همزمان با برگزاری مراسم افتتاح خط تولید خودروی «پارس نوآ» در شرکت پارس‌خودرو با حضور مقامات صنعتی و نمایندگان مجلس، از جمله سید احسان قاضی‌زاده هاشمی، عضو کمیسیون صنایع و معادن، فصلی جدید برای یکی از محبوب‌ترین پلتفرم‌های تاریخ صنعت خودروی ایران آغاز شد. پارس نوآ، که در واقع نسخه نهایی و بومی‌سازی شده پروژه P90 (جانشین تندر ۹۰ یا رنو لوگان) محسوب می‌شود، با هدف پر کردن خلأ یک سدان اقتصادی، جادار و بادوام، پس از سال‌ها وقفه ناشی از تحریم‌ها و خروج شرکای خارجی، رسماً به سبد محصولات گروه سایپا بازگشت.
در این مراسم، قاضی‌زاده هاشمی آغاز به کار این خط تولید را نشان‌دهنده «پویایی و زنده بودن صنعت خودروسازی» و «غلبه متن تولید بر حاشیه‌ها» توصیف کرد. وی با اشاره به چالش‌هایی نظیر قیمت‌گذاری دستوری و مشکلات تأمین مالی، تأکید کرد که گروه سایپا با اتکا به توان مهندسان داخلی و باوجود «بدعهدی شرکای خارجی»، توانسته مسیر جهش تولید و اشتغال پایدار را ادامه دهد و این پروژه نمادی از استقلال صنعتی کشور است.
نکته قابل توجه در اظهارات این نماینده مجلس، اشاره به آمار استقبال از این خودرو بود. به گفته وی، «بیش از ۳۱۰ هزار نفر برای خرید ۱۳ هزار دستگاه پارس‌نوآ ثبت‌نام کرده‌اند» که این میزان تقاضا، فارغ از سازوکارهای فروش سامانه یکپارچه، نشان‌دهنده اعتماد عمومی به میراث پلتفرم L90 و انتظار بازار برای یک سدان کارآمد است. اما پارس نوآ دقیقاً چه خودرویی است و چه تفاوت‌هایی با تندر ۹۰ محبوب اما قدیمی دارد؟
پارس نوآ چیست؟ مشخصات فنی سدان جدید پارس خودرو
پارس نوآ تلاشی مستقیم برای احیای پلتفرم B0 رنو-نیسان در ایران است. این پلتفرم که جهانیان آن را با نام داچیا/رنو لوگان می‌شناسند، در ایران به دلیل دوام فنی فوق‌العاده، استهلاک پایین، فضای کابین بسیار جادار و صندوق عقب عظیم ۵۱۰ لیتری‌اش (بزرگترین در کلاس خود)، به محبوبیتی کم‌نظیر دست یافت. حال پارس‌خودرو این پلتفرم را با تغییراتی گسترده در بخش قوای محرکه، طراحی و امکانات، مجدداً به خط تولید بازگردانده است.
بازگشت پلتفرم B0 رنو با مهندسی ایرانی
شالوده اصلی پارس نوآ همان پلتفرم B0 است. این به معنای حفظ نقاط قوت ساختاری آن، یعنی فاصله محوری ۲۶۵۵ میلی‌متری و ابعادی (طول ۴۲۸۸، عرض ۱۷۴۸ و ارتفاع ۱۵۵۷ میلی‌متر) است که همچنان فضایی ایده‌آل برای یک خانواده ۵ نفره فراهم می‌کند. پروژه P90 که سال‌ها در دست توسعه بود، سرانجام با نام تجاری پارس نوآ و با ادعای داخلی‌سازی بالای ۸۰ درصد به تولید رسیده است.
پارس نوآقلب تپنده: موتور ME16 به جای K4M
مهم‌ترین تغییر فنی پارس نوآ، جایگزینی پیشرانه مشهور K4M رنو (۱.۶ لیتری ۱۰۵ اسب بخاری) با پیشرانه بومی‌سازی شده «ME16» است. این پیشرانه که توسط مگاموتور توسعه یافته، در واقع نسخه ایرانیزه شده موتور EC5/TU5 پلاس گروه پژو-سیتروئن است که پیش از این روی محصولاتی چون تارا ایران‌خودرو نیز استفاده شده بود.
