در حالی که افکار عمومی و فعالان اقتصادی همچنان به تکذیبیههای رسمی دولت درباره عدم تغییر قیمت حاملهای انرژی اعتماد کرده بودند، اظهارات تکاندهنده یکی از نمایندگان مجلس در صحن علنی، بار دیگر فضای رسانهای و بازار کشور را در بهت فرو برد. موضوع بنزین در ایران همواره فراتر از یک کالای اقتصادی ساده بوده و به عنوان یک شاخص کلیدی در تعیین انتظارات تورمی و ثبات اجتماعی عمل کرده است. خبر اخیر مبنی بر مصوبه پنهانی دولت برای افزایش قیمت بنزین، در صورت صحت، میتواند نشاندهنده چالشهای عمیق در هماهنگی میاندستگاهی و مدیریت افکار عمومی باشد.
تناقض در گفتار و رفتار؛ از تکذیب سخنگو تا افشاگری در مجلس
هفتههای اخیر شاهد موجی از گمانهزنیها درباره احتمال سهمیهبندی جدید یا تغییر نرخ بنزین بودیم. در پاسخ به این نگرانیها، فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، با قاطعیت هرگونه برنامه کوتاهمدت برای گرانی بنزین را رد کرد و آن را شایعهای بیاساس خواند. این موضعگیری رسمی، تا حدی توانسته بود آرامش نسبی را به بازار بازگرداند. با این حال، اظهارات اخیر حمید رسایی، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی، تمام معادلات را برهم زد. وی در صحن علنی مدعی شد که دولت اخیراً مصوبهای برای گرانی بنزین داشته است. این ادعا، در تضاد کامل با مواضع اعلامشده از سوی تریبونهای رسمی قوه مجریه قرار دارد. این سطح از ناهماهنگی در اطلاعرسانی—آن هم درباره موضوعی با درجه حساسیت بنزین—نه تنها به اعتماد عمومی آسیب میزند، بلکه نشاندهنده نوعی "بیبرنامگی عظیم" در سطح کلان تصمیمگیری است که میتواند تبعات سنگینی برای ثبات بازار داشته باشد.
تبعات اقتصادی و سیگنالهای منفی به بازار خودرو
بنزین به عنوان کالای استراتژیک، لنگرگاه انتظارات تورمی در اقتصاد ایران است. هرگونه زمزمه درباره افزایش قیمت آن، حتی پیش از اجرا، اثرات روانی فوری بر بازارهای موازی میگذارد. در حوزه تخصصی خودرو، این خبر میتواند دو پیامد متضاد داشته باشد: از یک سو، ممکن است تقاضا برای خودروهای کممصرف یا دوگانهسوز را به شدت افزایش دهد و از سوی دیگر، با ایجاد شوک تورمی، منجر به رکود تورمی عمیقتر در کلیت بازار خودرو شود. تجربه نشان داده است که عدم شفافیت در قیمتگذاری سوخت، مستقیماً بر هزینههای حملونقل و در نهایت بر قیمت تمامشده کالاها و خدمات اثر میگذارد. اگر این مصوبه صحت داشته باشد، بازار باید خود را برای موج جدیدی از نوسانات قیمتی آماده کند.
لزوم شفافسازی فوری برای مدیریت بحران احتمالی
آنچه اکنون بیش از اصل خبر گرانی احتمالی بنزین نگرانکننده است، شیوه مدیریت اطلاعرسانی آن است. پنهانکاری یا ارائه اطلاعات ضد و نقیض از سوی نهادهای مسئول، بدترین استراتژی ممکن در مواجهه با افکار عمومی حساس ایران است. کارشناسان اقتصادی بر این باورند که دولت باید هرچه سریعتر نسبت به شفافسازی این موضوع اقدام کند. اگر مصوبهای وجود دارد، دلایل، زمانبندی و شیوه اجرای آن (مثلاً شیب ملایم یا شوک قیمتی) باید صادقانه با مردم در میان گذاشته شود. ادامه روند فعلی و سکوت در برابر ادعای نمایندگان مجلس، تنها به تقویت شایعات و التهاب بیشتر در بازارهای ارز، طلا و خودرو دامن خواهد زد و مدیریت تبعات آن در آینده را دشوارتر میسازد.