حدوداً یک دهه از عرضه تیبا به‌عنوان نخستین خودرو ملی گروه خودروسازی سایپا می‌گذرد. این محصول به‌رغم طراحی نه چندان جدید و عدم امکانات رفاهی، توانست طی این سال‌ها آمار فروش قابل توجهی را برای خود ثبت کند. البته که این موضوع دلیلی بر کامل بودن این خودرو نیست و بازار محدود و بسته خودرو باعث می‌شود تا محصولاتی هر چند تکراری اما با یک مزیت رقابتی بتوانند موفقیت کسب کنند، بگذریم. سایپا سرانجام پس از عرضه نسخه هاچ‌بک تیبا، در زمستان سال 95 اقدام به معرفی نسخه فیس‌لیفت شده‌ای از تیبا با نام ساینا کرد. ساینا به دلیل تغییرات ظاهری صورت گرفته، چهره‌ای به‌روزتر نسبت به تیبا داشت که می‌توانست موفقیت آن را پیش از عرضه تضمین کند.
سرانجام این خودرو پس از گذشت چند ماه از معرفی راهی خیابان شد و به دست مصرف‌کنندگان رسید. ساینا که از لحاظ فنی هیچ‌گونه تغییری نسبت به تیبا نداشت، توانست به‌عنوان خودرویی اقتصادی دیگری در سبد محصولات سایپا جا بگیرد و به رسم همیشگی، فروش قابل توجهی را تجربه کند. طبق اعلام قائم مقام معاونت مهندسی سایپا و مدیر پروژه ساینا اتومات، مقدمات پروژه تولید این محصول از سال 94 آغاز شده بود و مذاکره با بیش از 20 تامین‌کننده جعبه‌دنده اتوماتیک نیز صورت گرفته بود که در نهایت جعبه‌دنده اتوماتیک CVT ساخته شده توسط شرکت بلژیکی پانچ پاورترین، مورد تائید قرار گرفت و از اردیبهشت ماه سال 95، این پروژه وارد فاز عملیاتی شد که در نهایت اواخر سال 96 این محصول توانست با تیراژ نه چندان وسیع راهی جاده‌های کشور شود.
در ادامه از مقاله از خودروبانک قصد داریم به بررسی ویژگی‌ها، نقاط ضعف و قوت ساینا اتوماتیک در بازار بپردازیم.
تفاوت‌های ظاهری ساینا اتوماتیک با نسخه استاندارد
ساینا اتوماتیک محصولی از گروه خودروسازی سایپا است که تنها در بخش فنی و مشخصات جعبه‌دنده با نسخه دنده دستی تفاوت دارد. تغییرات صورت گرفته در طراحی ظاهری این خودرو آن‌قدر محدود است که شاید با نگاه اول نتوان متوجه تفاوت‌های ظاهری آن با نسخه دنده دستی شد. از اصلی‌ترین تغییرات صورت گرفته در نسخه اتوماتیک می‌توان به دستگیره درها اشاره کرد که برخلاف نمونه موجود روی نسخه دنده دستی، از طرح جدید برخوردار شده‌اند که به عبارتی به دستگیره‌های آسان‌بازشو معروف هستند.
همچنین رینگهای آلومینومی موجود در این نسخه تفاوت‌هایی با نمونه دنده دستی دارد. البته که باید به این موضوع اشاره کرد که در حال حاضر با توجه به مشکلات خودروسازان در تامین قطعات، احتمال تغییر رینگ در نمونه‌های دارای رینگ آلومینیومی بسیار وجود دارد.
سایر بخش‌های این خودرو بدون تغییر باقی‌مانده و با همان ظاهر قبلی به دست مشتریان می‌رسد. از ویژگی‌های بارز در ظاهر ساینا، می‌توان به استفاده از خطوط سیال و روان اشاره کرد که موجب شده ساینا نسبت به تیبا کمی مدرن‌تر و جوان‌پسندتر به‌نظر برسد. با این حال اگر بخواهیم آن را با یکی از محصولات اقتصادی و ارزان‌قیمت خارجی مقایسه کنیم، باید بگوییم که ساینا و البته دیگر محصولات اقتصادی خودروسازان داخلی، فاصله زیادی با یک خودروی اقتصادی در سطح جهانی دارند.
