با اعلام رسمی مدیر پروژه واردات خودرو، فصل دوم عرضه خودروهای وارداتی در سال ۱۴۰۴ کلید خورد. مهدی ضیغمی ضمن تایید برگزاری قرعه‌کشی در روز شنبه، ۳ آبان ماه، جزئیات مهمی را در خصوص این مرحله از واگذاری‌ها اعلام کرد که نشان‌دهنده ورود جدی‌تر گروه خودروسازی سایپا به عرصه واردات است. در این دوره، دو کراس‌اوور چینی، یکی با قیمت قطعی و بسیار رقابتی و دیگری مدرن اما با قیمت علی‌الحساب، برای متقاضیانی که پیشتر مبلغ ۵۰۰ میلیون تومان را در حساب وکالتی خود مسدود کرده‌اند، عرضه می‌شود.
بر اساس اطلاعات منتشر شده، نتایج این قرعه‌کشی یک روز پس از برگزاری، یعنی در تاریخ ۴ آبان ماه، به اطلاع عموم خواهد رسید. نکته حائز اهمیت دیگر، آزادسازی مبالغ بلوکه شده ثبت‌نام‌کنندگان است. به گفته ضیغمی، ۲۴ ساعت پس از اتمام فرآیند ثبت‌نام، مبلغ ۵۰۰ میلیون تومان مسدود شده در حساب‌های وکالتی، آزاد شده و به حساب متقاضیان بازمی‌گردد. این فرآیند، که با هدف سنجش اهلیت مالی متقاضیان و جلوگیری از ورود دلالان طراحی شده، همچنان به عنوان پیش‌شرط اصلی برای شرکت در این قرعه‌کشی‌ها پابرجاست.
در این مرحله، هر دو خودروی ارائه شده توسط سایپا به‌صورت فروش فوق‌العاده و با موعد تحویل ۱۲۰ روزه به دست مشتریان خواهند رسید. این بازه زمانی نسبتاً طولانی، نشان‌دهنده چالش‌های لجستیکی و فرآیندهای اداری واردات خودرو است، اما در مقابل، قیمت‌گذاری یکی از این خودروها می‌تواند معادلات بازار را دستخوش تغییر کند.
تحلیل فنی و بازار دو گزینه وارداتی سایپا
ورود سایپا به این مرحله با دو محصول کاملاً متفاوت از نظر جایگاه، قیمت و سابقه برند، یک استراتژی دوگانه را به نمایش می‌گذارد: یکی تهاجمی در بازار اقتصادی و دیگری تلاشی برای حضور در رده کراس‌اوورهای مدرن‌تر.
زوتی DL5؛ بازگشت اقتصادی با برچسب قیمت تهاجمی
شاید بحث‌برانگیزترین خودروی این لیست، «زوتی DL5» باشد. این خودرو در واقع همان زوتی T300 است که پس از وقفه‌ای طولانی و ماجراهای ورشکستگی شرکت مادر در چین، اکنون ظاهراً با مدیریتی جدید و از طریق سایپا به ایران بازگشته است. برند زوتی در ایران پیشینه‌ای پرفراز و نشیب، عمدتاً با مدل Z300 (آریو) در خط تولید سایپا و کوپه‌های وارداتی دارد.
از منظر فنی، زوتی DL5 یک کراس‌اوور کامپکت شهری محسوب می‌شود. اگرچه مشخصات دقیقی از سوی سایپا اعلام نشده، اما این خودرو در بازارهای جهانی معمولاً با دو پیشرانه عرضه می‌شود: یک موتور ۱.۵ لیتری تنفس طبیعی و یک موتور ۱.۵ لیتری توربوشارژ. با توجه به روند بازار ایران، انتظار می‌رود نسخه توربوشارژ با قدرتی در حدود ۱۴۵ تا ۱۵۰ اسب بخار و گشتاوری نزدیک به ۲۱۰ نیوتن‌متر، گزینه نهایی برای واردات باشد. این پیشرانه به احتمال زیاد با یک گیربکس اتوماتیک CVT جفت خواهد شد که ترکیبی متداول برای مصارف اقتصادی و شهری است.
نقطه قوت اصلی و بی‌چون‌وچرای DL5، قیمت‌گذاری آن است. اعلام قیمت «قطعی» ۸۲۶ میلیون تومان برای یک خودروی وارداتی CBU (ساخت کامل) در بازار فعلی ایران، یک شوک قیمتی محسوب می‌شود. این برچسب قیمتی، زوتی DL5 را نه در مقابل سایر وارداتی‌ها، بلکه در رقابت مستقیم با خودروهای مونتاژی داخلی مانند ام‌وی‌ام X22 پرو یا حتی محصولات رده‌بالای داخلی‌سازی شده مانند شاهین اتوماتیک و تارا اتوماتیک قرار می‌دهد. این استراتژی قیمت‌گذاری می‌تواند برگ برنده سایپا برای جذب بخشی از بازار باشد که توان خرید خودروهای مونتاژی گران‌قیمت را ندارند اما به دنبال خودرویی وارداتی (هرچند با برندی نه‌چندان خوشنام) هستند. نقطه ضعف بالقوه، گذشته پرحاشیه برند زوتی و تردیدها در مورد کیفیت ساخت و خدمات پس از فروش بلندمدت آن است.
چانگان CS55 پلاسچانگان CS55 پلاس؛ مدرن، مجهز، اما گران
در سوی دیگر این عرضه، «چانگان CS55 پلاس» قرار دارد. این خودرو نماینده نسل جدید محصولات چانگان و برادر بزرگتر CS35 پلاس (که پیشتر توسط سایپا هم مونتاژ و هم وارد شده) است. CS55 پلاس در سگمنت C کراس‌اوورهای کامپکت قرار می‌گیرد و با طراحی مدرن، خطوط شارپ بدنه و کابین فناورانه، مستقیماً بازار خودروهای چینی رده‌بالا را هدف گرفته است.
