پیشرفت روزافزون تکنولوژی باعث شده خودروها از ترمزهای کاسه‌ای با ساختار قدیمی به سمت ترمزهای دیسکی جدید بروند، اما هنوز هم در سراسر جهان و به‌خصوص در ایران، برخی از خودروها از همان ترمزهای کاسه‌ای قدیمی استفاده می‌کنند. در این مطلب از خودرو بانک قرار است شناختی از تفاوت این دو نوع ترمز و معایب و مزایای هر کدام به دست بیاوریم.
اجزای ترمز دیسکی و ترمز کاسه ایساختار ترمز کاسه‌ای
جنس این نوع ترمزها از چدن است و به علت شکل کاسه‌ای‌شان به آنها ترمز کاسه‌ای می‌گویند. قطعات آنها به‌صورت کامل در محدوده درام قرار دارد. تا پنجاه سال پیش خودروها برای تمامی چرخ‌هایشان از ترمز کاسه‌ای استفاده می‌کردند، اما امروزه از این ترمزها فقط برای چرخ‌های عقب خودرو و کامیون‌های ارزان استفاده می‌شود.
با بررسی مشخصات خودروی تارا به نظرتان این خودرو از چه مدل ترمزی استفاده می‌کند؟
ترمز کاسه‌ای نحوهٔ عملکرد ترمز کاسه‌ای
این نوع ترمزها با فشاردادن دو لنت ترمز درون درام کار می‌کنند به این صورت که با فشردن پدال، نیروی هیدرولیکی و گریزازمرکز، باعث می‌شود این دو لنت به دیواره داخلی درام در حال چرخش فشار بیاورند و با ایجاد اصطکاک، سرعت درام را کاهش داده و خودرو را متوقف کنند.
مزایای ترمز کاسه‌ای
هزینهٔ پایین ساخت این نوع ترمزها به علاوهٔ سبک بودن آنها از مزایای اصلی این ترمزهاست، علاوه بر این تعویض لنت آنها نیز به‌سرعت انجام می‌شود و هزینهٔ زیادی نیز ندارد.
پیشنهاد مطالعه: نحوه تشخیص خودروی تصادفی
معایب ترمز کاسه‌ای
مهم‌ترین مشکل ترمز کاسه‌ای این است که در ترمزگرفتن با سرعت بالا، به دلیل افزایش حرارت و نداشتن سیستم خنک‌کننده مطلوب، دچار مشکل می‌شوند و این موضوع یکی از اصلی‌ترین دلایلی بود که باعث اختراع ترمزهای دیسکی شد.
ترمزهای دیسکی
همان‌طور که پیش‌ازاین گفته شد مهم‌ترین مشکل ترمز کاسه‌ای عدم عملکرد مناسب در سرعت بالابود، به‌این‌ترتیب در اوایل دهه ۶۰ میلادی و با تولید خودروهای جدید با سرعت بالاتر، احساس نیاز شدیدی به‌نوعی جدید از ترمز ایجاد شد که در نهایت به تولید ترمز دیسکی منجر شد. همین به ایمن سازی خودرو کمک بسیاری کرد.
ترمز دیسکی ساختار ترمز دیسکی
ترمز دیسکی از یک روتور فلزی بزرگ، یک گیره هیدرولیکی (کالیپر) و ۲ لنت ترمز تشکیل شده است. در این نوع ترمزها کالیپر از ۸ پیستون استفاده می‌کند که باعث ایجاد قدرت قابل‌توجهی برای توقف خودرو می‌شود. باوجوداینکه اکثر روتورهای ترمز از آهن ساخته می‌شوند، اما در موارد خاص از جنس‌های دیگری نیز برای روتور ترمز استفاده می‌شود. خودروهای مسابقه‌ای از ترمزهای سرامیکی و یا کامپوزیتی از کربن استفاده می‌کنند.
باتوجه‌به مشکل ترمز کاسه‌ای در کنترل حرارت، در ترمز دیسکی حفره‌هایی بر روی روتور قرار داده می‌شود که به خنک‌سازی آن کمک زیادی می‌کند.
نحوه عملکرد ترمز دیسکی
با فشردن پدال ترمز، کالیپر توسط روغن‌ترمز پر می‌شود و پیستون فلزی کالیپر، پشت لنت‌ها فشار می‌آورد و آنها را به روتور نزدیک می‌کند. همین فشار باعث ایجاد اصطکاک و در نتیجه کاهش سرعت چرخش روتور و در نتیجه توقف خودرو می‌شود.
مزایای ترمز دیسکی
ترمزهای دیسکی معایب گفته شده در مورد ترمز کاسه‌ای را ندارند و بنابراین مهم‌ترین مزیت آنها، رفع معایب ترمزهای قدیمی است. علاوه بر این ترمزهای دیسکی بدون نیاز به باز کردن چرخ خودرو، قابلیت بررسی‌شدن دارند، همچنین برعکس ترمز کاسه‌ای، خودشان کاملاً تنظیم می‌شوند.
معایب ترمز دیسکی
تکنولوژی‌های جدید همیشه یک عیب دارند و آن قیمت بالاترشان است که معمولاً به خاطر عملکرد و امکاناتی که ارائه می‌دهند، نادیده گرفته می‌شود. در مورد ترمز دیسکی هم همین‌طور است، علاوه بر این، ترمز دیسکی نسبت به ترمز کاسه‌ای مقاومت و دوام کمتری نیز دارد و بنابراین هزینه تعمیر بیشتری را به صاحب خودرو تحمیل می‌کند. علاوه بر هزینه، تعمیر و تمیزکردن این ترمزهای جدید، زمان بیشتری نیاز دارد و به‌سادگی ترمزهای کاسه‌ای نیست. پس به نظر می‌رسد که همچنان نمی‌توان در مورد این دو نوع ترمز مطمئن بود و به‌سادگی یکی را بر دیگری ترجیح داد.
تفاوت ترمز کاسه‌ای با ترمز دیسکی و عملکرد آنها
ازآنجایی‌که ترمزهای کاسه‌ای را در هر اندازه‌ای به‌سادگی و با قیمت مناسب می‌توان ساخت، از این نوع ترمز معمولاً در خودروهای سنگین مانند کامیون‌ها و اتوبوس‌ها استفاده می‌شود از طرفی هنوز هم در بسیاری از خودروهای جدید از ترمز کاسه‌ای در محور عقب استفاده می‌شود. پس به نظر می‌رسد که عملکرد و کارایی این ترمزهای قدیمی آن‌قدرها هم بد نیست.
در نظر داشته باشید معایبی که برای این نوع ترمزها گفته شد هنوز هم سر جایشان هستند اما نصب ترمز دیسکی در محور عقب تا حد زیادی عیب بزرگ کنترل حرارت را رفع می‌کند، زیرا در محور عقب فشار چندانی به ترمز نمی‌آید. اما نصب این ترمزها در محور جلو حتماً مشکلات جدی را در سرعت‌های بالا به وجود خواهد آورد، برای همین خودروسازان کمتر چنین اشتباهی را مرتکب می‌شوند.
