گزارش اختصاصی از نخستین عرضه کشنده قدرتمند بهمن دیزل
روز یکشنبه ۳۰ آذرماه ۱۴۰۴، تالار خودروی بورس کالای ایران شاهد یکی از مهمترین رویدادهای خودرویی سال جاری بود. گروه خودروسازی بهمن دیزل، برای نخستین بار کامیون کشنده بایک X9 را که به عنوان قدرتمندترین و پرآپشنترین کشنده مونتاژی حال حاضر کشور شناخته میشود، روی تابلوی معاملات برد. این عرضه که با کد ۱۱۳۵۰۰۹ و نماد BDC-TRBAICX9-00 انجام شد، به دلیل ویژگیهای فنی متمایز این خودرو و شرایط حاکم بر بازار خودروهای تجاری، با استقبال قابل توجهی از سوی خریداران و فعالان حوزه حملونقل مواجه گردید. بر اساس اطلاعات ثبت شده در تابلوی معاملات، تعداد ۳۰ دستگاه از این کشنده با رنگ سفید و مدل سال ۱۴۰۴ عرضه شد که موعد تحویل آن برای تاریخ هشتم بهمنماه ۱۴۰۴ (۱۴۰۴/۱۱/۰۸) برنامهریزی شده است. این رویداد نه تنها به عنوان یک معامله بورسی، بلکه به عنوان شاخصی برای تعیین قیمت واقعی و کشف نرخ این محصول جدید در بازار آزاد مورد توجه کارشناسان قرار گرفت. فرآیند ثبت سفارش و رقابت خریداران از ساعات ابتدایی صبح آغاز شد و در نهایت با ثبت تقاضایی فراتر از عرضه، قیمت نهایی این محصول با افزایشی قابل توجه نسبت به قیمت پایه کشف گردید.
جزئیات آماری معاملات و رقابت خریداران
طبق دادههای رسمی منتشر شده توسط بورس کالای ایران، قیمت پایه اعلام شده از سوی بهمن دیزل برای هر دستگاه کشنده بایک X9 معادل ۸ میلیارد و ۷۱ میلیون تومان (۸۰,۷۱۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال) تعیین شده بود. با بازگشایی نماد، تعداد ۷۸ تقاضا برای خرید ۳۰ دستگاه خودروی عرضه شده در سیستم به ثبت رسید. این حجم از تقاضا نشاندهنده نسبت تقاضا به عرضه ۲.۶ برابری است که به طور خودکار مکانیزم رقابت قیمتی را فعال کرد.
روند تغییرات قیمت در تالار حراج
با شروع رقابت میان ۷۸ متقاضی، قیمت پیشنهادی به سرعت از نرخ پایه فاصله گرفت. خریداران برای تصاحب این کشنده مدرن، قیمتهای خود را افزایش دادند تا جایی که میانگین قیمت معامله شده با رشدی معادل ۲۴.۷۴ درصد نسبت به قیمت پایه بسته شد. در نهایت، کمترین قیمت مچ شده و قیمت میانگین معاملات بر روی عدد ۱۰ میلیارد و ۶۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان (۱۰۰,۶۷۵,۰۰۰,۰۰۰ ریال) قرار گرفت. این عدد نشاندهنده اختلاف قیمتی در حدود ۲ میلیارد تومان تنها در مرحله حراج اولیه نسبت به قیمت کارخانه است. نکته قابل توجه در این معامله، یکدستی قیمتهای مچ شده بود، به طوری که تمامی ۳۰ دستگاه با همین نرخ ۱۰ میلیارد و ۶۷۵ میلیون تومانی به فروش رسیدند و نوسان قیمتی در بین برندگان رقابت مشاهده نشد.
محاسبه قیمت تمام شده برای خریداران نهایی
آنچه در تابلوی بورس کالا تحت عنوان "قیمت معامله" یا "قیمت میانگین" مشاهده میشود، تنها بخشی از هزینهای است که خریدار باید پرداخت کند. برای دستیابی به قیمت واقعی و تمام شدهای که خودرو با آن به دست مصرفکننده میرسد، باید هزینههای قانونی و جانبی را به مبلغ کشف شده اضافه کرد. این هزینهها شامل مالیات بر ارزش افزوده، عوارض شمارهگذاری، بیمه شخص ثالث و سایر هزینههای مربوط به صدور سند است.