قلب تپنده این خودرو، پیشرانه ۱.۵ لیتری توربوشارژ از سری Blue Whale چانگان است که می‌تواند قدرتی در حدود ۱۸۰ تا ۱۸۸ اسب بخار و گشتاور قابل توجه ۳۰۰ نیوتن‌متر تولید کند. این نیرو از طریق یک گیربکس ۷ سرعته دوکلاچه (DCT) به چرخ‌های جلو منتقل می‌شود. این مشخصات فنی، CS55 پلاس را در رده‌ای بالاتر از زوتی و هم‌تراز با رقبای قدرتمندی چون فونیکس تیگو ۷ پرو قرار می‌دهد. انتظار می‌رود این خودرو با لیست کاملی از امکانات رفاهی (مانند سقف پانوراما، نمایشگرهای بزرگ یکپارچه، سیستم‌های صوتی باکیفیت) و ایمنی (شامل مجموعه‌ای از رادارها و سیستم‌های کمک‌راننده ADAS) عرضه شود.
چالش اصلی CS55 پلاس، قیمت‌گذاری آن است. قیمت اعلامی ۱ میلیارد و ۷۸۳ میلیون و ۱۸۳ هزار و ۲۷۷ تومان، به‌صورت «علی‌الحساب» است. این بدان معناست که هزینه‌هایی مانند مالیات بر ارزش افزوده، عوارض شماره‌گذاری، بیمه و سایر هزینه‌های جانبی در آینده به این مبلغ اضافه خواهد شد. با یک محاسبه سرانگشتی، قیمت نهایی این خودرو به راحتی از مرز ۲.۲ تا ۲.۴ میلیارد تومان عبور خواهد کرد. این قیمت، آن را وارد رقابتی بسیار سنگین با محصولات مونتاژی پرفروشی مانند KMC K7 و خانواده تیگو ۷ و ۸ مدیران خودرو می‌کند. نقطه قوت آن، مدرن بودن پلتفرم و برند چانگان است که اعتباری به مراتب بهتر از زوتی دارد، اما نقطه ضعف، قیمت نهایی بسیار بالایی است که موفقیت آن را در گرو پذیرش بازار و نحوه رقابت با مونتاژی‌های ریشه‌دار قرار می‌دهد.
شرایط فروش، قیمت‌گذاری و چشم‌انداز رقابت
این دور از عرضه خودروهای وارداتی توسط سایپا، تصویری واضح از شکاف عمیق در بازار خودروی ایران را به نمایش می‌گذارد. از یک سو، تقاضای انباشته‌ای برای خودروهای اقتصادی وجود دارد که زوتی DL5 با قیمت قطعی زیر یک میلیارد تومان مستقیماً آن را هدف گرفته است. از سوی دیگر، بخشی از بازار به دنبال خودروهای مدرن‌تر و مجهزتر است، جایی که چانگان CS55 پلاس با وجود قیمت علی‌الحساب بالا، تلاش می‌کند سهمی برای خود دست‌وپا کند.
جدول رسمی عرضه خودروهای وارداتی (مرحله دوم - سایپا)
جزئیات دو خودروی ارائه شده توسط سایپا در این مرحله، طبق اعلام رسمی، به شرح زیر است. این جدول نشان‌دهنده تفاوت فاحش در استراتژی قیمت‌گذاری این دو محصول است:
| ردیف | شرکت عرضه‌کننده | مدل خودرو | قیمت اعلامی (تومان) | نوع فروش | موعد تحویل |
| 1 | سایپا | زوتی DL5 | 826,000,000 (قطعی) | فروش فوق‌العاده | 120 روزه |
| 2 | سایپا | چانگان CS55 پلاس | 1,783,183,277 (علی‌الحساب) | فروش فوق‌العاده | 120 روزه |
آینده واردات و چالش اعتماد
موفقیت این مرحله از فروش خودروهای وارداتی، بیش از هر چیز به اعتماد مشتریان بستگی دارد. در مورد زوتی DL5، چالش اصلی، غلبه بر سابقه نه چندان درخشان این برند و اثبات کیفیت و تداوم خدمات پس از فروش است. قیمت قطعی ۸۲۶ میلیون تومانی، وسوسه‌انگیزترین عامل خرید آن خواهد بود.
در مورد چانگان CS55 پلاس، چالش از جنس دیگری است. قیمت علی‌الحساب نزدیک به ۱.۸ میلیارد تومان، این پرسش را برای خریدار ایجاد می‌کند که آیا پرداخت مبلغی نهایی (احتمالاً بالای ۲.۳ میلیارد تومان) برای یک کراس‌اوور کامپکت وارداتی چینی، در حالی که گزینه‌های مونتاژی بزرگتر و جاافتاده‌تری در همین بازه قیمتی وجود دارند، منطقی است یا خیر.
در نهایت، برگزاری دومین دور قرعه‌کشی خودروهای وارداتی با حضور سایپا، نشان‌دهنده تداوم، هرچند کند و محدود، جریان ورود خودروهای خارجی به کشور است. با این حال، شرط مسدودسازی مبلغ سنگین ۵۰۰ میلیون تومانی و عرضه قطره‌چکانی خودروها، همچنان موانع اصلی در مسیر تأثیرگذاری جدی این واردات بر بازار ملتهب خودروی ایران محسوب می‌شوند. حال باید منتظر ماند و دید که استقبال متقاضیان از این دو پیشنهاد کاملاً متفاوت سایپا در روز قرعه‌کشی چگونه خواهد بود.