کابین ارتقا یافته با امکانات بیشتر
اما عمده‌ترین تغییرات ساینا اتوماتیک نسبت به نسخه دنده‌ای، در کابین مشاهده می‌شود. جایی که طیف وسیع‌تری از امکانات را درون خود جا داده و رفاه بیشتری را برای راننده مهیا می‌کند. از آن‌جایی که این خودرو شباهت‌های بسیاری با کوییک اتوماتیک دارد، می‌توان امکانت رفاهی‌اش را با کوییک نیز مقایسه کرد. اما در همین ابتدا باید به این موضوع اشاره کرد که ساینا اتوماتیک در مقایسه با کوییک امکاناتی نظیر سیستم مالتی‌مدیا با نمایشگر لمسی، سنسور فشار باد تایرها TPMS و شیشه‌های دودی را نداشته و تنها در برخی از المان‌ها دارای وجه اشتراک است.
از امکانات موجود در این خودرو می‌توان به 2 عدد کیسه هوای راننده و سرنشین، کروز کنترل، فرمان کمک برقی، سیستم ورود به بدون کلید، سنسور دنده عقب، تنظیم برقی آینه‌های جانبی، شیشه بالابر برقی تمامی درها، سیستم تهویه مطبوع دستی دیجیتال، تنظیم سیستم صوتی از روی فرمان، صفحه پشت آمپر جدید و نمایشگر نشان دهنده باز بودن درها و کامپیوتر سفری اشاره کرد.
گفتنی است غربیلک فرمان جدید با طرح D-Cut از دیگر مواردی است که چهره‌ای جدید به کابین ساینا اتوماتیک داده است. سایر بخش‌های کابین بدون تغییر نسبت به نسخه دنده‌ای باقی مانده و با همان ظاهر قبلی در این نسخه نیز ارائه می‌شود. نکته قابل توجهی که درخصوص ساینا اتوماتیک وجود دارد، عدم ارتقای کیفی ادوات و تجهیزات درون کابین است که با توجه به بازه قیمتی موجود در بازار، از نقاط ضعف این خودرو به‌شمار می‌رود.
مشخصات فنی قوای محرکه
همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، ساینا اتوماتیک از لحاظ فنی و مشخصات پیشرانه، هیچ‌گونه تغییری نسبت به نسخه دنده‌ای ندارد. از همین‌رو موتور چهار سیلندر 8 سوپاپ با حجم دقیق 1502 سی‌سی در این خودرو، قادر است نیرویی معادل 87 اسب‌بخار در 5300 دور در دقیقه و حداکثر گشتاور 128 نیوتون متر در 4000 دور در دقیقه را تولید کند. جعبه‌دنده اتوماتیک CVT کوپل شده با این موتور وظیفه انتقال نیروی تولید شده به چرخ‌های جلو را برعهده دارد. در واقع می‌توان گفت که پیشرانه به‌کار رفته در این خودرو همان موتور تیبا است که پس از به‌روزرسانی و بازبینی‌های صورت گرفته، توانسته عملکرد بهتری از خود نشان دهد و با افزایش راندمان تولید شود. طبق اعلام سایپا، پیشرانه فوق دارای استاندارد آلایندگی یورو 4 بوده که قابلیت ارتقا به یورو 5 را نیز دارد.
اما متاسفانه مصرف سوخت نسبتاً بالاتر نسخه اتوماتیک نسبت به دستی باعث شده تا برای مصرف‌کنندگانی که به دنبال مصرف پایین‌تر سوخت هستند، کماکان گزینه دنده دستی انتخابی اقتصادی‌تر باشد.
تجربه رانندگی
هنگامی که پشت فرمان ساینا اتوماتیک می‌نشیند، به دلیل شباهت‌های فراوان با نسخه دنده دستی، تازگی خاصی درون کابین مشاهده نمی‌شود. با روشن کردن پیشرانه همان صدای همیشگی از موتور برخاسته و به گوش می‌رسد که باز هم ضعف در عایق‌بندی کابین را به راننده و سرنشینان گوشزد می‌کند.