آنالیز دقیق هزینههای جانبی و خواب پول
بر اساس قوانین جاری معاملات خودرو در بورس کالا، خریداران ملزم به پرداخت مالیات بر ارزش افزوده (معمولاً ۱۰ درصد) بر اساس قیمت نهایی فروش (قیمت کشف شده در بورس) هستند. با احتساب قیمت ۱۰.۰۶۷ میلیارد تومانی، مبلغی در حدود ۱ میلیارد و ۶ میلیون تومان به عنوان مالیات و عوارض به فاکتور اضافه میشود. علاوه بر این، هزینههای ثابت دیگری مانند بیمه، پلاک و عوارض شهرداری نیز وجود دارد. نکته مهم دیگری که در محاسبات دقیق اقتصادی توسط فعالان بازار لحاظ میشود، هزینه "خواب پول" است. با توجه به اینکه خریدار مبلغ خودرو را در آذرماه پرداخت میکند و خودرو را در بهمنماه (حدود ۴۰ روز بعد) تحویل میگیرد، سود از دست رفته این سرمایه نیز به عنوان بخشی از هزینه تمام شده در نظر گرفته میشود. با جمعبندی تمامی این موارد، قیمت نهایی و تمام شده برای خریدار اول این کشنده در حدود ۱۱ میلیارد و ۳۵۰ میلیون تومان برآورد میشود.
مقایسه قیمت بورسی با حاشیه بازار آزاد
یکی از اهداف اصلی عرضه خودرو در بورس کالا، شفافیت قیمت و حذف واسطهگریهای کاذب است، اما بررسی قیمتهای بازار آزاد نشاندهنده وجود یک فاصله قیمتی معنادار است. در زمان انجام این معامله، قیمت کشنده بایک X9 اتوماتیک در بازار آزاد خودروهای سنگین در حدود ۱۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان قیمتگذاری میشود.
بررسی حاشیه سود خریداران
با مقایسه قیمت تمام شده بورسی (۱۱.۳۵۰ میلیارد تومان) و قیمت روز بازار (۱۲.۵۰۰ میلیارد تومان)، مشخص میشود که خریداران موفق در این عرضه، به حاشیه سودی در حدود ۱ میلیارد و ۱۵۰ میلیون تومان دست یافتهاند. این اختلاف قیمت حدود ۱۰ درصدی، انگیزه اصلی برای هجوم تقاضا و شکلگیری رقابت ۲۴ درصدی در تالار معاملات بوده است. البته باید در نظر داشت که با ورود این ۳۰ دستگاه به بازار در بهمنماه، احتمال تعدیل قیمت در بازار آزاد وجود دارد، اما در حال حاضر، این فاصله قیمتی جذابیت سرمایهگذاری روی این کشنده چینی مونتاژ داخل را حفظ کرده است.
بایک X9 (BAIC X9) نگاهی به مشخصات فنی محصول عرضه شده
برای درک بهتر چرایی استقبال از این خودرو و قیمتگذاری بالای آن نسبت به سایر رقبای چینی، باید نگاهی به مشخصات فنی بایک X9 (BAIC X9) داشته باشیم. این خودرو که توسط بهمن دیزل به بازار ایران معرفی شده است، در سگمنت کشندههای فوق سنگین و مدرن قرار میگیرد و از نظر توان فنی روی کاغذ، یکی از قدرتمندترین گزینههای موجود در کشور محسوب میشود.
قوای محرکه و عملکرد فنی
قلب تپنده بایک X9 یک پیشرانه قدرتمند ۶ سیلندر خطی با حجم حدود ۱۳ لیتر است که از تکنولوژیهای روز دنیا بهره میبرد. این موتور قادر به تولید توانی معادل ۵۶۰ اسب بخار و گشتاوری در حدود ۲۶۰۰ نیوتنمتر است. این اعداد بایک X9 را در زمره قویترین کشندههای بازار ایران قرار میدهد که توانایی رقابت با بسیاری از محصولات اروپایی کارکرده را داراست. انتقال این قدرت عظیم توسط یک گیربکس اتوماتیک هوشمند انجام میشود. این گیربکس که معمولاً از برندهای معتبر جهانی مانند ZF انتخاب میشود، دارای ریتاردر هیدرولیکی ۵ مرحلهای است که ایمنی خودرو را در سراشیبیهای تند تضمین میکند.