موتور ME16 یک پیشرانه ۱.۶ لیتری ۱۶ سوپاپ تنفس طبیعی است که قادر به تولید قدرتی در حدود ۱۱۱ تا ۱۱۵ اسب بخار و گشتاوری معادل ۱۴۷ تا ۱۵۰ نیوتن‌متر است. این اعداد، پارس نوآ را روی کاغذ کمی قوی‌تر از تندر ۹۰ اصلی نشان می‌دهند. وظیفه انتقال قدرت در فاز اول تولید بر عهده یک گیربکس ۵ سرعته دستی (مدل 5F18، مشابه گیربکس شاهین) خواهد بود.
نقطه قوت این تغییر، دسترسی آسان‌تر به قطعات یدکی و بومی‌سازی کامل قوای محرکه است. با این حال، نقطه ضعف بالقوه، چالش اثبات دوام و هماهنگی این مجموعه موتور و گیربکس جدید در برابر شهرت افسانه‌ای و بی‌دردسر بودن موتور K4M و گیربکس JHQ رنو در نزد مصرف‌کنندگان ایرانی است. پارس‌خودرو وعده تولید نسخه‌های اتوماتیک و حتی وانت را نیز در آینده داده است.
طراحی ظاهری؛ تلاشی برای به‌روزرسانی یک پلتفرم قدیمی
اگرچه ساختار اتاق، درها و سقف خودرو همان تندر ۹۰ است، اما پارس‌خودرو با یک فیس‌لیفت سنگین (Major Facelift) تلاش کرده تا ظاهری مدرن‌تر به این پلتفرم کهن ببخشد. نمای جلو به کلی دگرگون شده و شامل جلوپنجره جدید، کاپوت و گلگیرهای بازطراحی شده و چراغ‌های مدرن مجهز به دی‌لایت (DRL) است. در نمای عقب نیز با طراحی جدید درب صندوق، سپر و چراغ‌های دوتکه، چهره خودرو به طور کامل از تندر ۹۰ فاصله گرفته است. این تغییرات اگرچه نتوانسته‌اند سن بالای پلتفرم را پنهان کنند، اما ظاهری قابل قبول و هماهنگ‌تر با سایر محصولات روز بازار ایجاد کرده‌اند.
کابین و تجهیزات؛ ارتقای کلیدی نسبت به تندر ۹۰
شاید بزرگترین نقطه ضعف تندر ۹۰ در زمان عرضه، کابین بسیار ساده و فقدان امکانات رفاهی بود. پارس نوآ دقیقاً برای رفع این نقیصه مهندسی شده و جهشی قابل توجه در سطح تجهیزات تجربه کرده است.
تحول در امکانات رفاهی و ایمنی
ساختار کلی داشبورد، ادوات و رودری‌ها همچنان یادآور تندر ۹۰ است، اما لیست امکانات جدید بسیار بلندتر از گذشته است. مهم‌ترین ارتقای فنی کابین، جایگزینی فرمان هیدرولیک سنگین L90 با سیستم «فرمان کمکی برقی (EPS)» است که به شکل چشمگیری راحتی رانندگی شهری را بهبود می‌بخشد.
علاوه بر این، پارس نوآ به امکانات استانداردی مجهز شده که بسیاری از آن‌ها در راستای پاس کردن استانداردهای اجباری ۸۵گانه بوده‌اند. از جمله این موارد می‌توان به سیستم کنترل پایداری الکترونیکی (ESC)، سیستم پایش فشار باد تایرها (TPMS)، سنسور نور (اتولایت)، سنسور باران و البته ترمزهای ABS، EBD و دو کیسه هوای ایمنی اشاره کرد.
تجهیزات مدرن در کالبدی آشنا
در بخش رفاهی، افزودن یک نمایشگر لمسی ۷ اینچی مرکزی (مالتی‌مدیا)، دوربین دید عقب، سیستم تهویه مطبوع اتوماتیک (یا نیمه اتوماتیک در برخی نسخه‌ها)، غربیلک فرمان جدید (احتمالاً با طرح D-Cut و مجهز به دکمه‌های کنترلی) و آینه‌ها و شیشه‌های برقی، پارس نوآ را از آن تصویر یک «سدان اقتصادی صرف» دور کرده و به سطح رقبای امروزی‌اش نزدیک‌تر می‌کند.
