همه خودروهای احتراقی برای روشن شدن موتور نیاز به دریافت هوا دارند. وقتی راننده پدال گاز را فشار می‌دهد، هوا از طریق دریچه گاز وارد موتور شده و خودرو حرکت می‌کند. اما زمانی که پا روی پدال گاز نباشد، هوای مورد نیاز موتور چگونه تامین می‌شود؟ در خودروهای مجهز به دریچه گاز سیمی وظیفه تامین هوای موتور در حالت درجا و یا دور آرام بر عهده قطعه‌ای به نام استپر موتور گذاشته شده است.
استپر موتور روی دریچه گاز قرار دارد و اگر خراب یا کثیف شود، موتور نمی‌تواند در حالت دور آرام یا زمانی که پا از روی پدال برداشته می‌شود، به خوبی کار کند. این قطعه معمولاً کثیف می‌شود و لازم است تا به صورت دوره‌ای آن را پاک کنیم. اگر می‌خواهید بدانید چطور استپر موتور را تمیز کنیم، بهتر است به ادامه این مطلب توجه بفرمایید.
استپر موتور چه وظیفه ای دارد و چرا باید آن را تمیز کنیم؟استپر موتور چه وظیفه ای دارد و چرا باید آن را تمیز کنیم؟
پیش از توضیح درباره روش تمیزکردن استپر، بهتر است ابتدا توضیح دهیم استپر موتور چیست و چه وظیفه ای دارد. زمانی که راننده پای خود را روی پدال گاز فشار می‌دهد، پولکی دریچه گاز باز شده و هوا وارد موتور می‌شود. بر اساس میزان هوای ورودی به موتور، ایسیو سوخت مورد نیاز را از طریق انژکتورها به داخل موتور می‌پاشد تا همراه با هوا به محفظه احتراق رفته و در آنجا سوزانده شود. بدین ترتیب موتور می‌تواند روشن بماند و به کار خود ادامه دهد.
اما زمانی که پای راننده روی پدال گاز نیست، قطعا پولکی دریچه گاز بسته می‌شود و هوای چندانی از این قسمت به داخل موتور راه پیدا نمی‌کند. به منظور آنکه در این مواقع موتور خاموش نشود و درست کار کند، قطعه‌ای به نام استپر موتور روی دریچه گازهای مکانیکی قرار گرفت تا هوای مورد نیاز دور آرام یا دور در جای موتور را تامین کند.
استپر یک موتور الکتریکی پله‌ای است که پیستون آن به صورت خطی باز و بسته می‌شود و اجازه می‌دهد تا هوا از مجرای کنار پولکی دریچه گاز به موتور راه پیدا کند. لازم به ذکر است در خودروهای مجهز به دریچه گاز برقی، استپر حذف شده و سیستم‌های الکترونیکی می‌توانند با باز کردن پولکی به صورت خودکار، حالت دور در جای موتور را تثبیت کرده و اجازه خاموش شدن به پیشرانه ندهند.
از آنجا که استپر موتور روی دریچه گاز نصب می‌شود، بنابراین معمولا دوده‌های کربنی ناشی از انفجارات موتور، بخارات روغن و سایر آلودگی‌ها روی آن می‌نشیند و باعث نقص عملکرد یا کندی حرکت مغزی و پیستون آن می‌شود. برای رفع این مشکل معمولاً توصیه می‌شود که استپر موتور را به صورت دوره‌ای طی هر ۲۰ تا ۳۰ هزار کیلومتر تمیز کنیم.
روش شستشوی استپر موتور روش شستشوی استپر موتور
اینکه چطور استپر موتور را تمیز کنیم کار چندان سختی نیست و اگر کمی از اصول فنی سر در بیاورید، به راحتی میتوانید این کار را انجام دهید. برای این منظور ابتدا وسایل زیر را آماده کنید:
• پیچ گوشتی و آچار مناسب جهت باز کردن پیچ‌های استپر موتور
• اسپری مخصوص شستشوی انژکتور
• دستمال تمیز
به منظور شستشو و تمیز کردن استپر موتور ابتدا باید محل این قطعه را روی دریچه گاز پیدا کنید. استپر موتورها معمولاً قطعاتی سیاه رنگ هستند که با دو پیچ کوچک در قسمت بالای دریچه گاز آلومینیومی نصب می‌شوند. دریچه گاز نیز در انتهای لوله هواکش بعد از فیلتر قرار می‌گیرد. حالا که استپر موتور را پیدا کردید، باید به روش زیر عمل کنید:
۱. ابتدا قطب مثبت باتری را جدا کرده تا هیچ‌گونه اتصال کوتاه در مدار برق خودرو رخ ندهد و سیستم الکتریکی ماشین آسیب نبیند.
سپس سوکت برق استپر را از جای آن با دقت درآورید. مراقب باشید که سوکت آسیب نبیند و یا سیم‌های آن قطع نشود. زیرا این احتمال در خودروهای قدیمی وجود دارد و باید با دقت سوکت را از جای خود بیرون آورد.
