طوفان ۳ میلیونی در یازدهمین طرح فروش ایران خودرو + جدول آذر 1404

مقدمه: بازگشت رفتار هیجانی به بازار راکد خودرو و سودای سودخواهی

یازدهمین دوره فروش محصولات گروه صنعتی ایران خودرو در حالی آغاز شده است که آمارهای اولیه حکایت از یک استقبال نگران‌کننده دارد. طبق آخرین داده‌های منتشر شده تا ساعت ۲۰ روز سه‌شنبه ۲۵ آذرماه، بیش از ۳ میلیون و ۵۰ هزار نفر برای شرکت در این طرح ثبت‌نام کرده‌اند. این حجم از تقاضا برای تنها ۱۲ مدل خودرو، بار دیگر زخم کهنه اختلاف قیمت کارخانه و بازار و تبدیل شدن خودرو به یک کالای سرمایه‌ای در اقتصاد ایران را نمایان می‌کند. در این گزارش خبری-تحلیلی، ضمن بررسی دقیق جزئیات بخشنامه و مشخصات فنی خودروهای عرضه‌شده، به کالبدشکافی دلایل این هجوم میلیونی و چالش‌های پیش روی متقاضیان خواهیم پرداخت.

سونامی تقاضا در یازدهمین طرح فروش؛ تحلیل آماری و رفتاری بازار

آمار ثبت‌نام بیش از ۳ میلیون نفر در کمتر از ۴۸ ساعت، پیامی واضح برای سیاست‌گذاران صنعتی و اقتصادی کشور دارد. اگرچه ایران خودرو در اطلاعیه‌های خود تلاش کرده با تفکیک متقاضیان به سه گروه "عادی"، "جونی جمعیت" و "خودروهای فرسوده"، عدالت توزیعی را برقرار کند، اما واقعیت بازار چیز دیگری می‌گوید. جذابیت اصلی این طرح، نه لزوماً نیاز مصرفی، بلکه حاشیه سود تضمین‌شده‌ای است که برنده شدن در این "لاتاری ملی" برای خریدار به ارمغان می‌آورد.

نکته مثبت این استقبال گسترده، نشان‌دهنده اعتماد نسبی خریداران به خدمات پس از فروش و نقدشوندگی محصولات ایران خودرو نسبت به سایر مونتاژکاران چینی است. با این حال، نکته منفی و بسیار نگران‌کننده، حجم عظیم نقدینگی سرگردانی است که برای خرید خودروهایی با پلتفرم‌های قدیمی صف کشیده است. وقتی ۳ میلیون نفر برای ظرفیتی که احتمالاً کمتر از ۱۰۰ هزار دستگاه است رقابت می‌کنند، عملاً شانس موفقیت برای مصرف‌کننده واقعی به زیر یک درصد می‌رسد و این یعنی تداوم چرخه دلالی در بازار خودرو.

طبق اطلاعیه رسمی، متقاضیان می‌توانند از ساعت ۱۴ روز دوشنبه ۲۴ آذر تا پایان روز یکشنبه ۳۰ آذر با مراجعه به سایت فروش ایران خودرو به نشانی ikcosales.ir نسبت به ثبت نام اقدام نمایند.

کالبدشکافی سبد محصولات؛ از موتورهای قدیمی تا نوبرانه ری‌را

در این دوره از فروش، ایران خودرو ترکیبی از محصولات اقتصادی، میان‌رده و لوکس (در مقیاس داخلی) را عرضه کرده است. تنوع ۱۲ محصولی اگرچه در نگاه اول جذاب به نظر می‌رسد، اما بررسی دقیق کد کلاس‌ها و مشخصات فنی، حقایق دیگری را آشکار می‌کند.

پژو ۲۰۷ و پارادوکس موتورها

در لیست اعلامی، نام پژو ۲۰۷ با موتور TU3 (کد کلاس ۲۶۹۰۵) و پژو ۲۰۷ با موتور TU5P (کد کلاس ۶۰۴۱۰ و ۶۰۴۱۱) دیده می‌شود. عرضه ۲۰۷ با موتور ۱.۴ لیتر TU3 که پیش‌تر روی پژو ۲۰۶ تیپ ۲ نصب می‌شد، یکی از تصمیمات بحث‌برانگیز ایران خودرو است. نکته منفی این مدل، ضعف شدید گشتاور و کشش موتور در سربالایی‌ها نسبت به وزن بدنه ۲۰۷ است که عملاً لذت رانندگی را از بین می‌برد. در مقابل، مدل‌های مجهز به موتور TU5P با دریچه گاز برقی و زمان‌بندی متغیر سوپاپ‌ها (CVVT)، مصرف سوخت بهینه‌تر و قدرت خروجی بهتری ارائه می‌دهند که نکته مثبت فنی این سبد محسوب می‌شود. خریداران باید دقت کنند که کد ۶۰۴۱۰ فاقد رینگ آلومینیومی است و تنها کد ۶۰۴۱۱ آپشن‌های کامل‌تری دارد.

