ماشین سایپا 131

سایپا 131 یکی از نوادگان کیا پراید است که روی پلتفرم X100 توسعه یافته و به ادعای خودروساز وطنی نسبت به نمونه‌های قدیمی ایمن‌تر شده است. همچنین از سال 1392 با معرفی نسخه یورو 4 شاهد بهبود سطح آلایندگی موتور هم بوده‌ایم. اما تمامی این تغییرات در سطحی نبودند که بتوانند سایپا 131 را به خودرویی مدرن و امروزی بدل کنند. این محصول برای سالهای طولانی عنوان ارزان‌ترین گزینه صفر کیلومتر بازار را یدک کشید و در نهایت در سال 1399 از خط تولید سایپا خارج شد. مشخص است که علت اصلی استقبال بسیار خوب مشتریان از پراید مربوط به محدودیت‌های بازار داخل و عدم وجود رقیب در این بازه قیمتی بوده اما با این حال مزیت‌های جانبی دیگر نظیر دسترسی عالی به شبکه خدماتی و قطعات یدکی (آن هم با قیمت مناسب)، مصرف سوخت پائین، فضای قابل قبول کابین (نسبت به ابعاد بدنه)، قدرت مانور بالا در شهر نیز به موفقیت بیشتر نماینده سایپا یاری رساندند.

پراید 131

البته در این بین مشکلات پر شماری مثل ضعف ایمنی (حتی پس از اصلاحات پلتفرم X100)، طراحی ساده و تکراری، امکانات حداقلی، ترمز و پایداری ضعیف و مشخصات سطح پایین فنی باعث شده که نتوانیم از این ماشین به عنوان یک سدان کامل یاد کنیم. اما در شهر و بخصوص برای استفاده‌های کاری این مشکلات چندان مهم نیستند و اینجا نقاط قوت مورد اشاره نظیر هزینه نگهداری و مصرف سوخت پایین (به نسبت سایر رقبا)، پراید 131 را به گزینه‌ای ایده‌آل برای استفاده روزمره و یا مسافربری تبدیل کرده است.

با ورود به داخل کابین با فضایی بی‌روح، پوشیده شده از پلاستیک خشک و صندلی‌های ساده روبرو میشویم که خلاقیت خاصی در آن دیده نمیشود. اتاق 131 از نظر سطح آپشن و کیفیت مونتاژ هم حرف چندانی برای گفتن ندارد و با ارائه حداقل‌ها یک محیط کاملاً اقتصادی را در اختیارتان قرار میدهد. البته از نظر دید به اطراف و جادار بودن میتوان گفت که اوضاع (به نسبت ابعاد بدنه) راضی‌کننده است.

داخل پراید 131

در واقع با وجود اینکه عرض کم ماشین، فضای صندلی عقب را برای شانه‌های 3 سرنشین بزرگسال تنگ نموده اما با این حال شاهد جای پا بهتری در قیاس با امثال پژو 206 هستیم. همچنین داشبورد جدید (البته منظور از جدید نسبت به نسخه‌های ابتدایی است) فرم مدرن‌تری در قیاس با نمونه‌های قدیمی دارد و این قسمت در ترکیب با تودری‌های یکپارچه، ظاهر کلی اتاق را اندکی بهبود بخشیده‌ است.

سایپا 131 برخلاف مدل 132 از ظاهر کلاسیک پراید بهره میبرد و در قیاس با سایر مدل‌ها، شباهت بیشتری به نسخه‌های کره‌ای قدیمی دارد. البته شاید برای طرفداران ساپیا 132 عجیب باشد که چرا خیلی‌ها همچنان ظاهر قدیمی و از مد افتاده 131 را به مدل فیس‌لیفت ترجیح میدهند؛ اما دلایلی مثل هارمونی خطوط بهتر و سپرهای فاقد رنگ در این نسخه باعث شده که برخی مشتریان این مدل را مناسب‌تر بدانند. بخصوص برای افرادی که پراید سدان را برای استفاده‌های کاری انتخاب میکنند سپرهای بدون رنگ یه مزیت بزرگ به حساب می‌آید چرا که این مدل سپرها در تصادفات سپر به سپر ترافیکی (که پای ثابت مسافربری در شهرهای شلوغ است) مقاوم‌تر هستند و در صورت خرابی هم با هزینه کمتر (بدلیل عدم نیاز به نقاشی و پولیش کاری) با نمونه جدید تعویض میشود. البته شاید همین نکات کوچک باعث شده که کلاس مدل 132 مقداری بالاتر برود و در نتیجه جوان‌ترها و خانم‌ها علاقه بیشتری به آن مدل نشان بدهند. در هر صورت پراید 131 علیرغم تغییرات جزئی بدنه، همچنان از ظاهری بسیار شبیه به جد بزرگش بهره میبرد و قدیمی بودن پلتفرم و طراحی خود را به وضوح نشان میدهد.