۲. بعد از آنکه سوکت استپر موتور را بیرون آوردید به وسیله پیچ گوشتی یا آچار مناسب، دو پیچ کوچک این قطعه را که به بدنه دریچه گاز متصل می‌شوند، به آرامی باز کنید. معمولا آچار شماره ۷ و یا یک پیچ گوشتی چهارسو برای این کار کفایت می‌کند. هنگام باز کردن پیچ‌ها هم مراقب باشید که از دستتان به پایین نیفتند؛ چراکه پیدا کردنشان بسیار مشکل خواهد بود.
۳. بعد از باز کردن هر دو پیچ، استپر موتور را بیرون بیاورید. احتمال دارد که این قطعه به راحتی بیرون نیاید؛ زیرا مدت‌های زیادی تحت فشار بوده و اورینگ آن به بدنه چسبده و اجازه بیرون آمدن را نمی‌دهد. در این شرایط باید کمی بیشتر فشار بیاورید و با کمک سر یک پیچ گوشتی که بین درز استپر و دریچه گاز می‌اندازید، این قطعه را با دقت و بدون هیچ‌گونه ضربه بیرون بکشید.
هنگام بیرون کشیدن استپر موتور مراقب باشید که قسمت مغزی و نوک پیستون آن به جایی برخورد نداشته باشد. زیرا احتمال خرابی و از بین رفتن کالیبراسیون آن وجود دارد.
دستمال تمیز ۴. بعد از آنکه استپر موتور را بیرون کشیدید، آن را طوری نگه دارید که نوک پیستون و مغزی فلزی به سمت پایین باشد. سپس به کمک اسپری انژکتور شور کلیه کثیفی‌های روی مغزی فلزی و پیستون استپر را بشویید. این اسپری‌ها معمولاً بسیار قوی بوده و به راحتی آلودگی‌های کربنی روی استپر را تمیز می‌کنند. مراقب باشید که این اسپری وارد چشمان شما نشود ، چون احتمال آسیب به چشم‌ها وجود دارد.
۵. بعد از آنکه به وسیله اسپری کلیه کثیفی‌ها از روی استپر پاک شد، این قطعه را با دقت کنار بگذارید تا به کمک جریان هوا خشک شود. به هیچ وجه از دستمال برای خشک کردن استفاده نکنید؛ چون ممکن است کالیبراسیون مغزی استپر به هم بخورد. سپس دستان خود را شسته و با استفاده از دستمال تمیز کاملاً پاک کنید. میتوانید با استفاده از دستمال بدنه مشکی رنگ استپر موتور را که معمولاً خاکی می‌شود، تمیز کنید.
۶. در مرحله آخر نوبت به نصب استپر سر جای خود می‌رسد. ابتدا استپر موتور را با دقت داخل سوراخ محل قرارگیری آن روی دریچه گاز قرار دهید و دقت کنید که اورینگ استپر سر جای خود باشد. سپس با دقت دو پیچ مربوطه را ببندید.
در انتها لازم است سوکت استپر موتور را سر جای خود نصب کنید و بعد به سراغ قطب مثبت باتری بروید و آن را هم در مدار قرار دهید.
بعد از بستن قطب مثبت باتری پشت فرمان بنشینید و حدود ۱۵ ثانیه سوئیچ را باز بگذارید و سپس ببندید. این کار را سه مرتبه انجام دهید و سپس میتوانید خودرو را استارت بزنید.
اگر استپر موتور به خاطر کثیفی ایراد پیدا کرده باشد، حالا باید مشکل رفع شده و موتور در حالت درجا به خوبی کار کند و دور موتور نوسان نداشته باشد. اگر همچنان در حالت درجا بد کار می‌کند و دور موتور نوسان دارد، احتمالاً استپر ایراد دارد و یا مشکل در جای دیگری است که باید با مراجعه به تعمیرکار آن را برطرف کرد.
استپر موتور کلام پایانی
روش شستن استپر موتور فرآیند نسبتاً ساده‌ای است که افراد فنی معمولاً خودشان آن را انجام می‌دهند. اما اگر شما تجربه زیادی در کارهای فنی خودرو ندارید، بهتر است تمیز کردن استپر موتور را به یک تعمیرکار بسپارید. تعمیرکاران معمولاً با هزینه پایین تمیزکاری استپر را انجام می‌دهند و اگر قطعه ایراد داشته باشد به شما می‌گویند تا آن را تعویض کنید. بنابراین اگر فکر می‌کنید که نمی‌توانید این کار را انجام دهید ، حتماً از یک متخصص بخواهید تا استپر ماشین را برای شما بشوید یا آن را تعویض کند.
درصورت علاقمندی میتوانید مطالب زیر را هم مطالعه کنید:
قیمت رانا پلاس
لیست لوازم مصرفی خودرو
قیمت گذاری خودرو
نویسنده حسین باباپور