تجهیزات رفاهی و ایمنی کابین
علاوه بر قدرت موتور، آنچه بایک X9 را متمایز میکند، سطح تجهیزات رفاهی و ایمنی آن است. این کشنده با کابینی سقفبلند و کف تخت (Flat Floor) عرضه شده که فضای حرکتی مناسبی را برای راننده فراهم میکند. سیستم تعلیق بادی کابین، صندلیهای پنوماتیک با قابلیت تنظیم چندگانه، سیستم تهویه مطبوع اتوماتیک و بخاری درجا از جمله امکانات استاندارد این خودرو هستند. در بخش ایمنی نیز، بایک X9 به مجموعهای کامل از رادارهای کمک راننده (ADAS) مجهز شده است. این سیستمها شامل ترمز اضطراری هوشمند (AEBS)، رادار خطخوان (LDWS) و کروز کنترل تطبیقی میشود که استانداردهای ایمنی جادهای را به سطح بالاتری ارتقا میدهد. وجود دوربینهای ۳۶۰ درجه و سیستم مالتیمدیا پیشرفته نیز تجربه رانندگی با این غول ۵۶۰ اسب بخاری را تسهیل میکند.
فضای داخلی بایک X9 تاثیر عرضه بایک X9 بر بازار خودروهای تجاری
عرضه کامیون کشنده بایک X9 در بورس کالا توسط بهمن دیزل، پیامی روشن برای بازار خودروهای تجاری دارد. ورود یک محصول با توان ۵۶۰ اسب بخار و قیمت نهایی بیش از ۱۱ میلیارد تومان، نشاندهنده حرکت بازار به سمت کشندههای پریمیوم و گرانقیمتتر است. تا پیش از این، عمده رقابت در بازه قیمتی ۵ تا ۸ میلیارد تومان جریان داشت، اما اکنون کلاسی جدید از کشندههای چینی با قیمتهای بالای ۱۰ میلیارد تومان در حال شکلگیری است.
چشمانداز عرضه و تقاضا
با توجه به نیاز مبرم ناوگان حملونقل جادهای کشور به نوسازی و همچنین ممنوعیتها و محدودیتهای واردات کامیونهای اروپایی، تقاضا برای محصولات مونتاژی باکیفیت همچنان بالا باقی مانده است. رقابت ۷۸ نفری برای تنها ۳۰ دستگاه خودرو نشان میدهد که بازار همچنان تشنه محصولات مدرن است و نقدینگی سرگردان به سمت این بازار سرازیر میشود. تحویل این خودروها در هشتم بهمنماه ۱۴۰۴، میتواند سنگ محکی برای سنجش کشش واقعی بازار در قیمتهای بالای ۱۲ میلیارد تومان باشد. اگر بهمن دیزل بتواند تیراژ عرضه این محصول را افزایش دهد، احتمالاً شاهد تعدیل حباب قیمتی در بازار آزاد خواهیم بود، اما در صورت محدود ماندن عرضهها، حفظ فاصله قیمتی میان کارخانه و بازار دور از انتظار نیست.
| شرح | اطلاعات / مبلغ |
|---|
| خودرو عرضه شده | کامیون کشنده بایک X9 (BAIC X9) |
| عرضه کننده | بهمن دیزل |
| تاریخ معامله | ۳۰ آذر ۱۴۰۴ |
| تعداد عرضه | ۳۰ دستگاه |
| تعداد تقاضا | ۷۸ دستگاه |
| قیمت پایه (تومان) | ۸.۰۷۱.۰۰۰.۰۰۰ |
| قیمت میانگین معامله (تومان) | ۱۰.۰۶۷.۵۰۰.۰۰۰ |
| درصد رقابت | ۲۴.۷۴ درصد |
| قیمت تمام شده نهایی (تقریبی) | ۱۱.۳۵۰.۰۰۰.۰۰۰ تومان |
| قیمت بازار آزاد (تقریبی) | ۱۲.۵۰۰.۰۰۰.۰۰۰ تومان |
منبع جدول: دادههای تابلوی بورس کالا - آذر ۱۴۰۴