موتور پراید از ابتدا تاکنون بارها مورد بازنگری و اصلاحات قرار گرفته است؛ از جایگزینی سیستم سوخت‌رسانی کاربراتوری با انژکتور تا برنامه‌ریزی‌های مختلف ECU و اصلاحات ساختاری که در نهایت به بهبود نسبی قدرت و دسترسی به سطح آلایندگی یورو 4 منتهی گردیده است. در هر صورت آخرین نسخه از پیشرانه M13 سایپا 131 با 1.3 لیتر حجم، 4 عدد سیلندر و 8 عدد سوپاپ تنها قادر به تولید 71 اسب بخار قدرت و 108 نیوتن‌متر گشتاور می‌باشد که هرچند نسبت به اسلاف خود بهبود یافته اما همچنان فاصله بسیار زیادی با تولیدات روز جهان (از نظر پرفورمنس) دارد. ضمن اینکه به اعتقاد بسیاری افراد، پیشرانه‌های جدید علیرغم بهبود قدرت و سطح آلایندگی، دیگر آن دوام نسخه‌های ابتدایی را ندارند.

موتور پراید 131

اما در میان تمامی این نکات منفی، میتوان به مزیت‌هایی هم اشاره نمود. اولین مورد اینکه پیشرانه پراید نسبتاً کم اشتها است و با مصرف ترکیبی 6.44 لیتر در هر صد کیلومتر، هزینه چندان زیادی از مالک خود طلب نمیکند. مورد دوم به حساسیت پائین موتور نسبت به کیفیت و عدد اکتان بنزین مربوط میشود چراکه این نکته برای شرایط خاص کشور ما یک پوئن مثبت به حساب می‌آید. همچنین وفور قطعات یدکی و تعمیرکار ماهر در کنار قیمت قابل قبول آنها باعث شده که پراید به عنوان یک خودرو اقتصادی بسیار محبوب باشد. البته اگر قصد استفاده برون شهری داشته باشید باید به شما هشدار بدهیم که سایپا 131 همچون سایر تولیدات سری X100 از ترمز و پایداری چندان جالبی بهره نمی‌برد و با توجه به ضعف‌های ایمنی نمیتواند انتخاب مطمئنی محسوب شود.

سایپا 131 در زمان تولید، عنوان ارزان‌ترین خودرو صفر کیلومتر موجود در بازار را یدک میکشید؛ پس طبیعی است که از نظر سطح آپشن هم در مقایسه با تمامی رقبا محدودیت‌های بیشتری داشته باشد. البته در طول این سالها نسخه‌های گوناگونی از این محصول با کدهای مختلف و سطح آپشن‌های متفاوت به بازار عرضه شده است اما در سالهای آخر فقط تیپ SE با امکاناتی نظیر: "تهويه مطبوع دستی، سيستم ضد سرقت (Immobilizer)، ترمز ABS، قفل مركزي، شيشه بالابر برقي درب‌هاي جلو، فرمان هیدرولیک، چراغ مه‌شكن عقب و كيسه هوا برای راننده و سرنشين جلو"، تولید و به مشتریان تحویل گردید.

اصل موفقیت پراید بر قیمت ارزان و نبود رقبای قدر در این بازه استوار بوده و به همین دلیل به سختی میشود حریفی برای این ماشین معرفی نمود. با این حال اگر بتوانید اندکی بودجه خود را بالاتر ببرید تیبا میتواند با توجه به قدرت موتور بیشتر، طراحی به‌روزتر و ایمنی مقداری بالاتر جایگزین مناسبی برای سایپا 131 باشد. هرچند از نظر شعاع گردش فرمان و هزینه قطعات یدکی هنوز پراید دست برتر را در قیاس با برادرش تیبا دارد. در مورد گزینه‌های دست دوم قدیمی اما خودروهایی نظیر روآ یا RDi نیز وجود دارند که فضای کابین و صندوق بزرگ‌تر و ایمنی نسبتاً بهتری ارائه میکنند، هرچند در خصوص مصرف سوخت، استهلاک و قدرت مانور شهری باز هم پراید و مشتقاتش انتخاب‌های بهتری به حساب می‌آیند.