نقطه قوت کابین یعنی فضای جادار برای سرنشینان عقب و ارگونومی قابل قبول، حفظ شده است. با این حال، کیفیت متریال پلاستیکی به کار رفته در داشبورد و رودری‌ها یکی از نقاط ابهام است. باید دید آیا پارس‌خودرو توانسته کیفیتی هم‌سطح یا نزدیک به قطعات اصلی رنو (که در زمان خود با دوام بودند) ارائه دهد یا خیر؛ موضوعی که مستقیماً بر تجربه مالکیت در بلندمدت تأثیرگذار خواهد بود.
بازگشت پلتفرم L90 در قالب پارس نوآ تحلیل بازار، قیمت‌گذاری و اظهارات رسمی
بازگشت پلتفرم L90 در قالب پارس نوآ، یک رویداد مهم در بازار خودروهای اقتصادی ایران است. این خودرو در حالی وارد بازار می‌شود که رقیب مستقیم آن، ایران‌خودرو تارا (که آن هم بر پایه یک پلتفرم خارجی، پژو ۳۰۱، توسعه یافته و از موتور مشابهی استفاده می‌کند) چند سالی است در بازار حضور دارد.
حمایت پارلمانی و چالش‌های تولید
در مراسم افتتاحیه، بخش قابل توجهی از سخنان نماینده کمیسیون صنایع به مسائل کلان صنعت خودرو اختصاص یافت. قاضی‌زاده هاشمی با «مثبت‌گرایانه» خواندن نگاه مدیران سایپا، بر حمایت مجلس از این رویکرد تأکید کرد. وی همچنین به پیگیری‌های کمیسیون صنایع با بانک مرکزی برای «تخصیص ارز و خطوط اعتباری» برای خودروسازان اشاره کرد که نشان‌دهنده تداوم چالش نقدینگی در این صنعت است.
این نماینده مجلس همچنین بر ضرورت «حفظ تعادل در سیاست واردات خودرو» تأکید کرد و گفت: «واردات باید با هدف تنظیم بازار و ایجاد رقابت منطقی انجام شود، نه به زیان تولید ملی.» این اظهارات در آستانه ورود پارس نوآ به بازار، نشان‌دهنده دغدغه سیاست‌گذار در مورد رقابت‌پذیری محصولات داخلی در برابر گزینه‌های وارداتی است.
قیمت نهایی و جایگاه رقابتی
بر اساس اطلاعات منتشر شده، قیمت نهایی کارخانه‌ای پارس نوآ در نسخه دنده دستی، حدود ۸۷۸ میلیون تومان اعلام شده است. این برچسب قیمتی، پارس نوآ را دقیقاً در میانه بازار سدان‌های اقتصادی داخلی و در رقابتی تنگاتنگ با تارا دستی و سورن پلاس قرار می‌دهد.
برنامه تولید اعلام شده برای این خودرو (۲ هزار دستگاه تا پایان سال ۱۴۰۴ و ۲۰ هزار دستگاه در سال ۱۴۰۵) در مقایسه با آمار ۳۱۰ هزار نفری ثبت‌نام‌کنندگان، بسیار محدود به نظر می‌رسد. این شکاف عمیق میان عرضه و تقاضای ادعایی، قطعاً به ایجاد حاشیه بازار قابل توجه برای این خودرو در ماه‌های اولیه عرضه دامن خواهد زد.
در نهایت، پارس نوآ میراث‌دار نامی خوش در بازار ایران است. برگ برنده اصلی آن، شهرت پلتفرم L90 در دوام فنی و جادار بودن است که اکنون با امکانات رفاهی و ایمنی مدرن (به‌ویژه فرمان برقی و کنترل پایداری) ترکیب شده است. چالش اصلی آن نیز اثبات این موضوع خواهد بود که آیا قوای محرکه بومی‌سازی شده ME16 و گیربکس 5F18 می‌توانند همان تجربه بی‌نقص و کم‌استهلاک پیشرانه K4M رنو را در درازمدت تکرار کنند یا خیر. پاسخ بازار به این سوال، جایگاه نهایی این «تندر ۹۰ ایرانی‌شده» را مشخص خواهد کرد.