با قرار داده اهرم تعویض دنده در حالت D شروع به حرکت خواهیم کرد. با توجه به نوع جعبه‌دنده که از تکنولوژی CVT برخوردار است، نمی‌توان توقع شتاب اولیه خوبی از آن داشت. زیرا ماهیت این نوع از جعبه‌دنده‌ها به گونه‌ای است که از آنها به‌عنوان جعبه‌دنده‌های تنبل یا ناچالاک یاد می‌شود. این در حالی است که موتور نه چندان قوی این خودرو نیز نمی‌تواند قدرت کافی جهت جبران کندی جعبه‌دنده را تولید و عرضه کند. پس تمامی این موارد سبب می‌شود تا مجموعه فنی این خودرو قادر باشد ساینا اتوماتیک 1085 کیلوگرمی را در زمانی حدود 14.5 تا 15 ثانیه از حالت سکون به سرعت 100 کیلومتر بر ساعت برساند و آن را به یک خودروی آرام شهری تبدیل کند.
در ادامه مسیر عملکرد فرمان کمک برقی این خودرو قابل قبول به نظر می‌رسد. زیرا با توجه به شلوغی خیابان‌ها و همچنین فضاهای کم برای پارک خودرو، این آپشن می‌تواند بسیار مفید و کاربردی باشد که علاوه‌بر راحتی و آسایش راننده، عملکرد کلی خودرو را ارتقا می‌دهد.
عملکرد سیستم تعلیق سایر بخش‌های خودرو دقیقاً مشابه با نسخه دنده دستی است و نمی‌توان گفت که ساینا اتوماتیک تجربه خیلی متفاوتی را برای راننده و سرنشینان مهیا می‌کند. اما موضوعی که در مدت زمان عرضه این خودرو بارها از سوی مالکان دیده شده است، نوسانات پی در پی در سیستم برقی این خودرو است.
بهتر است در این بخش به بعضی از مشکلات این خودرو نیز اشاره کنیم. از کار افتادن جعبه دنده، بالا رفتن ناگهانی دمای آب و یا ایرادات برقی در سیستم تهویه مطبوع دیجیتال، مواردی هستند که گاهاً در ساینا اتوماتیک دیده شده اند که البته نمایندگی‌های مجاز این شرکت موظف به رفع آنها در قالب گارانتی می‌باشند.
نتیجه‌گیری پایانی
ساینا اتوماتیک اواخر تابستان 96 با قیمتی حدود 38 میلیون تومان برای نخستین‌بار پیش فروش شد و زمانی که راهی بازار شد، در رده قیمتی 42 تا 45 میلیون تومان قرار گرفت که همین موضوع باعث شد عنوان ارزان‌ترین سدان اتوماتیک بازار را به خود اختصاص دهد. این موضوع می‌توانست موفقیت ساینا اتوماتیک را در بازار تضمین کند. هرچند که ایرادات فنی و همچنین کیفیت نه چندان بهتر نسبت به مدل دنده‌ای این خودرو از مواردی بود که رقابت را برای آن دشوار می‌کرد، اما جعبه‌دنده اتوماتیک بلژیکی که تبلیغات گسترده‌ای برایش انجام شده بود، تاحدودی این نقایص را جبران می‌کرد.
رفته‌رفته با جا افتادن ساینا اتوماتیک در بازار، شاهد اوج گرفتن قیمت آن بودیم. این رویه تا جایی ادامه داشت که دلال‌ها برچسب قیمتی 50 تا 55 میلیون تومانی را برای آن درنظر گفته بودند. با این حال باز هم ساینا اتوماتیک شانس موفقیت در بازار تشنه کشور را داشت. اما اکنون که قیمت‌ها سر به فلک کشیده‌اند و بازار آرام و با ثبات گذشته به آشفته بازاری تبدیل شده است که نحوه قیمت‌گذاری‌ها کاملاً شخصی و سلیقه‌ای شده است، قیمت ساینا اتوماتیک در محدود 100 میلیون تومانی قرار گرفته است که برای این خودرو چندان منطقی به‌شمار نمی‌رود. با این حال می‌توان گفت ساینا همچنان یکی از ارزان‌ترین خودروهای اتوماتیک صفر کیلومتر در بازار است که می‌تواند برای بسیاری از مصرف‌کنندگان قابل توجه باشد.
