیبات ممکن برای پیشرانه را به مشتری ارائه می‌کرد. حدود یازده موتور مختلف برای این خودرو قابل انتخاب بود که شامل پیشرانه‌های چهار سیلندر بنزینی، شش سیلندر بنزینی، چهار سیلندر توربوشارژر و چهار سیلندر دیزلی می‌شدند. سیتروئن زانتیا در ایران با دو پیشرانه 1.8 لیتری و 2.0 لیتری عرضه شد که اکثر نسخه‌های موجود از تیپ دو لیتری SX هستند. تعداد محدودی سیتروئن زانتیا نیز با پیشرانه 1.8 لیتری و با تیپ سوپرلوکس در بازار وجود دارند که تقاضای چندانی برای خرید آن‌ها وجود ندارد.
چرا سیتروئن زانتیا بخریم؟
سیتروئن زانتیا از همان ابتدای ورود به بازار خودرو محبوبی بود و این محبوبیت پس از یک دهه توقف تولید همچنان ادامه یافته است. به همین دلیل خرید و فروش سیتروئن زانتیا در بازار خودروهای دست دوم رونق بسیاری دارد و برخلاف رقبایی همچون مزدا 323 یا تویوتا کرولا هم‌نسل، مشتریان زیادی برای این خودرو به چشم می‌خورند. رونق بازار سیتروئن زانتیا را می‌توان هم‌سطح با رونق بازار خودرویی همچون پژو 405، البته در سطحی پایین‌تر دانست.
سیتروئن زانتیایکی دیگر از مزایا سیتروئن زانتیا به شتاب فوق‌العاده خیره کننده این خودرو مربوط می‌شود. در بازاری که توسط سدان‌های چینی و ایرانی کند و کم کشش اشباع شده، نشستن پشت فرمان خودرویی همچون سیتروئن زانتیا برای خریدار لذت دوچندانی را به همراه خواهد داشت. در صورتی که زانتیا به خوبی نگهداری شود و از نظر فنی مشکل نداشته باشد، تجربه شتاب 10.5 ثانیه‌ای با این خودرو دور از انتظار نخواهد بود.
علاوه بر شتاب، رانندگی با سیتروئن زانتیا عمل لذت‌بخشی است. فرمان نرم و خوش دست به همراه سیستم تعلیق هیدروپنوماتیک که تنظیم ارتفاع را برای راننده فراهم می‌کند، از آپشن‌های خاص و منحصر به فرد سیتروئن زانتیا هستند که در کمتر خودرو مونتاژ داخلی به چشم می‌خورند. با این وجود نباید از هزینه‌های نگهداری سیتروئن زانتیا چشم‌پوشی کرد، در بخش بعدی به این مساله خواهیم پرداخت.
چرا سیتروئن زانتیا نخریم؟
خودروهای فرانسوی به پیچیدگی فراوان و استهلاک بالای خود شهرت دارند و مصرف‌کنندگان ایرانی پس از تجربه چند دهه سواری پژو و رنو، این مساله را به خوبی درک کرده‌اند. در میان فرانسوی‌های پراستهلاک، سیتروئن زانتیا یکی از پیچیده‌ترین‌ها است و این استهلاک با افزایش سن خودرو روند صعودی پیدا خواهد کرد.
اصلی‌ترین مساله در مورد سیتروئن زانتیا، گوی‌های سیستم تعلیق آن هستند که در فواصل زمانی مشخصی نیاز به تعمیر و شارژ دارند و از آن‌جایی‌که تعمیرکاران داخلی قادر به انجام تعمیرات این گوی‌ها نیستند، بایستی گوی‌های تعلیق سیتروئن زانتیا تعویض شوند که تعویض هر گوی هزینه‌ای در حدود 700 الی 900 هزار تومان را برای مالک زانتیا به دنبال خواهد داشت.
سیتروئن زانتیا مصرف سوخت بالای سیتروئن زانتیا نیز یکی دیگر از نقاط ضعف این سدان سریع فرانسوی است. در کاتالوگ رسمی مصرف ترکیبی سیتروئن زانتیا حدود هفت لیتر در صد کیلومتر عنوان شده که عدد مناسبی به نظر می‌رسد اما در شرایط عادی این ارقام بسیار بیشتر بوده و حتی به حدود 13 لیتر در هر صد کیلومتر خواهد رسید. در صورتی که اهل شتاب گرفتن و گاز دادن بیش از حد به خودرو باشید، پیشرانه خوش اشتهای سیتروئن زانتیا در مدت زمان کوتاهی تمامی بنزین باک را خواهد بلعید. بنابراین با توجه به شرایط فعلی و افزایش قیمت سوخت در کنار سهمیه‌بندی آن، سیتروئن زانتیا به هیچ عنوان انتخابی اقتصادی نخواهد بود.
در نهایت باید به ایمنی ضعیف سیتروئن زانتیا اشاره کرد که در زمان عرضه این خودرو فاکتور مهمی برای مصرف‌کنندگان نبود اما امروزه و با تغییر سلیقه مشتریان، ایمنی پایین سیتروئن زانتیا یکی از دلایل عدم خرید این خودرو از سوی مصرف‌کنندگان خواهد بود. دو کیسه هوا و سیستم ترمز ضد قفل تنها تجهیزات ایمنی سیتروئن زانتیا هستند که برای مشتریان امروزی به هیچ عنوان کافی به نظر نمی‌رسند.
جمع بندی و نتیجه گیری
سیتروئن زانتیا این روزها حکم یک کتابچه راهنمای نقشه را دارد. در دهه‌های گذشته و هنگامی که خبری از مسیریاب‌های ماهواره‌ای و ابزارهایی همچون گوگل مپ نبود، نقشه‌ها و کتابچه‌های راهنمای مسیر وسیله‌ای کارا هنگام مسافرت‌های گروهی و خانوادگی بودند که مسافران را در گذر از مسیرهای مختلف راهنمایی می‌کردند. اما امروزه با گسترش فناوری و استفاده گسترده مردم از برنامه‌های جدید، نیاز به کتابچه راهنما را از بین برده است.
سیتروئن زانتیا سیتروئن زانتیا نیز در بازار خودرو امروز محصولی کارا محسوب نمی‌شود. سال‌ها از توقف تولید این خودرو گذشته و سیتروئن زانتیا اصطلاحا قدیمی و کهنه شده است. هزینه‌های نگهداری سرسام آور سیتروئن زانتیا نیز برای مصرف‌کنندگان متوسط به هیچ عنوان قابل پذیرش نیست چرا که آن‌ها با بودجه‌ای که صرف خرید زانتیا می‌کنند، می‌توانند خودرویی همچون پژو پارس یا سمند را خریداری کنند که هزینه‌های نگهداری کمتری برای آن‌ها به دنبال دارد و البته این خودروها همچنان روی خط تولید هستند. مصرف سوخت بالا در شرایطی که قیمت بنزین آزاد به سه هزار تومان رسیده است و مالکان خودروها با سهمیه شصت لیتری ماهانه دست به گریبان هستند، سیتروئن زانتیا را از لیست خرید مشتریان خارج می‌کند.