سورن پلاس و دنا پلاس؛ جدال EF7 و XU7P

سورن پلاس در دو نسخه بنزینی با موتور XU7P (کد ۵۸۴۰۴) و دوگانه‌سوز با موتور EF7 (کد ۵۵۵۱۵) عرضه شده است. موتور XU7P نسخه اصلاح شده موتور قدیمی پژو ۴۰۵ است که اگرچه مشکل واشر سرسیلندر آن تا حدودی رفع شده، اما همچنان یک پیشرانه ۸ سوپاپ با تکنولوژی قدیمی است. در سوی دیگر، دنا پلاس دستی با گیربکس ۶ سرعته (MT6) و موتور EF7P (کد ۷۰۹۰۸) حضور دارد. استفاده از گیربکس ۶ دنده، باعث کاهش دور موتور در سرعت‌های بالا و کاهش استهلاک و مصرف سوخت می‌شود که یک مزیت فنی بزرگ است. اما ایران خودرو در اقدامی عجیب، این خودرو را با رینگ فولادی (قالپاق) عرضه کرده که برای خودرویی در این رده قیمتی، یک پسرفت ظاهری محسوب می‌شود.

ری‌را و خانواده هایما؛ پرچمداران و مونتاژی‌ها

حضور "ری‌را" اتوماتیک (کد ۳۴۲۰۲) به عنوان اولین کراس‌اوور ملی در کنار خانواده هایما (S5, S7, 8S, 7X) تنوع خوبی به بخش گران‌قیمت بازار داده است. ریرا با موتور EFP توربو، قوی‌ترین پیشرانه تولید داخل را دارد. نکته مثبت خانواده هایما، کیفیت مونتاژ بالاتر نسبت به محصولات داخلی و امکانات رفاهی مناسب است. با این حال، نکته منفی در مورد هایما S5 و S7، پلتفرم‌های نسبتاً قدیمی و مصرف سوخت بالای آن‌هاست که در مقایسه با رقبای چینی جدیدتر در بازار، کمی عقب‌تر هستند.

استراتژی فروش؛ سردرگمی بین فروش فوری و پیش‌فروش

یکی از بخش‌های مهم این بخشنامه، تفکیک خودروها بر اساس روش فروش است. بررسی جدول عرضه نشان می‌دهد که ایران خودرو سیاست‌های متفاوتی را برای محصولات مختلف در نظر گرفته است. خودروهای پرتقاضا مانند پژو ۲۰۷ و سورن پلاس XU7P هم به صورت فروش فوری و هم پیش‌فروش عرضه شده‌اند تا فشار تقاضا مدیریت شود.

اما نکته جالب، عرضه خانواده هایما و دنا پلاس ۶ دنده صرفاً به صورت "فروش فوری" است. این موضوع می‌تواند نشان‌دهنده دپوی این محصولات در پارکینگ‌های ایران خودرو یا تکمیل بودن قطعات آن‌ها باشد. در مقابل، سورن پلاس دوگانه‌سوز تنها به صورت "پیش‌فروش" در دسترس است که احتمالاً حاکی از محدودیت در تأمین مخازن گاز یا قطعات سیستم گازسوز است و خریداران این خودرو باید انتظار تأخیر در تحویل را داشته باشند.

جدول جامع خودروهای قابل عرضه در طرح یازدهم

در ادامه، جزئیات کامل خودروهای عرضه‌شده شامل کد کلاس و روش‌های فروش مجاز برای هر خودرو، جهت تصمیم‌گیری بهتر متقاضیان ارائه شده است:

تحلیل زیرساخت فروش و توصیه‌های پایانی

سامانه فروش اینترنتی ایران خودرو در ساعات ابتدایی بازگشایی، با کندی سرعت و اختلالات مقطعی مواجه بود که با توجه به هجوم ۳ میلیونی کاربران، دور از انتظار نبود. نکته مثبت سیستم جدید، الزام به وکالتی کردن حساب‌ها پیش از ثبت‌نام است که تا حدی (هرچند اندک) تقاضای کاذب را فیلتر می‌کند و باعث می‌شود تنها کسانی که نقدینگی واقعی دارند وارد چرخه شوند. با این حال، نکته منفی ماجرا اینجاست که هنوز بسیاری از بانک‌ها در هماهنگی با سامانه ایران خودرو دچار مشکل هستند و گزارش‌های متعددی از عدم تأیید حساب‌های وکالتی توسط کاربران در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است.

در نهایت، متقاضیان باید توجه داشته باشند که انتخاب خودرو صرفاً بر اساس حاشیه سود بازار، ریسک‌های خود را دارد. تغییرات احتمالی در قیمت‌گذاری شورای رقابت، نوسانات نرخ ارز و تأخیرهای معمول در تحویل خودروهای پیش‌فروش، می‌تواند محاسبات سوددهی را برهم بزند. توصیه می‌شود هنگام انتخاب خودرو، به کد کلاس و آپشن‌های حذف‌شده (مانند رینگ یا ترمز دیسکی عقب در برخی مدل‌های ۲۰۷ و سورن) دقت ویژه‌ای داشته باشید تا پس از تحویل خودرو دچار سرخوردگی نشوید.

باید دید آیا ایران خودرو می‌تواند از پس تعهدات این ثبت‌نام میلیونی برآید یا این طرح نیز به صف طولانی تعهدات معوق این شرکت خواهد افزود.